فوسفوردىڭ الىنۋى، تابيعاتتا تارالۋى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: فوسفوردىڭ الىنۋى، تابيعاتتا تارالۋى.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. ازوت توپشاسى تۋرالى بىلىمدەرىن تياناقتاۋ.
بىلىمدىلىك: 2. فوسفوردىڭ تابيعاتتا تارالۋى، الىنۋى، پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: 3. تەرىس ەلەكترلىك، اتوم قۇرلىسى، توتىعۋ - توتىقسىزدانۋ رەاكسيالارى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
تاربيەلىك: 4. وقۋشىلاردى توپپەن بىرىگىپ جۇمىس ىستەۋگە، جەكەلەي جۇمىس جاساي بىلۋگە، ءوز بەتىنشە ىزدەنىمپازدىققا باۋلۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق كارتاسى، تەست تۇرلەرى، دەڭگەيلىك تاپسىرما، تىرەك سىزباسى، ت. س. س.
ءپانارالىق بايلانىس: ومىرمەن، ادەبيەتپەن، فيزيكامەن، گەوگرافيا.
تەحنولوگيا: دامىتا وقىتۋ تەحنولوگياسى.
ساباق بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ.
ساباق بولىمدەرى: 1. وي شاقىرۋ.
2. ۇعىنۋ.
3. ماعىنانى تانۋ.
4. ءبىلىمدى تياناقتاۋ.
5. ءتۇيسىنۋ.
ءى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1). فرانتالدى سۇراقتار قويۋ ارقىلى جاۋاپ الۋ.
2). ەسەپ شىعارۋ (تاقتاعا ەكى وقۋشى شىعادى).
وي شاقىرۋ.
سۇراقتار:
1. پەريودتىق تابليسانىڭ V توبىندا ورنالاسقان ەلەمەنتتەردى اتا.
2. ازوتتىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى.
3. اممياكتىڭ مولەكۋلالىق، ەلەكتروندىق، قۇرىلىمدىق فورمۋلاسىن جاز.
4. اممونيي تۇزدارى دەگەنىمىز نە؟
5. زاتتىڭ ەرىتىندىدەگى ماسسالىق ۇلەسى دەگەنىمىز نە؟
6. زاتتىڭ ەرىتىندىدەگى ماسسالىق ۇلەسىن قانداي فورمۋلامەن ەسەپتەيمىز؟
7. ازوت قىشقىلىنىڭ تۇزدارىن قالاي اتايدى؟
8. ازوت پەن فوسفور ەلەمەنتىن ۆەنن دياگرامماسى بويىنشا سالىستىرۋ.
ءىى. ۇعىنۋ. بولىمدە جاڭا ساباققا بايلانىستى تىرەك - سىزبالاردى پايدالانا وتىرىپ، داپتەرگە (بىلەمىن، بىلگىم كەلەدى ) باعاناسىن تولتىرامىز.
اتومدا ەلەكتروندار تولقىن نەمەسە بۇلت ءتارىزدى كۇيدە بولادى. مۇنى كۆانتتىق مەحانيكا عىلىمى تۇسىندىرەدى. اتومدا ەلەكتروندار ەنەرگەتيكالىق دەڭگەيدە ورنالاسادى. دەڭگەيلەر دەڭگەيشەلەردە ورنالاسادى. دەڭگەيلەر دەڭگەيشەلەردەن تۇرادى، دەڭگەيشەلەردىڭ ەلەكتروندارى كوپ جۇرەتىن تىعىزدىعى مول جەرلەرىن وربيتالدار دەپ اتايدى.
ءىىى ءبولىم ماعىنانى تانۋ
بۇل بولىمدە جاڭا ساباق تۇسىندىرىلەدى. ساباقتىڭ ماقساتى، ياعني فوسفوردىڭ پەريودتىق جۇيەدەگى ورنىن، اتوم قۇرلىسىن، تابيعاتتا تارالۋىن، الىنۋىن ءتۇسىندىرۋ.
