جاڭاشىل ۇستاز ءومىر تالابى
«ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى بۇگىنگى جاس ۇرپاقتىڭ قولىندا، ال جاس ۇرپاقتىڭ تاعدىرى ۇستازداردىڭ قولىندا»
ن. ءا. نازاربايەۆ.
ەلىمىزدىڭ ەرتەڭگى بولاشاعى جاس ۇرپاق بولعاندىقتان ولارعا تەرەڭ دە، ساپالى ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا ءادىس - تاسىلدەرىن قۇراستىرۋ بۇگىنگى كۇننىڭ وزەكتى ماسەلەسى بولىپ وتىر. ەلىمىزدە ورتا ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىن جاڭارتۋ شەڭبەرىندە ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىنىڭ قۇرىلىمى مەن مازمۇنىنا وزگەرىستەر ەنگىزىلۋدە. جاھاندانۋ زامانىندا جاس ۇرپاقتىڭ جاڭاشا ويلاۋ قابىلەتىن، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىن وياتۋ، ومىرىندە ونى قولدانا ءبىلۋ، وتانسۇيگىشتىك قاسيەتىن ودان ءارى دامىتۋعا باعىتتاۋ – ۇستازدىڭ باستى مىندەتى دەپ بىلەمىن. ويتكەنى، مەكتەپتىڭ ءار كۇنى كوپتەگەن عىلىمي جاڭالىقتارعا، تەرەڭ الەۋمەتتىك وزگەرىستەرگە تولى. بۇرىن وقۋ پروسەسىندە ءمۇعالىم باستى ءرول اتقارسا، ءقازىر وقۋشىنىڭ ءىس - ارەكەتىمەن مەكتەپتەر باعالانادى. قازىرگى زاماندا نەنى وقىتۋ ەمەس، قالاي وقىتۋ ماڭىزدىراق بولىپ وتىر. ساباق بارىسىندا وقۋشىنىڭ ىزدەنۋى مەن زەرتتەۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ ماقساتىندا قولدانىلاتىن ءادىس تاسىلدەر بارشىلىق.
سوندىقتان دا ءمۇعالىمنىڭ باستى ماقساتى - وقۋشىلاردىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعى مەن سىني تۇرعىدان ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋعا باعىتتالعان. ۇيرەنىپ جاتقان بەلسەندى ءادىس - تاسىلدەردى ءداستۇرلى ادىستەمەلىك جۇيەمەن سالىستىرۋعا بولمايدى. ءبىز جاڭاشا ساباق قۇرىلىمىن جوسپارلاۋدى، وقىپ ۇيرەنگەن ادىستەر وقۋشىلاردىڭ ىنتىماقتاستىقپەن بىرىگىپ جۇمىس جاساۋىنا، ويىن ەركىن جەتكىزۋىنە جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋىنا سەپتىگىن تيگىزەتىنىنە كوزىم جەتەدى. ءار ءمۇعالىمنىڭ شەبەرلىگىن شىڭدايتىن، جاس ۇرپاقتىڭ ءبىلىمى ناتيجەلى بولۋعا جۇمىس اتقارۋعا كومەكتەسەتىنىنە بەرەرى كوپ ەكەنىن بايقادىم. جاڭارتىلعان وقۋ باعدارلاماسىندا العان تەوريالىق ءبىلىمىمدى تاجىريبەمەن ۇشتاستىرۋ – مەنىڭ مىندەتىم. جالپى العاندا، ءبىلىم سالاسىنداعى بۇل جاڭاشىلدىق – الەم دامۋىنىڭ بىردەن - ءبىر ساتىسى دەپ بىلەمىن. وسى تاسىلدەردى ءتيىمدى پايدالانۋ ارقىلى قۇزىرەتتى ءمۇعالىم ءوز تاجىريبەسىن جەتىلدىرە تۇسپەك. قۇزىرەتتى ءمۇعالىمنىڭ مىندەتى وقۋشىنىڭ جەكە تۇلعالىق ەرەكشەلىگىنە ءمان بەرۋ. جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ ناتيجەسىندە - تاۋەلسىز، عىلىمعا قىزىعۋشىلىعى ويانعان، ءبىلىم الۋعا بەيىم، سەنىمدى، جاۋاپتى، سىن تۇرعىسىنان ويلاي الاتىن، وزگەلەرمەن ءتىل تابىسا الاتىن وقۋشىلار بولادى دەپ ويلايمىن.
قورىتا كەلگەندە، ۇستاز تاراپىنان بۇل باعدارلامانىڭ جاڭاشىلدىعىمەن بىرگە ءار ۇستازدىڭ بويىندا شىعارماشىلىققا تولى، زاماناۋي تەحنولوگيانى سانالى تۇردە وقىپ - بىلۋدە، كوپ جاڭالىقتى ۇزبەي كاسىبي شەبەرلىكتە ءجيى پايدالانامىن. ءبىلىمنىڭ شەكسىز جاڭالىقتارىن ورىندى، ءتيىمدى ىسكە اسىرۋ جولدارىن تياناقتى ورىنداۋعا بولادى. ءبىز بۇگىنگى مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى قازاقستاننىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىمىزدى قوساتىن بولامىز. شاكىرتتىڭ ءبىلىمدى بولۋى - ۇستاز قولىندا». ءححى عاسىر - بىلىمدىلەر عاسىرى. ەندەشە بىزگە وي ءورىسى جوعارى دامىعان، زەردەلى، جان - جاقتى، پاراساتتى ۇرپاق كەرەك ەكەنىن ءبىر ساتتە ەستەن شىعارماعانىمىز ءجون.
