سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 5 كۇن بۇرىن)
ەسسە. ءمۇعالىم – بولاشاقتىڭ ءبىلىم ءنارىن سەبۋشى
ەسسە. ءمۇعالىم – بولاشاقتىڭ ءبىلىم ءنارىن سەبۋشى

مەكتەپكە العاش قادام باسقان ساتىمدە قولىمنان جەتەكتەپ، العاشقى پارتاعا وتىرعىزعان ۇستازىم ماڭگى كوز الدىمدا كۇنى كەشە بولعان سياقتى قالىپ قويدى. ول كەزدە ۇستاز مەن ءۇشىن اسپانداعى اي مەن كۇن، ەشتەڭە تەڭ كەلمەس وزىنەن ءبىلىم ءنارىن شۋاق قىپ شاشاتىن مەكتەپتىڭ كىشكەنتاي كۇنى سەكىلدى. ونىڭ اق جۇرەگىنەن شىققان ءار ءبىر ءسوزى مەن ءۇشىن زاڭ بولاتىن. ۇستازىمنىڭ ءاربىر ءسوزىن، ءاربىر قولپاشتاعان، ماداقتاعان ساتتەرىندە توبەم كوككە ەكى ەلى جەتپەي ىشتەي قاتتى قۋاناتىنمىن. ونىڭ ءجۇرىس - تۇرىسى، كوزاينەكتى مۇرنىنىڭ ۇشىنا كيىپ الىپ، كوزىنىڭ ۇستىنەن بىزگە قاراپ ساباق تۇسىندىرگەنى ءبارى - ءبارى ءالى كۇنگە دەيىن كوز الدىمدا. ۇيگە كەلگەن سوڭ ۇستازىما ەلىكتەپ، كوزاينەكتى مۇرنىمنىڭ ۇشىنا كيىپ الىپ، ۇيدەگى ءىنىمدى، ءسىڭلىمدى وتىرعىزىپ قويىپ ساباق وتەتىنمىن، كەيدە تەلەديدارداعى ديكتور بولىپ كىتاپتى وقىپ بەرەتىنمىن. ءمۇعالىم اتاۋلىنىڭ بارلىعىن وتە تازا جۇرەتىن، ۇيىندە دە، باسقا جەرلەردە دە كوستيۋم - يۋبكادا ءجۇرۋشى دەپ ويلايتىنمىن، ولارعا قاراپ قىزىعاتىنمىن. مەكتەپتەگى ۇستازىما دەگەن ەلىكتەۋشىلىگىم مەنى ۇستازدىق جولىن تاڭداۋىما الىپ كەلدى. قىزىعى مەن شىجىعى قاتار جۇرەتىن بۇل كاسىپتىڭ مامانى بولعانىما ون سەگىز جىل بولىپتى. وسى جىلدار ىشىندە ارىپتەستەرىممەن بىرگە قانشاما تۇلەكتەردىڭ قاناتىن قاتايتىپ، ولاردىڭ ومىرگە قاراي باسقان قادامىنا جول كورسەتىپ، ءبىلىم نارىمەن سۋسىنداتتىق.

