«عاجايىپ ۇشتىك» ينتەللەكتۋالدى تانىمدىق سايىس
سايىس فيزيكا، حيميا، ماتەماتيكا پاندەرى بويىنشا وتكىزىلەدى.
سايىستىڭ ماقساتىمەن وقۋشىلاردى تانىستىرىپ ءوتۋ.
ءىى. سايىسقا قاتىسۋشى كوماندالارمەن تانىستىرۋ.
ءىىى. ءادىل قازىلار مۇشەلەرىمەن تانىستىرىپ وتەيىك.
ءىV. سايىستىڭ جوسپارىمەن تانىستىرۋ.
سايىس 5 بولىمنەن تۇرادى.
1. توپتاردىڭ تانىستىرۋى.
ءار توپ وزدەرىن تانىستىرىپ، ەمبلەمالارىن قورعاپ، ۇرانىن ايتادى.
2. «وي تولعاۋ». بۇل بولىمدە توپتارعا فيزيكا، حيميا، ماتەماتيكا پاندەرى بويىنشا ۆيكتورينالىق سۇراقتار قويىلادى. جاۋاپ ناقتى، تەز بولۋ كەرەك.. ءار دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپايدان بەرىلەدى.
3. «عاجايىپ ۇشتىك»- بۇل بولىمدە ويىنشىلار ويىن تاقتاسىندا بەرىلگەن ۇپاي سانىن تاڭداپ، سوعان سايكەس جاۋاپ بەرەدى.
4. «ويلانايىق، كىم ويشىل» - بولىمىندە ءار توپقا ءپان بويىنشا توپ وقۋشىلارىنىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتى مەن شىعارماشىلىق دەڭگەيىن بايقاۋعا تاپسىرمالار بەرىلەدى. تاپسىرمانى ورىنداۋعا 5 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى.
5. «ەگەر - مەن......». ءتورت ءبولىم بويىنشا كوپ ۇپاي جيناعان ەكى كوماندا قاتىسادى نەمەسە ۇپاي ساندارى بىردەي بولعان ەكى كوماندا قاتىسادى. ەكى كوماندا وزدەرىنىڭ تاجىريبە جاساۋداعى مىقتىلىقتارىن كورسەتەدى.
«وي تولعاۋ» ءبولىمى بويىنشا بەرىلەتىن سۇراقتار.
حيميا ءپانى بويىنشا.
1. مەتالداردى ءپىسىرۋ جانە كەسۋ كەزىندە قولدانىلاتىن گاز؟
جاۋابى: اسەتيلەن
2. ورگانيكالىق قوسىلىستاردى اتاۋدىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
جاۋابى: تاريحي، راسيونالدى، جۇيەلى
3. شاحتەرلەر ءۇشىن ءقاۋىپتى گاز؟
جاۋابى: مەتان
4. «ترانسپورتير»- تەرمينى قاي ەلدىڭ نە دەگەن ءسوزى؟
جاۋابى: لاتىنشا -«كوشىرۋ، تاسىمالداۋ».
5. بارلىق اراب سيفرلارىنىڭ كوبەيتىندىسى نەشەگە تەڭ؟
جاۋابى: نول.
6. 10 مەن15 - ءتىڭ ەڭ كىشى ورتاق ەسەلىگى؟
جاۋابى: 30
7. مەتەورلىق دەنەنىڭ جەرگە تۇسكەن قالدىعى.
جاۋابى: مەتەوريتتەر
8. ءبىر مەگونيۋتوندا نەشە نيۋتون بار؟
جاۋابى: ( 1من= 106 ن )
9. ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ شىعىنىن ەسەپتەيتىن قۇرال
جاۋابى: ( ەسەپتەگىش )
10. پريزمانىڭ كومەگىمەن اق جارىقتى سپەكترگە جىكتەۋگە بولادى. بۇل قانداي قۇبىلىس؟
جاۋابى: جارىقتىڭ ديسپەرسياسى
ماتەماتيكا ءپانى بويىنشا
1. ح2+ۋ2=r2 فۋنكسياسىنىڭ گرافيگى.
