InfoHub Logo

وسىناۋ سىر ءوڭىرى ىرىسى ارتىپ، ىنتىماعى جاراسقان كيەلى مەكەن. بۇل وڭىردەن بۇلبۇل داۋىستى انشىلەر دە، اۋزى دۋالى بيلەر دە، ارتىنا وشپەس ءىز قالدىرعان اقىندار دا، ەلگە ءمالىم قوعام قايراتكەرلەرى دە شىققان. سونىڭ دالەلى رەتىندە جاقسىباي اتامىزدى الساق بولادى. جاقسىباي اتا ونەگەلى ومىرىندە ارتىنا مول مۇرا قالدىرعان ءتىل جاناشىرى. ول كىسى ءبىر ماماندىقپەن شەكتەلىپ قالماعان. جاقسىباي اتا -جەرگىلىكتى اقىن، دارىگەر، ءمۇعالىم، ءتىل جاناشىرى.

جاقسىباي ساربالا ۇلى 1942 جىلىدىڭ 20 قاڭتارىندا قىزىلوردا وبلىسى، جالاعاش اۋدانى، تاڭ اۋىلىندا ۇلكەن وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. بالا كۇنىندە كىتاپ وقۋدى جانى سۇيگەن. كەشكىلىك اۋىل ۇلكەندەرى جينالىپ جاقسىباي اتاعا اۋقىمدى شىعارمالار، اڭگىمەلەر وقىتاتىن بولعان. وتباسىلىق جاعدايىنا بايلانىستى تاڭ اۋىلىنان جالاعاش اۋدانىنا كوشىپ كەلەدى. جالاعاش اۋدانىنداعى №123 مەكتەپتە ءبىلىم الادى. جاقسىباي اتامىز 5-سىنىپ وقىپ جۇرگەن كەزىندە العاشقى ولەڭى «پيونەر» گازەتىنە جاريالانعان ەكەن. مۇنى كورگەن جاقسىباي اتانىڭ تاڭ اۋىلىنداعى دوستارى ناۋشا اتا مەن ساحي اتا جاقسىباي اتاعا حات جولدايدى. ول حاتتا: ء-بىز سەنىمەن ماقتانامىز. ولەڭىڭدى كورىپ قۋانىپ قالدىق. ءبىز سەنىڭ اقىن بولارىڭا كامىل سەنەمىز!-دەپ جاقسىباي اتانىڭ اقىندىق جولعا تۇسۋىنە سەبەپكەر بولعان. مىنە، سول ساتتەن باستاپ جاقسىباي اتا قولىنان قاعازى مەن قالامىن تاستاماپتى. 1961-1964 جىلدارى قىزىلوردا قالاسىنداعى دارىگەرلىك ۋچيليششەسىن «فەلدشەر» ماماندىعى بويىنشا ءتامامداپ، جالاعاش اۋدانىندا سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق ستانسياسىندا 1984 جىلعا دەيىن جۇمىس اتقارادى. 1984-1999 جىلدار ارالىعىندا اۋداندىق ءماسليحاتتىڭ تەكسەرۋ كوميسسياسىندا جاۋاپى قىزمەتكەر اتانعان. جاقسىباي اتا اقىندىق جولىنان قول ۇزبەدى. جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنە ءتۇسۋ ءۇشىن سىناق تاپسىردى. سىناقتان وتە الماسا دا، قىزىلوردا پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ «تاريح-فيلولوگيا» فاكۋلتەتىن سىرتتاي وقىدى. 1981 جىلى قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ VII سەزىنە، 1993-1996 جىلدارى حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ II-III قۇرىلتايلارىنا دەليگات بولىپ سايلانعان. 1982 جىلى ولەڭدەرى «كوڭىل اۋەندەرى» جانە 2002 جىلى «جىر-جۇلدىز» دەگەن اتپەن الماتىداعى «ءۇش قيان» باسپاسىنان جەكە كىتاپ بولىپ جارىق كورگەن. ەسىمى «سىر ءوڭىرى» تاريحى، «جالاعاشىم جاسىل باعىم» اتتى كىتاپتارعا ەنگەن. 1992 جىلى ۇلى ابايدىڭ 150 جىلدىعى قارساڭىندا وتكەن وبلىس اقىندارىنىڭ اراسىنداعى جىر ءمۇشايراسىندا باس جۇلدەنى يەلەنگەن. «ەڭبەك ارداگەرى»، «استانا»، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 10 جىلدىعى»، «جەڭىستىڭ 50 جىلدىعى»، «پارلامەنتكە-10 جىل» مەدالدارىمەن قوسا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 10 جىلدىعىنا وراي قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىنىڭ العىس حاتىمەن ماراپاتتالعان. 2002 جىلى «سىرداريا-جىرداريا» اتتى ونەر فەستيۆالىنىڭ ارنايى بەلگىسىنە يە بولعان. «قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى» رەتىندە باسپا ءسوز بەتتەرىندە ءتۇرلى تاقىرىپتارعا جازىلعان ماقالالارى جارىق كورگەن. اۋداندىق جانە وبلىستىق ءماسليحاتتارعا دەليگات بولىپ سايلانعان. اۋداندىق وقۋشىلار ۇيىنەن «ولكەتانۋ» ۇيىرمەسىن اشقان. 2009 جىلى اۋداندىق ءماسليحاتتىڭ شەشىمى بويىنشا «جالاعاش اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى» اتاعى بەرىلگەن. جاقسىباي اتا ىدىق كەرەيت رۋىنان شىققان. 1 قىز، 2 ۇل تاربيەلەپ وسىرگەن اياۋلى اكە، 7 نەمەرەنىڭ قامقور اتاسى بولعان. جاقسىباي اتامىزدىڭ جۇبايى – انار اجەمىز. بۇگىندە اتامىزدىڭ كوزى ءتىرى بولسا، 75 جاسقا تولار ەدى. قالامى قارىمدى اقىننىڭ ارامىزدان كەتكەنىنە 5 جىل تولدى. «جاقسىنىڭ اتى ولمەيدى، عالىمنىڭ حاتى ولمەيدى» دەگەندەي جاقسىباي اتا حالىق جۇرەگىنە وشپەستەي ءىز قالدىردى. ول سالعان ءىز وشپەيدى، وشپەك تە ەمەس.

ءوز شىعارماشىلىعىمنان جاقسىباي اتاعا اراناعان ولەڭىم:

الىپ تۇلعا ءومىر سۇرگەن حالقى ءۇشىن
ارقالاعان ەلىنىڭ مول العىسىن.
ولەڭىندە جالىنداعان ءبىر ءمان بار
وقىعان جان ولەڭىمەن سۋسىندار.
شەكتەلمەگەن ءبىر عانا ماماندىقپەنەن
ءمۇعالىم بوپ، شاكىرتتەرگە ءتالىم بەرگەن.
دارىگەر بوپ، ارقالاعان سەنىمدى
جۋرناليست بوپ قالام ۇستاپ قارىمدى.
ۇمىتىلماس، ەل جادىندا ماڭگىلىك
جىردان-جىرعا قوسادى ونى، ءان قىلىپ.
ۇرپاقتارى ارداقتايدى ەسىمىن
ەل جادىنان وشپەسىنە سەنەمىن.

---