جانۋارلار الەمى
ورتاڭعى "تولاعاي" توبى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: "الەۋمەتتىك ورتا".
ءبولىمى: ەكولوگيا.
اشىق ساباق تاقىرىبى: جانۋارلار الەمى
ماقساتى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن بەكىتۋ. جابايى جانۋارلار مەن ءۇي جانۋارلارىنىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىقتارىن ايتىپ بەرۋگە ۇيرەتۋ. ءۇي جانۋارلارىنىڭ تىرشىلىگى ادامنىڭ قامقورلىعىنا، كۇتىمىنە ءزارۋ ەكەندىگى تۋرالى ۇعىمدى قالىپتاستىرا وتىرىپ، قامقورلىقپەن قاراۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىك: مۋلتيمەديا تاقتاسى، سۋرەتتەر.
ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
تاربيەشى بالالاردى شاتتىق شەڭبەرىنە جينايدى.
كەل، بالالار، كۇلەيىك،
كۇلكىمەنەن تۇلەيىك!
قاباق تۇيگەن نە كەرەك،
كوڭىلدى بوپ جۇرەيىك!
كەل، بالالار، كۇلەيىك!
كۇلكىمەنەن تۇلەيىك!
كۇلكى كوڭىل اشادى،
كۇلىپ ءومىر سۇرەيىك!
بالالار ولەڭ جولدارىن ايتادى.
تاربيەشى: بالالار ەكرانعا نازار اۋدارايىق اۋىلداعى اجەمىز بىزدەن كومەك سۇراپ وتىر.
- مەنىڭ تەنتەك نەمەرەم اتاسى ەكەۋمىزدى تىڭداماي ورمانعا كەتىپ ەدى، سودان ورماندا اداسىپ كەلمەي جاتىر. ول تابيعاتتاعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى تۋرالى بىلمەيدى. ونى تاۋىپ بەرىپ اۋىلعا قايتۋعا كومەكتەسىڭدەرشى، وعان نەنى جاساۋعا بولاتىنىن، نەنى جاساۋعا بولمايتىنىن ايتىپ تۇسىندىرىڭدەرشى، ايتپەسە ءبىزدى مۇلدەم تىڭدامايدى، ۇيدەگى جانۋارلاردى ۇرىپ سوعادى، باقشاداعى اعاشتاردى سىندىرادى، قۇستاردى روگاتكامەن اتادى، نەمەرەمە ادەپتى بولۋدى ۇيرەتىڭدەرشى - دەپ ءوتىنىپتى. سەندەرگە نەمەرەمدى تابۋ وڭاي بولۋ ءۇشىن بىرنەشە تاپسىرمالار جىبەردىم - دەپ جازعان. بالالار اجەگە كومەكتەسەمىز بە؟
بالالار: جارايدى كومەكتەسەيىك.
تاربيەشى: بالالار كوزىمىزدى جۇمىپ ورمانعا اتتانايىق. بارلىعى ورمانعا كەلەدى، ولاردىڭ الدىنان ءبىر بالا شىعادى.
تاڭ قالدىرۋ ءساتى. وسى كەزدە بالالاردىڭ الدىنان قولىندا روگاتكاسى بار تەنتەك بالا كىرەدى. ول روگاتكاسىمەن دالاداعى قۇستاردى اتقىسى كەلەدى. وسى كەزدە تاربيەشى ونى توقتاتادى.
بالالار تاڭ قالادى.
تاربيەشى: - ااا، سەن اجەيدىڭ نەمەرەسى بولارسىڭ؟ ءبىز سەنى ىزدەپ تاۋىپ اتا - اجەڭە اۋىلعا اپارىپ تاستاۋعا ۋادە ەتتىك. سەن نەگە ولاي ەتەسىڭ، بۇزاقىلىق جاساۋعا بولمايدى! گۇلدەردى سىندىرۋعا بولمايدى. قۇستاردى ولتىرۋگە بولمايتىنىن سەن بىلمەيسىڭ بە؟ ولاي بولسا سەن ءبىزدىڭ بالالاردان ساعان نەنىڭ بولاتىنىن، نەنىڭ بولمايتىنىن ايتادى. بالالار ۇيرەتەمىز بە؟
بالالار: يا.
تەنتەك بالا: جارايدى.
