ەتىستىكتىڭ رايلارىن قايتالاۋ
قازاق ءتىلى 7 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىستىكتىڭ رايلارىن قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ەتىستىكتىڭ رايلارىنان العان تەوريالىق بىلىمدەرىنىڭ دەڭگەيىن باقىلاۋ.
بىلىمدىلىك: ەتىستىكتىڭ رايلارىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن اجىراتا ءبىلۋ؛ دامىتۋشىلىق: ەتىستىكتىڭ رايلارى تۋرالى بىلىمدەرىن جۇيەلەۋ، جيناقتاۋ، تالداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، ءوز ويلارىن ەركىن ءارى ادەبي تىلمەن جەتكىزە بىلۋلەرىن دامىتۋ؛ تاربيەلىك: سويلەۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ، ادامگەرشىلىككە، تۋعان جەردى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: بىلىك پەن داعدىنى جيناقتاۋ ساباعى.
وقىتۋدىڭ ءادىسى: دامىتا وقىتۋ تەحنولوگيالارى، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ستراتەگيالارى
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح.
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى. ەتىستىكتىڭ رايلارىن قايتالاۋ ساباعىن وتەمىز. وقۋشىلاردى 4 توپقا ءبولىپ، توپتارعا رايلاردىڭ اتىن بەرۋ.
توپ باسشىسى ءوز توبىنداعى وقۋشىلاردىڭ جۇمىستارىن تەكسەرىپ، ۋاقىتىلى باعالاپ وتىرادى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
«مەنىڭ ارمانىم» تاقىرىبىندا شىعارما جۇمىستارىن تەكسەرۋ. ەتىستىكتىڭ رايلارىنىڭ قامتىلۋىن قاداعالاۋ.
ءىىى. اكتۋالداۋ كەزەڭى
«كەلىسۋ - كەلىسپەۋ» ستراتەگياسى
1. راي «بەتالىس، باعىت، ءجون» دەگەن سوزدەرگە سينونيمدەس / كەلىسەمىن
2. اشىق راي ەتىستىكتىڭ شاق ماعىناسىن بىلدىرۋمەن تىكەلەي بايلانىستى / كەلىسەمىن
3. بۇيرىق راي ءۇش شاقتىڭ بىرىندە قولدانىلىپ، سويلەۋشىنىڭ شىندىققا قاتىستى باياندالۋى. / كەلىسپەيمىن
4. بۇيرىق رايدىڭ ءىى جاقتا انايى ءتۇرىنىڭ جالعاۋى بولمايدى. / كەلىسەمىن
5. ەتىستىكتىڭ بۇيرىق راي تۇرىنە كەيدە – شى، - ءشى جۇرناعى جالعانىپ تا جۇمسالا بەرەدى. / كەلىسەمىن
6. بارسىن، كورسىن، ايتسىن سوزدەرى شارتتى رايدا تۇر. / كەلىسپەيمىن
7. قالاۋ راي ءىس - ارەكەتتىڭ بولۋ – بولماۋىن بىلدىرەدى. / كەلىسپەيمىن
8. شارتتى راي جۇرناعى – سا، - سە جالعانعان ەتىستىك ءارقاشان قيمىلدىڭ، ءىس - ارەكەتتىڭ بولۋ شارتىن بىلدىرە بەرمەيدى. / كەلىسەمىن
9. قالاۋ رايدا ءىس يەسىنىڭ، ءىس - ارەكەتتى قالاۋىن، ىنتاسىن، نيەتىن بىلدىرەدى. / كەلىسەمىن
10. بار، كەل، بارايىق، كەلەيىك سوزدەر قالاۋ رايدا تۇر. / كەلىسپەيمىن
IV. جاڭا ساباق.
دامىتۋ كەزەڭى.
1. 162 - جاتتىعۋدىڭ ەتىستىكتەردى تەرىپ جازىپ، اشىق رايلى سويلەم تۇرلەرىنىڭ قالاي جاسالعانىن ايتۋ، سويلەمدەردى ءار توپ وزدەرىنە بەرىلگەن راي اتتارىنا سايكەس اينالدىرادى.