جاۋابى: شەڭبەر.
2. ەجەلگى گرەك ويشىلى، عۇلاما ماتەماتيك؟
جاۋابى: پيفاگور.
3. تەك قاراما - قارسى ەكى قابىرعاسى پاراللەل بولاتىن ءتورتبۇرىش؟
جاۋابى: تراپەسيا.
4. باۋىردىڭ سيرروز اۋرۋىن تۋدىراتىن ورگانيكالىق قوسىلىس؟
جاۋابى: سپيرت
5. انتيسەپتيك رەتىندە قولدانىلاتىن اروماتتى قوسىلىستى اتا؟
جاۋابى: فەنول
6. قانت قىزىلشاسىندا، قانت قامىسى جانە ءبىرقاتار وسىمدىكتەر سولىندە كەزدەسەتىن كومىرسۋلار.
جاۋابى: ساحاروزا
7. پلاستماسسانى نەگە پلاستيكالىق ماسسا دەپ اتاعان؟
جاۋابى: قىزدىرعاندا بەلگىلى پىشىنگە كەلىپ، سۋىعاندا سول قالپىن ساقتايتىن ماتەريال
8. ءوز سۇيىعىمەن ديناميكالىق تەپە - تەڭدىكتە بولاتىن بۋ.
جاۋابى: قانىققان بۋ
9. مەتال وتكىزگىشتەردەگى زارياد تاسىمالداۋشىلار.
جاۋابى: ەلەكتروندار
10. راديو، تەلەحابار تولقىندارىن تاراتاتىن جانە قابىلدايتىن قۇرىلعى.
جاۋابى: انتەننا
فيزيكا ءپانى بويىنشا
1. لينزانىڭ تۇرلەرى.
جاۋابى: دوڭەس جانە ويىس
2. جەلسىز اۋادا گۇل مەن شوپتەردىڭ قوش ءيىسىنىڭ تارالۋى، قانداي فيزيكالىق قۇبىلىسپەن تۇسىندىرىلەدى؟
جاۋابى: ديففۋزيا
3. اسپاندا ۇشىپ وتەتىن وتتى شار قۇبىلىسى.
جاۋابى: بوليد
4. تۇيەلەر شولگە ۇزاق ۋاقىت شىدامدى. ول نە سەبەپتەن؟
جاۋابى: وركەشىندەگى مايلار توتىعىپ، سۋ بولىنەدى
5. كراحمالدى دارىگەرلەر مەن مەدبيكەلەر نەگە كوپ قولدانادى؟
جاۋابى: ءجيى كىرلەنۋدەن ساقتاۋ ءۇشىن
6. قاننىڭ قۇرامىنداعى بەلوك؟
جاۋابى: گەموگلابين
7. ءۇشتىڭ نەشىنشى دارەجەسى 729 - عا تەڭ؟
جاۋابى: التىنشى
8. قارسى جاتقان كاتەتتىڭ گيپوتەنۋزاعا قاتىناسى
جاۋابى: sinα
9. مىنا فورمۋلا بويىنشا نەنى تابۋعا بولادى؟
جاۋابى: تراپەسيانىڭ اۋدانىن
10. 1 مەن10 سيفرلارىنا قانداي امال قولدانعاندا 1 شىعادى؟
جاۋابى: 110=10
«عاجايىپ ۇشتىك» كەزەڭى بويىنشا قويىلاتىن سۇراقتار
حيميا ءپانى بويىنشا سۇراقتار.
1. 20 - «كۇردەلى بولشەكتىڭ حيميالىق تابيعاتى ءوزىنىڭ قاراپايىم قۇرام بولىكتەرىنىڭ تابيعاتىنا، ولاردىڭ سانىنا جانە حيميالىق قۇرىلىسىنا بايلانىستى». (ا. م. بۋتلەروۆ).