ر - ەلەمەنتى پەريودتىق سيستەمانىڭ V توبىنداعى حيميالىق ەلەمەنت. ال بەس سانى حالىقتىڭ ۇعىمىندا كيەلى سان، مىسالى بەس پارىز، بەس جىلقى، بەس جامان، بەس دۇشپان. وسىعان بايلانىستى فوسفور دا كيەلى ەلەمەنت. فوسفور كەيبىر اقۋىزدى زاتتىڭ قۇرامىندا، جۇيكە، سۇيەك ۇلپالارىندا بولادى. فوسفور سۇيەكتە 600 گرامداي، مي مەن جۇيكەدە 12 گرامداي بولىپ ەسەپتەلىنەدى، 1تاۋلىكتە تاعام ارقىلى ءاربىر ادام كۇنىنە 1 - 1، 2 گرامم فوسفور قوسىلىسىن قابىلدايدى. ونىڭ رەتتىك نومەرى - 15. سالىستىرمالىق اتومدىق ماسساسى - 31. ر - كوبىنە وتتەگىمەن قوسىلىسىندا +5 ۆالەنتتىلىك كورسەتەدى، سۋتەكتى مەتالداردىڭ قوسىلىسىندا - 3 ۆالەنتتىلىكتى كورسەتەدى. جەر قىرتىسىنداعى ماسسالىق ۇلەسى 0، 88 پايىز. تابيعاتتا فوسفور تەك قوسىلىستار كۇيىندە كەزدەسەدى. كەڭ تاراعان قوسىلىسى - اپاتيت: Ca3(PO4) 2. CaCl2، Ca3(PO4)، CaF2
2 - ءشى قوسىلىسى - فوسفاريت Ca3(PO4) 2
ەندى فوسفوردىڭ پايدا بولۋى، الىنۋ تاريحىنا ۇڭىلسەك حVءىىعاسىردا ءومىر سۇرگەن گامبۋرگ الحيميگى گ. براند فيلوسوفيالىق تاستى ىزدەۋ ماقساتىندا بىرنەشە تاجىريبەلەر جاسادى، ءبىراق تاجىريبەلەرى ناتيجەسىز بولدى، ەندى ونى ادام بويىنان ىزدەۋگە كرىسەدى. ول ءۇشىن كەسەكتى الىپ، وعان 2 - 3 ەسە قۇم كومىر سالىپ قىزدىرادى. قىزدىرۋ ۇزاققا سوزىلىپ، سونىڭ ناتەجەسىندە تۇزىلگەن گاز كوگىلدىر ساۋلە شاشىپ، جارقىراپ تۇرعانى كورىنەدى. بۇل فوسفور ەدى. براند بۇنى فيلوسوفيالىق تاس دەپ ويلادى.
الىنۋ رەاكسيا تەڭدەۋى:
Ca3(PO4) 2+5سو+3SiO3 Ca SiO3+2Po+5CO+2
P+5+5ePO ------------- 2 توتىقسىزدانۋ ------------- 2ر+5+10ە2رو
CO - 2eC+2 ------------ 5 توتىعۋ -------------- 5سو - 10ە5س+2
بۇل فوسفوردى كرافاتقا ساتادى. 16745جىلى فوسفوردىڭ جاساۋ جولدارىن كرافاتتان نەمىس حيميگى پۋنكەل الادى. 1680جىلى براند پۋنكەلمەن قاتار اعىلشىن حيميگى ر. بويلى ءوز بەتىنشە فوسفور الدى. 1743 - جىلى مارگرافتا ويلاپ تاپتى. فوسفور وڭدەۋدىڭ قۇرلىسىن تاپقان سوڭ ونىڭ باعاسى تومەندەپ كەتەدى. ارادا ءبىراز ۇزىلىستەر بولىپ 1943 جىلى رەسەيدە فوسفور قورى تابىلدى. فوسفور قورى 20 - 30 ميلليون شاماسىندا. 1936 - جىلى فوسفاريت كەنى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى جامبىل قالاسىنىڭ ماڭىندا قاراتاۋ جوتاسىنان تابىلعان. بۇل كەن دۇنيە جۇزىنە بەلگىلى. بۇل كەننىڭ اشىلۋىنا زور ۇلەس قوسقان، فوسفور قوسىلىستارىن زەرتتەگەن ابىكەن بەكتۇر ۇلى بەكتۇروۆ. قازىرگى كەزدە قازاقستان تمد - نىڭ شىعىسىنداعى فوسفور تىڭايتقىشىنىڭ ماڭىزدى شيكىزات بازاسى. قاراتاۋدىڭ فوسفورلى باسسەينى قورى جاعىنان ماروككو، اقش، تۋنيس سەكىلدى كەنگە باي ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلا باستادى. قاراتاۋدىڭ ءفوسفوريتتى ساپاسى جاعىنان وتە جوعارى، وندا فوسفور انگيدريدى 26%- دان 36%- عا دەيىن جەتەدى. جەر قويناۋىنداعى فوسفور كەنىنىڭ قالىڭدىعى قورى جىلىنا 200 مىڭ تونناعا ارتىپ وتىر.
