گەومەتريالىق فيگۋرالارمەن قۇمىرانى بەزەندىرۋ.
سىنىبى: 4
ساباق: ەڭبەككە باۋلۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: گەومەتريالىق فيگۋرالارمەن قۇمىرانى بەزەندىرۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قۇمىرانى ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدارمەن بەزەندىرۋدى، تۇستەردى ۇيلەسىمدى پايدالانۋدى، گەومەتريالىق فيگۋرالاردى ءتيىمدى جانە ءتيىستى جەرگە پايدالانۋدى ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: ەستەتيكالىق تالعامدارى مەن ءوي-ورىسىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرى مەن قيالىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: ۇقىپتىلىق پەن تازالىققا، سۇلۋلىق پەن ۇيلەسىمدىلىككە، ەڭبەك مادەنيەتىنە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ قۇرال-جابدىقتارى: قۇمىرالار، ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدار، قايشى، جەلىم، ينتەربەلسەندى تاقتا.
ءپان ارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) كۇن رەتىن سۇراۋ؛
ءا) وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ؛
ب) وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءىى. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
- بالالار، وتكەن ساباقتا ءبىز قانداي جۇمىس جاسادىق؟
- ءسۇت قورابىنان قالامسالعىش جاسادىق.
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلگەن بولاتىن؟
- ءبىر قالامسالعىش جاساۋ ءۇشىن نەشە قوراپ پايدالاندىق؟
- ولاردىڭ سىرتىن نەمەن بەزەندىردىك؟
- ولاردى بىر-بىرىنە قالاي بەكىتتىڭدەر؟
- جۇمىستارىڭ كوڭىلدەرىڭنەن شىقتى ما؟
وقۋشىلاردىڭ جاساپ كەلگەن جۇمىستارىن تەكسەرۋ.
ءۇي جۇمىسىن قورىتىندىلاۋ.
- مىنە، بالالار، ءوز قولىمىزبەن قالامسالعىش جاساپ ۇيدە ۇستەلىمىزدىڭ ۇستىنە قويىپ قويساق، بارلىق زاتتارىمىز ءبىر جەردە جينالىپ تۇرادى. ءسۇت قوراپتارىنان جانە دە باسقا زاتتار دا جاساۋعا بولادى ەكەن. ول ءۇشىن بىزگە تەك ءبىزدىڭ قيالىمىز بەن وي ۇشقىرلىعىمىز قاجەت.
ينتەربەلسەندى تاقتادان قوراپتان جاسالعان زاتتاردى كورسەتۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق.
- بالالار، بۇگىن ءبىز قۇمىرانى گەومەتريالىق فيگۋرالارمەن بەزەندىرەمىز.
- قۇمىرا نە ءۇشىن كەرەك؟
- گەومەتريالىق فيگۋرالارعا نەلەر جاتادى؟
ينتەربەلسەندى تاقتادا گەومەتريالىق فيگۋرالار كورسەتىلەدى.
-قۇمىرالاردى ءار ءتۇرلى زاتتارمەن بەزەندىرۋگە بولادى ەكەن. مىسالى: ينتەربەلسەندى تاقتادا سۋرەتتەردى كورسەتۋ.
- ءتۇرلى بوياۋلارمەن بوياۋ، ەرمەكسازبەن قاپتان سىرتىنا مونشاقتار، باسقا دا زاتتار جاپسىرۋ، گۇلدەر قاداۋ، ماتا كەسىندىلەرىمەن ساندەۋ، تاعى دا باسقا ساندەۋ جولدارى وتە كوپ ەكەن. بۇگىن ءبىز ەندى قۇمىرانى ءتۇرلى ءتۇستى قاعازبەن ساندەيتىن بولامىز.
-مىنە، مىنا سۋرەتتەگى قۇمىرالاردىڭ بارلىعى ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدارمەن ساندەلگەن. ينتەربەلسەندى تاقتادا سۋرەتتەردى كورسەتۋ.
ءىىى. پراكتيكالىق جۇمىسقا دايىندىق. وقۋشىلاردى ءۇش توپقا ءبولۋ. ءار توپتىڭ الدىنا ءبىر-بىر قۇمىرا تاراتىپ بەرۋ. ءار توپقا قۇرالدارىن دايارلاتۋ: ءتۇرلى ءتۇستى قاعاز، جەلىم، قايشى.
ءىV. جۇمىس رەتىمەن تانىستىرۋ.
-بالالار قالاي ويلايسىڭدار، جۇمىستى نەدەن باستايمىز؟
وقۋشىلار ويىن تىڭداۋ.
-ەڭ الدىمەن ويلاسىپ الامىز. قاي تۇستەن قانداي گەومەتريالىق فيگۋرا جاسايمىز جانە ونى قايدا ورنالاستىرامىز. سونان كەيىن فيگۋرالاردى قاعازدان قيىپ الامىز. سوسىن ونى قۇمىرامىزعا جاپسىرامىز. توپتىق جۇمىس بولعاننان كەيىن، جارتى توپ قيۋ جۇمىسىن، ال قالعاندارى ولاردى جاپسىرۋمەن اينالىسقانى دۇرىس. بۇل جەردە ەسكەرەتىن نارسە تۇستەردىڭ ۇيلەسىمدىلىگى.