2. 30 - دۇنيە ءجۇزى حيميكتەرى پايدالانىلاتىن ەلەمەنتتەردىڭ حيميالىق تاڭبالارىن كىم ۇسىنعان؟ (يا. بەرسەلليۋس).
3. 40 - «ءسپيرتتىڭ سۋمەن قوسىلىسى» تاقىرىبىنا دوكتورلىق ديسسەرتاسيا قورعاعان ورىستىڭ اتاقتى حيميك - عالىمى؟ (د. ي. مەندەلەيەۆ).
ماتەماتيكا ءپانى بويىنشا سۇراقتار.
1. 20 - 3 سانىنا بايلانىستى قانداي ىرىم - جورالعىنى بىلەسىڭ؟ (ءۇش ءتاتتى، ءۇش ارسىز، ءۇش ءجۇز، ءۇش جۇرت، ءۇش مۇرات).
2. 30 - فرانسۋزدىڭ ۇلى، فيلوسوفى، ماتەماتيگى. اناليتيكالىق گەومەتريانى جاساۋشىلاردىڭ ءبىرى. اينىمالى شامالار ۇعىمىن ەنگىزگەن. نەگىزگى ەڭبەكتەرى - «گەومەتريا»، «ءادىس جايلى تاسىمالداۋلار». (رەنە دەكارت).
3. 40 - 60 ءۇش مەترلىك بورەنەنى جارتى مەتردەن ارامەن نەشە بولىككە (شورنەگە) بولەدى؟ (300 بولىككە).
فيزيكا ءپانى بويىنشا سۇراقتار.
1. الەمنىڭ گەليوسەنترلىك جۇيەسىن قالاعان پولياك عالىمى؟ (نيكولاي كوپەرنيك).
2. يندۋكسيالىق توكتىڭ باعىتىن انىقتايتىن ەرەجەنى اشقان ۇلى فيزيك؟ (ە. ح. لەنس).
3. ەڭ العاشقى اتوم ەلەكتر ستانسياسى قاشان، قاي قالادا سالىندى؟ (1954ج، وبنينسك قالاسى).
«ويلانايىق، كىم ويشىل» كەزەڭى بويىنشا قويىلاتىن سۇراقتار
1. حيميا. «حيميا جانە ەكولوگيا».
2. فيزيكا. «فيزيكا جانە تەحنيكا».
بەرىلگەن تاقىرىپتار بويىنشا وقۋشىلار تاقىرىپتىڭ مازمۇنى مەن ماعىناسىن اشىپ، سىزبا نۇسقاسى ارقىلى قورعاۋ كەرەك.
3. ماتەماتيكا. «سيقىرلى فيگۋرالار»
سيقىرلى فيگۋرالارمەن تاپسىرمالار بەرىلگەن شەشۋىن تابۋ قاجەت.
ماتەماتيكا ءپانى بويىنشا سۇراقتار بەرىلەدى،
«ەگەر - مەن.....». جوعارىدا ايتىپ وتكەنىمىزدەي بۇل بولىمدە الدىڭعى ءتورت ءبولىم بويىنشا كوپ ۇپاي جيناعان ەكى كوماندا قاتىسادى نەمەسە ۇپاي ساندارى بىردەي بولعان ەكى كوماندا قاتىسادى. ەكى كوماندا وزدەرىنىڭ تاجىريبە جاساۋداعى مىقتىلىقتارىن كورسەتەدى.
حيميا ءپانى بويىنشا سۇراقتار.
تاجىريبە№1
ۇستەلگە الابوتا، سەكسەۋىل، سۇيەك، سىرىڭكە، مال مايى، سۋ قويىلعان. وسى زاتتاردى پايدالانىپ نە نارسە الۋعا بولادى؟ قالاي الادى؟ جولىن ءتۇسىندىر.
فيزيكا ءپانى بويىنشا سۇراقتار. سحەما بويىنشا تىزبەكتى قۇراۋ.
