جامان ءتۇس كورگەندە نە ىستەۋ كەرەك؟
جامان تۇستەر كورۋ، اسىرەسە ەگەر ولار ءجيى قايتالاناتىن بولسا، الاڭداۋشىلىق تۋدىرۋى مۇمكىن. مۇنداي جاعدايلاردا كەلەسى كەڭەستەر پايدالى بولۋى مۇمكىن:
- تىنىشتالۋ: جامان تۇستەن كەيىن تىنىشتانۋ ماڭىزدى. تەرەڭ دەم الۋ، مەديتاسيا نەمەسە رەلاكساسيالىق تەحنيكالاردى قولدانۋ سىزگە تىنىشتانۋعا كومەكتەسەدى.
- ءتۇستى تالداۋ: ءتۇسىڭىزدىڭ مازمۇنىن تالداۋ، ونىڭ استارىندا نە جاتقانىن تۇسىنۋگە كومەكتەسەدى. كەيدە جامان تۇستەر ءبىزدىڭ ىشكى قاۋىپ-قاتەرلەرىمىزدى نەمەسە الاڭداۋشىلىقتارىمىزدى كورسەتەدى.
- كۇندەلىك جازۋ: ءتۇسىڭىزدى جازىپ الۋ سىزگە ونىڭ قۇرامداس بولىكتەرىن تۇسىنۋگە جانە ونىڭ ماڭىزىن تۇسىنۋگە كومەكتەسەدى.
- جاعىمدى ويلاۋ: جامان تۇستەن كەيىن جاعىمدى ويلارعا كوڭىل ءبولۋ ءسىزدىڭ كوڭىل-كۇيىڭىزدى جاقسارتا الادى.
- ۇيقى رەجيمىن رەتتەۋ: دۇرىس ۇيقى گيگيەناسىن ساقتاۋ، مىسالى، ۇيقىعا دەيىنگى رەلاكساسيا، جارىق پەن دىبىستىڭ دەڭگەيىن رەتتەۋ، ۇيقى الدىنداعى ەكران ۋاقىتىن ازايتۋ ءسىزدىڭ ۇيقى ساپاسىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى.
- فيزيكالىق بەلسەندىلىك: تۇراقتى دەنە جاتتىعۋلارى سترەسس دەڭگەيىن تومەندەتۋگە جانە جاقسى ۇيقىعا كومەكتەسەدى.
- پسيحولوگيالىق كەڭەس الۋ: ەگەر جامان تۇستەر ءسىزدىڭ كۇندەلىكتى ومىرىڭىزگە نەمەسە پسيحولوگيالىق جاعدايىڭىزعا كەدەرگى جاساسا، پسيحولوگپەن كەڭەس الۋ پايدالى بولۋى مۇمكىن.
- قورشاعان ورتاعا نازار اۋدارۋ: جامان تۇستەردىڭ پايدا بولۋى قورشاعان ورتاڭىزداعى سترەسستىك فاكتورلارمەن بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. سترەسستى ازايتاتىن ادىستەردى قولدانىڭىز.
ەسكە سالارلىق جايت، تۇستەردىڭ ماڭىزى مەن اسەرى ءار ادام ءۇشىن ءار ءتۇرلى بولۋى مۇمكىن. ەگەر جامان تۇستەر ءسىزدى تۇراقتى تۇردە الاڭداتسا، ماماندىق بويىنشا كەڭەسشىگە جۇگىنگەن دۇرىس.
****************************************************
اسا مەيىرىمدى، بارلىق ماقتاۋ مەن ماداققا يە اللانىڭ اتىمەن باستايمىن!
حاديستە: «سەندەر جاعىمدى ءتۇس كورسەڭدەر، ول اللا تاعالادان. اللا تاعالاعا شۇكىرشىلىك ايتىپ، كورگەن تۇستەرىڭدى اڭگىمەلەپ بەرىڭدەر. ال، ۇنامايتىن ءتۇس كورسەڭدەر، ول شايتاننان، كورگەننىڭ جاماندىعىنان ساقتا دەپ اللا تاعالاعا جالبارىنىڭدار. جامان ءتۇستى ەشكىمگە ايتپاڭدار، ويتكەنى سەندەرگە ونىڭ ەشبىر زيانى تيمەيدى»، - دەپ ايتىلعان. ( جامي ۋسۋل لي احاديس راسۋل، رۋيا ۋا امسال، 305-بەت).
