گەوگرافيالىق نىساندار مەن قۇبىلىستاردى نوميناسيالاۋ ەرەكشەلىكتەرى
ءبولىم: | مەكتەپ: | ||||||||||||
كۇنى: | ءمۇعالىمنىڭ اتى - ءجونى: | ||||||||||||
سىنىپ: | 9 | قاتىسقاندار سانى: | قاتىسپاعاندار سانى: | ||||||||||
ساباقتىڭ تاقىرىبى | گەوگرافيالىق نىساندار مەن قۇبىلىستاردى نوميناسيالاۋ ەرەكشەلىكتەرى | ||||||||||||
ساباقتا ىسكە اساتىن وقۋ ماقساتى (وقۋ باعدارالاماسىنان سىلتەمە) | 9. 1. 1. 3 گەوگرافيالىق نىساندار مەن قۇبىلىستاردى نوميناسيالاۋ ەرەكشەلىكتەرىن انىقتايدى | ||||||||||||
ساباقتىڭ ماقساتى | وقۋشىلاردىڭ بارلىعى مىنانى ورىنداي الادى: گەوگرافيالىق نىساندار مەن قۇبىلىستاردى نوميناسيالاۋ ەرەكشەلىكتەرىن انىقتايدى وقۋشىلاردىڭ كوبىسى مىنانى ورىنداي الادى گەوگرافيالىق زەرتتەۋ ادىستەرىنىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرىپ، قولدانادى؛ وقۋشىلاردىڭ كەيبىرەۋى مىنانى ورىنداي الادى: وقۋلىقتان تىس بەرىلگەن قوسىمشا تاپسىرمالادى ورىندايدى، تاقىرىپ بويىنشا قوسىمشا مالىمەتتەر مەن دالەلدەر كەلتىرە الادى. | ||||||||||||
جەتىستىك كريتەرييى |
| ||||||||||||
تىلدىك ماقساتتار | گەوگرافيالىق ءبىلىم كوزدەرى بولىپ تابىلاتىن وقۋلىق، گەوگرافيالىق اتلاستارمەن ەكى تومدىق «قازاق كسر اتلاسى»، 3 تومدىق ۇلتتىق اتلاستار مەن تاقىرىپتىق كارتالار گەوگرافيالىق كارتالاردىڭ ءبىلىم الۋدا ماڭىزى زور ەكەنىن ءبىلۋ | ||||||||||||
قۇندىلىقتار | قۇرمەت، ىنتىماقستاستىق، ءومىر بويى وقۋ، ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىك، اشىقتىق، جىل سايىن، | ||||||||||||
جاھاندىق ازاماتتىققا تاربيەلەۋ | ادامي قۇندىلىقتاردى دارىپتەۋ | ||||||||||||
اكت داعدىسىن قولدانۋ | وسى ساباق بارىسىندا وقۋشىلار Power Point باعدارلاماسىنان تاقىرىپقا قاتىستى كورنەكى قۇرالداردى پايدالانىپ، ينتەربەلسەندى تاقتانى قولدانادى. | ||||||||||||
ومىرمەن بايلانىس | كليماتتىق وزگەرىستەردى تالقىلاۋ | ||||||||||||
ءپانارالىق بايلانىس | بيولوگيا مەن تاريح، فيزيكا | ||||||||||||
الدىڭعى ءبىلىم | 8. و2. تارسىرمانىڭ ەرەكشەلىكتەردى انىقتاۋ | ||||||||||||
ساباق بارىسى | |||||||||||||
جوسپارلانعان كەزەڭدەرى | جوسپارلانعان ءىس - ارەكەتتەر | دەرەككوزدەر | |||||||||||
ساباقتىڭ باسى 5 مين | ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى «بەس قادام» ستراتەگياسى. سىنىپتان 4 وقۋشى شىعادى، بەس قادام اتتاپ جىلدام جاۋاپ بەرەدى. سىني تۇرعىدان ويلاۋعا «تۇرتكى، سىناقتان وتكىزۋ، قايتا باعىتتاۋ» سۇراقتارى 1. گەوگرافيالىق ءبىلىم نە ءۇشىن قاجەت؟ 2. نەلىكتەن؟ 3. گەوگرافيالىق بىلىمدەردى العان جاعدايدا قانداي ماماندىقتارعا قول جەتكىزۋگە بولادى؟ ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىمەن تانىستىرۋ | سلايد | |||||||||||