ن. ءا. نازاربايەۆ.
ەلىمىزدىڭ ەرتەڭگى بولاشاعى جاس ۇرپاق بولعاندىقتان ولارعا تەرەڭ دە، ساپالى ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا ءادىس - تاسىلدەرىن قۇراستىرۋ بۇگىنگى كۇننىڭ وزەكتى ماسەلەسى بولىپ وتىر. ەلىمىزدە ورتا ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىن جاڭارتۋ شەڭبەرىندە ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىنىڭ قۇرىلىمى مەن مازمۇنىنا وزگەرىستەر ەنگىزىلۋدە. جاھاندانۋ زامانىندا جاس ۇرپاقتىڭ جاڭاشا ويلاۋ قابىلەتىن، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىن وياتۋ، ومىرىندە ونى قولدانا ءبىلۋ، وتانسۇيگىشتىك قاسيەتىن ودان ءارى دامىتۋعا باعىتتاۋ – ۇستازدىڭ باستى مىندەتى دەپ بىلەمىن. ويتكەنى، مەكتەپتىڭ ءار كۇنى كوپتەگەن عىلىمي جاڭالىقتارعا، تەرەڭ الەۋمەتتىك وزگەرىستەرگە تولى. بۇرىن وقۋ پروسەسىندە ءمۇعالىم باستى ءرول اتقارسا، ءقازىر وقۋشىنىڭ ءىس - ارەكەتىمەن مەكتەپتەر باعالانادى. قازىرگى زاماندا نەنى وقىتۋ ەمەس، قالاي وقىتۋ ماڭىزدىراق بولىپ وتىر. ساباق بارىسىندا وقۋشىنىڭ ىزدەنۋى مەن زەرتتەۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ ماقساتىندا قولدانىلاتىن ءادىس تاسىلدەر بارشىلىق.
سوندىقتان دا ءمۇعالىمنىڭ باستى ماقساتى - وقۋشىلاردىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعى مەن سىني تۇرعىدان ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋعا باعىتتالعان. ۇيرەنىپ جاتقان بەلسەندى ءادىس - تاسىلدەردى ءداستۇرلى ادىستەمەلىك جۇيەمەن سالىستىرۋعا بولمايدى. ءبىز جاڭاشا ساباق قۇرىلىمىن جوسپارلاۋدى، وقىپ ۇيرەنگەن ادىستەر وقۋشىلاردىڭ ىنتىماقتاستىقپەن بىرىگىپ جۇمىس جاساۋىنا، ويىن ەركىن جەتكىزۋىنە جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋىنا سەپتىگىن تيگىزەتىنىنە كوزىم جەتەدى. ءار ءمۇعالىمنىڭ شەبەرلىگىن شىڭدايتىن، جاس ۇرپاقتىڭ ءبىلىمى ناتيجەلى بولۋعا جۇمىس اتقارۋعا كومەكتەسەتىنىنە بەرەرى كوپ ەكەنىن بايقادىم. جاڭارتىلعان وقۋ باعدارلاماسىندا العان تەوريالىق ءبىلىمىمدى تاجىريبەمەن ۇشتاستىرۋ – مەنىڭ مىندەتىم. جالپى العاندا، ءبىلىم سالاسىنداعى بۇل جاڭاشىلدىق – الەم دامۋىنىڭ بىردەن - ءبىر ساتىسى دەپ بىلەمىن. وسى تاسىلدەردى ءتيىمدى پايدالانۋ ارقىلى قۇزىرەتتى ءمۇعالىم ءوز تاجىريبەسىن جەتىلدىرە تۇسپەك. قۇزىرەتتى ءمۇعالىمنىڭ مىندەتى وقۋشىنىڭ جەكە تۇلعالىق ەرەكشەلىگىنە ءمان بەرۋ. جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ ناتيجەسىندە - تاۋەلسىز، عىلىمعا قىزىعۋشىلىعى ويانعان، ءبىلىم الۋعا بەيىم، سەنىمدى، جاۋاپتى، سىن تۇرعىسىنان ويلاي الاتىن، وزگەلەرمەن ءتىل تابىسا الاتىن وقۋشىلار بولادى دەپ ويلايمىن.
قورىتا كەلگەندە، ۇستاز تاراپىنان بۇل باعدارلامانىڭ جاڭاشىلدىعىمەن بىرگە ءار ۇستازدىڭ بويىندا شىعارماشىلىققا تولى، زاماناۋي تەحنولوگيانى سانالى تۇردە وقىپ - بىلۋدە، كوپ جاڭالىقتى ۇزبەي كاسىبي شەبەرلىكتە ءجيى پايدالانامىن. ءبىلىمنىڭ شەكسىز جاڭالىقتارىن ورىندى، ءتيىمدى ىسكە اسىرۋ جولدارىن تياناقتى ورىنداۋعا بولادى. ءبىز بۇگىنگى مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى قازاقستاننىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىمىزدى قوساتىن بولامىز. شاكىرتتىڭ ءبىلىمدى بولۋى - ۇستاز قولىندا». ءححى عاسىر - بىلىمدىلەر عاسىرى. ەندەشە بىزگە وي ءورىسى جوعارى دامىعان، زەردەلى، جان - جاقتى، پاراساتتى ۇرپاق كەرەك ەكەنىن ءبىر ساتتە ەستەن شىعارماعانىمىز ءجون.
You Might Also Like
