جەلبىرە، جەڭىس جالاۋى!
اتىراۋ وبلىسى، جىلىوي اۋدانى،
قۇلسارى قالاسى، №15 سۇلەيمەن كارابالين اتىنداعى جالپى
ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
جولدىبايەۆا قۇندىز باتىر قىزى
ۇلى وتان سوعىسىنىڭ 70 جىلدىعىنا وراي تاربيەلىك شارا
4 سىنىپ
ۇلى وتان سوعىسىنىڭ 70 جىلدىعىنا وراي 4 سىنىپتا وتكەن «جەلبىرە، جەڭىس جالاۋى!» تاربيەلىك شارانىڭ ءجۇرۋ باعدارلاماسى
ءى. كىرىسپە ءسوز
ءىى. كورىنىس «سوعىس قاسىرەتى»
ءىىى. بەينەكليپپ «سوعىس جىلدارى»
ءىV. تاريحا شولۋ
1) موسكۆا تۇبىندەگى شايقاس
*كورىنىس «باۋىرجان»
*كوركەمسوز
2) لەنينگرادتىق ورەندەر
*ج. جابايەۆ
*كورىنىس «دەمالىستا»
3) ستالينگراد شايقاسى
*كوركەم ءسوز
*ن. ابديروۆ
4) پارتيزاندار قوزعالىسى
*ايتىلماي كەتكەن امانات
* ق. قايسەنوۆ، ءا. ءشارىپوۆ
V. رەيحستاگقا جەڭىس تۋىن قاداعان ر. قوشقاربايەۆ
Vءى. حور «سوعىستان قايتقان سولداتتار»
Vءىى. جەڭىسكە ارناۋ
Vءىىى. بەينەكليپپ «ۇلى وتان سوعىسىنا 70 جىل!»
ءىح. حور «جەڭىس جىرى»
ح. قورىتىندى
تاقىرىبى: جەلبىرە، جەڭىس جالاۋى!
ماقساتى: 1941 - 1945 جىلدار ارالىعىندا ۇلى وتان سوعىسى جانە ونداعى قازاقستاندىقتاردىڭ جانقيارلىق ەرلىكتەرى تۋرالى مالىمەت بەرۋ. وقۋشىلاردىڭ تاريح تۋرالى بىلىكتەرىن جەتىلدىرىپ، كوپشىلىك الدىندا سويلەۋ مادەنيەتىن داعدىلاندىرا وتىرىپ، پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ.
كورنەكىلىگى: «وتتى جىلدار شەجىرەسى» سلايدتار توپتاماسى، «سوعىس جىلدارى» بەينەكليپپ، تاقىرىپ، شارلار، قاناتتى سوزدەر، پلاكاتتار.
بارىسى:
1 - جۇرگىزۋشى: ۋاقىت تاريح بەتىن پاراقتايدى. كۇن ءتىزىلىپ، اي الماسىپ، زىمىراپ جىلدار وتەدى. ەشبىر ۋاقىت ۇزاقتىعى، مەرزىم مەجەسى كومەسكىلەنىپ “كوزدەن تاسا، كوڭىلدەن ۇمىت، قالدىرا المايتىن جىلدار، وقيعالار بولادى. سوندىقتان حالىق سوعىس اكەلگەن قايعى - قاسىرەتتى، ميلليونداعان ادامنىڭ ءومىرىن قيىپ، وركەنيەتى كەيىنگە قايتارعان، ادام قولىمەن جاساعان ۇلى قۇندىلىقتاردى تالقانداعان قانتوگىس، سۇراپىل سوعىستى ەشقاشان ۇمىتا المايدى.
2 - جۇرگىزۋشى: ءيا، سوعىس ءوزىنىڭ سۇمدىقتارىن بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ۇمىتتىرار ەمەس. ۇلى وتان سوعىسىنىڭ جەڭىسپەن اياقتالعانىنا مىنە، 70 جىل بولدى. ءبىراق، سول جىلدار جاڭعىرىعى ادامزات جۇرەگىن ءالى سىزداتۋدا. ءيا، ۋاقىتتىڭ تاريح اتتى ءوز تورەشىسى بار.
1 - جۇرگىزۋشى: « ەر ولسە دە ەڭبەگىن ەل ولتىرمەس،
نەشە مىڭ جىل وتسە دە تاريح بىلمەك،- دەپ سۇلتانماحمۇت جىرلاعانداي بۇگىنگى ءومىرىمىز ءۇشىن قۇربان بولعان ەرلەرىمىزدىڭ ەشقاشان ەستەن شىقپايدى، ۇمىتىلمايدى. بىزدەر سوعىس قايتالانباۋى ءۇشىن، ونىڭ سۇمدىقتارىن ۇمىتۋعا ەش قۇقىمىز جوق. بىزدەر سول كەزدە ءبىزدىڭ ءومىرىمىز ءۇشىن جانىن قيعان سولداتتى ۇمىتۋعا قۇقىمىز جوق. بىزدەر بارلىعىن ەستە ساقتاۋعا مىندەتتىمىز.
2 - جۇرگىزۋشى:
ۇلى كەشكە سەنگەن كۇن،
فاشيستەردى جەڭگەن كۇن.
1 - جۇرگىزۋشى:
اعالارعا ەرگەن كۇن،
باقىت گۇلىن تەرگەن كۇن - دەپ قادىر مىرزا ءالي اعامىز جىرلاعانداي «جەلبىرە، جەڭىس جالاۋى!» اتتى ۇلى جەڭىستىڭ 70 جىلدىعىنا ارناعان شارامىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر!
2 - جۇرگىزۋشى:
باستاۋ الىپ ۇلگەرمەي تۇنعان دارىن،
كەتكەندەردى ءجون ءبىلىپ تۇرعاندارىڭ.
وتانداستار، ءبىر مينۋت توقتاپ ءۇنسىز
ەسكە الايىق سوعىستىڭ قۇرباندارىن!
(سوعىس قۇرباندارىن 1 مينۋت ءۇنسىز ەسكە الۋ)
1 - وقۋشى:
سوعىس دەگەن – اققان سورى اقسۇيەكتىڭ، قۇلدىڭ دا،
سوعىس دەگەن - توككەن ارى ۇلدىڭ جانە قىزدىڭ دا،
سوعىس دەگەن – سوتقارلاردىڭ قولىنداعى نايزاسى،
سوعىس دەگەن – سوعىس دەگەن – زۇلىمدىقتىڭ ايناسى.
2 - وقۋشى:
قيىلدى، قاناتى ءتاتتى ارماننىڭ،
ءۇزىلدى قايىرماسى باقتاردا ءاننىڭ.
الەمدەگى سۇمدىق كۇن انا ءۇشىن -
مايدانعا ازاماتتار اتتانعان كۇن.
اناعا ەڭ اۋىر كۇن تىرشىلىكتە -
بوزداپ كەپ، بوزداعىمەن قوشتاسقان كۇن.
1 - جۇرگىزۋشى: سونىمەن، ۇلى وتان سوعىسىنىڭ كەيبىر بەتتەرىن پاراقتاپ بارلىعىن ەسىمىزگە الىپ كورەيىك.
كورىنىس: «سوعىس قاسىرەتى»
نەمەرەسى(قىز بالا): اجە، اجە! بۇگىن مەنەن باقىتتى ادام جوق. جاڭا ءومىردىڭ باسپالداعىن دارىگەر بولىپ باستاعىم كەلەدى.(اجەسىن قۇشاقتاي ەركەلەي كۇلەدى)
اجەسى: تالابىڭا نۇر جاۋسىن، ارمانىڭا جەت بوتام!(ماڭدايىنان ءسۇيىپ، قاسىنا وتىرعىزادى. اكەسى پىشاعىن قايراپ، سالماقتى كەيىپپەن وتىرا بەرەدى، كەلىنى ىدىس الىپ كەلە جاتىپ، راديودان حاباردى تىڭداپ تۇرىپ قالادى.)
ساحنا سىرتىندا:
«تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار! سويلەپ تۇرعان موسكۆا! بۇگىن، 22 ماۋسىم كۇنى تاڭعى ساعات تورتتە نەمىس باسقىنشىلارى كەڭەس وداعىنىڭ مەملەكەتتىك شەكاراسىنا باسىپ كىردى.»
نەمەرەسى:
اتتان – دەدى،
ول ءقازىر اتتانادى.
جاۋىنگەردىڭ ءرولىن اتقارادى.
نەگە بىزگە ءۇمىتسىز تەسىلەسىڭ؟
اتتان، اكە،
جولىڭنان كەشىگەسىڭ.
كەۋدەسىندە جانى بار پاقىرلارىڭ،
تاۋىپ جەيدى سەنسىز دە، نەسىبەسىن. (اكەسىن كەلىپ قۇشاقتايدى.)
اكەسى:(قولىنداعى ءبىر جاسار بالاسىن بەرىپ تۇرىپ)
تىڭدا بالام، تىڭدا كۇنىم،
بولۋعا جار قولقانات،
كارى انام، ءسابي ءىنىڭ،
بارلىعى ساعان امانات.
اجەسى:
ورالسىن امان جەرىنە،
كورىسسىن تۋعان ەلىمەن.
كەلىن - اۋ، كوزدەي قالتاعا،
توپىراق سالىپ بەرەرسىڭ.
كەلىنى (توپىراقتى بەرىپ تۇرىپ)
كەبىن كيگەن ولەدى،
كەبەنەك كيگەن كەلەدى.
ۇلكەن ۇيدەن ءدام تاتسا،
كەشىكپەي دەيدى، كەلەدى. (جىلاپ قالادى)
قۇلسارى قالاسى، №15 سۇلەيمەن كارابالين اتىنداعى جالپى
ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
جولدىبايەۆا قۇندىز باتىر قىزى
ۇلى وتان سوعىسىنىڭ 70 جىلدىعىنا وراي تاربيەلىك شارا
4 سىنىپ
ۇلى وتان سوعىسىنىڭ 70 جىلدىعىنا وراي 4 سىنىپتا وتكەن «جەلبىرە، جەڭىس جالاۋى!» تاربيەلىك شارانىڭ ءجۇرۋ باعدارلاماسى
ءى. كىرىسپە ءسوز
ءىى. كورىنىس «سوعىس قاسىرەتى»
ءىىى. بەينەكليپپ «سوعىس جىلدارى»
ءىV. تاريحا شولۋ
1) موسكۆا تۇبىندەگى شايقاس
*كورىنىس «باۋىرجان»
*كوركەمسوز
2) لەنينگرادتىق ورەندەر
*ج. جابايەۆ
*كورىنىس «دەمالىستا»
3) ستالينگراد شايقاسى
*كوركەم ءسوز
*ن. ابديروۆ
4) پارتيزاندار قوزعالىسى
*ايتىلماي كەتكەن امانات
* ق. قايسەنوۆ، ءا. ءشارىپوۆ
V. رەيحستاگقا جەڭىس تۋىن قاداعان ر. قوشقاربايەۆ
Vءى. حور «سوعىستان قايتقان سولداتتار»
Vءىى. جەڭىسكە ارناۋ
Vءىىى. بەينەكليپپ «ۇلى وتان سوعىسىنا 70 جىل!»
ءىح. حور «جەڭىس جىرى»
ح. قورىتىندى
تاقىرىبى: جەلبىرە، جەڭىس جالاۋى!
ماقساتى: 1941 - 1945 جىلدار ارالىعىندا ۇلى وتان سوعىسى جانە ونداعى قازاقستاندىقتاردىڭ جانقيارلىق ەرلىكتەرى تۋرالى مالىمەت بەرۋ. وقۋشىلاردىڭ تاريح تۋرالى بىلىكتەرىن جەتىلدىرىپ، كوپشىلىك الدىندا سويلەۋ مادەنيەتىن داعدىلاندىرا وتىرىپ، پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ.
كورنەكىلىگى: «وتتى جىلدار شەجىرەسى» سلايدتار توپتاماسى، «سوعىس جىلدارى» بەينەكليپپ، تاقىرىپ، شارلار، قاناتتى سوزدەر، پلاكاتتار.
بارىسى:
1 - جۇرگىزۋشى: ۋاقىت تاريح بەتىن پاراقتايدى. كۇن ءتىزىلىپ، اي الماسىپ، زىمىراپ جىلدار وتەدى. ەشبىر ۋاقىت ۇزاقتىعى، مەرزىم مەجەسى كومەسكىلەنىپ “كوزدەن تاسا، كوڭىلدەن ۇمىت، قالدىرا المايتىن جىلدار، وقيعالار بولادى. سوندىقتان حالىق سوعىس اكەلگەن قايعى - قاسىرەتتى، ميلليونداعان ادامنىڭ ءومىرىن قيىپ، وركەنيەتى كەيىنگە قايتارعان، ادام قولىمەن جاساعان ۇلى قۇندىلىقتاردى تالقانداعان قانتوگىس، سۇراپىل سوعىستى ەشقاشان ۇمىتا المايدى.
2 - جۇرگىزۋشى: ءيا، سوعىس ءوزىنىڭ سۇمدىقتارىن بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ۇمىتتىرار ەمەس. ۇلى وتان سوعىسىنىڭ جەڭىسپەن اياقتالعانىنا مىنە، 70 جىل بولدى. ءبىراق، سول جىلدار جاڭعىرىعى ادامزات جۇرەگىن ءالى سىزداتۋدا. ءيا، ۋاقىتتىڭ تاريح اتتى ءوز تورەشىسى بار.
1 - جۇرگىزۋشى: « ەر ولسە دە ەڭبەگىن ەل ولتىرمەس،
نەشە مىڭ جىل وتسە دە تاريح بىلمەك،- دەپ سۇلتانماحمۇت جىرلاعانداي بۇگىنگى ءومىرىمىز ءۇشىن قۇربان بولعان ەرلەرىمىزدىڭ ەشقاشان ەستەن شىقپايدى، ۇمىتىلمايدى. بىزدەر سوعىس قايتالانباۋى ءۇشىن، ونىڭ سۇمدىقتارىن ۇمىتۋعا ەش قۇقىمىز جوق. بىزدەر سول كەزدە ءبىزدىڭ ءومىرىمىز ءۇشىن جانىن قيعان سولداتتى ۇمىتۋعا قۇقىمىز جوق. بىزدەر بارلىعىن ەستە ساقتاۋعا مىندەتتىمىز.
2 - جۇرگىزۋشى:
ۇلى كەشكە سەنگەن كۇن،
فاشيستەردى جەڭگەن كۇن.
1 - جۇرگىزۋشى:
اعالارعا ەرگەن كۇن،
باقىت گۇلىن تەرگەن كۇن - دەپ قادىر مىرزا ءالي اعامىز جىرلاعانداي «جەلبىرە، جەڭىس جالاۋى!» اتتى ۇلى جەڭىستىڭ 70 جىلدىعىنا ارناعان شارامىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر!
2 - جۇرگىزۋشى:
باستاۋ الىپ ۇلگەرمەي تۇنعان دارىن،
كەتكەندەردى ءجون ءبىلىپ تۇرعاندارىڭ.
وتانداستار، ءبىر مينۋت توقتاپ ءۇنسىز
ەسكە الايىق سوعىستىڭ قۇرباندارىن!
(سوعىس قۇرباندارىن 1 مينۋت ءۇنسىز ەسكە الۋ)
1 - وقۋشى:
سوعىس دەگەن – اققان سورى اقسۇيەكتىڭ، قۇلدىڭ دا،
سوعىس دەگەن - توككەن ارى ۇلدىڭ جانە قىزدىڭ دا،
سوعىس دەگەن – سوتقارلاردىڭ قولىنداعى نايزاسى،
سوعىس دەگەن – سوعىس دەگەن – زۇلىمدىقتىڭ ايناسى.
2 - وقۋشى:
قيىلدى، قاناتى ءتاتتى ارماننىڭ،
ءۇزىلدى قايىرماسى باقتاردا ءاننىڭ.
الەمدەگى سۇمدىق كۇن انا ءۇشىن -
مايدانعا ازاماتتار اتتانعان كۇن.
اناعا ەڭ اۋىر كۇن تىرشىلىكتە -
بوزداپ كەپ، بوزداعىمەن قوشتاسقان كۇن.
1 - جۇرگىزۋشى: سونىمەن، ۇلى وتان سوعىسىنىڭ كەيبىر بەتتەرىن پاراقتاپ بارلىعىن ەسىمىزگە الىپ كورەيىك.
كورىنىس: «سوعىس قاسىرەتى»
نەمەرەسى(قىز بالا): اجە، اجە! بۇگىن مەنەن باقىتتى ادام جوق. جاڭا ءومىردىڭ باسپالداعىن دارىگەر بولىپ باستاعىم كەلەدى.(اجەسىن قۇشاقتاي ەركەلەي كۇلەدى)
اجەسى: تالابىڭا نۇر جاۋسىن، ارمانىڭا جەت بوتام!(ماڭدايىنان ءسۇيىپ، قاسىنا وتىرعىزادى. اكەسى پىشاعىن قايراپ، سالماقتى كەيىپپەن وتىرا بەرەدى، كەلىنى ىدىس الىپ كەلە جاتىپ، راديودان حاباردى تىڭداپ تۇرىپ قالادى.)
ساحنا سىرتىندا:
«تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار! سويلەپ تۇرعان موسكۆا! بۇگىن، 22 ماۋسىم كۇنى تاڭعى ساعات تورتتە نەمىس باسقىنشىلارى كەڭەس وداعىنىڭ مەملەكەتتىك شەكاراسىنا باسىپ كىردى.»
نەمەرەسى:
اتتان – دەدى،
ول ءقازىر اتتانادى.
جاۋىنگەردىڭ ءرولىن اتقارادى.
نەگە بىزگە ءۇمىتسىز تەسىلەسىڭ؟
اتتان، اكە،
جولىڭنان كەشىگەسىڭ.
كەۋدەسىندە جانى بار پاقىرلارىڭ،
تاۋىپ جەيدى سەنسىز دە، نەسىبەسىن. (اكەسىن كەلىپ قۇشاقتايدى.)
اكەسى:(قولىنداعى ءبىر جاسار بالاسىن بەرىپ تۇرىپ)
تىڭدا بالام، تىڭدا كۇنىم،
بولۋعا جار قولقانات،
كارى انام، ءسابي ءىنىڭ،
بارلىعى ساعان امانات.
اجەسى:
ورالسىن امان جەرىنە،
كورىسسىن تۋعان ەلىمەن.
كەلىن - اۋ، كوزدەي قالتاعا،
توپىراق سالىپ بەرەرسىڭ.
كەلىنى (توپىراقتى بەرىپ تۇرىپ)
كەبىن كيگەن ولەدى،
كەبەنەك كيگەن كەلەدى.
ۇلكەن ۇيدەن ءدام تاتسا،
كەشىكپەي دەيدى، كەلەدى. (جىلاپ قالادى)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.