عاجايىپ مۋزىكا ەرتەگىسى
مۋزىكا 2 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى:«عاجايىپ مۋزىكا ەرتەگىسى»
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. قازاق حالقىنىڭ مول مۇراسىمەن تانىستىرۋ، سونىڭ ىشىندە بالاعا ەڭ جاقىن اڭىز - ەرتەگىلەر الەمىمەن تابىستىرۋ.
2. مۋزىكالىق ەرتەگى ءسوزىنىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ نەگىزىندە بالانى ەرتەگىنىڭ قىزعىلىقتى دا ماندىرەك بولۋى ءۇشىن مۋزىكانى تىڭداۋعا تاربيەلەۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ ۇلتتىق اسپاپتار جونىندەگى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ، ولاردىڭ مۋزىكاعا، ۇلتتىق اسپاپتارعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، مۋزىكالىق ورتالىق؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ ءادىسى
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3. جاڭا ساباق. ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
ساباعىمىز «عاجايىپ مۋزىكا ەرتەگىسى» دەپ اتالادى. سوندىقتان ساباقتى مۋزىكالىق ەرتەگى جەلىسىمەن وتكىزەمىز.
ەرتەگى - اۋىز ادەبيەتىنەن مول ورىن الاتىن جانە جازۋ ونەرى بولماعان كەزدە اۋىزشا شىعارىلعان كۇردەلى شىعارمالاردىڭ ءبىر ءتۇرى.
مەن سىزدەرگە «سيقىرلى اسپاپتار» ەرتەگىسىن ايتىپ بەرەمىن، دۇرىس كوڭىل قويىپ وتىرىڭىزدار، ويتكەنى مەن سىزدەرگە ەرتەگى بارىسىندا جۇمباقتار جاسىرامىن. جۇمباقتاردى شەشۋگە كومەكتەسەسىڭدەر.
بۇرىنعى وتكەن زاماندا ءبىر كۇيشى عۇمىر كەشىپتى. بالا كەزىنەن ونەر قۋىپ، كۇي شەرتىپتى. ءومىر بويى دومبىرا، قوبىز، جەتىگە، سىبىزعى، شاڭقوبىز اسپاپتارىن جاساپتى. (وسى كەزدە سلايدتان اتالعان اسپاپتار كەزەكپەن شىعىپ تۇرادى) ونىڭ ورىنداعان كۇيلەرىن تىڭداعان ادامدار دا، جان - جانۋارلار دا جۇرەكتەرىنە ءتاتتى شىرىن قۇيىلعانداي ەرەكشە سەزىمگە بولەنەدى ەكەن. سىرقات ادام اۋىرعانىن، مۇڭدى ادام قايعىسىن ۇمىتىپ، جىلاعان بالا جىلاعانىن توقتاتىپ، ءومىر بويى وسىلاي بولۋدى قالاپ، سيقىرلى ءساتتىڭ بىتپەۋىن تىلەيدى ەكەن. كۇيشىنىڭ جانە ونىڭ اسپاپتارىنىڭ ەرەكشە سيقىرى دا وسىنداي ەكەن. جىلدار ءوتىپ، كۇيشى قارتايىپتى. كۇيشى:
- كىمدە كىم مەنىڭ سيقىرلى اسپاپتارىما ءتىل ءبىتىرىپ شىرقاتسا، سول ادامعا اسپاپتارىمدى مۇرا ەتىپ قالدىرامىن،- دەپ جار سالادى.
سول زاماندا ونەرباي دەگەن كىسىنىڭ جەتى ۇلى بولىپتى. ولار شەتىنەن ونەرلى، اقىلدى. دارىندى بولىپ وسكەن ەكەن. ولار ونەر، ءبىلىم ىزدەپ ەل ارالاپ ءجۇرىپ، كۇيشىنىڭ ۇيىنە كەلەدى. بالالار امانداسىپ ۇيگە كىرگەندە ءىلۋلى تۇرعان اسپاپتار سىر شەرتكىسى كەلىپ تۇرعانداي كۇڭىرەنىپ كەتەدى. ەندى، بالالار، قاريانىڭ اسپاپتارىن مۇراعا الۋى ءۇشىن نە ىستەۋى كەرەك دەپ ويلايسىڭدار؟ ارينە جاسىرعان جۇمباقتارىن شەشۋلەرى كەرەك.
- دۇرىستاپ تىڭداڭدار. قاريانىڭ ءبىرىنشى جۇمباعى:
توعىز بەلبەۋلى،
ەكى تەربەۋلى
قوس قۇلاقتى
ءۇنى ۇنامدى (6 سلايد)
- كانە كىم ايتادى؟ بۇل قانداي اسپاپ؟ دۇرىس جاۋابىن بەرگەن بالا تاقتاعا شىعىپ، قولىنا دومبىرا اسپابىن الادى. (دومبىرادا كۇي ەستىلىپ تۇرادى)
ءۇنىم مەنىڭ شالقيدى بار عالامعا،
ارنايمىن ساز - كۇيىمدى بار ادامعا.