بۇگىنگى وسكەلەڭ ۇرپاق ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان ۋاقىت وتكەن بۋىن زامانىنا مۇلدەم ۇقسامايدى. بۇل ەرەكشەلىك بالا بولاشاعىنىڭ، ونىڭ جاڭا ۇعىمداردى ءتۇسىنۋى مەن قابىلداي بىلۋىنە، بۇكىل عۇمىر بويىندا وزگەرمەلى جاعدايلارعا تەز يكەمدەلە ءبىلۋ قابىلەتىنە بايلانىستى. سوڭعى كەزدەرى ارىپتەستەرىمە مىنا ءۋاجدى كوپ ايتاتىنمىن. نە مەن ساباق تۇسىندىرە المايمىن، نە ءبىزدىڭ قولدانىپ جۇرگەن ءادىس ءتاسىلىمىز ەسكىردى مە؟ وقۋشى نەگە ساباق وقىمايدى؟ بۇرىنعى وقىتقان سىنىپتارىمىز ءبىزدىڭ ىمىمىزدى تۇسىنە قوياتىن ەدى عوي. وقۋشى پارتادا دا وتىرعىسى كەلمەي جىبىرلاي بەرەتىن بولعان. بۇل سوزدەرىمدى ارىپتەستەرىم دە قولدايتىن. ءوزىمنىڭ وقىتقان ساباعىما ءوزىمنىڭ كوڭىلىم تولمايتىن. بالاعا تاربيە مەن ءبىلىمدى دۇرىس جەتكىزە الدىم با؟ – دەگەن وي مەنى كوپ مازالايتىن. وسى وي جەتەگىندە جۇرگەندە اياق استىنان ءۇش ايلىق كۋرسقا وقۋعا باردىم. كۋرسقا بارعانشا ءبىزدى نەگە سونشا ءۇش ايلاپ وقىتپاق، ول جەردە نە ۇيرەتەدى ەكەن دەگەن قىزىعۋشىلىق بولدى. ول جەردە كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قولدانعان جاڭاشا وقىتۋ ءادىس - تاسىلدەرىن ۇيرەندىك. Cاباق جوسپارلارى بىزدىكىنەن وزگەشە، ۇزاق مەرزىمدى، قىسقا مەرزىمدى، ورتا مەرزىمدى جوسپار جازۋدى ۇيرەندىك. ساباق ءوتۋ ءادىس - تاسىلدەرى دە وزگەشە. ەڭ ءبىرىنشى ورىندا تاربيە، ادەپتىلىك ساباق باسىندا كورسەتىلەدى.

وقۋشىلار شاتتىق شەڭبەرىن قۇرىپ، ءبىر - بىرىنە جاقسى تىلەك تىلەپ، سوڭ توپقا بولىنەدى. ساباقتىڭ ءجۇرىسى دە، وزگەشە، ءمۇعالىم ساباق تۇسىندىرمەيدى، وقۋشى سول كۇنگى تاقىرىپتى سىنىپتا ءوز بەتىنشە ۇيرەنىپ، توبىمەن اقىلداسىپ، ۇيىمشىلدىقپەن بىلگەنىن ءبىر - بىرىنە ۇيرەتىپ، سودان ناتيجە شىعارىپ، پوستەر قورعايدى. بۇل جەردە ءبىلىم بەرۋ مەن قاتار تاربيە جۇرەدى. بالانى ساباق كەزەڭىندە ۇيىمشىلدىققا، ءبىر - ءبىرىنىڭ ايتقانىن تىڭداۋعا، ادەپتىلىككە، كوپشىلدىككە باۋليمىز. بالا ءوز ويىن ەركىن جەتكىزىپ، پارتادا قادالىپ وتىرماي، قايتا - قايتا توپقا ءبولىنىپ بارلىق ۋاقىتتا قوزعالىستا بولادى، ويىن وينايدى، ءبىرىن - ءبىرى باعالايدى، ساباقتان العان اسەرىن ستيكەرگە جازىپ كەرى بايلانىس جاسايدى، ءمۇعالىم سول كەرى بايلانىستان ناتيجە شىعارىپ وتىرادى. بۇل جاڭاشا ءادىس تاسىلمەن ساباق ءوتۋدى اتا - انالارىممەن دە بىرگە وتكىزىپ كوردىم. ولارعا بۇل ءتاسىلدىڭ ۇناعاندىعىن كەرى بايلانىس جاساۋ ارقىلى ءبىلدىم.

جاس ۇرپاققا جاڭاشا ءبىلىم بەرۋ جولىندا تۇبەگەيلى وزگەرىستەر ءجۇرىپ جاتىر. جەكە تۇلعا، ياعني دارىندى شىعارماشىل تۇلعا قالىپتاستىرۋ ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋدەگى مەملەكەتتىك ءىستىڭ ەڭ ماڭىزدىسى. ماقساتتى ءبىلىم بەرۋ - تۇلعا دامۋىن جۇزەگە اسىراتىن ماسەلە. ادامزات بالاسىنىڭ ءوز ۇرپاعىن، وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدەگى ەڭ ءتيىمدى ىزدەنىستەرىن، تاجىريبەلەرىن جالعاستىرىپ، تىڭ جولدار ىزدەۋ، پەداگوگيكانىڭ وزىق ۇلگىلەرىن جاڭاشىلدىقپەن دامىتۋ جالعاسا بەرمەك.
وقىتۋدىڭ جاڭاشا ءادىس - تاسىلدەرىن ساباقتا كەڭ قولدانۋ بۇگىنگى كۇننىڭ تالابى بولىپ وتىر. ول ءۇشىن مۇعالىمدە پەداگوگيكالىق ۇستانىم مىقتى بولۋ كەرەك.
مەن ءوزىمنىڭ پەداگوگيكالىق ەڭبەگىمنىڭ ءار كۇنىن، ءار ساعاتىن ساپالى ءبىلىم بەرۋدى، سانالى تاربيەگە باۋلۋدى ماقسات ەتىپ قويدىم.