ءىVءبولىم ءبىلىمدى تياناقتاۋ.
ماگنيت تاقتاسىندا: مەن جانە مەنىڭ تۋىستارىم كىمدەر؟ اتتى اڭگمە.
ءبىز نەگىزى 3ەگىز جىگىتپىز، مەن - اقبايمىن، قاراباي، قازىبەك دەگەن اعالارىم بار: ءتۇرىمىز دە، مىنەزىمىز دە ۇقسايدى. مەنىڭ مىنەزىم ناشار، تەز تۇتانىپ شىعا كەلەم، ءوزىم دە ۋلى زات قويماسىندا ىستەيمىن. اعالارىم ماعان قاراعاندا مومىن، قاراباي اسكەري ادام، ءتۇتىنىن بۇرقىراتىپ تەمەكى شەگەدى دە جۇرەدى. ال قازىبەك تەمەكى زاۋىتىنىڭ ديرەكتورى.
جاۋابىى؟ اق، قارا، قىزىل فوسفورلار.
ەسەپ: تومەندە زاتتار اراسىنان فوسفوردىڭ گەنەتيكالىق قاتارىن قۇرايتىن زاتتار فورمۋلاسىن تاۋىپ، ونى دالەلدەيتىن رەاكسيا تەڭدەۋلەرىن كورسەت.
1 - نۇسقا.
NaNo3، P2O5، ك3رو4، P CuO، H3PO4.
رر2و5ن3رو4يا3رو4
وقۋلىقپەن جۇمىس: 71 - بەت، 1 - ەسەپ.
ەگەر قىشقىلدىڭ شىعىمى تەوريالىق شىعىممەن سالىستىرعاندا ماسسالىق ۇلەس 0، 8 نەمەسە 80 پايىز بولسا، 31ت كالسيي ورتا فوسفاتىنان قانشا ورتوفوسفور قىشقىلىن الۋعا بولادى؟
دەڭگەيلىك تاپسىرما.
1 - دەڭگەي.
1. فوسفوردىڭ حيميالىق تاڭباسى.
2. ەلەكتروندىق فورمۋلاسى.
3. مۇمكىن بولاتىن ۆالەنتتىلىگى
4. مۇمكىن بولاتىن توتىعۋ دارەجەسى.
ءىى - دەڭگەي.
1. وزون گازى قاي كەزدە تۇزىلەدى
رەاكسيا تەڭدەۋىن جاز.
2. ازوت سوزىنە ءسوزجۇمباق قۇراستىر.
تەست.
رەتتىك سانمەن ازوت قىشقىلىنىڭ جارتىلاي حيميالىق رەاكسياسى بەرىلگەن. ارىپپەن رەاكسيا ناتيجەسىندە تۇزىلەتىن زات بەلگىلەنگەن.
جۇپتا...
مىسالى:
1. NaNO3+H2SO4 -------------………+…… A. 4NO+6H2O
2. 4NH3+5O2 -----------………….+….. B. 2NO2
3. 2NO+O2 ---------……..+ C. NaHSO4+HNO3
4. 4NO2+H2O+O2 ------….+…. D. 4HNO3
V ءبولىم ءتۇسىنىسۋ بۇل بولىمدە العان ءبىلىمىمىزدى تىرەك - سىزبالار، كەستەلەر ارقىلى قورتىندىلاۋ.
(2وقۋشى تاقتاعا شىعادى)
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما؛§24. 71 - بەت 2 - ەسەپ ءىىى توپ مۇشەلەرى
ەسەپتەر جيناعىنان ءىى توپقا 14 - 134.