قۇرمانعازى، تاتتىمبەت، دينا اجەمنىڭ
كۇيلەرىن كىم جەتكىزەر بولاشاققا.
- قاريانىڭ ەكىنشى جۇمباعىن تىڭداڭىزدار:
باس، قۇلاق، موينى بار،
ءۇپ - ۇلكەن شاناعى بار.
ىسقىشپەن ىسقاندا
اندەتىپ شىعار تاعى ءانى بار.(7 سلايد)
- كانە كىم ايتادى؟ بۇل قانداي اسپاپ؟ دۇرىس جاۋابىن بەرگەن بالا تاقتاعا شىعىپ، قولىنا قوبىز اسپابىن الادى. (قوبىزدىڭ ءۇنى ەستىلىپ تۇرادى)
- اتا قورقىت جاساعان نار قوبىزبىم
تاريحتى دا جىرلاعان ناز قوبىزبىن
قانشا عاسىر وتسە دە كيەلىمىن.
ۇرپاقتارمەن بىرگە جاساپ كەلەمىن.
- قاريانىڭ ءۇشىنشى جۇمباعىن تىڭداڭىزدار:
جەتى ىشەكتەن جەتى ءتۇرلى ءۇن شىعار،
اۋەزىنەن جەتى تاراۋ مۇڭ شىعار.
ويناپ كەتسەڭ جەتى ءتۇرلى مۇڭ شىعار،
بۇل قانداي اسپاپ؟
- كانە كىم ايتادى؟ بۇل قانداي اسپاپ؟ دۇرىس جاۋابىن بەرگەن بالا تاقتاعا شىعىپ، قولىنا جەتىگەن اسپابىن الادى. (جەتىگەننىڭ ءۇنى ەستىلىپ تۇرادى)
- قايعى باسقان قاريانىڭ
زارىن جىرلاپ بەرەمىن
جەتى ۇلىنا ارنالعان
كۇيدى شەرتىپ بەرەمىن.
- قاريانىڭ ءتورتىنشى جۇمباعى:
- سىزىلعان ءۇنى، سۇيكىمدى ءتىلى،
ۇرلەسەڭ وينايتىن، اسپاپتىڭ ءبىرى
ساباقتىڭ تاقىرىبى:«عاجايىپ مۋزىكا ەرتەگىسى»
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. قازاق حالقىنىڭ مول مۇراسىمەن تانىستىرۋ، سونىڭ ىشىندە بالاعا ەڭ جاقىن اڭىز - ەرتەگىلەر الەمىمەن تابىستىرۋ.
2. مۋزىكالىق ەرتەگى ءسوزىنىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ نەگىزىندە بالانى ەرتەگىنىڭ قىزعىلىقتى دا ماندىرەك بولۋى ءۇشىن مۋزىكانى تىڭداۋعا تاربيەلەۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ ۇلتتىق اسپاپتار جونىندەگى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ، ولاردىڭ مۋزىكاعا، ۇلتتىق اسپاپتارعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، مۋزىكالىق ورتالىق؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ ءادىسى
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3. جاڭا ساباق. ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
ساباعىمىز «عاجايىپ مۋزىكا ەرتەگىسى» دەپ اتالادى. سوندىقتان ساباقتى مۋزىكالىق ەرتەگى جەلىسىمەن وتكىزەمىز.
ەرتەگى - اۋىز ادەبيەتىنەن مول ورىن الاتىن جانە جازۋ ونەرى بولماعان كەزدە اۋىزشا شىعارىلعان كۇردەلى شىعارمالاردىڭ ءبىر ءتۇرى.
مەن سىزدەرگە «سيقىرلى اسپاپتار» ەرتەگىسىن ايتىپ بەرەمىن، دۇرىس كوڭىل قويىپ وتىرىڭىزدار، ويتكەنى مەن سىزدەرگە ەرتەگى بارىسىندا جۇمباقتار جاسىرامىن. جۇمباقتاردى شەشۋگە كومەكتەسەسىڭدەر.
