گرامماتيكالىق ويىندار ارقىلى ءتىل ۇستارتۋ 1001 ماقال،101 جۇمباق
گرامماتيكالىق ويىندار ارقىلى ءتىل ۇستارتۋ
1001 ماقال، 101 جۇمباق
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن ودان ءارى دامىتۋ، تەرەڭدەتۋ، ىزدەنۋشىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ.
دامىتۋشىلىق: ءتىل بايلىعىن مولايتۋ، اۋىزشا جانە جازباشا سويلەۋ مادەنيەتىنىڭ، ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ بويىنا ادامگەرشىلىك قاسيەت دارىتۋ، وتانعا، تۋعان جەرگە، تىلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن وياتۋ. ەڭبەك سۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ويىن ساباعى.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ىزدەستىرۋ، سالىستىرۋ، ءماتىن قۇراستىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ادەبيەتى، ورىس ادەبيەتى.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
سالەمدەسۋ، ساباققا الدىن - الا دايىندىق.
بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى - 1001 ماقال، 101 جۇمباق. ويىنىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. ساباعىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى. سىنىپ وقۋشىلارى ەكى توپقا ءبولىندى. توپ مۇشەلەرىنىڭ بىلىمدەرى ۇپاي ساندارىمەن بەلگىلەنەدى. سايىس بىرنەشە اينالىمنان تۇرادى.
1 - توپ: ءتىلشى: قانە، تاۋىپ بەرشى!
2 - توپ: تاپقىش: بىلەيىك، كىم ايتقىش!
1 - اينالىم
توپتىق تاپسىرما. ءار توپقا تىرەك سوزدەر بەرىلەدى. سول سوزدەر قاتىسقان ماقال - ماتەل ايتۋ.
1 - توپقا: جولداس، باتا، ەڭبەك، حالىق، ەرىنشەك، جەر.
2 - توپقا: اقىل، ونەر، ءسوز، جالقاۋلىق، ءبىلىم، جىگىت.
2 - اينالىم: ماقال - ماتەلدى اياقتاۋ.
1. ءبىلىمسىز ءومىر...
2. وتانسىز ادام -...
3. تۋعان جەردەي جەر بولماس...
4. وتان ءۇشىن وتقا ءتۇس -...
5. نە ەكسەڭ سونى -...
6. وقۋ ءبىلىم بۇلاعى -...
7. جاقسىعا ءسوز ىلەسەدى،...
8. تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن،...
9. بال تامعان تىلدەن،...
10. جىلى - جىلى سويلەسەڭ،..
11. ەرىنبەگەن ەتىكشى...
3 - اينالىم: ماقال - ماتەلدەردىڭ قازاق تىلىندەگى بالاماسىن تابۋ.
1. ترۋد چەلوۆەكا كورميت.
2. دوبرىي سىن – روديتەليام رادوست.
3. حلەب ۆسەمۋ گولوۆا.
4. گلازا بوياتسيا، رۋكي دەلايۋت.
5. ترۋد ۋكراشاەت جيزن.
6. سيلا ۆ زنانيي - زنانيە ۆ كنيگاح.
4 - اينالىم.
«كىم تاپقىر؟» ويىنى بويىنشا ماقالداردى انتونيمدەرمەن تولقىقتىرۋ.
ءا ) اشۋ....................، اقىل...................
ا)............ ءسوز - كومىر،.................... ءسوز - التىن.
ب )............ ەڭبەكتەن -....................... نان.
ۆ )............... قورقاق، قول.........................
5 - اينالىم
7، 3 ءسوزى قاتىساتىن قانداي تىركەس، قانداي حالىقتىق ىرىم - تيىمى بار، تيىم سوزدەردىڭ ءمانىن ءتۇسىندىر
قىزدىڭ باسىنا اق، قارا ورامال تارتپايدى.
تىزەڭدى قۇشاقتاما.
ۇيدە ىسقىرما.
ۇيدەگى جان باسىن ساناما.
ناندى ءبىر قولىڭمەن ۇزبە.
اققۋدى اتپا.
مالدى تەپپە، اقتى توكپە.
6 - اينالىم
ارالاس سوزدەردەن ماقال قۇراستىرۋ.
