جابايى اڭدار، «تاپقىر قويان» /ەرتەگىسى/
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
جاس توبى: «ەركەتاي» مەكتەپالدى دايارلىق توبى.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «قاتىناس»
وقۋ ءىس - ارەكەتى: ءتىل دامىتۋ
تاقىرىپ: «جابايى اڭدار»، «تاپقىر قويان» /ەرتەگىسى/
ماقساتى: جابايى جانۋارلار مەكەنى، قورەكتەنۋى جانە ولاردىڭ جابايى دەپ اتالۋى، ءبىر - بىرىمەن بايلانىسى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. بالالارعا ەرتەگىنىڭ جوسپار بويىنشا مازمۇنىن ايتۋدى ۇيرەتۋ ارقىلى زەيىندەرىن ەستە ساقتاۋ، ءسوز دىبىستارىن انىق ايتۋ، سويلەۋ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىت، ەرتەگىنى سۋرەت بويىنشا ايتۋعا جاتتىقتىرۋ. تابيعاتتىڭ ءبىر بولىگى - جانۋارلاردى قامقورلىققا الۋعا تاربيەلەۋ.
بيلينگۆالدى قۇراعىش: جانۋارلار - جيۆوتنىە قويان - زاياس
سوزدىك جۇمىس: بولتىرىك، مىرشاي، ميىعىنان كۇلۋ.
تەحنولوگيالىق قامتاماسىز ەتۋ: سۋرەتتەر، ويىنشىقتار، منەموسحەما.
موتيۆاسيالىق - قوزعاۋشىلىق
1. شاتتىق شەڭبەرى:
ۇلكەنگە دە ءسىز!
كىشىگە دە ءسىز!
ۇلكەندەردى قۇرمەتتەپ،
باس يەمىز ءبىز!
ۇيىمداستىرۋشىلىق – ىزدەنۋشىلىك
توپ بولمەسى ورمان بۇرىشىنداي ەتىپ بەزەندىرىلگەن. ورمان جانۋارلارىنىڭ بەينەسى تۇرعىزىلىپ قويىلعان.
كىرىسپە ءبولىمى.
جۇمباقتار.
بۇلاڭداعان قۇيرىعى،
ءبىر الدارلىق قۋلىعى
سىلدىردان قورقادى،
شوشىنىپ جورتادى.
بالالارعا جابايى اڭدار تۋرالى قىسقاشا تۇسىنىك بەرۋ.
سوزدىك جۇمىس:
بيلينگۆالدى قۇراعىش:
- بالالار وسى جانۋارلاردى ءبىر سوزبەن قالاي اتايدى؟
جاڭا تاقىرىپ: «جابايى جانۋارلار»
بالالار ءبىز بۇگىنگى ساباقتا وسى جابايى جانۋارلار تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز.
جابايى اڭ – قولعا ۇيرەنبەگەن تۇز جانۋارى، ياعني ءوز بەتىمەن تابيعاتتا تىرشىلىك ەتەدى. كەيبىر اڭدار ورماندا، دالادا، تاۋدا دا تىرشىلىك ەتەدى. ولار وزدەرىنەن كىشى كۇشى ءالسىز جانۋارلاردى جەپ قورەكتەنەدى. ولاردان بارلىق ۇساق اڭدار قورقادى:/قويان، تىشقان، كورتىشقان ت. ب
بارلىق جىرتقىشتار جەمتىگىن تاۋىپ جەۋگە بەيىمدەلگەن. ولاردىڭ كوزدەرى قىراعى، قۇلاقتارى ساق، ءيىس سەزۋى جاقسى جەتىلگەن
جابايى اڭداردىڭ دا بالالارى بولادى.
قاسقىردىڭ بالاسى – بولتىرىك.
قوياننىڭ بالاسى – كوجەك.
تۇلكىنىڭ بالاسى – مىرشاي(جاۋتاڭ)
ايۋدىڭ بالاسى - قونجىق.
جولبارىستىڭ بالاسى - شونجىك.
اراستانننىڭ بالاسى - ابدان.
نەگىزگى ءبولىم.
ا) بالالار مەن سەندەرگە وسى جابايى جانۋارلار تۋرالى ەرتەگى وقىپ بەرەيىن.
ەرتەگىنىڭ اتى «تاپقىر قويان» دەپ اتالادى.
1. ەندەشە ەرتەگىنى مۇقيات تىڭداڭدار
ا) ەرتەگىنى مانەرلەپ وقۋ.
