InfoHub Logo

وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى،
ورداباسى اۋدانى، بوگەن ەلدى مەكەنى،
ب. كەنجەبايەۆ اتىنداعى جالپى ورتا مەكتەبىنىڭ
ماتەماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى ءاشىم گۇلنۇر ورازبەك قىزى

ساباقتىڭ تاقىرىبى: اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ n - ءشى مۇشەسىنىڭ فورمۋلاسى
ساباقتىڭ ماقساتى: 1) بىلىمدىلىگى: وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا، اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ n - ءشى مۇشەسىنىڭ فورمۋلاسىن پايدالانىپ ەسەپتەر شىعارۋ.
2) دامىتۋشىلىعى: ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، دايىن فورمۋلالاردى پايدالانىپ ەسەپتەر شىعارا الۋ، بايانداۋ ءتاسىلىن پايدالانىپ ەسەپتەر شىعارۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ،
3) تاربيەلىگى: ادامگەرشىلىككە، دوستىق كومەك كورسەتە بىلۋگە تاربيەلەۋ ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىس – تاسىلدەرى
1) دەڭگەيلەپ وقىتۋ ءادىسى،
2) ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
3) توپتىق، ۇجىمدىق جۇمىس.
وقۋ ماتەريالى بويىنشا ءوز بەتىنشە ىزدەنىسى.
4) سۇراق – جاۋاپ.
5) ويىن – تۇرلەرى.
1) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2) ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3) وتىلگەن ماتەريالدى سۇراق - جاۋاپ ارقىلى جاۋاپ بەرۋ.
. تىزبەكتىڭ مۇشەلەرى دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: ناتۋرال ارگۋمەنتتى فۋنكسيا ساندى تىزبەك، ال تىزبەكتى قۇرايتىن سانداردى تىزبەكتىڭ مۇشەلەرى دەپ اتايدى.
 تىزبەك مۇشەلەرى قالاي بەلگىلەنەدى؟ (قانداي ارىپپەن )
جاۋابى: تىزبەك مۇشەلەرى سايكەس مۇشەلەردىڭ يندەكسى كورسەتىلگەن ارىپپەن بەلگىلەنەدى. (ا نەمەس س) ياعني ا1، ا2، ا3، ا4،... اn،...
 تىزبەكتى قىسقاشا قالاي بىلەمىز؟
جاۋابى: تىزبەكتى قىسقاشا an=F(n) نەمەسە اn دەپ بەلگىلەنەدى.
 تىزبەكشەنىڭ بەرىلۋى تاسىلدەرى؟
جاۋابى: 1. بايانداۋ تاسىلىمەن، سوزبەن بەرىلەدى:
2. اناليتيكالىق تاسىلمەن ياعني فورمۋلامەن پ - ءشى مۇشەسى فورمۋلامەن بەرىلەدى.
3. رەنۋرەتتىك تاسىلمەن بەرىلەدى مىسالى (پ+1) ش مۇشەسى پ - ءشى مۇشەسى ارقىلى ەسەپتەلىنەتىن فورمۋلا تۇرىندە بەرىلەدى.
4. گرافيكتىك تاسىلمەن بەرىلەدى.
مىسالى: سوندا تىزبەكتىڭ گرافيگى ابسيسسالارى – ناتۋرال ساندار، ال ورديناتاسى – وسى ساندارعا سايكەس تىزبەك مۇشەلەرىنىڭ ماندەرى بولاتىن نۇكتەلەردەن تۇرادى.
5. شەكتەۋلى جانە شەكتەۋلىك تىزبەك دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: 1. نولمەن اياقتالاتىن ءبۇتىن وڭ ەكى تاڭبالى ساندار جيىنى:
10، 20، 30، 40، 50، 60، 70، 80، 90،- شەكتى تىزبەك، ال 2) 1، 2، 3، 4، 5،؛......، n،...... – شەكسىز تىزبەك بولىپ تابىلادى.
6. وسپەلى جانە كەمىمەلى تىزبەك دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: 1) تىزبەك ءاربىر كەيىنگى مۇشەسىنىڭ الدىنعى مۇشەسىنىڭ الدىنعى مۇشەسىنە قاتىسىپ ورنالاسۋ رەتىنە قاراي تىزبەك وسپەلى 1. اn+1 an بولادى.
اn +، اn – كەمىمەلى تىزبەك دەپ اتالادى.
7. تۇراقتى تىزبەك دەگەنىمىز نە؟
جۋابى: ءبىر عانا ساننان قۇرالعان تىزبەك تۇراقتى تىزبەك دەپ اتالادى.
مىسالى: 2، 2، 2، 2،......؛ 2؛....
8. اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: ەكىنشى مۇشەسىنەن باستاپ ءاربىر مۇشەسىنەن باستاپ ءاربىر الدىنعى مۇشەسىندە قاندايدا ءبىر تۇراقتى ساندى قوسقاننان شىعاتىن ساندى تىزبەكتى اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا دەپ اتالادى.
9. اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ ايىرىمى دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: قوسىلاتىن تۇراقتى سان ايىرىمى، d - دەگەن ارىپپەن بەلگىلەيمىز.

4. جاڭا ساباق: اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ ا، ءبىرىنشى مۇشەسىنىڭ جانە d ايىرىمىن بىلە وتىرىپ، ونىڭ كەز كەلگەن مۇشەسىن تابۋعا بولادى.
مىسالى: 4، 6، 8، 10،...... تىزبەگى بەرىلگەن، ايىرىم d - نى تاۋىپ الامىز.