1) اتاندىرادى، ەر، ەڭبەك.
2) ىستىق، وتتان دا، وتان -.
3) ەر، بولار، سۇيگەن، ەلىن.
4) قازعانداي، قۇدىق، وقۋ -، ينەمەن.
7 - اينالىم
بالالار، قازاقشا اي اتتارىن بىلەمىز بە؟ قانە، ەندى «جاڭىلدىرساڭ دا جاڭىلمايمىن» ويىنىن وينايمىز. تاقتاعا جازىلعان قاتە جازۋلاردى دۇرىس جازىپ شىعۋ.
1 - توپقا: پاقنا، مازىت، دەلىش، ءسۋىرا.
2 - توپقا: مىسۋما، زاقان، ارقاشا، رىكۇقىيكە.
8 - اينالىم
سۋرەت بويىنشا ماقال - ماتەل قۇراستىرۋ.
ۇستاز، ات، نان، كوز، باس، قول.
9 - اينالىم
جۇمباقتاردى شەشۋ.
1. قاناتى جوق ۇشادى،
اياعى جوق جەلەدى،
اۋزى جوق ۇليدى.
2. ءيىر - ءيىر ءىزى بار،
قۇلاعى جوق، كوزى بار.
3. اۋزى جوق، قولى جوق،
ۇشقان قۇستان وزادى.
4. كۇندىز بار، تۇندە جوق.
5. قابات - قابات قاتتاما،
اقىلىڭ بولسا اتتاما.
6. كىشكەنتاي عانا بويى بار،
قابات - قابات تونى بار.
7. اق ساندىعىم اشىلدى،
ىشىنەن جىبەك شاشىلدى.
8. باسىندا تاياعى بار،
ءتورت اياعى بار.
يەگىندە ساقالى بار.
9. تەمىر ءتىلدى،
كۇمىس ءۇندى.
10. تۇك بىلمەي باراسىڭ،
ءتالىمىن الاسىڭ.
ەسەيىپ كەتسەڭ دە،
قارىز بولىپ قالاسىڭ.
11. سۋعا باتپايدى،
وتقا جانبايدى.
10 - اينالىم
تۇراقتى ءسوز تىركەسىنىڭ ماعىناسىن جازۋ.
1. يىعىنان سۋ كەتۋ -
2. توننىڭ ىشكى باۋىنداي -
3. ات شاپتىرىم جەر -
4. تاياق تاستام جەر -
5. ەكى كوزى ءتورت بولۋ -
6. تايعا تاڭبا باسقانداي -
7. يت ولگەن جەر -
8. ءتىلدى ۇيىرەدى -
9. كوز شىرىمىن الۋ -
10. قويان جۇرەك -
11 - اينالىم
ماقالدىڭ ءبىرىنشى بولىگى ايتىلادى، ال سەندەر 1 مينۋتتىڭ ىشىندە ونى جالعاستىراسىڭدار.
1 - توپقا
1. ادامنان ۇلكەن ات جوق،
2. جاسىق ادام جاسىنا جەتپەي،
3. اتاڭنىڭ بالاسى بولما،
4. كۇلمە دوسىڭا،
5. وقۋسىز ءبىلىم جوق،
2 - توپقا
1. وتان وت باسىنان
2. اعاش تامىرىمەن،
3. ەل – ەلدىڭ ءبارى جاقسى،
4. بىلەگىڭە سەنبە،
5. مەكتەپ - كەمە،
قازاق تىلىنە اۋدارىپ شەشۋىن تابىڭىزدار.
1. نا دۆورە گوروي،
ا ۆ يزبە ۆودوي.
2. بەز رۋك، بەز نوگ، ا ريسوۆات ۋمەەت.
3. زيموي ي لەتوم ودنيم سۆەتوم.
4. نە لاەت، نە كۋساەت، ا ۆ دوم نە پۋسكاەت.
ساباقتى بەكىتۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ: شاپشاڭدىق، سوزدىك قور، لوگيكالىق ويلاۋ، مانەرلى سويلەۋ، ويىن انىق جەتكىزە ءبىلۋ.