ب) ەرتەگى مازمۇنىمەن تانىستىرۋ.
ۆ) سۇراق - جاۋاپ.
- بالالار اڭ پاتشاسى كىم ەكەن؟
- ول اڭدارعا قانداي تاپسىرما بەردى؟
- جولبارىس سۋدى كىمگە ءىش – دەدى؟
- قويان نە ويلادى؟
ميىعىنان كۇلدى - ەزۋ تارتتى، مۇرتىنان كۇلۋ.
قويان - زاياس،
ايۋ - مەدۆەد
تۇلكى - ليسو
قاسقىر - ۆولك
ءبىز ورمانعا بارامىز،
جان - جاعىمىزعا قارايمىز.
ايۋ شىقتى قورباڭداپ،
قاسقىر شىقتى ىرىلداپ،
تۇلكى شىقتى مايىسىپ،
قويان شىقتى سەكىرىپ،
قورىقپاڭدار بالالا،
ءوز ورنىڭدى تابىڭدار.
- بالالار ەرتەگىنى مىنا سۋرەت ارقىلى اڭگىمەلەيىك.
جابايى، اڭدار دەگەن سوزدەردىڭ جۋان، جىڭىشكە ەستىلۋىن انىقتاۋ جانە وسى سوزدەردى بۋىنعا ءبولدىرۋ.
جا - با - يى، اڭ - دار
ر - ر - ر - ىرىلدايدى قاسقىر
ۇر - ۇر - ۇر - بالام ورنىڭنان تۇر،
قوياننىڭ ءتۇسى سۇر.
ج - ج - ج - قويان جولبارىستى جىقتى.
داپتەردەگى تاپسىرمانى ورىنداتۋ. سۋرەتتەن جانۋارلاردىڭ قۇيرىقتارىن تاۋىپ، سىزىپ كورسەتۋ.
«تانىپ ال، اتىن ايت»، «نەنىڭ قۇيرىعى»
«داۋسىنان تانى؟»
شارتى: اۋديو تاسپادان ءار ءتۇرلى جانۋارلاردىڭ داۋىستارىن تىڭداتىپ، ولاردىڭ اتىن اتاتۋ.
جابايى اڭدار، تاپقىر قويان ەرتەگىسى جۇكتەۋ
جاس توبى: «ەركەتاي» مەكتەپالدى دايارلىق توبى.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «قاتىناس»
وقۋ ءىس - ارەكەتى: ءتىل دامىتۋ
تاقىرىپ: «جابايى اڭدار»، «تاپقىر قويان» /ەرتەگىسى/
ماقساتى: جابايى جانۋارلار مەكەنى، قورەكتەنۋى جانە ولاردىڭ جابايى دەپ اتالۋى، ءبىر - بىرىمەن بايلانىسى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. بالالارعا ەرتەگىنىڭ جوسپار بويىنشا مازمۇنىن ايتۋدى ۇيرەتۋ ارقىلى زەيىندەرىن ەستە ساقتاۋ، ءسوز دىبىستارىن انىق ايتۋ، سويلەۋ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىت، ەرتەگىنى سۋرەت بويىنشا ايتۋعا جاتتىقتىرۋ. تابيعاتتىڭ ءبىر بولىگى - جانۋارلاردى قامقورلىققا الۋعا تاربيەلەۋ.
بيلينگۆالدى قۇراعىش: جانۋارلار - جيۆوتنىە قويان - زاياس
سوزدىك جۇمىس: بولتىرىك، مىرشاي، ميىعىنان كۇلۋ.
تەحنولوگيالىق قامتاماسىز ەتۋ: سۋرەتتەر، ويىنشىقتار، منەموسحەما.
موتيۆاسيالىق - قوزعاۋشىلىق
1. شاتتىق شەڭبەرى:
ۇلكەنگە دە ءسىز!
كىشىگە دە ءسىز!
ۇلكەندەردى قۇرمەتتەپ،
باس يەمىز ءبىز!
ۇيىمداستىرۋشىلىق – ىزدەنۋشىلىك
توپ بولمەسى ورمان بۇرىشىنداي ەتىپ بەزەندىرىلگەن. ورمان جانۋارلارىنىڭ بەينەسى تۇرعىزىلىپ قويىلعان.
كىرىسپە ءبولىمى.
جۇمباقتار.
بۇلاڭداعان قۇيرىعى،
ءبىر الدارلىق قۋلىعى
سىلدىردان قورقادى،
شوشىنىپ جورتادى.
