InfoHub Logo

تاقىرىبى: گۇلدىڭ قۇرىلىسى
بىلىمدىلىك ماقساتى: كوبەيۋ مۇشەسى گۇلدىڭ قۇرىلىسى، گۇل بولىمدەرىنىڭ قىزمەتى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: جەرگىلىكتى جانە بولمە وسىمدىكتەرىنىڭ گۇلدەرى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: تۋعان جەر تابيعاتىن قورعاۋعا، ايالاۋعا تاربيەلەۋ.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، جەكە، توپپەن جۇمىس.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ادەبيەتى، قازاق ءتىلى، ماتەماتيكا.
كورنەكىلىگى: ەلەكتروندى وقۋلىق، كومپيۋتەر، ءتۇرلى سۋرەتتەر جيناعى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.

ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى: وقۋشىلاردى ساباققا ازىرلەۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار.
ءى دەڭگەي
كەستەدەگى وسىمدىكتەردىڭ جاپىراقتارى قانداي ءتۇر وزگەرىسكە ۇشىراعانىن ءار ءتۇرلى وزگەرىستىڭ باس ارپىمەن بەلگىلەپ تۇسىنا كورسەت («ق» - قابىرشاقتى؛ «ت» - تىكەندى؛ «ۇق» - ۇستاعىش قۇرال؛ «م» - مۇرتشا؛ «ش» - شىرىندى).

ءىى دەڭگەي
بيولوگيالىق ديكتانت
1. سوياۋ...............، تىكەن............... ءتۇر وزگەرىسى.
2. تىكەنەكتى جاپىراقتىڭ وسىمدىك تىرشىلىگىندەگى ماڭىزى.................
3. جاپىراق تاقتاسىنىڭ جيەگى ۇشكىر تىكەنەكتى بولسا................. تىكەنگە اينالعان بولادى.
4. جاپىراقتا قورعا جينالعان قورەكتىك زاتتار................. جۇمسالادى.
5. ورامعا اينالعان جاپىراقتار................... سىرتىن وراپ تۇرادى.
6. ءالسىز ساباقتارى جەرگە جاتىپ قالماس ءۇشىن جاپىراقتارى................. اينالعان.
7. قورەكتىك زاتتاردى قورعا جيناۋ ءۇشىن جاپىراقتارى شىرىندى بولىپ ءتۇرىن وزگەرتكەن وسىمدىكتەر..................
8. مۇرتشالى وسىمدىكتەرگە................. جاتادى.
9. جاپىراقتاعى تىكەن................. وڭاي الىنادى.
1. جۇيكەلەرىنىڭ ۇشى عانا
2. ساباقتىڭ، جاپىراقتىڭ
3. مالعا جەم بولۋدان ساقتانۋ، ىلعالدى ۇنەمدەۋ
4. قابىعىمەن قوسا
5. مۇرتشاعا
6. اسبۇرشاق، ۇرمەبۇرشاق، سيىرجوڭىشقا
7. جۇگەرى سوبىعىنىڭ
8. بوزكىلەم، ورامجاپىراق، پياز، تۇبىرتەك
9. وركەننىڭ دامۋىنا

ءىىى دەڭگەي
ءوسىمدى جولمەن كوبەيۋدىڭ نومىرلەرىن كوشىرىپ الىپ، ولاردىڭ تۇسىنا سول جولمەن كوبەيەتىن وسىمدىكتەردىڭ نومىرلەرىن جازىڭدار.
ءى. مۇرتشالارىمەن.
ءىى. ساباق قالەمشەلەرىمەن.
ءىىى. سۇلاتپا وركەندەرىمەن.
ءىV. تۇينەكتەرىمەن.
V. پيازشىقتارىمەن.
Vءى. تامىرساباقتارىمەن.
Vءىى. تامىر قالەمشەلەرىمەن.
Vءىىى. جاپىراق قالەمشەلەرىمەن.
1. ەمەندى توعاي جاۋقازىنا.
2. قاراتەرەك.
3. باستىپياز.
4. كادىمگى تۇشالا.
5. ەشكىتال.
6. كارتوپ.
7. ورمان قويبۇلدىرگەنى.
8. قاراقاراقات.
9. جاتاعان بيدايىق.
10. كادىمگى مالينا.
11. كورول بەگونياسى.

ءى. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
- مۇشە دەگەنىمىز نە؟
- مۇشەلەر نەشەگە بولىنەدى؟
- ءوسىمدى (ۆەگەتاتيۆتى) مۇشەلەردى اتاڭىز؟
- كوبەيۋ (گەنەراتيۆتى) مۇشەلەردى اتاڭىز؟
ەلەكتروندى وقۋلىقتان بەينەروليك كورسەتۋ.
ءمۇعالىم:
گۇلدەر، گۇلدەر، كوپ گۇلدەر
قىزىل گۇلدەر، كوك گۇلدەر
جاينار كەزىم كەلدى دەپ
قاناتتارىڭ جەلبىرەپ
تاڭمەن بىرگە ويانىپ
كۇن نۇرىنا بويانىپ
كورىك بەردىڭ دالاعا – دەپ تۇمانباي مولداعالييەۆ اتامىز جىرلاعانداي بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز نە تۋرالى بولماق؟
- گۇلدىڭ قۇرىلىسى
گۇل تۋرالى نە بىلەمىز؟ ءوز ويلارىڭىزدى تۇيىندەپ داپتەرگە تۇسىرىڭىزدەر. 1' ەسسە.
ماعىنانى تانۋ:
كىتاپپەن جۇمىس. 5'
ءى توپ. كوبەيۋ مۇشەلەرى.
ءىى توپ. كۇلتە.
ءىىى توپ. گۇل سەرىگى.
ءىV توپ. انالىق.
ەلەكتروندىق وقۋلىقتان گۇل بولىگىن كورسەتۋ.
تاپسىرما
ءى توپ. كىتاپپەن جۇمىس. ءبىلىمىڭدى تەكسەر.
ءىى توپ. كومپيۋتەردە گۇلدىڭ قۇرىلىسىن جازۋ.
ءىىى توپ. تي كەستەسىن تولتىرۋ.