تاربيەشى: ولاي بولسا بالالار ەكرانعا نازار اۋدارايىق مىنە ءبىز ورماندامىز.
1 - تاپسىرما: تابيعاتتاعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى
2 - تاپسىرما: ءۇي جانۋارلارى مەن جابايى جانۋارلاردىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىق قانداي؟
تاربيەشى بالالاردىڭ جاۋابىن تولىقتىرادى. ءۇي جانۋارلارىنا قامقورلىق تانىتۋ كەرەكتىگىن ايتىپ تۇسىندىرەدى.
سەرگىتۋ ءساتى.
اق قويان - اۋ، اق قويان،
بەتىڭدى جۋشى،
قولىڭدى ءسۇرتشى،
ايناعا قاراشى،
شاشىندى تاراشى،
كيىمىڭدى كيشى،
مەكتەپكە قاراي ءجۇرشى،
ورنىڭا وتىرشى،
ساباعىڭدى وقىشى.
3 - تاپسىرما:" 4 - ءشى ارتىق" ويىنى.
4 - تاپسىرما: "سۋرەتشى نەدەن قاتەلەسكەن؟" ويىنى.
5 - تاپسىرما: "قايسىسى نەمەن قورەكتەنەدى؟"
بالالار تاپسىرمالاردى ورىندايدى.
تاربيەشى: مىنە بالالار، ءبىز اجەي جىبەرگەن بارلىق تاپسىرمالاردى ورىندادىق. الىستان اتاي كورىنەدى. ول بىزگە العىسىن بىلدىرۋدە. ال اجەيدىڭ نەمەرەسى سەن نە ۇيرەندىڭ؟
تەنتەك بالا: راحمەت سەندەرگە بالالار، سەندەردىڭ ارقالارىڭدا كوپ نارسەنى ءبىلدىم. ەندى مەن اتا - اجەمدى تىڭدايتىن بولام. جانۋارلاردى رەنجىتپەيمىن، ولاردى باعىپ كۇتەتىن بولامىن. اجەم مەن اتاما كومەكتەسەتىن بولامىن. ەندى تەنتەك بولمايمىن!
وسى كەزدە ءبىر بالا مىسىق الىپ كەلەدى. مىسىقتىڭ دالادان تاۋىپ العانىن، ونىڭ جارالى ەكەنىن ايتادى. تاربيەشى بالالارمەن بىرگە كومەكتەسەدى. مىسىقتىڭ جاراقاتتانعان جەرىن داكەمەن تاڭىپ قويادى.
تەنتەك بالا بۇل مىسىق ءوزىنىڭ مىسىعى ەكەنىن ايتادى. ونى روگاتكامەن اتىپ جارالاعانىن ايتىپ، جاساعان ىسىنە وكىنىپ ۇيالادى.
ايتپاقشى مىنا نارسەنى اتام جاساعان، مەن ونى سىندىرايىن دەپ ءجۇر ەدىم، مۇمكىن سەندەرگە قاجەت بولار - دەپ، تاربيەشىگە قۇستارعا ارناپ جاسالعان جەم سالعىشتى ۇسىنادى.
تاربيەشى: وي راحمەت ساعان، بۇل قۇستارعا ارنالعان جەمسالعىش. بۇنى بىزدەر بالالارمەن سەرۋەنگە شىققان كەزدە ىڭعايلى جەرگە ورناتامىز. كۇندەلىكتى سەرۋەنگە شىققان كەزدە قۇستارعا جەم سالىپ تۇراتىن بولامىز.
بالالار قۋانىشتى سەزىمدە بولادى، اجەنىڭ نەمەرەسىنە العىس ايتادى.
تەنتەك بالا قوشتاسىپ شىعىپ كەتەدى.
بالالار قوناقپەن قوشتاسادى.
تاربيەشى: بالالار كوزىمىزدى جۇمايىق، توپقا ورالايىق.
تاربيەشى سۇراقتارمەن ساباقتى قورىتىندىلايدى.
- بىزدەن كىم كومەك سۇرادى؟
- قوناققا كىم كەلدى؟
- تاپسىرمالار ۇنادى ما؟
- اجەنىڭ نەمەرەسى بىزدەرگە نە بەردى؟
- مىسىققا قالاي كومەك كورسەتتىك؟
بالالار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. ساباقتان العان اسەرلەرىمەن بولىسەدى.