سايىس قورىتىندىسى بويىنشا بەلسەندىلىك تانىتقان وقۋشىلار مەن جەڭىمپاز توپ ماراپاتتالادى.
سايىستىڭ ماقساتىمەن وقۋشىلاردى تانىستىرىپ ءوتۋ.
ءىى. سايىسقا قاتىسۋشى كوماندالارمەن تانىستىرۋ.
ءىىى. ءادىل قازىلار مۇشەلەرىمەن تانىستىرىپ وتەيىك.
ءىV. سايىستىڭ جوسپارىمەن تانىستىرۋ.
سايىس 5 بولىمنەن تۇرادى.
1. توپتاردىڭ تانىستىرۋى.
ءار توپ وزدەرىن تانىستىرىپ، ەمبلەمالارىن قورعاپ، ۇرانىن ايتادى.
2. «وي تولعاۋ». بۇل بولىمدە توپتارعا فيزيكا، حيميا، ماتەماتيكا پاندەرى بويىنشا ۆيكتورينالىق سۇراقتار قويىلادى. جاۋاپ ناقتى، تەز بولۋ كەرەك.. ءار دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپايدان بەرىلەدى.
3. «عاجايىپ ۇشتىك»- بۇل بولىمدە ويىنشىلار ويىن تاقتاسىندا بەرىلگەن ۇپاي سانىن تاڭداپ، سوعان سايكەس جاۋاپ بەرەدى.
4. «ويلانايىق، كىم ويشىل» - بولىمىندە ءار توپقا ءپان بويىنشا توپ وقۋشىلارىنىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتى مەن شىعارماشىلىق دەڭگەيىن بايقاۋعا تاپسىرمالار بەرىلەدى. تاپسىرمانى ورىنداۋعا 5 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى.
5. «ەگەر - مەن......». ءتورت ءبولىم بويىنشا كوپ ۇپاي جيناعان ەكى كوماندا قاتىسادى نەمەسە ۇپاي ساندارى بىردەي بولعان ەكى كوماندا قاتىسادى. ەكى كوماندا وزدەرىنىڭ تاجىريبە جاساۋداعى مىقتىلىقتارىن كورسەتەدى.
«وي تولعاۋ» ءبولىمى بويىنشا بەرىلەتىن سۇراقتار.
حيميا ءپانى بويىنشا.
1. مەتالداردى ءپىسىرۋ جانە كەسۋ كەزىندە قولدانىلاتىن گاز؟
جاۋابى: اسەتيلەن
2. ورگانيكالىق قوسىلىستاردى اتاۋدىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
جاۋابى: تاريحي، راسيونالدى، جۇيەلى
3. شاحتەرلەر ءۇشىن ءقاۋىپتى گاز؟
جاۋابى: مەتان
4. «ترانسپورتير»- تەرمينى قاي ەلدىڭ نە دەگەن ءسوزى؟
جاۋابى: لاتىنشا -«كوشىرۋ، تاسىمالداۋ».
5. بارلىق اراب سيفرلارىنىڭ كوبەيتىندىسى نەشەگە تەڭ؟
جاۋابى: نول.
6. 10 مەن15 - ءتىڭ ەڭ كىشى ورتاق ەسەلىگى؟
جاۋابى: 30
7. مەتەورلىق دەنەنىڭ جەرگە تۇسكەن قالدىعى.
جاۋابى: مەتەوريتتەر
8. ءبىر مەگونيۋتوندا نەشە نيۋتون بار؟
جاۋابى: ( 1من= 106 ن )
9. ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ شىعىنىن ەسەپتەيتىن قۇرال
جاۋابى: ( ەسەپتەگىش )
10. پريزمانىڭ كومەگىمەن اق جارىقتى سپەكترگە جىكتەۋگە بولادى. بۇل قانداي قۇبىلىس؟
جاۋابى: جارىقتىڭ ديسپەرسياسى
ماتەماتيكا ءپانى بويىنشا
1. ح2+ۋ2=r2 فۋنكسياسىنىڭ گرافيگى.