كەيدە شىرت ۇيقىعا كەتكەندە ءوز تۇسىڭنەن ءوزىڭ شوشىنىپ وياناتىن كەزدەر بولادى. مۇنىڭ ءمانىسى نەدە دەپ كۇنى بويى باس قاتىرىپ، اركىم-بىركىمنەن سۇراپ، مازا تاپپايتىندار جوق ەمەس. الايدا، حاديس-شاريفتەرگە سۇيەنەتىن بولساق، جامان ءتۇستى جاھانعا جار سالىپ، ايتۋدىڭ قاجەتى جوق. بەس ساۋساق بىردەي ەمەس دەگەندەي، ادامداردىڭ بارلىعىنىڭ ويى ءبىر جەردەن شىقپايدى. ءبىرى ءتۇستى جاقسىلىققا جورىسا، ەكىنشى بىرەۋ الدىڭنان جامانشىلىق كۇتىپ تۇر دەپ ۇرەيدى ۇشىرۋى مۇمكىن.
«ءتۇس قالاي جورىلاتىن بولسا، سولاي شىعادى. سوندىقتان تۇستەرىڭدى ناسيحات بەرە الاتىن نەمەسە عالىمدارعا ايتىڭدار» (حاكيم). ءبىر كۇنى ءبىر ايەل اللا ەلشىسىنە(س.ع.س )كەلىپ، ءتۇسىن ايتقاندا پايعامبارىمىز(س.ع.س) قاسىڭداعى بولماعان كىسىمەن(كۇيەۋىڭمەن) قاۋىشاسىڭ دەپ جورادى. ايەل كۇيەۋىنە قاۋىشادى. ارادا ءبىراز ۋاقىت وتكەننەن كەيىن، تاعى دا ءدال سول ءتۇستى كورەدى دە، باسقالارعا جورىتادى. ولار كۇيەۋىڭ ولەدى دەسەدى. ايتقاندارى كەلەدى. سوندىقتان دا ءتۇستى جاريا قىلىپ، جار سالۋدىڭ قاجەتى جوق. اللا تاعالا ق ۇلى نەنى نيەت ەتىپ، نە سۇراسا سونى بەرەدى.
تاعى ءبىر حاديستە: «جامان ءتۇس كورگەن ادام ونى ەشكىمگە ايتپاسىن، شايتاننان دا قورعانۋ ءۇشىن اللا تاعالاعا جالبارىنسىن»،- دەلىنگەن (مۋسليم).
جامان ءتۇس كورگەندە قانداي امالدار ىستەگەنى دۇرىس؟
* «جامان ءتۇس كورگەن ادام ويانعان سوڭ سول جاعىنا ءۇش رەت تۇكىرىپ، شايتاننىڭ جاماندىعىنان ساقتاۋ ءۇشىن اللاعا سيىنسىن. سوندا ءتۇس وعان زيان كەلتىرمەيدى» (مۋسليم).
* دارەت الۋ ماڭىزدى.
* «اۋزۋ بي كاليماتي للياحي ت-تامماتي مين گازابيحي ۆا يكابيحي ۆا شارري
جامان ءتۇس كورگەندە وقىلاتىن دۇعا
جامان ءتۇس كورسە نە ىستەۋ كەرەك
جامان ءتۇس كورۋدىڭ سەبەبى
جامان ءتۇس كورگەندە نە ىستەۋ كەرەك
جامان ءتۇستى ايتۋعا بولاما
جامان تۇستەن كەيىن وقىلاتىن دۇعا
جامان تۇستەر كوپ كورۋ
تۇسىڭدە جامان اۋرۋ بولساڭ
تۇسىندە جامان اۋرۋمەن اۋىرسا
جامان تۋس كورگەندە وقىلاتىن دۇعا
جامان تۋستەن دۋگا
جامان تۋس كورگەندە سۋرە
جاقسىدان جامان تۋسا دا
جاقسىدان جامان تۋسا