جامبىل جابايەۆ «مەنىڭ ءومىرىم»، «اتتاندىرۋ»
قازاق ادەبيەتى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ج. جابايەۆ. «مەنىڭ ءومىرىم»، «اتتاندىرۋ».
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ج. جابايەۆتىڭ ءومىر تاريحىنا شولۋ جاساي وتىرىپ، شىعارماشىلىعىنىڭ قازاق ادەبيەتىندەگى الاتىن ورنى مەن ماڭىزىنا توقتالۋ، «اتتاندىرۋ» ولەڭىنىڭ ءمانىن اشۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلارعا ج. جابايەۆتىڭ ءومىربايانى مەن ولەڭىن وقىتىپ، مازمۇنىن اشا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ بويىندا ءوز ەلىنە، تىلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن قالىپتاستىرىپ، وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: ج. جابايەۆتىڭ ولەڭىن وقىتا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ءتىل بايلىعىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ ۇنەمى جەتىلدىرىلىپ وتىرۋىن قاداعالاۋ، ەركىن وي بىلدىرۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ءادىسى: سۇاق - جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ، «ءببۇ» ءادىسى، «ويلان تاپ» ويىنى.
كورنەكىلىگى: سلايد، قوسىمشا ادەبيەتتەر
تەحنيكالىق قۇرال: ينتەراكتيۆتى تاقتا
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، حالىق اۋىز ادەبيەتى
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ
ءا) وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ
ب) وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. ج. ايماۋىتوۆتىڭ «ءانشى» اڭگىمەسى بويىنشا «اقتاماق حيكاياسىن» اياقتاپ جازۋ؛
2. ج. ايماۋىتوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى بويىنشا زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ.
ءىىى. ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
جۇپتىق سۇراقتار:
ج. ايماۋىتوۆ كىم؟
ج. ايماۋىتوۆتىڭ باسقا قانداي شىعارمالارىن بىلەسىڭ؟
«ءانشى» اڭگىمەسىنىڭ جالپى مازمۇنى نە تۋرالى؟
وقيعا قاي جەردە كورىنىس تاپتى.
اڭگىمەنىڭ كەيىپكەرلەرىن اتا.
ءامىرقانعا مىنەزدەمە بەر.
ءامىرقاننىڭ ءپروتوتيپى كىم؟
اقتاماق كىم؟
اقتاماققا بايلانىستى حيكايا قالاي اياقتالعانىن قالار ەدىڭ؟
ءىۇ. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
جامبىل دۇنيەگە ەكى رەت كەلدى:
توعىز اي توعىز كۇن انا قۇرساعىنان،
توقسان جاسقا كەلگەندە زامان قۇرساعىنان
ع. مۇسىرەپوۆ
جوسپارى:
1. ج. جابايەۆتىڭ ءومىر جولى جانە «مەنىڭ ءومىربايانىم»
2. جامبىل اتامىزدىڭ اقىندىق جولعا تۇسۋىنە نە سەبەپ بولدى؟
3. «داستان اتانىڭ» قالامىنان تۋىنداعان العاشقى ولەڭدەرى
4. ايتىستىڭ اسقان شەبەرى (قۇلانايان قۇلمامبەتپەن ايتىسى)
5. «اتتاندىرۋ» ولەڭىنىڭ مازمۇنى مەن قۇرىلىسىن تالداۋ.
ج. جابايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن 3 كەزەڭگە ءبولىپ قاراستىرساق...
ءى كەزەڭ – 1846 - 1916 جىلدار ارالىعى
ءىى كەزەڭ – 1917 - 1940 جىلدار ارالىعى
ءىىى كەزەڭ – 1941 - 1945 جىلدار ارالىعى
ءى كەزەڭ
1846 ج. 28 اقپاندا جامبىل دۇنيەگە كەلدى. تۋعان جەرى - جامبىل تاۋى.
قاقاعان قار ارالاس سوعىپ بوران،
ەل ۇرەي - كوك نايزالى جاۋ تورىعان.
بايعارا، جامبىل، حاندا مەن تۋىپپىن
جامبىل دەپ قويىلىپتى اتىم سودان.
13 جاسىندا جامبىل العاشقى ولەڭدەرىن شىعارىپ، اتاقتى ءسۇيىنباي اقىننان باتا العان.
مەنىڭ ءپىرىم – ءسۇيىنباي
ءسوز سويلەمەن سىيىنباي
ءسۇيىنباي دەپ سويلەسەم
ءسوز كەلەدى بۇرقىراپ،
قارا داۋىل قۇيىنداي.
جىر الىبى – جامىلدىڭ العاشقى ولەڭدەرىنە توقتالۋ («شاعىم»، «اكەمە»، «مەنىڭ ءپىرىم - ءسۇيىنباي»)
شاعىم
وقىمايمىن مولدادان،
نە وقىتپاقشى ول ماعان؟
بالا كەلسە ساباققا
جەم ءدام ەتكەن دوربادان.
اق سالدەسىن توڭكەرىپ،
كوزىن جۇمىپ تەڭسەلىپ،
كۇن ۇزىنعا بوزداعان
وقىعانشا مەن ودان
دومبىرانى قولعا الام.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ج. جابايەۆ. «مەنىڭ ءومىرىم»، «اتتاندىرۋ».