قازاق حالقى قاشاندا بالا تاربيەسىنە ۇلكەن ءمان بەرگەن. ۇلكەنگە قۇرمەت كورسەتىپ، كىشىگە قامقور بولۋ، قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك، راقىمشىل بولۋ، اتا - انا قارتايسا ونى باعىپ قاعۋ تاربيە نەگىزى. قازاق حالقىنىڭ قانىنا سىڭگەن ادەت - عۇرپى مەن سالت - ءداستۇرىن وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ بويىنا ءسىڭىرۋ ۇستازدار قاۋىمى مەن اتا - انانىڭ مىندەتى. سوعان بايلانىستى تاربيە ساعاتتارىنىڭ تاقىرىبى ءومىردىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن قوزعايتىن تاقىرىپتارعا نەگىز بولادى. ۇستازدىق ەتكەن ومىرىمدە ۇلتتىق سانا سەزىمدى قالىپتاستىرۋدا «ارداقتايىق قازاقتىڭ اتا سالتىن!»، «مال وسىرسەڭ، قوي ءوسىر، ءونىمى ونىڭ كول كوسىر» اتتى اشىق تاربيە ساعاتى، بالانى ماماندىق تاڭداۋدا جول جوبا كورسەتۋدە «كىم بولام؟» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىن، «بەسىككە سالۋ ءراسىمى» جانە «جىگىت سۇلتانى» سىندى سىنىپتان تىس شارالارىن، وتباسىلىق «تولاعاي» سايىستارىن، مەكتەپ پسيحولوگى بيسالييەۆا ايگەرىممەن «ەموسيا»، «تۇستەر الەمى»تاقىرىپتارىندا ترەنينگ ساباقتارىن جانە «باقىتتى بالالىق شاق» سۋرەت كورمەسىن، پوليسيا قىزمەتكەرى مۇقانعالييەۆ ەرجانمەن تاعىلىمدى كەزدەسۋلەر وتكىزدىم.

سىنىپ جەتەكشىسى تاربيە ارقىلى بالانىڭ ءتۇرلى ءىس - ارەكەتتەرىن ءتيىمدى ەتىپ، ونىڭ دامۋىنا قاجەتتى ماتەريالداردى ىرىكتەپ الادى، اينالاداعى تابيعي جانە الەۋمەتتىك ورتاعا كوزقاراسىن دامىتادى. تاربيە جۇمىستارىنىڭ سارا جولدارىن تابۋ ناتيجەسىندە بالانىڭ وي - ءورىسى كەڭەيەدى، ەستەتيكالىق سەزىمى مەن تالعامى ارتىپ، ادامگەرشىلىك ساپاسى ارتادى.

ءمۇعالىم – بولاشاقتىڭ ءبىلىم ءنارىن سەبۋشىسى. بۇگىنگى قوعامدا ءمۇعالىم بەدەلىن كوتەرۋ باستى ماقساتتاردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. قازىرگى كەيبىر اتا - انا كوزقاراسىمەن قاراساق، ءمۇعالىم اقشا جيناۋشى، ساباعىن دۇرىس وقىتپايتىن، بالاسى تەنتەك بولىپ ءبىر نارسە بۇلدىرسە دە سوعان ءمۇعالىمدى كىنالايتىن بولىپ الدىق. وسىنداي جات قىلىقتاردى مەكتەپ ومىرىنەن الاستاۋ ءۇشىن ءمۇعالىمنىڭ ەرەن ەڭبەگى مەن توزىمدىلىگى، ساۋاتتىلىعى، ەڭبەكسۇيگىشتىگى، مىقتى ۇستانىمى كەرەك. سوندا عانا ءبىز ءمۇعالىم بەدەلىن كوتەرە الامىز دەپ ويلايمىن.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما