- 05 ناۋ. 2024 04:30
- 444
جاي جانە كۇردەلى ەفيرلەر
الماتى وبلىسى،
رايىمبەك اۋدانى، اقساي ورتا مەكتەبىنىڭ
حيميا بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى سەيفولدايەۆا بيبىگۇل
تاقىرىبى: جاي جانە كۇردەلى ەفيرلەر
جالپى ماقساتى: وقۋشىلار وتكەن تاقىرىپتاردا كەزدەسكەن جاي جانە كۇردەلى ەفيرلەر تۋرالى ۇعىمدارىن تەرەڭدەتە وتىرىپ، قۇرامى، قۇرىلىسى، اتاۋلارى، يزومەرلەرى، قاسيەتتەرىن وقىپ ۇيرەنەدى. قولدانىلۋىن ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، پراكتيكالىق ماڭىزىن ءتۇسىنۋ. وزدىك جۇمىستارى ارقىلى وزىندىك وقىپ ۇيرەنۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
1 كەزەڭ. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ
1 «دانالىق اعاشى»
2 كەزەڭ. ماعىنانى تانۋ.
«ميعا شابۋىل»
پرەزەنتاسيا.
3 كەزەڭ. «وي تولعانىس»
توپتىق جۇمىس «ايالداما»
« باس قاتىرعىلار» بازارى
قورىتىندىلاۋ. كريتەريالدى باعالاۋ.
رەفلەكسيا « ءبىلىم اعاشى»
ساباقتا قولدانىلعان ماتەريالدار اكت. وقۋلىق، پرەزەنتاسيا، سالىستىرۋ كەستەلەرى،»دانالىق اعاشى»، «ءبىلىم اعاشى»، باعالاۋ پاراقشالارى. سمايليكتەر. ستيكەرلەر. ا - 4 ماركەرلەر.
وقىتۋ ادىستەرى: ينتەربەلسەندى وقىتۋ ءادىس - تاسىلدەرى. جۇپتىق، توپتىق جۇمىس. كريتەريالدى باعالاۋ. اكت
دەرەك كوزدەرى اكت، وقۋلىق، حيميادان تاپسىرمالار جيناعى. 11 سىنىپ
وقۋعا ارنالعان تاپسىرمالار 10. 1 - 2 قايتالاۋ №6 ەسەپ. مايلار، سابىن تۋرالى قوسىمشا دەرەكتەر جيناقتاپ كەلۋ.
توپتى قارسى الۋ سەرگىتۋ ءساتى سالەمەتسىزدەر مە. بالالار! بۇگىنگى ساباعىمىزدى تانىسۋدان باستايىق. «مەن......»دەگەن سوزگە وزدەرىڭنىڭ جاقسى قاسيەتتەرىڭدى قوسىپ ايتايىق
قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ.
1 تاپسىرما وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ \3 مين\
ءمۇعالىم: جاسىل، قىزىل، سارى تۇستەر ارقىلى 3 توپقا بولىنەيىك. شاعىن توپتاردا توپ ەرەجەسىن قۇرۋ. ءار توپتىڭ«ءمىنسىز باقىلاۋشىنى» سايلايىق. باعالاۋ پاراقتارىن تاراتۋ
2 تاپسىرما بىلىمدەرىن جان - جاقتى تەكسەرۋ. \8 مين\
« دانالىق اعاشىندا» وتكەن « ءبىر نەگىزدى قانىقپاعان قىشقىلدار» تۋرالى سۇراقتار ىلىنگەن. تومەننەن جوعارى قاراي سۇراقتار كۇردەلەنە باستايدى. 3 دەڭگەيدىڭ دە سۇراعىنا جاۋاپ بەرگەن، جوعارى ۇپاي جيناعان وقۋشى اعاش ۇشىنداعى « ءبىلىم كىلتىن» الا الادى.
سۇراقتار:
1 دەڭگەي سۇراقتارى:\3 ۇپايدان\
1. كاربون قىشقىلدارى دەپ قانداي قوسىلىستاردى ايتامىز؟ تابيعاتتا تارالۋى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
\3 ۇپاي \
جاۋابى: مولەكۋلا قۇرامىندا ءبىر نەمەسە بىرنەشە سۋتەك اتومدارى كاربوكسيل توبىنا – سوون الماسقان كومىرسۋتەكتەردىڭ تۋىندىلارى. تابيعاتتا كەڭ تارالعان قۇمىرسقا قىشقىلى - قۇمىرسقادا، قالاقايدا، سىركە قىشقىلى - ادام ورگانيزمىندە تاۋلىگىنە 400 گر تۇزىلەدى، زات الماسۋعا قاتىسادى. سول سياقتى مايدا، مالدىڭ سۇتىندە، وسىمدىكتەردىڭ تامىرىندا بولادى.
2. كاربون قىشقىلدارى قالاي جىكتەلەدى؟ نەگىزدىلىگىنە بايلانىستى نەشەگە جىكتەيمىز؟
جاۋابى. قانىققان، قانىقپاعان، اروماتتى. نەگىزدىلىگىنە بايلانىستى ءبىر نەگىزدى، كوپ نەگىزدى
3. قانىقپاعان كاربون قىشقىلدارى قانداي قوسىلىستار؟ جالپى فورمۋلاسىن اتا.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
رايىمبەك اۋدانى، اقساي ورتا مەكتەبىنىڭ
حيميا بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى سەيفولدايەۆا بيبىگۇل
تاقىرىبى: جاي جانە كۇردەلى ەفيرلەر
جالپى ماقساتى: وقۋشىلار وتكەن تاقىرىپتاردا كەزدەسكەن جاي جانە كۇردەلى ەفيرلەر تۋرالى ۇعىمدارىن تەرەڭدەتە وتىرىپ، قۇرامى، قۇرىلىسى، اتاۋلارى، يزومەرلەرى، قاسيەتتەرىن وقىپ ۇيرەنەدى. قولدانىلۋىن ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، پراكتيكالىق ماڭىزىن ءتۇسىنۋ. وزدىك جۇمىستارى ارقىلى وزىندىك وقىپ ۇيرەنۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
1 كەزەڭ. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ
1 «دانالىق اعاشى»
2 كەزەڭ. ماعىنانى تانۋ.
«ميعا شابۋىل»
پرەزەنتاسيا.
3 كەزەڭ. «وي تولعانىس»
توپتىق جۇمىس «ايالداما»
« باس قاتىرعىلار» بازارى
قورىتىندىلاۋ. كريتەريالدى باعالاۋ.
رەفلەكسيا « ءبىلىم اعاشى»
ساباقتا قولدانىلعان ماتەريالدار اكت. وقۋلىق، پرەزەنتاسيا، سالىستىرۋ كەستەلەرى،»دانالىق اعاشى»، «ءبىلىم اعاشى»، باعالاۋ پاراقشالارى. سمايليكتەر. ستيكەرلەر. ا - 4 ماركەرلەر.
وقىتۋ ادىستەرى: ينتەربەلسەندى وقىتۋ ءادىس - تاسىلدەرى. جۇپتىق، توپتىق جۇمىس. كريتەريالدى باعالاۋ. اكت
دەرەك كوزدەرى اكت، وقۋلىق، حيميادان تاپسىرمالار جيناعى. 11 سىنىپ
وقۋعا ارنالعان تاپسىرمالار 10. 1 - 2 قايتالاۋ №6 ەسەپ. مايلار، سابىن تۋرالى قوسىمشا دەرەكتەر جيناقتاپ كەلۋ.
توپتى قارسى الۋ سەرگىتۋ ءساتى سالەمەتسىزدەر مە. بالالار! بۇگىنگى ساباعىمىزدى تانىسۋدان باستايىق. «مەن......»دەگەن سوزگە وزدەرىڭنىڭ جاقسى قاسيەتتەرىڭدى قوسىپ ايتايىق
قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ.
1 تاپسىرما وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ \3 مين\
ءمۇعالىم: جاسىل، قىزىل، سارى تۇستەر ارقىلى 3 توپقا بولىنەيىك. شاعىن توپتاردا توپ ەرەجەسىن قۇرۋ. ءار توپتىڭ«ءمىنسىز باقىلاۋشىنى» سايلايىق. باعالاۋ پاراقتارىن تاراتۋ
2 تاپسىرما بىلىمدەرىن جان - جاقتى تەكسەرۋ. \8 مين\
« دانالىق اعاشىندا» وتكەن « ءبىر نەگىزدى قانىقپاعان قىشقىلدار» تۋرالى سۇراقتار ىلىنگەن. تومەننەن جوعارى قاراي سۇراقتار كۇردەلەنە باستايدى. 3 دەڭگەيدىڭ دە سۇراعىنا جاۋاپ بەرگەن، جوعارى ۇپاي جيناعان وقۋشى اعاش ۇشىنداعى « ءبىلىم كىلتىن» الا الادى.
سۇراقتار:
1 دەڭگەي سۇراقتارى:\3 ۇپايدان\
1. كاربون قىشقىلدارى دەپ قانداي قوسىلىستاردى ايتامىز؟ تابيعاتتا تارالۋى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
\3 ۇپاي \
جاۋابى: مولەكۋلا قۇرامىندا ءبىر نەمەسە بىرنەشە سۋتەك اتومدارى كاربوكسيل توبىنا – سوون الماسقان كومىرسۋتەكتەردىڭ تۋىندىلارى. تابيعاتتا كەڭ تارالعان قۇمىرسقا قىشقىلى - قۇمىرسقادا، قالاقايدا، سىركە قىشقىلى - ادام ورگانيزمىندە تاۋلىگىنە 400 گر تۇزىلەدى، زات الماسۋعا قاتىسادى. سول سياقتى مايدا، مالدىڭ سۇتىندە، وسىمدىكتەردىڭ تامىرىندا بولادى.
2. كاربون قىشقىلدارى قالاي جىكتەلەدى؟ نەگىزدىلىگىنە بايلانىستى نەشەگە جىكتەيمىز؟
جاۋابى. قانىققان، قانىقپاعان، اروماتتى. نەگىزدىلىگىنە بايلانىستى ءبىر نەگىزدى، كوپ نەگىزدى
3. قانىقپاعان كاربون قىشقىلدارى قانداي قوسىلىستار؟ جالپى فورمۋلاسىن اتا.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