ءبىزدىڭ بەكىنىسىمىز ويپاڭداۋ جەردە بولاتىن.(اشىق راي، اۋىسپالى وتكەن شاق).
ءبىزدىڭ بەكىنىسىمىز ويپاڭداۋ جەردە بولسىن. (بۇيرىق راي، ءىى جاق، انايى ءتۇرى)
ءبىزدىڭ بەكىنىسىمىز ويپاڭداۋ جەردە بولسا يگى ەدى. (قالاۋ راي).
سويلەمدەردى شارتتى رايعا اينالدىرۋعا كەلمەگەندىكتەن (شارتتى راي» توبىنا تومەندەگىدەي سويلەمدەر بەرىلەدى:
«جىلاعان شەشەمەن بىرگە جىلاسا، جىگىتتىڭ جىگىت بولعانى قايسى، ويتسە، كىسى ۋادەدەن شىعا الا ما؟ جىلاعان شەشەمەن بىرگە جىلاپ، جىگىت ۇيدەن ۇزاق ۋاقىتقا الىس جەرگە كەتسە، بالاسىنىنىڭ جىلاعانىن كورگەن سوڭ، ۇيدە قالعان انانىڭ كوزىنەن جاس كەتە مە، كوكىرەگىنەن ساعىنىش قاسىرەتى كەتە مە؟».
2. 163 - جاتتىعۋ. ا) قالاۋ راي، اشىق راي، بۇيرىق رايلى سويلەمدى تەرىپ جازۋعا ءار توپتان تاقتاعا ءبىر - ءبىر وقۋشى شىعادى. ماتىندە شارتتى راي بولماعاندىقتان ول توپقا باسقا سويلەمدەر بەرىلەدى. «تۇستىك ءومىرىڭ بولسا، كەشتىك مال جينا»، «نە ەكسەڭ، سونى وراسىڭ».
3. 164 - جاتتىعۋ.(اۋىزشا ورىندالادى) «باقىت» تاقىرىبىندا جازىلعان ءماتىندى وقىپ راي تۇرلەرىن اجىراتۋ.
شىعارماشىلىق جۇمىس: «باقىت دەگەن نە ءوزى» وي تولعاۋ جازۋ
4. «اشىق راي» توبىنا
تالاپتى جانمەن...
قىزعا قىرىق ۇيدەن تىيۋ...
دوسى كوپ...
ەلدىڭ اتىن...
ايتپاس جەردە ءسوزىڭدى...
ونەرلى جان ورگە...
سويلەمدى قالاۋ رايلى ەتىستىك بولاتىنداي اياقتاپ جازۋ
«شارتتى راي» توبىنا:
ەر جىگىت ايتپايدى ايتسا، قايتپايدى.
وقي بەرسەڭ كوزىڭ اشىلادى،
وتىرا بەرسەڭ، جالقاۋلىق باسىنادى.
التاۋ الا بولسا، اۋىزداعى كەتەدى،
تورتەۋ تۇگەل بولسا، توبەدەگى كەلەدى.
ءتىل تاس جارادى،
تا جارماسا، باس جارادى.
ماتىندەردەن شارتتى رايلى ەتىستىكتەردى تاۋىپ، اشىق رايعا اينالدىر.
«بۇيرىق راي» توبىنا:
«ارلى - وجداندى بول!
نامىسىڭدى جاستان ساقتا!
حالقىڭدى الالاما!
جاقىنىڭدى جارالاما!
«قۇداي جارىلقاسىن، باي قىلسىن،
ءتورت تۇلىگىن ساي قىلسىن!»
«مالدى تەپپە، اقتى توكپە».
«ەسىكتى قاتتى قاقپا، قاتتى سەرپىپ جاپپا».
«كەتپەس داۋلەت بەرسىن، كەڭ پەيىل بەرسىن».