ساباقتىڭ ورتاسى 15 مينۋت | ماعىنانى تانۋ كەزەڭى گەوگرافيالىق نىسان — جەردىڭ بەتكى قاباتىنىڭ بەلگىلى ءبىر قالىپتاعى ايتارلىقتاي تۇراقتى تۇتاس ەلەمەنتى. گەوگرافيالىق نىساندار ءبىر - بىرىنەن شارتتى گەوگرافيالىق شەك ارقىلى ءبولىنىپ اجىراتىلادى. گەوگرافيالىق نىسانداردىڭ شىعۋ تەگى ءارتۇرلى بولۋى مۇمكىن: تابيعي (ماتەريكتەر، مۇحيتتار، وزەن - كولدەر، تاۋلار، شالعىندار، ورماندار جانە ت. ب.) جانە انتروپوگەندى (قالا مەن اۋىلدار، عيماراتتار، ەگىستىكتەر مەن ساياباقتار، زاۋىت - فابريكالار، كولىك جولدارى جانە ت. ب.). قاسيەتتەرى — بۇل گەوگرافيالىق نىساننىڭ وزىنە عانا ءتان بەلگىلەرى. قاسيەتتەر بىزگە ءبىر نىساندى ەكىنشىسىنەن ايىرۋعا نەمەسە وسىنداي وزگە نىساندارمەن ۇقساستىعىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. گەوگرافيالىق نىسان انىقتاماسىنا قاراپ - اق، ونىڭ مىناداي نەگىزگى قاسيەتتەرى بارىن انىقتاۋعا بولادى:
گەوگرافيالىق نىساننىڭ ءاربىر قاسيەتىن ساپالىق ءارى ساندىق تۇرعىدان كورسەتۋگە بولادى. جەزقازعاننىڭ گەوگرافيالىق ورنالاسۋىن ساپالىق تۇرعىدان، ماسەلەن، مىناداي سوزدەرمەن بىلدىرۋگە بولادى: «قالا ورتالىق قازاقستاندا ورنالاسقان». بۇل مالىمەتتى ساندىق تۇرعىدان بەرۋ ءۇشىن جەزقازعاننىڭ كوورديناتىن — بارىنشا ناقتى مەكەنجايىن كورسەتەتىن گەوگرافيالىق كوورديناتتار جۇيەسىندە (ەندىك جانە بويلىق گرادۋستاردا) ايقىندالاتىن جەردىڭ بەتكى قاباتىنداعى جەزقازعاننىڭ ورنالاسۋىن كورسەتۋ كەرەك. قالا كوورديناتتارى — 47°47’00» س. ە.، 67°42’00″ش. ب. قىزىلوردانىڭ اۋا رايى تۋرالى دا ساپالىق جانە ساندىق تۇرعىدان سيپاتتاۋعا بولادى. ماسەلەن: «جازدا قىزىلوردادا وتە ىستىق، ويتكەنى تەمپەراتۋرا 40°س - قا جەتەدى». جوعارىدا ءبىز فيزيكالىق قاسيەتتەرگە قاتىستى مىسالدار قاراستىردىق. گەوگرافيالىق نىساندار قاسيەتتەرىنىڭ ساپالىق جانە ساندىق سيپاتتامالارى الەۋمەتتىك، قوعامدىق قۇبىلىستارعا دا ءتان. گەوگرافيالىق نىسانداردىڭ ءارقايسىسىندا ولشەم شاماسى بار. فيزيكالىق شاما — گەوگرافيالىق نىسان قاسيەتتەرىنىڭ ءبىرى. ساپالىق تۇرعىدان ول كوپتەگەن ۇقساس گەوگرافيالىق نىساندار ءۇشىن ورتاق، ال ساندىق تۇرعىدان ولاردىڭ ءارقايسىسى ءۇشىن ەرەكشە. دارالىقتى ساندىق تۇرعىدان بىلايشا تۇسىنۋگە بولادى: قاسيەت ءبىر نىسان ءۇشىن باسقاسىنا قاراعاندا بەلگىلى ءبىر مولشەرگە ارتىق نەمەسە كەم بولۋى مۇمكىن. ماسەلەن، ساپالىق جاعىنان كوپتەگەن ەلدەر اۋماعى بويىنشا ۇلكەن بولۋى مۇمكىن. ۇلكەن كولەم — بارلىق ءىرى ەلدەر ءۇشىن ورتاق قاسيەت. ۇلكەن ەلدەر 1 000 000 كم2 استام اۋماقتى الىپ جاتادى. ءبىراق ولار باسقا ەلدەردەن ۇلكەن نەمەسە كىشى بولۋى مۇمكىن. قازاقستان