جارايسىڭدار بالالار!
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: "الەۋمەتتىك ورتا".
ءبولىمى: ەكولوگيا.
اشىق ساباق تاقىرىبى: جانۋارلار الەمى
ماقساتى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن بەكىتۋ. جابايى جانۋارلار مەن ءۇي جانۋارلارىنىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىقتارىن ايتىپ بەرۋگە ۇيرەتۋ. ءۇي جانۋارلارىنىڭ تىرشىلىگى ادامنىڭ قامقورلىعىنا، كۇتىمىنە ءزارۋ ەكەندىگى تۋرالى ۇعىمدى قالىپتاستىرا وتىرىپ، قامقورلىقپەن قاراۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىك: مۋلتيمەديا تاقتاسى، سۋرەتتەر.
ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
تاربيەشى بالالاردى شاتتىق شەڭبەرىنە جينايدى.
كەل، بالالار، كۇلەيىك،
كۇلكىمەنەن تۇلەيىك!
قاباق تۇيگەن نە كەرەك،
كوڭىلدى بوپ جۇرەيىك!
كەل، بالالار، كۇلەيىك!
كۇلكىمەنەن تۇلەيىك!
كۇلكى كوڭىل اشادى،
كۇلىپ ءومىر سۇرەيىك!
بالالار ولەڭ جولدارىن ايتادى.
تاربيەشى: بالالار ەكرانعا نازار اۋدارايىق اۋىلداعى اجەمىز بىزدەن كومەك سۇراپ وتىر.
- مەنىڭ تەنتەك نەمەرەم اتاسى ەكەۋمىزدى تىڭداماي ورمانعا كەتىپ ەدى، سودان ورماندا اداسىپ كەلمەي جاتىر. ول تابيعاتتاعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى تۋرالى بىلمەيدى. ونى تاۋىپ بەرىپ اۋىلعا قايتۋعا كومەكتەسىڭدەرشى، وعان نەنى جاساۋعا بولاتىنىن، نەنى جاساۋعا بولمايتىنىن ايتىپ تۇسىندىرىڭدەرشى، ايتپەسە ءبىزدى مۇلدەم تىڭدامايدى، ۇيدەگى جانۋارلاردى ۇرىپ سوعادى، باقشاداعى اعاشتاردى سىندىرادى، قۇستاردى روگاتكامەن اتادى، نەمەرەمە ادەپتى بولۋدى ۇيرەتىڭدەرشى - دەپ ءوتىنىپتى. سەندەرگە نەمەرەمدى تابۋ وڭاي بولۋ ءۇشىن بىرنەشە تاپسىرمالار جىبەردىم - دەپ جازعان. بالالار اجەگە كومەكتەسەمىز بە؟
بالالار: جارايدى كومەكتەسەيىك.
تاربيەشى: بالالار كوزىمىزدى جۇمىپ ورمانعا اتتانايىق. بارلىعى ورمانعا كەلەدى، ولاردىڭ الدىنان ءبىر بالا شىعادى.
تاڭ قالدىرۋ ءساتى. وسى كەزدە بالالاردىڭ الدىنان قولىندا روگاتكاسى بار تەنتەك بالا كىرەدى. ول روگاتكاسىمەن دالاداعى قۇستاردى اتقىسى كەلەدى. وسى كەزدە تاربيەشى ونى توقتاتادى.
بالالار تاڭ قالادى.
تاربيەشى: - ااا، سەن اجەيدىڭ نەمەرەسى بولارسىڭ؟ ءبىز سەنى ىزدەپ تاۋىپ اتا - اجەڭە اۋىلعا اپارىپ تاستاۋعا ۋادە ەتتىك. سەن نەگە ولاي ەتەسىڭ، بۇزاقىلىق جاساۋعا بولمايدى! گۇلدەردى سىندىرۋعا بولمايدى. قۇستاردى ولتىرۋگە بولمايتىنىن سەن بىلمەيسىڭ بە؟ ولاي بولسا سەن ءبىزدىڭ بالالاردان ساعان نەنىڭ بولاتىنىن، نەنىڭ بولمايتىنىن ايتادى. بالالار ۇيرەتەمىز بە؟
بالالار: يا.
تەنتەك بالا: جارايدى.
تاربيەشى: ولاي بولسا بالالار ەكرانعا نازار اۋدارايىق مىنە ءبىز ورماندامىز.