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ج. جابايەۆتىڭ ءومىر تاريحىنا شولۋ جاساي وتىرىپ، شىعارماشىلىعىنىڭ قازاق ادەبيەتىندەگى الاتىن ورنى مەن ماڭىزىنا توقتالۋ، «اتتاندىرۋ» ولەڭىنىڭ ءمانىن اشۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلارعا ج. جابايەۆتىڭ ءومىربايانى مەن ولەڭىن وقىتىپ، مازمۇنىن اشا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ بويىندا ءوز ەلىنە، تىلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن قالىپتاستىرىپ، وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: ج. جابايەۆتىڭ ولەڭىن وقىتا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ءتىل بايلىعىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ ۇنەمى جەتىلدىرىلىپ وتىرۋىن قاداعالاۋ، ەركىن وي بىلدىرۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ءادىسى: سۇاق - جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ، «ءببۇ» ءادىسى، «ويلان تاپ» ويىنى.
كورنەكىلىگى: سلايد، قوسىمشا ادەبيەتتەر
تەحنيكالىق قۇرال: ينتەراكتيۆتى تاقتا
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، حالىق اۋىز ادەبيەتى
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ
ءا) وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ
ب) وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. ج. ايماۋىتوۆتىڭ «ءانشى» اڭگىمەسى بويىنشا «اقتاماق حيكاياسىن» اياقتاپ جازۋ؛
2. ج. ايماۋىتوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى بويىنشا زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ.
ءىىى. ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
جۇپتىق سۇراقتار:
ج. ايماۋىتوۆ كىم؟
ج. ايماۋىتوۆتىڭ باسقا قانداي شىعارمالارىن بىلەسىڭ؟
«ءانشى» اڭگىمەسىنىڭ جالپى مازمۇنى نە تۋرالى؟
وقيعا قاي جەردە كورىنىس تاپتى.
اڭگىمەنىڭ كەيىپكەرلەرىن اتا.
ءامىرقانعا مىنەزدەمە بەر.
ءامىرقاننىڭ ءپروتوتيپى كىم؟
اقتاماق كىم؟
اقتاماققا بايلانىستى حيكايا قالاي اياقتالعانىن قالار ەدىڭ؟
ءىۇ. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
جامبىل دۇنيەگە ەكى رەت كەلدى:
توعىز اي توعىز كۇن انا قۇرساعىنان،
توقسان جاسقا كەلگەندە زامان قۇرساعىنان
ع. مۇسىرەپوۆ
جوسپارى:
1. ج. جابايەۆتىڭ ءومىر جولى جانە «مەنىڭ ءومىربايانىم»
2. جامبىل اتامىزدىڭ اقىندىق جولعا تۇسۋىنە نە سەبەپ بولدى؟
3. «داستان اتانىڭ» قالامىنان تۋىنداعان العاشقى ولەڭدەرى
4. ايتىستىڭ اسقان شەبەرى (قۇلانايان قۇلمامبەتپەن ايتىسى)
5. «اتتاندىرۋ» ولەڭىنىڭ مازمۇنى مەن قۇرىلىسىن تالداۋ.
ج. جابايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن 3 كەزەڭگە ءبولىپ قاراستىرساق...
ءى كەزەڭ – 1846 - 1916 جىلدار ارالىعى
ءىى كەزەڭ – 1917 - 1940 جىلدار ارالىعى
ءىىى كەزەڭ – 1941 - 1945 جىلدار ارالىعى
ءى كەزەڭ
1846 ج. 28 اقپاندا جامبىل دۇنيەگە كەلدى. تۋعان جەرى - جامبىل تاۋى.
قاقاعان قار ارالاس سوعىپ بوران،
ەل ۇرەي - كوك نايزالى جاۋ تورىعان.
بايعارا، جامبىل، حاندا مەن تۋىپپىن
جامبىل دەپ قويىلىپتى اتىم سودان.
13 جاسىندا جامبىل العاشقى ولەڭدەرىن شىعارىپ، اتاقتى ءسۇيىنباي اقىننان باتا العان.
مەنىڭ ءپىرىم – ءسۇيىنباي
ءسوز سويلەمەن سىيىنباي
ءسۇيىنباي دەپ سويلەسەم
ءسوز كەلەدى بۇرقىراپ،
قارا داۋىل قۇيىنداي.
جىر الىبى – جامىلدىڭ العاشقى ولەڭدەرىنە توقتالۋ («شاعىم»، «اكەمە»، «مەنىڭ ءپىرىم - ءسۇيىنباي»)
شاعىم
وقىمايمىن مولدادان،
نە وقىتپاقشى ول ماعان؟
بالا كەلسە ساباققا
جەم ءدام ەتكەن دوربادان.
اق سالدەسىن توڭكەرىپ،
كوزىن جۇمىپ تەڭسەلىپ،
كۇن ۇزىنعا بوزداعان
وقىعانشا مەن ودان
دومبىرانى قولعا الام.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ماقساتى: بالاباقشا ومىرىمەن وتباسى بايلانىسىن نىعايتۋ، اتا - انانىڭ بالا تاربيەسىنە دەگەن كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ، بالا تاربيەلەۋدە اتا - انا ءرولىن ارتتىرۋ، وتباسىندا سىيلاستىق، مەيىرىمدىلىك، تاتۋل...