رەسپۋبليكاسى رەسەي، كانادا، جۇڭگو، اقش، برازيليا، اۋستراليا، ءۇندىستان، ارگەنتينا سياقتى اۋماعى ۇلكەن ەلدەر تىزىمىندە توعىزىنشى ورىندا تۇر. قازاقستاننىڭ اۋماعى — 2 724 902 كم2، كانادا اۋماعى - 9 984 670 كم2. ۆەن دياگرامماسى تاريح مەن گەوگرافيا توپتىق جۇمىس «جيگسو» 4 توپقا «گەوگرافيالىق ءبىلىم كوزدەرىنە» نەلەر جاتاتىنىڭ انىقتاپ، قورعاۋ ءسىزدىڭ توبىڭىزدا 5 ءرولدى: ليدەر، بايانداماشى، حاتشى، ۋاقىت ساقشىسى جانە باقىلاۋشى - لاردى انىقتاڭىز. جۇمىس تومەندەگىدەي جوسپارمەن جۇرەدى. بەرىلگەن ءماتىندى وقىپ، توپپەن بىرلەسە وتىرىپ، تالقىلايدى جانە ءار توپتىڭ باقىلاۋشىسى، جاساعان جۇمىستارعا سايكەس باقىلاۋ پاراعىن جۇرگىزەدى. جۇپتىق جۇمىس 1 - تاپسىرما. استى سىزىلعان سوزدەرگە تۇسىنىكتەمە بەرىڭىز. 2 - تاپسىرما: ماتىنگە سۇيەنە وتىرا، 3 سۇراق قۇراستىرىڭىز. وقىتۋدى ڭ ماقساتى بويىنشا.
جۇپتىق باعالاۋ. ديسكريپتورلار: جوعارعى بالل - 5 بالل.
| سلايد فليپچارت https://kk. wikipedia. org/wiki/ | |||||||||||
ساباقتىڭ سوڭى 5 مينۋت | ساباقتى بەكىتۋ: 1. گەوگرافيالىق ءبىلىم كوزدەرىنە نەلەر جاتادى؟ 2. جەرگىلىكتى جەردى تانىپ ءبىلۋ ءۇشىن قانداي قۇرالداردى قولدانامىز؟ 3. جەرگىلىكتى جەردىڭ تابيعاتىن ءبىلۋ قانشالىقتى ماڭىزدى دەپ ويلايسىڭ؟ قانشالىقتى تۇسىنگەنىن، تۇسىنبەگەن جەرىن، جىبەرگەن قاتەلىكتەرىن كۇندەلىككە تولتىرۋ. (5مين)
رەفلەكسيا وقۋشى مەن ءمۇعالىم كەرى بايلانىسى. ءوز - ءوزىن باعالاۋ اۋىزشا جۇزەگە اسادى. وقۋشىلار مىنا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، ساباقتا تۋىنداعان ويلارىن تىزبەكتەيدى:
باعالاۋ جەتىستىك كريتەرييلەرى بويىنشا ءۇي جۇمىسى جاڭا سوزدەردى جاتتاۋ | ||||||||||||
ساباقتا سارالاۋ تاپسىرمالارى بولدى ما؟ قالايشا قولداۋ كورسەتە الامىن؟ قابىلەتتى وقۋشىلاردى وقىتۋدا الدىما قانداي مىندەتتەر قويامىن؟ | وقۋشىلاردىڭ ماتەريالدى قانشالىقتى يگەرگەنىن قالاي باعالايمىن؟ | دەنساۋلىق پەن قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسىن ساقتاۋ | |||||||||||
ساباق بويىنشا رەفلەكسيا ساباق/ وقىتۋ ماقساتتارى شىنشىل ما؟ بارلىق وقۋشىلار وم جەتتى مە؟ ەگەر جوق بولسا، نەگە؟ ساباقتاعى سارالاۋ دۇرىس ءوتتى مە؟ ساباقتاعى كەزەڭدەر ساقتالدى ما؟ جوسپاردان تىس نە جاسالدى؟ نەگە؟ | |||||||||||||
جالپى باعالاۋ قانداي ەكى اسپەكت جاقسى ءوتتى؟ (وقىتۋ مەن ءبىلىم بەرۋ تۋرالى ويلانىڭىز) 1: 2: ساباقتى جاقسارتۋعا نە سەبەپ بولاتىن ەدى؟ (وقىتۋ مەن ءبىلىم بەرۋ تۋرالى ويلانىڭىز) 1: 2: ساباق بارىسىندا سىنىپتىڭ جەتىستىگى تۋرالى نە ويلادىم/ جەكە وقۋشىلاردىڭ قيىندىعى، كەلەسى ساباقتاردا نەگە نازار اۋدارۋ قاجەت؟ |
ساباقتىڭ تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