1 - تاپسىرما: تابيعاتتاعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى
2 - تاپسىرما: ءۇي جانۋارلارى مەن جابايى جانۋارلاردىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىق قانداي؟
تاربيەشى بالالاردىڭ جاۋابىن تولىقتىرادى. ءۇي جانۋارلارىنا قامقورلىق تانىتۋ كەرەكتىگىن ايتىپ تۇسىندىرەدى.
سەرگىتۋ ءساتى.
اق قويان - اۋ، اق قويان،
بەتىڭدى جۋشى،
قولىڭدى ءسۇرتشى،
ايناعا قاراشى،
شاشىندى تاراشى،
كيىمىڭدى كيشى،
مەكتەپكە قاراي ءجۇرشى،
ورنىڭا وتىرشى،
ساباعىڭدى وقىشى.
3 - تاپسىرما:" 4 - ءشى ارتىق" ويىنى.
4 - تاپسىرما: "سۋرەتشى نەدەن قاتەلەسكەن؟" ويىنى.
5 - تاپسىرما: "قايسىسى نەمەن قورەكتەنەدى؟"
بالالار تاپسىرمالاردى ورىندايدى.
تاربيەشى: مىنە بالالار، ءبىز اجەي جىبەرگەن بارلىق تاپسىرمالاردى ورىندادىق. الىستان اتاي كورىنەدى. ول بىزگە العىسىن بىلدىرۋدە. ال اجەيدىڭ نەمەرەسى سەن نە ۇيرەندىڭ؟
تەنتەك بالا: راحمەت سەندەرگە بالالار، سەندەردىڭ ارقالارىڭدا كوپ نارسەنى ءبىلدىم. ەندى مەن اتا - اجەمدى تىڭدايتىن بولام. جانۋارلاردى رەنجىتپەيمىن، ولاردى باعىپ كۇتەتىن بولامىن. اجەم مەن اتاما كومەكتەسەتىن بولامىن. ەندى تەنتەك بولمايمىن!
وسى كەزدە ءبىر بالا مىسىق الىپ كەلەدى. مىسىقتىڭ دالادان تاۋىپ العانىن، ونىڭ جارالى ەكەنىن ايتادى. تاربيەشى بالالارمەن بىرگە كومەكتەسەدى. مىسىقتىڭ جاراقاتتانعان جەرىن داكەمەن تاڭىپ قويادى.
تەنتەك بالا بۇل مىسىق ءوزىنىڭ مىسىعى ەكەنىن ايتادى. ونى روگاتكامەن اتىپ جارالاعانىن ايتىپ، جاساعان ىسىنە وكىنىپ ۇيالادى.
ايتپاقشى مىنا نارسەنى اتام جاساعان، مەن ونى سىندىرايىن دەپ ءجۇر ەدىم، مۇمكىن سەندەرگە قاجەت بولار - دەپ، تاربيەشىگە قۇستارعا ارناپ جاسالعان جەم سالعىشتى ۇسىنادى.
تاربيەشى: وي راحمەت ساعان، بۇل قۇستارعا ارنالعان جەمسالعىش. بۇنى بىزدەر بالالارمەن سەرۋەنگە شىققان كەزدە ىڭعايلى جەرگە ورناتامىز. كۇندەلىكتى سەرۋەنگە شىققان كەزدە قۇستارعا جەم سالىپ تۇراتىن بولامىز.
بالالار قۋانىشتى سەزىمدە بولادى، اجەنىڭ نەمەرەسىنە العىس ايتادى.
تەنتەك بالا قوشتاسىپ شىعىپ كەتەدى.
بالالار قوناقپەن قوشتاسادى.
تاربيەشى: بالالار كوزىمىزدى جۇمايىق، توپقا ورالايىق.
تاربيەشى سۇراقتارمەن ساباقتى قورىتىندىلايدى.
- بىزدەن كىم كومەك سۇرادى؟
- قوناققا كىم كەلدى؟
- تاپسىرمالار ۇنادى ما؟
- اجەنىڭ نەمەرەسى بىزدەرگە نە بەردى؟
- مىسىققا قالاي كومەك كورسەتتىك؟
بالالار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. ساباقتان العان اسەرلەرىمەن بولىسەدى.
جارايسىڭدار بالالار!
You Might Also Like