ءىتوپقا14 - 136
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. ازوت توپشاسى تۋرالى بىلىمدەرىن تياناقتاۋ.
بىلىمدىلىك: 2. فوسفوردىڭ تابيعاتتا تارالۋى، الىنۋى، پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: 3. تەرىس ەلەكترلىك، اتوم قۇرلىسى، توتىعۋ - توتىقسىزدانۋ رەاكسيالارى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
تاربيەلىك: 4. وقۋشىلاردى توپپەن بىرىگىپ جۇمىس ىستەۋگە، جەكەلەي جۇمىس جاساي بىلۋگە، ءوز بەتىنشە ىزدەنىمپازدىققا باۋلۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق كارتاسى، تەست تۇرلەرى، دەڭگەيلىك تاپسىرما، تىرەك سىزباسى، ت. س. س.
ءپانارالىق بايلانىس: ومىرمەن، ادەبيەتپەن، فيزيكامەن، گەوگرافيا.
تەحنولوگيا: دامىتا وقىتۋ تەحنولوگياسى.
ساباق بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ.
ساباق بولىمدەرى: 1. وي شاقىرۋ.
2. ۇعىنۋ.
3. ماعىنانى تانۋ.
4. ءبىلىمدى تياناقتاۋ.
5. ءتۇيسىنۋ.
ءى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1). فرانتالدى سۇراقتار قويۋ ارقىلى جاۋاپ الۋ.
2). ەسەپ شىعارۋ (تاقتاعا ەكى وقۋشى شىعادى).
وي شاقىرۋ.
سۇراقتار:
1. پەريودتىق تابليسانىڭ V توبىندا ورنالاسقان ەلەمەنتتەردى اتا.
2. ازوتتىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى.
3. اممياكتىڭ مولەكۋلالىق، ەلەكتروندىق، قۇرىلىمدىق فورمۋلاسىن جاز.
4. اممونيي تۇزدارى دەگەنىمىز نە؟
5. زاتتىڭ ەرىتىندىدەگى ماسسالىق ۇلەسى دەگەنىمىز نە؟
6. زاتتىڭ ەرىتىندىدەگى ماسسالىق ۇلەسىن قانداي فورمۋلامەن ەسەپتەيمىز؟
7. ازوت قىشقىلىنىڭ تۇزدارىن قالاي اتايدى؟
8. ازوت پەن فوسفور ەلەمەنتىن ۆەنن دياگرامماسى بويىنشا سالىستىرۋ.
ءىى. ۇعىنۋ. بولىمدە جاڭا ساباققا بايلانىستى تىرەك - سىزبالاردى پايدالانا وتىرىپ، داپتەرگە (بىلەمىن، بىلگىم كەلەدى ) باعاناسىن تولتىرامىز.
اتومدا ەلەكتروندار تولقىن نەمەسە بۇلت ءتارىزدى كۇيدە بولادى. مۇنى كۆانتتىق مەحانيكا عىلىمى تۇسىندىرەدى. اتومدا ەلەكتروندار ەنەرگەتيكالىق دەڭگەيدە ورنالاسادى. دەڭگەيلەر دەڭگەيشەلەردە ورنالاسادى. دەڭگەيلەر دەڭگەيشەلەردەن تۇرادى، دەڭگەيشەلەردىڭ ەلەكتروندارى كوپ جۇرەتىن تىعىزدىعى مول جەرلەرىن وربيتالدار دەپ اتايدى.
ءىىى ءبولىم ماعىنانى تانۋ
بۇل بولىمدە جاڭا ساباق تۇسىندىرىلەدى. ساباقتىڭ ماقساتى، ياعني فوسفوردىڭ پەريودتىق جۇيەدەگى ورنىن، اتوم قۇرلىسىن، تابيعاتتا تارالۋىن، الىنۋىن ءتۇسىندىرۋ.