ءىV توپ. سايكەستىگىن تاپ. گۇل بولىمدەرىن ورنالاستىرۋ.
№12 زەرتحانالىق جۇمىس
بولمە وسىمدىكتەرىنىڭ گۇل بولىگىن تاۋىپ، كىتاپتاعى سۋرەتپەن سالىستىرۋ.

تانىمدىق باقىلاۋ
جوڭىشقانىڭ ءبىر گۇلشوعىرىندا 8 مگ شىرنە بولادى. بال ارا 500گ شىرنە جيناۋ ءۇشىن نەشە گۇلشوعىرعا قونۋى ءتيىس.
500: 0، 008 = 62500 گۇل شوعىرى.
مىنا سويلەمدەردەگى گۇلگە قاتىستى سوزدەردىڭ استىن سىز
1. بۇگىن گۇلجاميلا ماعان ءبىر توستاعان شاي مەن ءبىر قاسىق ماي اكەلدى، شايىن ءىشىپ، مايىن اۋزىما، موينىما جاقتىم.
2. ايگۇل تابانىمەن شوق باستى.

جەرگىلىكتى جەردە جانە مەكتەپ ۇلەسكىسىندە وسەتىن گۇلدەرگە شولۋ.
قىزعالداق – لالاگۇلدىلەر تۇقىمداسىنا جاتاتىن كوپ جىلدىق وسىمدىك. «تيۋلپان» نەگىزىنەن تۇرىك ءسوزى، باس كيىم دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. تۇرىكتەردە «تيۋربان» دەپ اتالاتىن قىزعالداققا ۇقساس باس كيىم بار ەكەن. وسى ۋاقىتقا دەيىن قىزعالداقتىڭ وتانى – گوللانديا بولىپ سانالاتىن. 2001 جىلى الماتى قالاسىندا «قىزعالداق جانە ادام» اتتى حالىقارالىق فەستيۆال وتكىزىلدى. وسى فەستيۆالدە قىزعالداقتىڭ ءبىرىنشى وتانى – قازاقستان، ال ەكىنشى وتانى – گوللانديا دەپ حابارلاندى. نيدەرلاند ەلىنىڭ حانشايىمى بەاتريس ەلباسىمىزبەن كەزدەسۋدە: «ۇلى جىبەك جولى ەۋروپا مەن ازيانى جالعاستىرسا، قىزعالداق قازاقستان مەن گوللانديانى جانە باسقا دا ەلدەردى جالعاستىردى. قىزعالداقتىڭ ءسىزدىڭ ەلدە كەزدەسپەيتىن جەرى جوق ەكەنىنە كوزىمىز جەتتى. ۇلى جىبەك جولى كەزىندە، قىزعالداق الەم ەلدەرىنە تارالعانى دالەلدەنىپ وتىر. سوندىقتان قىزعالداقتىڭ وتانى – قازاقستان ەكەنىن الەم مويىنداپ وتىر» - دەگەن بولاتىن.

قىزعالداق:
كىم بىلمەس قىر ارۋى قىزعالداقتى،
ءوڭ بەرىپ كوركەيتەمىز ءبىز ءار باقتى.
ءسانى دەپ ءومىرىڭنىڭ، كوڭىلىڭنىڭ،
سىي ەتىپ مەنى جىگىت قىزعا ارناپتى.
القىزىل كۇلتە جايىپ ۇلبىرەگەن،
ءدال مەندەي بولدى قانداي گۇل جىر، ولەڭ
كوكتەمدە كوك بەلەستىڭ ەركەسى بوپ،
اشىلام تاڭداي بولىپ ءتۇن تۇرە مەن.

ىنجۋگۇل – بۇل دا لالاگۇلدىلەر تۇقىمداسىنا جاتادى. ىنجۋگۇلدىڭ حوش ءيىسى، كوز قۋانتار ادەمى گۇلدەرى كەز كەلگەن ادامدى تولعاندىرماي قويمايدى. ماي ايىنىڭ العاشقى كۇندەرى بۇكىل پاريج ىنجۋگۇلگە مالىنىپ كەتەتىن كورىنەدى. بۇل كۇندى «ىنجۋگۇل كۇندەرى» دەپ مەيرامعا اينالدىرعان. ۋاقىتىندا اتاقتى سازگەر پ. ي. چايكوۆسكيي «مەن ىنجۋگۇلدى گۇلدەر پاتشاسى دەپ بىلەم»، - دەگەن ەكەن. ءبىر قىزىعى ول سۇيىكتى گۇلىنە ارناپ مۋزىكا ەمەس، ولەڭ شىعارعان. ال، ول سوزگە سازگەر ا. س. ارەنسكيي مۋزىكا جازعان. سونىمەن حالىق اراسىندا «دەم بەرۋشى»، «شابىت بەرۋشى» اتالعان ىنجۋگۇل، قازاقستاندا تەك ورال وڭىرىندە وسەدى.

ىنجۋگۇل:
كوكتەمنىڭ العاش گ ۇلىنىڭ
ىنجۋگۇل اتتى ءبىرىمىن.
ادامدىقتىڭ، دوستىقتىڭ
كۋاسىمىن، جىرىمىن.
گۇلدىڭ قۇرىلىسى جۇكتەۋ