InfoHub Logo

شىنشىل ەرتەگىلەر (ناقتىلىققا نەگىزدەلگەن ەرتەگىلەر) – بۇل ادامداردىڭ نەمەسە ولاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ورتاسىنىڭ ناقتىلىعىن نەگىزگە الا وتىرىپ، وقيعالاردىڭ شىنايىلىعىنا باسا نازار اۋداراتىن ەرتەگى ءتۇرى. مۇنداي ەرتەگىلەر كەيدە وقىتۋشىلىق نەمەسە تاربيەلىك ماقساتتا قولدانىلادى. تومەندە شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ بىرنەشە تۇرلەرىن اتاپ وتەيىن:

1. تاريحي ەرتەگىلەر: وسىنداي ەرتەگىلەر تاريحي وقيعالارعا، تۇلعالارعا نەمەسە داۋىرلەرگە نەگىزدەلگەن. ولار كەيبىر تاريحي شىندىقتاردى بالالارعا قولجەتىمدى تىلدە باياندايدى.

2. وقىتۋشىلىق ەرتەگىلەر: بۇل تۇردەگى ەرتەگىلەر ادەپ، جاقسى مىنەز-قۇلىق نورمالارىن نەمەسە ومىرلىك ساباقتاردى وقىتۋدى ماقسات ەتەدى.

3. كۇندەلىكتى ومىردەگى ەرتەگىلەر: بۇل ەرتەگىلەر كۇندەلىكتى ومىردە كەزدەسەتىن جاعداياتتارعا نەگىزدەلگەن، مىسالى، مەكتەپتە بولاتىن وقيعالار نەمەسە وتباسىلىق ءومىر تۋرالى.

4. جانۋارلار تۋرالى ەرتەگىلەر: بۇل تۇردەگى ەرتەگىلەر جانۋارلاردىڭ ومىرىنە نەمەسە ولاردىڭ ادامدارمەن قارىم-قاتىناسىنا نەگىزدەلگەن.

5. عىلىمي-فانتاستيكالىق ەرتەگىلەر: وسىنداي ەرتەگىلەر عىلىمعا نەگىزدەلگەن، ءبىراق ولاردىڭ مازمۇنى فانتاستيكالىق ەلەمەنتتەرمەن بايىتىلعان.

6. ساياحات جانە اشىلىم تۋرالى ەرتەگىلەر: بۇلار – ساياحاتتار مەن اشىلىمدار تۋرالى، الەمدى زەرتتەۋ تۋرالى اڭگىمەلەيتىن ەرتەگىلەر.

شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ باستى ماقساتى – شىنايى ءومىر تاجىريبەسىنەن ساباق الۋ جانە ونى بالالارعا تۇسىنىكتى جانە قىزىقتى تۇردە جەتكىزۋ. بۇل ەرتەگىلەر بالالاردىڭ شىنايى ومىرمەن تانىسۋىنا كومەكتەسەدى جانە ولاردىڭ وزدەرىنىڭ ورتاسىندا بولىپ جاتقان وقيعالارعا دەگەن تۇسىنىگىن ارتتىرادى.

قازاقتىڭ شىنشىل ەرتەگىلەرى – بۇل ءومىردىڭ شىنايى قۇبىلىستارى مەن جاعداياتتارىنا نەگىزدەلگەن، قاراپايىم ادامداردىڭ ومىرىنەن الىنعان ءتۇرلى وقيعالاردى باياندايتىن حالىق شىعارماشىلىعىنىڭ ءبىر ءتۇرى. مۇنداي ەرتەگىلەردە كەيىپكەرلەردىڭ باسىنان وتكەن وقيعالار، ولاردىڭ تاجىريبەسى مەن ساباقتارى باياندالادى. ولار ءومىردىڭ شىنايى كورىنىستەرىن، ادامي قۇندىلىقتار مەن ادەپ-عۇرىپتاردى كورسەتەدى.

مىسالى:

1. "التىن ساقا" ەرتەگىسى: بۇل ەرتەگى ادامگەرشىلىك پەن ادالدىق تۋرالى. التىن ساقا تۋرالى اڭىزدا اقىلدى جانە ادال ادامنىڭ ادىلەتتىلىك پەن شىنشىلدىق ارقىلى قۇرمەتكە يە بولاتىنى باياندالادى.

2. "قارا كوز" ەرتەگىسى: بۇل ەرتەگىدە جەتىم بالا مەن ونىڭ ناعاشى اناسىنىڭ اراسىنداعى قارىم-قاتىناس، جانە ولاردىڭ قيىندىقتاردى بىرگە ەڭسەرۋى سۋرەتتەلەدى.

3. "كەدەي مەن باي" ەرتەگىسى: بۇل اڭگىمەدە بايلىق پەن كەدەيلىك، ادامدار اراسىنداعى الەۋمەتتىك ايىرماشىلىقتار جانە ولاردىڭ ءوزارا قارىم-قاتىناستارى كورسەتىلەدى.

4. "جەتىم قورلان" ەرتەگىسى: بۇل ەرتەگىدە جەتىم قىزدىڭ ءومىرى مەن ونىڭ ومىردە ءوز ورنىن تابۋ جولىنداعى كۇرەسى باياندالادى.

5. "تازشا بالا" ەرتەگىسى: بۇل اڭگىمەدە وزگەلەرگە جاقسىلىق جاساۋدىڭ ماڭىزى جانە ونىڭ قايتارىمى تۋرالى وقىتىلادى.

بۇل ەرتەگىلەر وزدەرىنىڭ باستى كەيىپكەرلەرى ارقىلى ادامگەرشىلىك، ادالدىق، جاۋاپكەرشىلىك، ادىلەتتىلىك سياقتى ماڭىزدى قۇندىلىقتاردى ۇسىنادى جانە ولاردىڭ ومىردە قالاي ىسكە اساتىنىن كورسەتەدى.

شىنشىل ەرتەگىلەر
شىنشىل ەرتەگىلەر جيناعى
شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ كەيىپكەرلەرى كىم
شىنشىل ەرتەگىلەر انىقتاماسى
شىنشىل ەرتەگىلەر وقۋ
شىنشىل ەرتەگىلەر تۇرلەرى
شىنشىل ەرتەگىلەر دەگەن نە
شىنشىل ەرتەگىلەر ءتىزىمى
شىنشىل ەرتەگىلەر 6 سىنىپ
شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ باسقا ەرتەگىلەردەن ايىرماشىلىعى