ر - ەلەمەنتى پەريودتىق سيستەمانىڭ V توبىنداعى حيميالىق ەلەمەنت. ال بەس سانى حالىقتىڭ ۇعىمىندا كيەلى سان، مىسالى بەس پارىز، بەس جىلقى، بەس جامان، بەس دۇشپان. وسىعان بايلانىستى فوسفور دا كيەلى ەلەمەنت. فوسفور كەيبىر اقۋىزدى زاتتىڭ قۇرامىندا، جۇيكە، سۇيەك ۇلپالارىندا بولادى. فوسفور سۇيەكتە 600 گرامداي، مي مەن جۇيكەدە 12 گرامداي بولىپ ەسەپتەلىنەدى، 1تاۋلىكتە تاعام ارقىلى ءاربىر ادام كۇنىنە 1 - 1، 2 گرامم فوسفور قوسىلىسىن قابىلدايدى. ونىڭ رەتتىك نومەرى - 15. سالىستىرمالىق اتومدىق ماسساسى - 31. ر - كوبىنە وتتەگىمەن قوسىلىسىندا +5 ۆالەنتتىلىك كورسەتەدى، سۋتەكتى مەتالداردىڭ قوسىلىسىندا - 3 ۆالەنتتىلىكتى كورسەتەدى. جەر قىرتىسىنداعى ماسسالىق ۇلەسى 0، 88 پايىز. تابيعاتتا فوسفور تەك قوسىلىستار كۇيىندە كەزدەسەدى. كەڭ تاراعان قوسىلىسى - اپاتيت: Ca3(PO4) 2. CaCl2، Ca3(PO4)، CaF2
2 - ءشى قوسىلىسى - فوسفاريت Ca3(PO4) 2
ەندى فوسفوردىڭ پايدا بولۋى، الىنۋ تاريحىنا ۇڭىلسەك حVءىىعاسىردا ءومىر سۇرگەن گامبۋرگ الحيميگى گ. براند فيلوسوفيالىق تاستى ىزدەۋ ماقساتىندا بىرنەشە تاجىريبەلەر جاسادى، ءبىراق تاجىريبەلەرى ناتيجەسىز بولدى، ەندى ونى ادام بويىنان ىزدەۋگە كرىسەدى. ول ءۇشىن كەسەكتى الىپ، وعان 2 - 3 ەسە قۇم كومىر سالىپ قىزدىرادى. قىزدىرۋ ۇزاققا سوزىلىپ، سونىڭ ناتەجەسىندە تۇزىلگەن گاز كوگىلدىر ساۋلە شاشىپ، جارقىراپ تۇرعانى كورىنەدى. بۇل فوسفور ەدى. براند بۇنى فيلوسوفيالىق تاس دەپ ويلادى.
الىنۋ رەاكسيا تەڭدەۋى:
Ca3(PO4) 2+5سو+3SiO3 Ca SiO3+2Po+5CO+2
P+5+5ePO ------------- 2 توتىقسىزدانۋ ------------- 2ر+5+10ە2رو
CO - 2eC+2 ------------ 5 توتىعۋ -------------- 5سو - 10ە5س+2
بۇل فوسفوردى كرافاتقا ساتادى. 16745جىلى فوسفوردىڭ جاساۋ جولدارىن كرافاتتان نەمىس حيميگى پۋنكەل الادى. 1680جىلى براند پۋنكەلمەن قاتار اعىلشىن حيميگى ر. بويلى ءوز بەتىنشە فوسفور الدى. 1743 - جىلى مارگرافتا ويلاپ تاپتى. فوسفور وڭدەۋدىڭ قۇرلىسىن تاپقان سوڭ ونىڭ باعاسى تومەندەپ كەتەدى. ارادا ءبىراز ۇزىلىستەر بولىپ 1943 جىلى رەسەيدە فوسفور قورى تابىلدى. فوسفور قورى 20 - 30 ميلليون شاماسىندا. 1936 - جىلى فوسفاريت كەنى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى جامبىل قالاسىنىڭ ماڭىندا قاراتاۋ جوتاسىنان تابىلعان. بۇل كەن دۇنيە جۇزىنە بەلگىلى. بۇل كەننىڭ اشىلۋىنا زور ۇلەس قوسقان، فوسفور قوسىلىستارىن زەرتتەگەن ابىكەن بەكتۇر ۇلى بەكتۇروۆ. قازىرگى كەزدە قازاقستان تمد - نىڭ شىعىسىنداعى فوسفور تىڭايتقىشىنىڭ ماڭىزدى شيكىزات بازاسى. قاراتاۋدىڭ فوسفورلى باسسەينى قورى جاعىنان ماروككو، اقش، تۋنيس سەكىلدى كەنگە باي ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلا باستادى. قاراتاۋدىڭ ءفوسفوريتتى ساپاسى جاعىنان وتە جوعارى، وندا فوسفور انگيدريدى 26%- دان 36%- عا دەيىن جەتەدى. جەر قويناۋىنداعى فوسفور كەنىنىڭ قالىڭدىعى قورى جىلىنا 200 مىڭ تونناعا ارتىپ وتىر.
