- 05 ناۋ. 2024 03:55
- 204
جەر تاريحى جانە ونى زەرتتەۋ ادىستەرى
تەوريالىق ارالاس ساباقتىڭ ادىستەمەلىك ازىرلەمەسى
تاقىرىبى: جەر تاريحى جانە ونى زەرتتەۋ ادىستەرى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشى مەڭگەرۋى جانە ءبىلۋى ءتيىس:
جەر تاريحىنىڭ شەجىرەسى؛
پالەوزوي زامانىندا تىرشىلىكتىڭ دامۋى، وسىمدىكتەر ەۆوليۋسياسى؛
تاربيەلىك: قۇرال - جابدىقتار مەن وقۋلىقتاردى تازا ۇستاۋعا ۇيرەتۋ؛
ءوز - ىسىنە جاۋاپتى بولۋعا، ۇقىپتىلىققا، تاپقىرلىققا، بەلسەندىلىككە، شاپشاڭدىققا باۋلۋ؛
وقۋ ورنىن قادىرلەۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: ساباقتان العان اقپاراتتاردى تالداپ ۇيرەنۋ؛
وي ءورىسىن بيولوگيا ءپانى بويىنشا دامىتۋ؛
عىلىمي – وقۋ جانە انىقتامالىق ادەبيەتتەرمەن ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەپ بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
ساباقتىڭ ۋاقىتى: 90 مينۋت (2 ساعاتتىق)
ساباقتى وتكىزۋ ورنى:
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: كورگىزبەلى، اۋىزشا، جازباشا، تۇسىندىرمەلى.
ءپان ىشىلىك بايلانىس: پ2 مەزوزوي جانە كاينوزوي زاماندارىندا تىرشىلىكتىڭ دامۋى.
ءپان ارالىق بايلانىس مەديسينالىق بيولوگيا جانە گەنەتيكا، مولەكۋلالىق بيولوگيا جانە مەديسينالىق گەنەتيكا، ەكولوگيا، تاريح، حيميا
ساباقتىڭ جابدىقتالۋى: ماتەريالدىق: بيولوگيا وقۋلىعى، كۇن تاقىرىپتىق جوسپار، وقۋ جۇمىس باعدارلاماسى، ادىستەمەلىك ازىرلەمە، ءى - ءىى نۇسقالى تەستتەر، پلاكات، فرونتال سۇراقتار
تەحنيكالىق - پروگراممالىق: سد ديسك، كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
پايدالانىلعان ادەبيەت:
نەگىزى: «بيولوگيا» ر. ساتىمبەكوۆ، ر. ءالىمقۇلوۆا
قوسىمشا: مۋحامەدجانوۆا ك، قاسىمبايەۆا ت، «جالپى بيولوگيا» حرەستوماتيا، الماتى، مەكتەپ
وقۋشى ءبىلۋى ءتيىس: جەر تاريحىنىڭ شەجىرەسى؛ پالەوزوي زامانىندا تىرشىلىكتىڭ دامۋى، وسىمدىكتەر ەۆوليۋسياسى؛
ساباقتىڭ حرونوكارتاسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى - 5 مينۋت.
2. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ - 30 مينۋت.
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ - 35 مينۋت.
4. جاڭا تاقىرىپتى پىسىقتاۋ - 15 مينۋت.
5. ساباقتى قورىتىندىلاۋ - 3 مينۋت.
6. ۇيگە تاپسىرما - 2 مينۋت.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى - 5 مينۋت.
وقىتۋشى وقۋ بولمەسىنىڭ تازالىعىنا، وقۋشىلاردىڭ كيىمىنە نازار اۋدارادى. وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋى مەن دايىندىعىن تەكسەرىپ، ولاردى ساباقتىڭ باعدارلاماسى جانە ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
ءىى. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ - 30 مينۋت.
ءدارىس ساباعىندا وقۋشىلاردان وتىلگەن تاقىرىپتى سۇرايدى. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن فرونتال سۇراقتار قويۋ نەمەسە تەستىلەۋ ارقىلى تەكسەرىلەدى.
فرونتال سۇراقتار:
1. ديۆەرگەنسيا، كونۆەرگەنسيا، پاراللەليزم دەگەنىمىز نە؟
2. ديۆەرگەنسيا قاي تىلدەن شىققان، قانداي ماعىنا بەرەدى؟
3. ەۆوليۋسيا بارىسىندا العاشقى ءبىر تۇردەن بىرنەشە تۇرلەردىڭ شىعۋىن قالاي اتادى؟
4. كونۆەرگەنسيا قاي تىلدەن شىققان قانداي ماعىنا بىلدىرەدى؟
5. پاراللەليزم دەگەنىمىز نە؟(گرەك. parallelos – قاتار ءجۇرۋ) دەپ تۋىستىق جاعىنان وتە جاقىن ورگانيزمدەردىڭ ۇقساس بەلگىلەرىنىڭ ءبىر - بىرىنە تاۋەلسىز دامۋىن ايتادى.