جاۋابى: شەڭبەر.
2. ەجەلگى گرەك ويشىلى، عۇلاما ماتەماتيك؟
جاۋابى: پيفاگور.
3. تەك قاراما - قارسى ەكى قابىرعاسى پاراللەل بولاتىن ءتورتبۇرىش؟
جاۋابى: تراپەسيا.
4. باۋىردىڭ سيرروز اۋرۋىن تۋدىراتىن ورگانيكالىق قوسىلىس؟
جاۋابى: سپيرت
5. انتيسەپتيك رەتىندە قولدانىلاتىن اروماتتى قوسىلىستى اتا؟
جاۋابى: فەنول
6. قانت قىزىلشاسىندا، قانت قامىسى جانە ءبىرقاتار وسىمدىكتەر سولىندە كەزدەسەتىن كومىرسۋلار.
جاۋابى: ساحاروزا
7. پلاستماسسانى نەگە پلاستيكالىق ماسسا دەپ اتاعان؟
جاۋابى: قىزدىرعاندا بەلگىلى پىشىنگە كەلىپ، سۋىعاندا سول قالپىن ساقتايتىن ماتەريال
8. ءوز سۇيىعىمەن ديناميكالىق تەپە - تەڭدىكتە بولاتىن بۋ.
جاۋابى: قانىققان بۋ
9. مەتال وتكىزگىشتەردەگى زارياد تاسىمالداۋشىلار.
جاۋابى: ەلەكتروندار
10. راديو، تەلەحابار تولقىندارىن تاراتاتىن جانە قابىلدايتىن قۇرىلعى.
جاۋابى: انتەننا
فيزيكا ءپانى بويىنشا
1. لينزانىڭ تۇرلەرى.
جاۋابى: دوڭەس جانە ويىس
2. جەلسىز اۋادا گۇل مەن شوپتەردىڭ قوش ءيىسىنىڭ تارالۋى، قانداي فيزيكالىق قۇبىلىسپەن تۇسىندىرىلەدى؟
جاۋابى: ديففۋزيا
3. اسپاندا ۇشىپ وتەتىن وتتى شار قۇبىلىسى.
جاۋابى: بوليد
4. تۇيەلەر شولگە ۇزاق ۋاقىت شىدامدى. ول نە سەبەپتەن؟
جاۋابى: وركەشىندەگى مايلار توتىعىپ، سۋ بولىنەدى
5. كراحمالدى دارىگەرلەر مەن مەدبيكەلەر نەگە كوپ قولدانادى؟
جاۋابى: ءجيى كىرلەنۋدەن ساقتاۋ ءۇشىن
6. قاننىڭ قۇرامىنداعى بەلوك؟
جاۋابى: گەموگلابين
7. ءۇشتىڭ نەشىنشى دارەجەسى 729 - عا تەڭ؟
جاۋابى: التىنشى
8. قارسى جاتقان كاتەتتىڭ گيپوتەنۋزاعا قاتىناسى
جاۋابى: sinα
9. مىنا فورمۋلا بويىنشا نەنى تابۋعا بولادى؟
جاۋابى: تراپەسيانىڭ اۋدانىن
10. 1 مەن10 سيفرلارىنا قانداي امال قولدانعاندا 1 شىعادى؟
جاۋابى: 110=10
«عاجايىپ ۇشتىك» كەزەڭى بويىنشا قويىلاتىن سۇراقتار
حيميا ءپانى بويىنشا سۇراقتار.
1. 20 - «كۇردەلى بولشەكتىڭ حيميالىق تابيعاتى ءوزىنىڭ قاراپايىم قۇرام بولىكتەرىنىڭ تابيعاتىنا، ولاردىڭ سانىنا جانە حيميالىق قۇرىلىسىنا بايلانىستى». (ا. م. بۋتلەروۆ).
2. 30 - دۇنيە ءجۇزى حيميكتەرى پايدالانىلاتىن ەلەمەنتتەردىڭ حيميالىق تاڭبالارىن كىم ۇسىنعان؟ (يا. بەرسەلليۋس).
