InfoHub Logo

نوبەل اپتالىعى باستالعاننان ەڭ جارقىن عىلىمي اتاقتار مەن مەديسينا، فيزيولوگيا، فيزيكا جانە حيميا سالاسىندا لاۋرەاتتار انىقتالدى. مەديسينا مەن فيزيولوگيا سالاسىنىڭ لاۋرەاتتارى 2016 جىلى 3 قازان كۇنى بەلگىلى بولدى. ول اتاقتىڭ يەسى – توكيو تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جاسۋشالى بيولوگيا مامانى ءوسينوري وسۋمي (Yoshinori Ohsumi). بۇل تۋرالى Muslim.kz حابارلادى.

نوبەل كوميتەتىنىڭ پرەسس-رەليزىندە بىلاي دەپ جازىلعان:

«ءوسۋميدىڭ بۇل اشقان جاڭالىعى ءبىزدىڭ تۇسىنىگىمىزدەگى جاسۋشا وزىندەگىنى قالاي وڭدەيتىنىن تۇسىندىرەتىن جاڭا پاراديگماعا جول اشادى. ول كوپتەگەن فيزيولوگيالىق ۇدەرىستەرگە اۋتوفاگتىڭ ماڭىزدىلىعىن تۇسىندىرەتىن فۋندامەنتالدى تۇسىنىك قالىپتاستىردى. ولارعا اشتىققا بەيىمدەلۋ مەن ينفەكسيا قارسى تۇرۋ جاتادى.

اۋتوفاگيا – بۇل قوقىستاردان قۇرالعان جاسۋشانىڭ قاجەتسىز بولىكتەرىن وڭدەۋ نەمەسە ۋتيليزسيا جاساۋ. بۇل ۇدەرىسكە قويىلعان تەرمين ەكى گرەك سوزىنەن «ءوزىتاماقتانۋ» نەمەسە «وزىقورەكتەنۋ» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

جالپى، بۇل فەنومەن بار بولعان، ونى عالىمدار وتكەن عاسىردىڭ 60-شى جىلدارى تاپقان. ءبىراق، تەرەڭ بويلاماعان. 90-جىلدارى بۇنى وسۋمي جاسادى. ول تاجىريبە جاساۋ ارقىلى اۋتوفاگقا جاۋاپ بەرەتىن گەندەردى شىعاردى. وسى ەڭبەكتىڭ ارقاسىندا شيرەك عاسىردان كەيىن سىيلىق ءوز يەسىن تاپتى. سونداي-اق، ءبىراۋىزدان نوبەل سىيلىعىنا لايىقتى تاريحتاعى 39-شى عالىم ەتتى.

سونىمەن لاۋرەاتتىڭ اشقان جاڭالىعى مىنانى دالەلدەيدى: اشىعۋ، ياعني ورازا ۇستاۋ راسىندا ىشكى اعزانى تازالايدى. بۇنى نوبەل كوميتەتى دالەلدەگەن.

ءوسۋميدىڭ ارىپتەستەرى اۋتوفاگيا اعزانى ەرتە قارتايۋدان ساقتايدى دەپ وتىر. ءتىپتى، جاڭا جاسۋشالار تۋدىراتىندىقتان اعزانى جاسارتۋى دا مۇمكىن. سەبەبى، ول كەزدە جارامسىز اقۋىزدار، زاقىمدالعان ىشكىجاسۋشالى ەلەمەنتتەر اعزادان شىعارىلىپ، رەتكە كەلتىرىلەدى.

---