V. سەرگىتۋ جاتتىعۋى.
«جاڭعىرىق» ويىنىن ويناتۋ.
ويىن شارتى: ءمۇعالىم ولەڭ جولدارىن وقيدى. بالالار ءار جولدىڭ سوڭعى بۋىنىن ەكى رەت قايتالاپ، قولدارىمەن جوعارى كوتەرىپ، ساۋساقتارىن اشىپ-جۇمىپ، قيمىل جاساپ تۇرادى.
جينالسىن بالا-شاعا،
باستالسىن ويىن جاڭا.
ال ءقازىر ۋاقىت قانشا،
ءبىر ساعات وتەر بولسا،
بولا ما ەكى وندا؟
بالالار بەردى جاۋاپ،
جۇمىسقا كىرىسسىن ەندى وتىرىپ-اپ.
Vءى. پراكتيكالىق جۇمىس جاساۋ.
ءار توپ ءمۇعالىم تۇسىندىرگەن رەتپەن جۇمىستارىن باستايدى. ءمۇعالىم ءار توپتىڭ جۇمىسىن باقىلاپ جۇرەدى. توپتاعى بارلىق وقۋشىلار جۇمىس جاساۋلارى قاجەت.
Vءىى. جاساعان جۇمىستارىن قورىتىندىلاۋ.
- بالالار، مىنە سەندەر ءوز قولدارىڭمەن قۇمىرانى بەزەندىردىڭدەر. سەندەرگە قاي جۇمىستى جاساۋ قيىن بولدى؟
-توپتارىڭدا جۇمىس جاساماعان وقۋشى بولدى ما؟
-مىنە، بىرلەسە وتىرىپ ادەمى قۇمىرا جاسادىق.
Vءىىى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتان نە ۇيرەندىڭدەر؟
- قۇمىرانى تاعى نەمەن بەزەندىرۋگە بولادى؟
- سەندەر نەمەن بەزەندىردىڭدەر؟
- گەومەتريالىق فيگۋرالارعا نەلەر جاتادى؟
- جۇمىستارىڭ كوڭىلدەرىڭنەن شىقتى ما؟
-جاساعان قۇمىرالارىڭ وزدەرىڭە ۇنادى ما؟
- بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟
ءىح. جۇمىس ورنىن جيناقتاۋ.
ح. ۇيگە تاپسىرما. وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىنا بايلانىستى قۇمىرانى باسقا دا بۇيىمدارمەن بەزەندىرۋ تاپسىرىلادى.
ءحى. باعالاۋ.
ساباق: ەڭبەككە باۋلۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: گەومەتريالىق فيگۋرالارمەن قۇمىرانى بەزەندىرۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قۇمىرانى ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدارمەن بەزەندىرۋدى، تۇستەردى ۇيلەسىمدى پايدالانۋدى، گەومەتريالىق فيگۋرالاردى ءتيىمدى جانە ءتيىستى جەرگە پايدالانۋدى ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: ەستەتيكالىق تالعامدارى مەن ءوي-ورىسىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرى مەن قيالىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: ۇقىپتىلىق پەن تازالىققا، سۇلۋلىق پەن ۇيلەسىمدىلىككە، ەڭبەك مادەنيەتىنە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ قۇرال-جابدىقتارى: قۇمىرالار، ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدار، قايشى، جەلىم، ينتەربەلسەندى تاقتا.
ءپان ارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) كۇن رەتىن سۇراۋ؛
ءا) وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ؛
ب) وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءىى. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
- بالالار، وتكەن ساباقتا ءبىز قانداي جۇمىس جاسادىق؟
- ءسۇت قورابىنان قالامسالعىش جاسادىق.
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلگەن بولاتىن؟
- ءبىر قالامسالعىش جاساۋ ءۇشىن نەشە قوراپ پايدالاندىق؟
- ولاردىڭ سىرتىن نەمەن بەزەندىردىك؟
- ولاردى بىر-بىرىنە قالاي بەكىتتىڭدەر؟
- جۇمىستارىڭ كوڭىلدەرىڭنەن شىقتى ما؟
وقۋشىلاردىڭ جاساپ كەلگەن جۇمىستارىن تەكسەرۋ.
ءۇي جۇمىسىن قورىتىندىلاۋ.
- مىنە، بالالار، ءوز قولىمىزبەن قالامسالعىش جاساپ ۇيدە ۇستەلىمىزدىڭ ۇستىنە قويىپ قويساق، بارلىق زاتتارىمىز ءبىر جەردە جينالىپ تۇرادى. ءسۇت قوراپتارىنان جانە دە باسقا زاتتار دا جاساۋعا بولادى ەكەن. ول ءۇشىن بىزگە تەك ءبىزدىڭ قيالىمىز بەن وي ۇشقىرلىعىمىز قاجەت.
ينتەربەلسەندى تاقتادان قوراپتان جاسالعان زاتتاردى كورسەتۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق.
- بالالار، بۇگىن ءبىز قۇمىرانى گەومەتريالىق فيگۋرالارمەن بەزەندىرەمىز.