سويلەمدەردەن بۇيرىق رايلى ەتىستىكتەردى تاۋىپ، قالاۋ رايعا اينالدىرۋ.
«قالاۋ راي» توبىنا:
«دۇعاي سالەم بەرگەيسىڭ،
اعام ەسەت بەرەنگە.
بەكەت قايدا دەگەنگە،
بەكەت كەتتى دەگەيسىڭ
شىقپايتۇعىن تەرەڭگە».
گ ۇلى سۇلۋ ورماندى
سۋساتپاعىم كەلەدى.
ءجۇزى جىلى جانداردى
قۇشاقتاعىم كەلەدى.
اتادان ۇل تۋسا يگى،
اتا جولىن قۋسا يگى.
وزىنە كەلەر ۇلىن
ءوزى بيلەپ تۇرسا يگى.
ماتىندەردەن قالاۋ رايلى ەتىستىكتەردى تاۋىپ، شارتى رايعا اينالدىرۋ.
ءۇ. ءبىلىمدى بەكىتۋ. «بەتپە – بەت ستۋدياسى» ءار توپتان ءبىر - ءبىر وقۋشىدان تۇرىپ، كەلەسى توپقا سۇراق قويادى. سۇراققا باسقا وقۋشىلار جاۋاپ بەرە الادى.
VI. ساباقتى قورىتىندىلاۋ: «سوڭعى ءسوزدى مەن ايتام...» توپ باسشىلارى ءوز توپتارىنىڭ اتى تۋرالى تۇيگەن ويلارىن ايتادى.
VII. ۇيگە تاپسىرما: ەتىستىكتەردى ءۇش جاقتا جانە راي تۇلعالارىندا تۇرلەندىرىپ، ماقال - ماتەل، وسيەت سوزدەردىڭ نەگىزىندە «اتانىڭ بالاسى عانا ەمەس، ادامنىڭ بالاسى بولسام...» دەگەن تاقىرىپتا شىعارما جازۋ.
VIII. باعالاۋ. توپ باسشىلارىنىڭ باعالاۋ پاراعىن ەسكەرىپ باعالاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىستىكتىڭ رايلارىن قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ەتىستىكتىڭ رايلارىنان العان تەوريالىق بىلىمدەرىنىڭ دەڭگەيىن باقىلاۋ.
بىلىمدىلىك: ەتىستىكتىڭ رايلارىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن اجىراتا ءبىلۋ؛ دامىتۋشىلىق: ەتىستىكتىڭ رايلارى تۋرالى بىلىمدەرىن جۇيەلەۋ، جيناقتاۋ، تالداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، ءوز ويلارىن ەركىن ءارى ادەبي تىلمەن جەتكىزە بىلۋلەرىن دامىتۋ؛ تاربيەلىك: سويلەۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ، ادامگەرشىلىككە، تۋعان جەردى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: بىلىك پەن داعدىنى جيناقتاۋ ساباعى.
وقىتۋدىڭ ءادىسى: دامىتا وقىتۋ تەحنولوگيالارى، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ستراتەگيالارى
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح.
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى. ەتىستىكتىڭ رايلارىن قايتالاۋ ساباعىن وتەمىز. وقۋشىلاردى 4 توپقا ءبولىپ، توپتارعا رايلاردىڭ اتىن بەرۋ.
توپ باسشىسى ءوز توبىنداعى وقۋشىلاردىڭ جۇمىستارىن تەكسەرىپ، ۋاقىتىلى باعالاپ وتىرادى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
«مەنىڭ ارمانىم» تاقىرىبىندا شىعارما جۇمىستارىن تەكسەرۋ. ەتىستىكتىڭ رايلارىنىڭ قامتىلۋىن قاداعالاۋ.