6. پاراللەليزم قاي تىلدەن شىققان قانداي ماعىنا بەرەدى؟
7. كونۆەرگەنسيا دەگەنىمىز نە؟
8. ديۆەرگەنسيا دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى:
1. ءتىرى ورگانيزمدەردىڭ جەكە جۇيەلىك توپتارىنىڭ ەۆوليۋسيالىق زاڭدىلىقتارى دەپ اتالادى.
2. ديۆەرگەنسيا (لات. divergo – كەرى شەنىنەمىن) دەپ تۋىس فورمالارداعى بەلگىلەردىڭ اجىراۋىن ايتادى.
3. چ. دارۆين بەلگىلەردىڭ اجىراۋى نەمەسە ديۆەرگەنسيا دەپ اتادى.
4. كونۆەرگەنسيا لات. convergo – ۇقساس بولۋ دەگەن ماعىنا بەرەدى.
5. پاراللەليزم دەپ تۋىستىق جاعىنان وتە جاقىن ورگانيزمدەردىڭ ۇقساس بەلگىلەرىنىڭ ءبىر - بىرىنە تاۋەلسىز دامۋىن ايتادى.
6. گرەك. parallelos – قاتار ءجۇرۋ دەگەن ماعىنا بەرەدى.
7. كونۆەرگەنسيا دەپ ورگانيزمدەردىڭ تۋىستىق جاعىنان الىس بولعانىمەن مەكەن (تىرشىلىك) ورتاسى بىردەي، سىرتقى ءپىشىنىنىڭ ءبىر - بىرىنە ۇقساس بولۋىن ايتادى.
8. ديۆەرگەنسيا دەپ تۋىس فورمالارداعى بەلگىلەردىڭ اجىراۋىن ايتادى. ول - تابيعاتتا ۇدايى جۇرەتىن پروسەسس.
جەر تاريحى جانە ونى زەرتتەۋ ادىستەرى جۇكتەۋ
تاقىرىبى: جەر تاريحى جانە ونى زەرتتەۋ ادىستەرى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشى مەڭگەرۋى جانە ءبىلۋى ءتيىس:
جەر تاريحىنىڭ شەجىرەسى؛
پالەوزوي زامانىندا تىرشىلىكتىڭ دامۋى، وسىمدىكتەر ەۆوليۋسياسى؛
تاربيەلىك: قۇرال - جابدىقتار مەن وقۋلىقتاردى تازا ۇستاۋعا ۇيرەتۋ؛
ءوز - ىسىنە جاۋاپتى بولۋعا، ۇقىپتىلىققا، تاپقىرلىققا، بەلسەندىلىككە، شاپشاڭدىققا باۋلۋ؛
وقۋ ورنىن قادىرلەۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: ساباقتان العان اقپاراتتاردى تالداپ ۇيرەنۋ؛
وي ءورىسىن بيولوگيا ءپانى بويىنشا دامىتۋ؛
عىلىمي – وقۋ جانە انىقتامالىق ادەبيەتتەرمەن ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەپ بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
ساباقتىڭ ۋاقىتى: 90 مينۋت (2 ساعاتتىق)
ساباقتى وتكىزۋ ورنى:
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: كورگىزبەلى، اۋىزشا، جازباشا، تۇسىندىرمەلى.
ءپان ىشىلىك بايلانىس: پ2 مەزوزوي جانە كاينوزوي زاماندارىندا تىرشىلىكتىڭ دامۋى.
ءپان ارالىق بايلانىس مەديسينالىق بيولوگيا جانە گەنەتيكا، مولەكۋلالىق بيولوگيا جانە مەديسينالىق گەنەتيكا، ەكولوگيا، تاريح، حيميا
ساباقتىڭ جابدىقتالۋى: ماتەريالدىق: بيولوگيا وقۋلىعى، كۇن تاقىرىپتىق جوسپار، وقۋ جۇمىس باعدارلاماسى، ادىستەمەلىك ازىرلەمە، ءى - ءىى نۇسقالى تەستتەر، پلاكات، فرونتال سۇراقتار
تەحنيكالىق - پروگراممالىق: سد ديسك، كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
پايدالانىلعان ادەبيەت:
نەگىزى: «بيولوگيا» ر. ساتىمبەكوۆ، ر. ءالىمقۇلوۆا
قوسىمشا: مۋحامەدجانوۆا ك، قاسىمبايەۆا ت، «جالپى بيولوگيا» حرەستوماتيا، الماتى، مەكتەپ
وقۋشى ءبىلۋى ءتيىس: جەر تاريحىنىڭ شەجىرەسى؛ پالەوزوي زامانىندا تىرشىلىكتىڭ دامۋى، وسىمدىكتەر ەۆوليۋسياسى؛
ساباقتىڭ حرونوكارتاسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى - 5 مينۋت.
2. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ - 30 مينۋت.
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ - 35 مينۋت.
4. جاڭا تاقىرىپتى پىسىقتاۋ - 15 مينۋت.
5. ساباقتى قورىتىندىلاۋ - 3 مينۋت.
6. ۇيگە تاپسىرما - 2 مينۋت.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى - 5 مينۋت.
وقىتۋشى وقۋ بولمەسىنىڭ تازالىعىنا، وقۋشىلاردىڭ كيىمىنە نازار اۋدارادى. وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋى مەن دايىندىعىن تەكسەرىپ، ولاردى ساباقتىڭ باعدارلاماسى جانە ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
ءىى. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ - 30 مينۋت.
ءدارىس ساباعىندا وقۋشىلاردان وتىلگەن تاقىرىپتى سۇرايدى. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن فرونتال سۇراقتار قويۋ نەمەسە تەستىلەۋ ارقىلى تەكسەرىلەدى.
فرونتال سۇراقتار:
1. ديۆەرگەنسيا، كونۆەرگەنسيا، پاراللەليزم دەگەنىمىز نە؟
2. ديۆەرگەنسيا قاي تىلدەن شىققان، قانداي ماعىنا بەرەدى؟
3. ەۆوليۋسيا بارىسىندا العاشقى ءبىر تۇردەن بىرنەشە تۇرلەردىڭ شىعۋىن قالاي اتادى؟
4. كونۆەرگەنسيا قاي تىلدەن شىققان قانداي ماعىنا بىلدىرەدى؟
5. پاراللەليزم دەگەنىمىز نە؟(گرەك. parallelos – قاتار ءجۇرۋ) دەپ تۋىستىق جاعىنان وتە جاقىن ورگانيزمدەردىڭ ۇقساس بەلگىلەرىنىڭ ءبىر - بىرىنە تاۋەلسىز دامۋىن ايتادى.
6. پاراللەليزم قاي تىلدەن شىققان قانداي ماعىنا بەرەدى؟
7. كونۆەرگەنسيا دەگەنىمىز نە؟
8. ديۆەرگەنسيا دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى:
1. ءتىرى ورگانيزمدەردىڭ جەكە جۇيەلىك توپتارىنىڭ ەۆوليۋسيالىق زاڭدىلىقتارى دەپ اتالادى.
2. ديۆەرگەنسيا (لات. divergo – كەرى شەنىنەمىن) دەپ تۋىس فورمالارداعى بەلگىلەردىڭ اجىراۋىن ايتادى.
3. چ. دارۆين بەلگىلەردىڭ اجىراۋى نەمەسە ديۆەرگەنسيا دەپ اتادى.
4. كونۆەرگەنسيا لات. convergo – ۇقساس بولۋ دەگەن ماعىنا بەرەدى.
5. پاراللەليزم دەپ تۋىستىق جاعىنان وتە جاقىن ورگانيزمدەردىڭ ۇقساس بەلگىلەرىنىڭ ءبىر - بىرىنە تاۋەلسىز دامۋىن ايتادى.
6. گرەك. parallelos – قاتار ءجۇرۋ دەگەن ماعىنا بەرەدى.
7. كونۆەرگەنسيا دەپ ورگانيزمدەردىڭ تۋىستىق جاعىنان الىس بولعانىمەن مەكەن (تىرشىلىك) ورتاسى بىردەي، سىرتقى ءپىشىنىنىڭ ءبىر - بىرىنە ۇقساس بولۋىن ايتادى.
8. ديۆەرگەنسيا دەپ تۋىس فورمالارداعى بەلگىلەردىڭ اجىراۋىن ايتادى. ول - تابيعاتتا ۇدايى جۇرەتىن پروسەسس.
جەر تاريحى جانە ونى زەرتتەۋ ادىستەرى جۇكتەۋ