- قۇمىرا نە ءۇشىن كەرەك؟
- گەومەتريالىق فيگۋرالارعا نەلەر جاتادى؟
ينتەربەلسەندى تاقتادا گەومەتريالىق فيگۋرالار كورسەتىلەدى.
-قۇمىرالاردى ءار ءتۇرلى زاتتارمەن بەزەندىرۋگە بولادى ەكەن. مىسالى: ينتەربەلسەندى تاقتادا سۋرەتتەردى كورسەتۋ.
- ءتۇرلى بوياۋلارمەن بوياۋ، ەرمەكسازبەن قاپتان سىرتىنا مونشاقتار، باسقا دا زاتتار جاپسىرۋ، گۇلدەر قاداۋ، ماتا كەسىندىلەرىمەن ساندەۋ، تاعى دا باسقا ساندەۋ جولدارى وتە كوپ ەكەن. بۇگىن ءبىز ەندى قۇمىرانى ءتۇرلى ءتۇستى قاعازبەن ساندەيتىن بولامىز.
-مىنە، مىنا سۋرەتتەگى قۇمىرالاردىڭ بارلىعى ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدارمەن ساندەلگەن. ينتەربەلسەندى تاقتادا سۋرەتتەردى كورسەتۋ.
ءىىى. پراكتيكالىق جۇمىسقا دايىندىق. وقۋشىلاردى ءۇش توپقا ءبولۋ. ءار توپتىڭ الدىنا ءبىر-بىر قۇمىرا تاراتىپ بەرۋ. ءار توپقا قۇرالدارىن دايارلاتۋ: ءتۇرلى ءتۇستى قاعاز، جەلىم، قايشى.
ءىV. جۇمىس رەتىمەن تانىستىرۋ.
-بالالار قالاي ويلايسىڭدار، جۇمىستى نەدەن باستايمىز؟
وقۋشىلار ويىن تىڭداۋ.
-ەڭ الدىمەن ويلاسىپ الامىز. قاي تۇستەن قانداي گەومەتريالىق فيگۋرا جاسايمىز جانە ونى قايدا ورنالاستىرامىز. سونان كەيىن فيگۋرالاردى قاعازدان قيىپ الامىز. سوسىن ونى قۇمىرامىزعا جاپسىرامىز. توپتىق جۇمىس بولعاننان كەيىن، جارتى توپ قيۋ جۇمىسىن، ال قالعاندارى ولاردى جاپسىرۋمەن اينالىسقانى دۇرىس. بۇل جەردە ەسكەرەتىن نارسە تۇستەردىڭ ۇيلەسىمدىلىگى.
V. سەرگىتۋ جاتتىعۋى.
«جاڭعىرىق» ويىنىن ويناتۋ.
ويىن شارتى: ءمۇعالىم ولەڭ جولدارىن وقيدى. بالالار ءار جولدىڭ سوڭعى بۋىنىن ەكى رەت قايتالاپ، قولدارىمەن جوعارى كوتەرىپ، ساۋساقتارىن اشىپ-جۇمىپ، قيمىل جاساپ تۇرادى.
جينالسىن بالا-شاعا،
باستالسىن ويىن جاڭا.
ال ءقازىر ۋاقىت قانشا،
ءبىر ساعات وتەر بولسا،
بولا ما ەكى وندا؟
بالالار بەردى جاۋاپ،
جۇمىسقا كىرىسسىن ەندى وتىرىپ-اپ.
Vءى. پراكتيكالىق جۇمىس جاساۋ.
ءار توپ ءمۇعالىم تۇسىندىرگەن رەتپەن جۇمىستارىن باستايدى. ءمۇعالىم ءار توپتىڭ جۇمىسىن باقىلاپ جۇرەدى. توپتاعى بارلىق وقۋشىلار جۇمىس جاساۋلارى قاجەت.
Vءىى. جاساعان جۇمىستارىن قورىتىندىلاۋ.
- بالالار، مىنە سەندەر ءوز قولدارىڭمەن قۇمىرانى بەزەندىردىڭدەر. سەندەرگە قاي جۇمىستى جاساۋ قيىن بولدى؟
-توپتارىڭدا جۇمىس جاساماعان وقۋشى بولدى ما؟
-مىنە، بىرلەسە وتىرىپ ادەمى قۇمىرا جاسادىق.
Vءىىى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتان نە ۇيرەندىڭدەر؟
- قۇمىرانى تاعى نەمەن بەزەندىرۋگە بولادى؟
- سەندەر نەمەن بەزەندىردىڭدەر؟
- گەومەتريالىق فيگۋرالارعا نەلەر جاتادى؟
- جۇمىستارىڭ كوڭىلدەرىڭنەن شىقتى ما؟
-جاساعان قۇمىرالارىڭ وزدەرىڭە ۇنادى ما؟
- بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟
ءىح. جۇمىس ورنىن جيناقتاۋ.
ح. ۇيگە تاپسىرما. وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىنا بايلانىستى قۇمىرانى باسقا دا بۇيىمدارمەن بەزەندىرۋ تاپسىرىلادى.
ءحى. باعالاۋ.