تىلشىلەرگە! « وزات ءتىلشى»، تاپقىشتارعا - «تاپقىش ۇلان»دەگەن اتاق بەرۋ
1001 ماقال، 101 جۇمباق
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن ودان ءارى دامىتۋ، تەرەڭدەتۋ، ىزدەنۋشىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ.
دامىتۋشىلىق: ءتىل بايلىعىن مولايتۋ، اۋىزشا جانە جازباشا سويلەۋ مادەنيەتىنىڭ، ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ بويىنا ادامگەرشىلىك قاسيەت دارىتۋ، وتانعا، تۋعان جەرگە، تىلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن وياتۋ. ەڭبەك سۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ويىن ساباعى.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ىزدەستىرۋ، سالىستىرۋ، ءماتىن قۇراستىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ادەبيەتى، ورىس ادەبيەتى.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
سالەمدەسۋ، ساباققا الدىن - الا دايىندىق.
بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى - 1001 ماقال، 101 جۇمباق. ويىنىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. ساباعىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى. سىنىپ وقۋشىلارى ەكى توپقا ءبولىندى. توپ مۇشەلەرىنىڭ بىلىمدەرى ۇپاي ساندارىمەن بەلگىلەنەدى. سايىس بىرنەشە اينالىمنان تۇرادى.
1 - توپ: ءتىلشى: قانە، تاۋىپ بەرشى!
2 - توپ: تاپقىش: بىلەيىك، كىم ايتقىش!
1 - اينالىم
توپتىق تاپسىرما. ءار توپقا تىرەك سوزدەر بەرىلەدى. سول سوزدەر قاتىسقان ماقال - ماتەل ايتۋ.
1 - توپقا: جولداس، باتا، ەڭبەك، حالىق، ەرىنشەك، جەر.
2 - توپقا: اقىل، ونەر، ءسوز، جالقاۋلىق، ءبىلىم، جىگىت.
2 - اينالىم: ماقال - ماتەلدى اياقتاۋ.
1. ءبىلىمسىز ءومىر...
2. وتانسىز ادام -...
3. تۋعان جەردەي جەر بولماس...
4. وتان ءۇشىن وتقا ءتۇس -...
5. نە ەكسەڭ سونى -...
6. وقۋ ءبىلىم بۇلاعى -...
7. جاقسىعا ءسوز ىلەسەدى،...
8. تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن،...
9. بال تامعان تىلدەن،...
10. جىلى - جىلى سويلەسەڭ،..
11. ەرىنبەگەن ەتىكشى...
3 - اينالىم: ماقال - ماتەلدەردىڭ قازاق تىلىندەگى بالاماسىن تابۋ.
1. ترۋد چەلوۆەكا كورميت.
2. دوبرىي سىن – روديتەليام رادوست.
3. حلەب ۆسەمۋ گولوۆا.
4. گلازا بوياتسيا، رۋكي دەلايۋت.
5. ترۋد ۋكراشاەت جيزن.
6. سيلا ۆ زنانيي - زنانيە ۆ كنيگاح.
4 - اينالىم.
«كىم تاپقىر؟» ويىنى بويىنشا ماقالداردى انتونيمدەرمەن تولقىقتىرۋ.
ءا ) اشۋ....................، اقىل...................
ا)............ ءسوز - كومىر،.................... ءسوز - التىن.
ب )............ ەڭبەكتەن -....................... نان.
ۆ )............... قورقاق، قول.........................
5 - اينالىم
7، 3 ءسوزى قاتىساتىن قانداي تىركەس، قانداي حالىقتىق ىرىم - تيىمى بار، تيىم سوزدەردىڭ ءمانىن ءتۇسىندىر
قىزدىڭ باسىنا اق، قارا ورامال تارتپايدى.
تىزەڭدى قۇشاقتاما.
ۇيدە ىسقىرما.
ۇيدەگى جان باسىن ساناما.
ناندى ءبىر قولىڭمەن ۇزبە.
اققۋدى اتپا.
مالدى تەپپە، اقتى توكپە.
6 - اينالىم
ارالاس سوزدەردەن ماقال قۇراستىرۋ.
1) اتاندىرادى، ەر، ەڭبەك.