ءىىى. اكتۋالداۋ كەزەڭى
«كەلىسۋ - كەلىسپەۋ» ستراتەگياسى
1. راي «بەتالىس، باعىت، ءجون» دەگەن سوزدەرگە سينونيمدەس / كەلىسەمىن
2. اشىق راي ەتىستىكتىڭ شاق ماعىناسىن بىلدىرۋمەن تىكەلەي بايلانىستى / كەلىسەمىن
3. بۇيرىق راي ءۇش شاقتىڭ بىرىندە قولدانىلىپ، سويلەۋشىنىڭ شىندىققا قاتىستى باياندالۋى. / كەلىسپەيمىن
4. بۇيرىق رايدىڭ ءىى جاقتا انايى ءتۇرىنىڭ جالعاۋى بولمايدى. / كەلىسەمىن
5. ەتىستىكتىڭ بۇيرىق راي تۇرىنە كەيدە – شى، - ءشى جۇرناعى جالعانىپ تا جۇمسالا بەرەدى. / كەلىسەمىن
6. بارسىن، كورسىن، ايتسىن سوزدەرى شارتتى رايدا تۇر. / كەلىسپەيمىن
7. قالاۋ راي ءىس - ارەكەتتىڭ بولۋ – بولماۋىن بىلدىرەدى. / كەلىسپەيمىن
8. شارتتى راي جۇرناعى – سا، - سە جالعانعان ەتىستىك ءارقاشان قيمىلدىڭ، ءىس - ارەكەتتىڭ بولۋ شارتىن بىلدىرە بەرمەيدى. / كەلىسەمىن
9. قالاۋ رايدا ءىس يەسىنىڭ، ءىس - ارەكەتتى قالاۋىن، ىنتاسىن، نيەتىن بىلدىرەدى. / كەلىسەمىن
10. بار، كەل، بارايىق، كەلەيىك سوزدەر قالاۋ رايدا تۇر. / كەلىسپەيمىن
IV. جاڭا ساباق.
دامىتۋ كەزەڭى.
1. 162 - جاتتىعۋدىڭ ەتىستىكتەردى تەرىپ جازىپ، اشىق رايلى سويلەم تۇرلەرىنىڭ قالاي جاسالعانىن ايتۋ، سويلەمدەردى ءار توپ وزدەرىنە بەرىلگەن راي اتتارىنا سايكەس اينالدىرادى.
ءبىزدىڭ بەكىنىسىمىز ويپاڭداۋ جەردە بولاتىن.(اشىق راي، اۋىسپالى وتكەن شاق).
ءبىزدىڭ بەكىنىسىمىز ويپاڭداۋ جەردە بولسىن. (بۇيرىق راي، ءىى جاق، انايى ءتۇرى)
ءبىزدىڭ بەكىنىسىمىز ويپاڭداۋ جەردە بولسا يگى ەدى. (قالاۋ راي).
سويلەمدەردى شارتتى رايعا اينالدىرۋعا كەلمەگەندىكتەن (شارتتى راي» توبىنا تومەندەگىدەي سويلەمدەر بەرىلەدى:
«جىلاعان شەشەمەن بىرگە جىلاسا، جىگىتتىڭ جىگىت بولعانى قايسى، ويتسە، كىسى ۋادەدەن شىعا الا ما؟ جىلاعان شەشەمەن بىرگە جىلاپ، جىگىت ۇيدەن ۇزاق ۋاقىتقا الىس جەرگە كەتسە، بالاسىنىنىڭ جىلاعانىن كورگەن سوڭ، ۇيدە قالعان انانىڭ كوزىنەن جاس كەتە مە، كوكىرەگىنەن ساعىنىش قاسىرەتى كەتە مە؟».
2. 163 - جاتتىعۋ. ا) قالاۋ راي، اشىق راي، بۇيرىق رايلى سويلەمدى تەرىپ جازۋعا ءار توپتان تاقتاعا ءبىر - ءبىر وقۋشى شىعادى. ماتىندە شارتتى راي بولماعاندىقتان ول توپقا باسقا سويلەمدەر بەرىلەدى. «تۇستىك ءومىرىڭ بولسا، كەشتىك مال جينا»، «نە ەكسەڭ، سونى وراسىڭ».