ءىVءبولىم ءبىلىمدى تياناقتاۋ.
ماگنيت تاقتاسىندا: مەن جانە مەنىڭ تۋىستارىم كىمدەر؟ اتتى اڭگمە.
ءبىز نەگىزى 3ەگىز جىگىتپىز، مەن - اقبايمىن، قاراباي، قازىبەك دەگەن اعالارىم بار: ءتۇرىمىز دە، مىنەزىمىز دە ۇقسايدى. مەنىڭ مىنەزىم ناشار، تەز تۇتانىپ شىعا كەلەم، ءوزىم دە ۋلى زات قويماسىندا ىستەيمىن. اعالارىم ماعان قاراعاندا مومىن، قاراباي اسكەري ادام، ءتۇتىنىن بۇرقىراتىپ تەمەكى شەگەدى دە جۇرەدى. ال قازىبەك تەمەكى زاۋىتىنىڭ ديرەكتورى.
جاۋابىى؟ اق، قارا، قىزىل فوسفورلار.
ەسەپ: تومەندە زاتتار اراسىنان فوسفوردىڭ گەنەتيكالىق قاتارىن قۇرايتىن زاتتار فورمۋلاسىن تاۋىپ، ونى دالەلدەيتىن رەاكسيا تەڭدەۋلەرىن كورسەت.
1 - نۇسقا.
NaNo3، P2O5، ك3رو4، P CuO، H3PO4.
رر2و5ن3رو4يا3رو4
وقۋلىقپەن جۇمىس: 71 - بەت، 1 - ەسەپ.
ەگەر قىشقىلدىڭ شىعىمى تەوريالىق شىعىممەن سالىستىرعاندا ماسسالىق ۇلەس 0، 8 نەمەسە 80 پايىز بولسا، 31ت كالسيي ورتا فوسفاتىنان قانشا ورتوفوسفور قىشقىلىن الۋعا بولادى؟
دەڭگەيلىك تاپسىرما.
1 - دەڭگەي.
1. فوسفوردىڭ حيميالىق تاڭباسى.
2. ەلەكتروندىق فورمۋلاسى.
3. مۇمكىن بولاتىن ۆالەنتتىلىگى
4. مۇمكىن بولاتىن توتىعۋ دارەجەسى.
ءىى - دەڭگەي.
1. وزون گازى قاي كەزدە تۇزىلەدى
رەاكسيا تەڭدەۋىن جاز.
2. ازوت سوزىنە ءسوزجۇمباق قۇراستىر.
تەست.
رەتتىك سانمەن ازوت قىشقىلىنىڭ جارتىلاي حيميالىق رەاكسياسى بەرىلگەن. ارىپپەن رەاكسيا ناتيجەسىندە تۇزىلەتىن زات بەلگىلەنگەن.
جۇپتا...
مىسالى:
1. NaNO3+H2SO4 -------------………+…… A. 4NO+6H2O
2. 4NH3+5O2 -----------………….+….. B. 2NO2
3. 2NO+O2 ---------……..+ C. NaHSO4+HNO3
4. 4NO2+H2O+O2 ------….+…. D. 4HNO3
V ءبولىم ءتۇسىنىسۋ بۇل بولىمدە العان ءبىلىمىمىزدى تىرەك - سىزبالار، كەستەلەر ارقىلى قورتىندىلاۋ.
(2وقۋشى تاقتاعا شىعادى)
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما؛§24. 71 - بەت 2 - ەسەپ ءىىى توپ مۇشەلەرى
ەسەپتەر جيناعىنان ءىى توپقا 14 - 134.
ءىتوپقا14 - 136