2) ىستىق، وتتان دا، وتان -.
3) ەر، بولار، سۇيگەن، ەلىن.
4) قازعانداي، قۇدىق، وقۋ -، ينەمەن.
7 - اينالىم
بالالار، قازاقشا اي اتتارىن بىلەمىز بە؟ قانە، ەندى «جاڭىلدىرساڭ دا جاڭىلمايمىن» ويىنىن وينايمىز. تاقتاعا جازىلعان قاتە جازۋلاردى دۇرىس جازىپ شىعۋ.
1 - توپقا: پاقنا، مازىت، دەلىش، ءسۋىرا.
2 - توپقا: مىسۋما، زاقان، ارقاشا، رىكۇقىيكە.
8 - اينالىم
سۋرەت بويىنشا ماقال - ماتەل قۇراستىرۋ.
ۇستاز، ات، نان، كوز، باس، قول.
9 - اينالىم
جۇمباقتاردى شەشۋ.
1. قاناتى جوق ۇشادى،
اياعى جوق جەلەدى،
اۋزى جوق ۇليدى.
2. ءيىر - ءيىر ءىزى بار،
قۇلاعى جوق، كوزى بار.
3. اۋزى جوق، قولى جوق،
ۇشقان قۇستان وزادى.
4. كۇندىز بار، تۇندە جوق.
5. قابات - قابات قاتتاما،
اقىلىڭ بولسا اتتاما.
6. كىشكەنتاي عانا بويى بار،
قابات - قابات تونى بار.
7. اق ساندىعىم اشىلدى،
ىشىنەن جىبەك شاشىلدى.
8. باسىندا تاياعى بار،
ءتورت اياعى بار.
يەگىندە ساقالى بار.
9. تەمىر ءتىلدى،
كۇمىس ءۇندى.
10. تۇك بىلمەي باراسىڭ،
ءتالىمىن الاسىڭ.
ەسەيىپ كەتسەڭ دە،
قارىز بولىپ قالاسىڭ.
11. سۋعا باتپايدى،
وتقا جانبايدى.
10 - اينالىم
تۇراقتى ءسوز تىركەسىنىڭ ماعىناسىن جازۋ.
1. يىعىنان سۋ كەتۋ -
2. توننىڭ ىشكى باۋىنداي -
3. ات شاپتىرىم جەر -
4. تاياق تاستام جەر -
5. ەكى كوزى ءتورت بولۋ -
6. تايعا تاڭبا باسقانداي -
7. يت ولگەن جەر -
8. ءتىلدى ۇيىرەدى -
9. كوز شىرىمىن الۋ -
10. قويان جۇرەك -
11 - اينالىم
ماقالدىڭ ءبىرىنشى بولىگى ايتىلادى، ال سەندەر 1 مينۋتتىڭ ىشىندە ونى جالعاستىراسىڭدار.
1 - توپقا
1. ادامنان ۇلكەن ات جوق،
2. جاسىق ادام جاسىنا جەتپەي،
3. اتاڭنىڭ بالاسى بولما،
4. كۇلمە دوسىڭا،
5. وقۋسىز ءبىلىم جوق،
2 - توپقا
1. وتان وت باسىنان
2. اعاش تامىرىمەن،
3. ەل – ەلدىڭ ءبارى جاقسى،
4. بىلەگىڭە سەنبە،
5. مەكتەپ - كەمە،
قازاق تىلىنە اۋدارىپ شەشۋىن تابىڭىزدار.
1. نا دۆورە گوروي،
ا ۆ يزبە ۆودوي.
2. بەز رۋك، بەز نوگ، ا ريسوۆات ۋمەەت.
3. زيموي ي لەتوم ودنيم سۆەتوم.
4. نە لاەت، نە كۋساەت، ا ۆ دوم نە پۋسكاەت.
ساباقتى بەكىتۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ: شاپشاڭدىق، سوزدىك قور، لوگيكالىق ويلاۋ، مانەرلى سويلەۋ، ويىن انىق جەتكىزە ءبىلۋ.
تىلشىلەرگە! « وزات ءتىلشى»، تاپقىشتارعا - «تاپقىش ۇلان»دەگەن اتاق بەرۋ