3. 40 - «ءسپيرتتىڭ سۋمەن قوسىلىسى» تاقىرىبىنا دوكتورلىق ديسسەرتاسيا قورعاعان ورىستىڭ اتاقتى حيميك - عالىمى؟ (د. ي. مەندەلەيەۆ).
ماتەماتيكا ءپانى بويىنشا سۇراقتار.
1. 20 - 3 سانىنا بايلانىستى قانداي ىرىم - جورالعىنى بىلەسىڭ؟ (ءۇش ءتاتتى، ءۇش ارسىز، ءۇش ءجۇز، ءۇش جۇرت، ءۇش مۇرات).
2. 30 - فرانسۋزدىڭ ۇلى، فيلوسوفى، ماتەماتيگى. اناليتيكالىق گەومەتريانى جاساۋشىلاردىڭ ءبىرى. اينىمالى شامالار ۇعىمىن ەنگىزگەن. نەگىزگى ەڭبەكتەرى - «گەومەتريا»، «ءادىس جايلى تاسىمالداۋلار». (رەنە دەكارت).
3. 40 - 60 ءۇش مەترلىك بورەنەنى جارتى مەتردەن ارامەن نەشە بولىككە (شورنەگە) بولەدى؟ (300 بولىككە).
فيزيكا ءپانى بويىنشا سۇراقتار.
1. الەمنىڭ گەليوسەنترلىك جۇيەسىن قالاعان پولياك عالىمى؟ (نيكولاي كوپەرنيك).
2. يندۋكسيالىق توكتىڭ باعىتىن انىقتايتىن ەرەجەنى اشقان ۇلى فيزيك؟ (ە. ح. لەنس).
3. ەڭ العاشقى اتوم ەلەكتر ستانسياسى قاشان، قاي قالادا سالىندى؟ (1954ج، وبنينسك قالاسى).
«ويلانايىق، كىم ويشىل» كەزەڭى بويىنشا قويىلاتىن سۇراقتار
1. حيميا. «حيميا جانە ەكولوگيا».
2. فيزيكا. «فيزيكا جانە تەحنيكا».
بەرىلگەن تاقىرىپتار بويىنشا وقۋشىلار تاقىرىپتىڭ مازمۇنى مەن ماعىناسىن اشىپ، سىزبا نۇسقاسى ارقىلى قورعاۋ كەرەك.
3. ماتەماتيكا. «سيقىرلى فيگۋرالار»
سيقىرلى فيگۋرالارمەن تاپسىرمالار بەرىلگەن شەشۋىن تابۋ قاجەت.
ماتەماتيكا ءپانى بويىنشا سۇراقتار بەرىلەدى،
«ەگەر - مەن.....». جوعارىدا ايتىپ وتكەنىمىزدەي بۇل بولىمدە الدىڭعى ءتورت ءبولىم بويىنشا كوپ ۇپاي جيناعان ەكى كوماندا قاتىسادى نەمەسە ۇپاي ساندارى بىردەي بولعان ەكى كوماندا قاتىسادى. ەكى كوماندا وزدەرىنىڭ تاجىريبە جاساۋداعى مىقتىلىقتارىن كورسەتەدى.
حيميا ءپانى بويىنشا سۇراقتار.
تاجىريبە№1
ۇستەلگە الابوتا، سەكسەۋىل، سۇيەك، سىرىڭكە، مال مايى، سۋ قويىلعان. وسى زاتتاردى پايدالانىپ نە نارسە الۋعا بولادى؟ قالاي الادى؟ جولىن ءتۇسىندىر.
فيزيكا ءپانى بويىنشا سۇراقتار. سحەما بويىنشا تىزبەكتى قۇراۋ.
سايىس قورىتىندىسى بويىنشا بەلسەندىلىك تانىتقان وقۋشىلار مەن جەڭىمپاز توپ ماراپاتتالادى.