3. 164 - جاتتىعۋ.(اۋىزشا ورىندالادى) «باقىت» تاقىرىبىندا جازىلعان ءماتىندى وقىپ راي تۇرلەرىن اجىراتۋ.
شىعارماشىلىق جۇمىس: «باقىت دەگەن نە ءوزى» وي تولعاۋ جازۋ
4. «اشىق راي» توبىنا
تالاپتى جانمەن...
قىزعا قىرىق ۇيدەن تىيۋ...
دوسى كوپ...
ەلدىڭ اتىن...
ايتپاس جەردە ءسوزىڭدى...
ونەرلى جان ورگە...
سويلەمدى قالاۋ رايلى ەتىستىك بولاتىنداي اياقتاپ جازۋ
«شارتتى راي» توبىنا:
ەر جىگىت ايتپايدى ايتسا، قايتپايدى.
وقي بەرسەڭ كوزىڭ اشىلادى،
وتىرا بەرسەڭ، جالقاۋلىق باسىنادى.
التاۋ الا بولسا، اۋىزداعى كەتەدى،
تورتەۋ تۇگەل بولسا، توبەدەگى كەلەدى.
ءتىل تاس جارادى،
تا جارماسا، باس جارادى.
ماتىندەردەن شارتتى رايلى ەتىستىكتەردى تاۋىپ، اشىق رايعا اينالدىر.
«بۇيرىق راي» توبىنا:
«ارلى - وجداندى بول!
نامىسىڭدى جاستان ساقتا!
حالقىڭدى الالاما!
جاقىنىڭدى جارالاما!
«قۇداي جارىلقاسىن، باي قىلسىن،
ءتورت تۇلىگىن ساي قىلسىن!»
«مالدى تەپپە، اقتى توكپە».
«ەسىكتى قاتتى قاقپا، قاتتى سەرپىپ جاپپا».
«كەتپەس داۋلەت بەرسىن، كەڭ پەيىل بەرسىن».
سويلەمدەردەن بۇيرىق رايلى ەتىستىكتەردى تاۋىپ، قالاۋ رايعا اينالدىرۋ.
«قالاۋ راي» توبىنا:
«دۇعاي سالەم بەرگەيسىڭ،
اعام ەسەت بەرەنگە.
بەكەت قايدا دەگەنگە،
بەكەت كەتتى دەگەيسىڭ
شىقپايتۇعىن تەرەڭگە».
گ ۇلى سۇلۋ ورماندى
سۋساتپاعىم كەلەدى.
ءجۇزى جىلى جانداردى
قۇشاقتاعىم كەلەدى.
اتادان ۇل تۋسا يگى،
اتا جولىن قۋسا يگى.
وزىنە كەلەر ۇلىن
ءوزى بيلەپ تۇرسا يگى.
ماتىندەردەن قالاۋ رايلى ەتىستىكتەردى تاۋىپ، شارتى رايعا اينالدىرۋ.
ءۇ. ءبىلىمدى بەكىتۋ. «بەتپە – بەت ستۋدياسى» ءار توپتان ءبىر - ءبىر وقۋشىدان تۇرىپ، كەلەسى توپقا سۇراق قويادى. سۇراققا باسقا وقۋشىلار جاۋاپ بەرە الادى.
VI. ساباقتى قورىتىندىلاۋ: «سوڭعى ءسوزدى مەن ايتام...» توپ باسشىلارى ءوز توپتارىنىڭ اتى تۋرالى تۇيگەن ويلارىن ايتادى.
VII. ۇيگە تاپسىرما: ەتىستىكتەردى ءۇش جاقتا جانە راي تۇلعالارىندا تۇرلەندىرىپ، ماقال - ماتەل، وسيەت سوزدەردىڭ نەگىزىندە «اتانىڭ بالاسى عانا ەمەس، ادامنىڭ بالاسى بولسام...» دەگەن تاقىرىپتا شىعارما جازۋ.
VIII. باعالاۋ. توپ باسشىلارىنىڭ باعالاۋ پاراعىن ەسكەرىپ باعالاۋ
You Might Also Like