بۇرىنعى وتكەن زاماندا ءبىر كۇيشى عۇمىر كەشىپتى. بالا كەزىنەن ونەر قۋىپ، كۇي شەرتىپتى. ءومىر بويى دومبىرا، قوبىز، جەتىگە، سىبىزعى، شاڭقوبىز اسپاپتارىن جاساپتى. (وسى كەزدە سلايدتان اتالعان اسپاپتار كەزەكپەن شىعىپ تۇرادى) ونىڭ ورىنداعان كۇيلەرىن تىڭداعان ادامدار دا، جان - جانۋارلار دا جۇرەكتەرىنە ءتاتتى شىرىن قۇيىلعانداي ەرەكشە سەزىمگە بولەنەدى ەكەن. سىرقات ادام اۋىرعانىن، مۇڭدى ادام قايعىسىن ۇمىتىپ، جىلاعان بالا جىلاعانىن توقتاتىپ، ءومىر بويى وسىلاي بولۋدى قالاپ، سيقىرلى ءساتتىڭ بىتپەۋىن تىلەيدى ەكەن. كۇيشىنىڭ جانە ونىڭ اسپاپتارىنىڭ ەرەكشە سيقىرى دا وسىنداي ەكەن. جىلدار ءوتىپ، كۇيشى قارتايىپتى. كۇيشى:
- كىمدە كىم مەنىڭ سيقىرلى اسپاپتارىما ءتىل ءبىتىرىپ شىرقاتسا، سول ادامعا اسپاپتارىمدى مۇرا ەتىپ قالدىرامىن،- دەپ جار سالادى.
سول زاماندا ونەرباي دەگەن كىسىنىڭ جەتى ۇلى بولىپتى. ولار شەتىنەن ونەرلى، اقىلدى. دارىندى بولىپ وسكەن ەكەن. ولار ونەر، ءبىلىم ىزدەپ ەل ارالاپ ءجۇرىپ، كۇيشىنىڭ ۇيىنە كەلەدى. بالالار امانداسىپ ۇيگە كىرگەندە ءىلۋلى تۇرعان اسپاپتار سىر شەرتكىسى كەلىپ تۇرعانداي كۇڭىرەنىپ كەتەدى. ەندى، بالالار، قاريانىڭ اسپاپتارىن مۇراعا الۋى ءۇشىن نە ىستەۋى كەرەك دەپ ويلايسىڭدار؟ ارينە جاسىرعان جۇمباقتارىن شەشۋلەرى كەرەك.
- دۇرىستاپ تىڭداڭدار. قاريانىڭ ءبىرىنشى جۇمباعى:
توعىز بەلبەۋلى،
ەكى تەربەۋلى
قوس قۇلاقتى
ءۇنى ۇنامدى (6 سلايد)
- كانە كىم ايتادى؟ بۇل قانداي اسپاپ؟ دۇرىس جاۋابىن بەرگەن بالا تاقتاعا شىعىپ، قولىنا دومبىرا اسپابىن الادى. (دومبىرادا كۇي ەستىلىپ تۇرادى)
ءۇنىم مەنىڭ شالقيدى بار عالامعا،
ارنايمىن ساز - كۇيىمدى بار ادامعا.
قۇرمانعازى، تاتتىمبەت، دينا اجەمنىڭ
كۇيلەرىن كىم جەتكىزەر بولاشاققا.
- قاريانىڭ ەكىنشى جۇمباعىن تىڭداڭىزدار:
باس، قۇلاق، موينى بار،
ءۇپ - ۇلكەن شاناعى بار.
ىسقىشپەن ىسقاندا
اندەتىپ شىعار تاعى ءانى بار.(7 سلايد)
- كانە كىم ايتادى؟ بۇل قانداي اسپاپ؟ دۇرىس جاۋابىن بەرگەن بالا تاقتاعا شىعىپ، قولىنا قوبىز اسپابىن الادى. (قوبىزدىڭ ءۇنى ەستىلىپ تۇرادى)
- اتا قورقىت جاساعان نار قوبىزبىم
تاريحتى دا جىرلاعان ناز قوبىزبىن
قانشا عاسىر وتسە دە كيەلىمىن.
ۇرپاقتارمەن بىرگە جاساپ كەلەمىن.
- قاريانىڭ ءۇشىنشى جۇمباعىن تىڭداڭىزدار:
جەتى ىشەكتەن جەتى ءتۇرلى ءۇن شىعار،
اۋەزىنەن جەتى تاراۋ مۇڭ شىعار.
ويناپ كەتسەڭ جەتى ءتۇرلى مۇڭ شىعار،
بۇل قانداي اسپاپ؟
- كانە كىم ايتادى؟ بۇل قانداي اسپاپ؟ دۇرىس جاۋابىن بەرگەن بالا تاقتاعا شىعىپ، قولىنا جەتىگەن اسپابىن الادى. (جەتىگەننىڭ ءۇنى ەستىلىپ تۇرادى)
- قايعى باسقان قاريانىڭ
زارىن جىرلاپ بەرەمىن
جەتى ۇلىنا ارنالعان
كۇيدى شەرتىپ بەرەمىن.
- قاريانىڭ ءتورتىنشى جۇمباعى:
- سىزىلعان ءۇنى، سۇيكىمدى ءتىلى،
ۇرلەسەڭ وينايتىن، اسپاپتىڭ ءبىرى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اسقار توقماعامبەتوۆ «بيداي مەن قاڭباق» (مىسال)