بالالارعا جابايى اڭدار تۋرالى قىسقاشا تۇسىنىك بەرۋ.
سوزدىك جۇمىس:
بيلينگۆالدى قۇراعىش:
- بالالار وسى جانۋارلاردى ءبىر سوزبەن قالاي اتايدى؟
جاڭا تاقىرىپ: «جابايى جانۋارلار»
بالالار ءبىز بۇگىنگى ساباقتا وسى جابايى جانۋارلار تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز.
جابايى اڭ – قولعا ۇيرەنبەگەن تۇز جانۋارى، ياعني ءوز بەتىمەن تابيعاتتا تىرشىلىك ەتەدى. كەيبىر اڭدار ورماندا، دالادا، تاۋدا دا تىرشىلىك ەتەدى. ولار وزدەرىنەن كىشى كۇشى ءالسىز جانۋارلاردى جەپ قورەكتەنەدى. ولاردان بارلىق ۇساق اڭدار قورقادى:/قويان، تىشقان، كورتىشقان ت. ب
بارلىق جىرتقىشتار جەمتىگىن تاۋىپ جەۋگە بەيىمدەلگەن. ولاردىڭ كوزدەرى قىراعى، قۇلاقتارى ساق، ءيىس سەزۋى جاقسى جەتىلگەن
جابايى اڭداردىڭ دا بالالارى بولادى.
قاسقىردىڭ بالاسى – بولتىرىك.
قوياننىڭ بالاسى – كوجەك.
تۇلكىنىڭ بالاسى – مىرشاي(جاۋتاڭ)
ايۋدىڭ بالاسى - قونجىق.
جولبارىستىڭ بالاسى - شونجىك.
اراستانننىڭ بالاسى - ابدان.
نەگىزگى ءبولىم.
ا) بالالار مەن سەندەرگە وسى جابايى جانۋارلار تۋرالى ەرتەگى وقىپ بەرەيىن.
ەرتەگىنىڭ اتى «تاپقىر قويان» دەپ اتالادى.
1. ەندەشە ەرتەگىنى مۇقيات تىڭداڭدار
ا) ەرتەگىنى مانەرلەپ وقۋ.
ب) ەرتەگى مازمۇنىمەن تانىستىرۋ.
ۆ) سۇراق - جاۋاپ.
- بالالار اڭ پاتشاسى كىم ەكەن؟
- ول اڭدارعا قانداي تاپسىرما بەردى؟
- جولبارىس سۋدى كىمگە ءىش – دەدى؟
- قويان نە ويلادى؟
ميىعىنان كۇلدى - ەزۋ تارتتى، مۇرتىنان كۇلۋ.
قويان - زاياس،
ايۋ - مەدۆەد
تۇلكى - ليسو
قاسقىر - ۆولك
ءبىز ورمانعا بارامىز،
جان - جاعىمىزعا قارايمىز.
ايۋ شىقتى قورباڭداپ،
قاسقىر شىقتى ىرىلداپ،
تۇلكى شىقتى مايىسىپ،
قويان شىقتى سەكىرىپ،
قورىقپاڭدار بالالا،
ءوز ورنىڭدى تابىڭدار.
- بالالار ەرتەگىنى مىنا سۋرەت ارقىلى اڭگىمەلەيىك.
جابايى، اڭدار دەگەن سوزدەردىڭ جۋان، جىڭىشكە ەستىلۋىن انىقتاۋ جانە وسى سوزدەردى بۋىنعا ءبولدىرۋ.
جا - با - يى، اڭ - دار
ر - ر - ر - ىرىلدايدى قاسقىر
ۇر - ۇر - ۇر - بالام ورنىڭنان تۇر،
قوياننىڭ ءتۇسى سۇر.
ج - ج - ج - قويان جولبارىستى جىقتى.
داپتەردەگى تاپسىرمانى ورىنداتۋ. سۋرەتتەن جانۋارلاردىڭ قۇيرىقتارىن تاۋىپ، سىزىپ كورسەتۋ.
«تانىپ ال، اتىن ايت»، «نەنىڭ قۇيرىعى»
«داۋسىنان تانى؟»
شارتى: اۋديو تاسپادان ءار ءتۇرلى جانۋارلاردىڭ داۋىستارىن تىڭداتىپ، ولاردىڭ اتىن اتاتۋ.
جابايى اڭدار، تاپقىر قويان ەرتەگىسى جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
