InfoHub Logo

№1 ساباق جوسپارى
پسيحولوگيا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنا كىرىسپە.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ دامۋ تاريحىمەن تانىستىرۋ. جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ تارماقتارىمەن زەرتتەۋ ادىستەرىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ پسيحولوگيا تۋرالى بىلىمدەرىن دامىتۋ. جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ باسقا عىلىمدار مەن بايلانىسىن ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ. ءار جاس كەزەڭدەگى بالالاردىڭ پسيحولوگياسىنا ساي تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، سلايد، سۇراق - جاۋاپ، كارتوچكا.
ءپان ارالىق بايلانىس: پسيحولوگيا، اناتوميا، فيزيولوگيا.
پايدالانعان ادەبيەتتەر: بەيسەنبەكوۆا گ. ب.، مولدابايەۆا ر. ا.،
نۇرعالييەۆا س. ا جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگيالى. وقۋ قۇرالى.- قاراعاندى
«اق نۇر»، 2012.- 187 بەت.

ساباقتىڭ بارىسى مەن مازمۇنى.
ءى كەزەڭ. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. 3 مين
ءىى كەزەڭ. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ 20 مين
ءىىى كەزەڭ. جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ كەزەڭى. 30مين
ءىV كەزەڭ. سەرگىتۋ ءساتى. 5مين
V كەزەڭ. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ. 15مين
Vءى كەزەڭ. باعالاۋ. 5مين
Vءىى كەزەڭ. ءۇي تاپسىرماسى 2مين

I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- ەكى جاقتى سالەمدەسۋ.
- تۇگەندەۋ.
- اۋديتوريانىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ.
ءىى كەزەڭ. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ءىىى كەزەڭ. جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ كەزەڭى.
كىرىسپە ءسوز:
وتباسىندا ءارتۇرلى جاستاعى بالالار تاربيەلەنەدى. سوندىقتان ءار اتا - انانىڭ، وتباسى مۇشەلەرىنىڭ تاربيە مەن ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە بالالاردىڭ جاس كەزەڭدەرىن ەسكە الۋى قاجەتتى شارتتاردىڭ ءبىرى.
سوڭعى جىلدار ىشىندە بۇكىل دۇنيە ءجۇزىنىڭ عالىمدارى جاس كەزەڭى ماسەلەسىنە اسا زور كوڭىل بولۋدە.
زەرتتەۋ مالىمەتتەرى بۇل ماسەلە جونىندە ءالى دە بولسا ءبىرىڭعاي كوزقاراستىڭ جوق ەكەندىگىن كورسەتەدى. پەداگوگ - عالىمدار بالالاردى تاربيە جانە ءبىلىم بەرەتىن جۇيەنىڭ ساتىلارى بويىنشا جاس كەزەڭدەرىنە بولەدى. مىسالى، بوبەك جاسىنداعى بالالار، مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالار، مەكتەپ جاسىنداعى بالالار.
1. ءدارىستىڭ جوسپارىمەن تانىستىرۋ:
ا) جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنا كىرىسپە
ب) جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ پايدا بولۋى
ۆ) جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ تارماقتارى
جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسى - ادام پسيحيكاسىنىڭ دامۋى جانە ونىڭ جاس تۇرعىسىنان ءار ءتۇرلى كەزەڭدەردەگى ەرەكشەلىكتەرىن زەرتتەيتىن پسيحولوگيا سالاسى.
ونىڭ زەرتتەيتىن ءپانى - ادام پسيحيكاسىنىڭ جاس ەرەكشەلىك ديناميكاسى، دامۋ ۇستىندەگى ادامنىڭ پسيحيكالىق پروسەستەرى مەن پسيحولوگيالىق پروسەستەرى مەن پسيحولوگيالىق قاسيەتتەرىنىڭ ونتوگەنەزى.
جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسى پسيحيكالىق پروسەستەردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىن، ءبىلىمدى يگەرۋدىڭ جاسقا لايىقتى مۇمكىندىكتەرىن، جەكە ادامنىڭ دامۋىنىڭ جەتەكشى فاكتورلارىن زەرتتەيدى.

جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ نەگىزگى ۇعىمدارى:
جاڭارىستار (جەتىستىكتەر)- ناقتى كەزەڭدەگى مۇمكىندىكتەرىنىڭ العاشقى جانە وسى جاستاعىلارىنىڭ باسقالاردىڭ ەرەكشەلىنۋىندەگى جەكە باستىڭ جانە پسيحيكالىق پروسەستەردىڭ ساپالىق وزگەرىستەرى.
الەۋمەتتىك دامۋ جاعدايلارى - ءار كەزەڭدەگى پسيحيكالىق دامۋعا اسەر ەتەتىن سىرتقى جاعدايلار.
داعدارىس - ءبىر كەزەڭنەن ەكىنشى كەزەڭگە سەكىرمەلى تۇردە ءوتۋ.
جەتەكشى ءىس - ارەكەت بەلگىلى ءبىر كەزەڭدەگى ادامنىڭ پسيحيكالىق دامۋىنىڭ سيپاتىن انىقتايتىن ءىس - ارەكەت.
جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ مىندەتتەرى.
 بالالاردىڭ دەربەس ەرەكشەلىگىن قاراستىرۋ.
 پسيحيكالىق دامۋدى جاس كەزەڭدەرگە ءبولۋ.
 پسيحولوگيالىق دياگنوستيكالىق ادىستەرىن جاڭارتۋ.

جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ دامۋ تاريحى. XIX عاسىردىڭ ورتاسىنا دەيىن بالالار پسيحولوگياسى جالپى پسيحولوگيادان بولىنبەي كەلدى. كەيىن XIX عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا پسيحولوگيا سالاسىنا گەنەتيكالىق يدەيانىڭ ەنۋىمەن بايلانىستى. چ. ءدارۆيننىڭ ەۆوليۋسيالىق يدەيالارىنىڭ ايتارلىقتاي ىقپالى ءتيدى. ولار پسيحيكالىق دامۋدىڭ قاينار كوزدەرى بولىپ پروبلەماسىنا زەيىن اۋدارتتى. جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسى ماسەلەلەرىن عىلىمدى كۇردەلى ەڭبەكتەرىمەن بايىتقان بەلگىلى سوۆەتتىك پسيحولوگ - عالىمدار ب. گ. انانيەۆ، ي. ي. بوجوۆيچ، پ. يا. گالپەرين، ۆ. ۆ. داۆىدوۆ، ا. ۆ. زاپوروجەس، ل. ۆ. زانكوۆ، ن. ا. مەنچينسكايا ناتيجەلى زەرتتەدى جانە زەرتتەپ كەلەدى.
جاسەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ باسقا عىلىمدارمەن بايلانىسى: اناتوميا، فيزيولوگيا، فيلوسوفيا، جالپى پسيحولوگيا.
جالپى پسيحولوگيا - بارلىق پسيحولوگيالىق عىلىمداردىڭ تەوريالىق نەگىزى. جالپى پسيحولوگيا - پسيحيكا دامۋىنىڭ جالپى زاڭدىلىقتارىن، ونىڭ زەرتتەۋ ادىستەرىن، تەوريالىق پرينسيپتەرىن جانە ونىڭ عىلىمي ۇعىمدارىنىڭ قالىپتاسۋ جۇيەسىن زەرتتەيدى.
اناتوميا جانە فيزيولوگيا - بالا دەنە قۇرلىسىنىڭ ءار جاسقا قاراي نىعايىپ ءوسۋى، ورگانداردىڭ اتقاراتىن قىزمەتىن ءار جاستا تۇرلىشە وزگەرىستەرگە ۇشىراۋ سەبەپتەرىن كورسەتەدى.
فيلوسوفيا - بارلىق عىلىمداردىڭ ءادىسنامالىق نەگىزى. فيلوسوفيا بارلىق عىلىمدار ەسكەرەتىن ورتاق زاڭدىلىقتاردى اشادى. (قاراما - قايشىلىق، دامۋدىڭ سەكىرمەلىگى زاڭدىلىعى)
جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ ەڭ تىعىز بايلانىساتىن عىلىمى پەداگوگيكا بولعاندىقتان - زەرتتەيتىن وبەكتىسى ءبىر، ياعني بالا، جەتكىنشەك، ءجاسوسپىرىم.
جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ تارماقتارى.
 مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالار پسيحولوگياسى (تۋعاننان 6 - 7 جاس)
 باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلار پسيحولوگياسى (10 - 11 - 14 - 15 جاس)
 بالعىن جاستىق پسيحولوگياسى(15 - 18)
 ەرەسەكتەر پسيحولوگياسى(21 - 35، 35 - 60)
 قارتتار پسيحولوگياسى (60 - 75، 75 - 90)

جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنىڭ زەرتتەۋ ادىستەرىن پايدالانۋ ەرەكشەلىكتەرى. كەز - كەلگەن عىلىم نەگىزگى فاكتورلاردى زەرتتەۋدەن تۇرادى. فاكتورلاردى تاۋىپ، انىقتاۋعا كومەكتەسەتىن تاسىلدەردى عىلىمي ادىستەر دەپ اتالادى.
باقىلاۋ ءادىسى جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنداعى زەرتتەۋلەردە كەڭىنەن قولدانىلادى. باقىلاۋ زەرتتەۋدىڭ تەك ءتيىستى وبەكتىلەرىنە قاراۋ ەمەس، ادەيى ماقسات قويىپ بالانىڭ ءتيىستى مىنەز - قۇلقىن تەكسەرۋ. بۇل كەيدە كەسىندى رەتىندە جۇرگىزىلەدى. كەسىندى دەيتىن سەبەبى باقىلاۋ ۇزدىكسىز جۇرگىزىلمەيدى، كەرەك دەگەن مەزگىلدە (از ۋاقىت ىشىندە) جۇرگىزىلەدى.
بايقاۋ ءادىسى دەپ تاڭدامالى جانە جوسپارلى تۇردە ادامنىڭ پسيحيكالىق ارەكەتتەرىن ۇيرەنشىكتى جاعدايلاردا زەرتتەپ جانە پسيحيكالىق ارەكەتتەردىڭ اعىمىنا ەشبىر وزگەرىستەر ەنگىزبەي سيپاتتاۋدى ايتامىز.
بۇل ءادىس بويىنشا زەرتتەۋشى ادام زەرتتەلۋشىنىڭ ارەكەتتەرىن سىرتتاي باقىلاپ جازىپ وتىرادى. ونى جۇرگىزۋ شارتتارى جوسپارلاپ الۋ، ماقسات قويۋ، جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىپ وتىرۋ، كەزدەيسوق بولماي بايقاۋدى قالاي جۇرگىزۋ كەرەكتىگىن الدىن الا بەلگىلەپ الۋ جانە وعان قورىتىندى بەرۋ. بايقاۋ ءادىسى جاپپا جانە ءىشىنارا بولىپ بولىنەدى.
جاس ەرەكشەلىك پسيحولوگياسىنا كىرىسپە جۇكتەۋ