جەتىسۋ الاتاۋى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى جەتىسۋ الاتاۋىنىڭ گەوگرافيالىق زاڭدىلىقتارىنىڭ نەگىزدەرىن جان - جاقتى زەرتتەۋگە ۇيرەتۋ، تاۋدىڭ تابيعات جاعدايىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن ءوز بەتتەرىنشە وقىپ، جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋگە باعىتتاۋ. ءبىلىمنىڭ بىرىزدىلىگىن ەسكەرە وتىرىپ بالالاردى شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساۋعا داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
ءىى. كىرىسپە ءبولىمى.
1. وقۋشىلار كارتادان قازاقستاننىڭ باسقا ەلدەرمەن ورتاق بايلانىستارىن تاۋىپ تۇسىنىك بەرەدى.
2. قازاقستاننىڭ بيىك تاۋلارىنىڭ جالپىلاما تابيعات جاعدايىنا سيپاتتاما
ءىىى. نەگىزگى ءبولىمى.
1. ءماتىننىڭ مازمۇنىن اشۋ، دامىتۋ ءۇشىن جاڭا تاقىرىپتى وقۋعا 7 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى
2. ماتىندەگى تاقىرىپشالار بويىنشا جانە قوسىمشا تىرەك سوزدەردى وقۋشىلار پلاكاتقا جازۋ ارقىلى مازمۇندى دامىتادى.
تىرەك سوزدەر ۇلگىسى.
1. جەتىسۋ الاتاۋى.
2. جەر بەدەرى.
3. پايدالى قازبالار.
4. بولىكتەرى.
5. گەولوگيالىق قۇرىلىمى.
6. كليماتى.
7. كولدەرى.
8. وزەندەرى.
9. مۇزدىقتارى.
10. تابيعات زونالارى.
11. وسىمدىكتەرى.
12. جانۋارلار دۇنيەسى.
13. تابيعاتىن قورعاۋ شارالارى.
وقۋشىلار تىرەك سوزدەردى دامىتۋدا سلايدتار مەن كارتانى پايدالانادى، الدىن الا بەرىلگەن تاپسىرمالار بويىنشا اقىن – جازۋشىلاردىڭ وڭىرگە قاتىستى جىر جولدارىن وقىپ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن شىندايدى.
ءىۇ. العان ءبىلىمدى بەكىتۋ. بالالار ءوز بەتتەرىنشە جاڭا ساباق بويىنشا ءبىر - بىرىنە بەس سۇراق بەرۋ نەگىزىندە. بۇگىنگى العان بىلىمدەرىن ءوزارا تەكسەرەدى.
ءۇ. قورىتىندى ءبولىمى. وقۋشىلارعا جاڭا ساباقتان العان اسەرىن، ءبىلىمىن تۇيىندەۋ ءۇشىن داپتەرگە جەتى سويلەم كولەمىندە، ەسسە جازۋعا ءتورت مينۋتتاي ۋاقىت بەرىلەدى.
تاقىرىبى: جەتىسۋ الاتاۋى – جەر ءجانناتى
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما، باعالاۋ. وقۋ. «جەتىسۋ الاتاۋىنىڭ كاسىپتىك ماڭىزى» تاقىرىبىندا اڭگىمە جازۋ.
ساباقتا بەلسەندىلىك كورسەتكەن وقۋشىلارعا باعا قويىلىپ، ادەمى تابيعات كورىنىستەرى بار سۋرەتتەر تاراتىلادى.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ ماقساتىندا بەرىلگەن تاپسىرما
8«ب» كلاسس وقۋشىسى
نۇرلىبەكوۆا ايدانا
جەتىسۋ ءوڭىرى تاريحي ولكە. اسەم تابيعاتىنداعى شۇيگىن ءشوبى، تۇگىن تارتساق ماي شىعاتىن جەرى، سارقىراعىن وزەنى، شىرشالارى، قاراعايلى ورماندارى كورشى ەلدەردى قىزىقتىرعان، سوندىقتان بۇل ولكەدە ءجيى - ءجيى شاپقىنشىلىقتار، سوعىستار بولعان. ءبىراق، ءبىزدىڭ اتا - بابالارىمىز ونى امانات ەتىپ قالدىرعان.
8 «ءا» كلاسس وقۋشىسى
تولەبايەۆ ەركەبۇلان
بۇگىن ءبىز جەتىسۋ الاتاۋى تۋرالى جاڭا ءبىلىم الدىق. بارلىق بيىك تاۋلار سياقتى جوتالارىنىڭ اسقار بيىك تاۋلارى، مۇزدىقتاردان تۇراتىن كۋاسى بولدىق. ەرەكشە كوگىلدىر تاۋلاردىڭ اراسىندا سۋلى، نۋلى ادەمى وي جايلاۋ سياقتى قازانشۇڭقىر بارىن بىلدىك. اعىسى قاتتى، باسىن مۇزدىقتاردان العان لەپسى، ىرعايتى، اقسۋ سياقتى وزەندەردىڭ كوركىنە قاراۋ دا ۇلكەن عانيبەت. مەن ءوز ەلىمدە وسىنداي ۇجماق جەر بولعانىنا قۋانامىن.
جەتىسۋ اداتاۋىنىڭ تابيعاتىنا عاشىق بولىپ، كوپتەگەن اقىندار ولەڭدەر جازدى. مىسالى اتامىز ج. جابايەۆ بىلاي جىرلاعان:
تىزىلگەن تاۋلارى بار جەتىسۋدىڭ
ىشىندە ورمان، توعاي بىتكەن نۋدىڭ
دارياداي سول تاۋلاردان تۋلاپ تولىن،
كورەسىڭ تاماشاسىن اققان سۋدىڭ
ەسەپسىز تاۋ سۋرەتى كوز جەتپەيتىن،
جىرلاۋعا قازىناسى كوپ ءتىل جەتپەيتىن.
ورىك، الما، المۇرت، جيدەك - جەمىستەر كوپ
ءبىر تاتساڭ اۋزىڭنان ءدام كەتپەيتىن
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
ءىى. كىرىسپە ءبولىمى.
1. وقۋشىلار كارتادان قازاقستاننىڭ باسقا ەلدەرمەن ورتاق بايلانىستارىن تاۋىپ تۇسىنىك بەرەدى.
2. قازاقستاننىڭ بيىك تاۋلارىنىڭ جالپىلاما تابيعات جاعدايىنا سيپاتتاما
ءىىى. نەگىزگى ءبولىمى.
1. ءماتىننىڭ مازمۇنىن اشۋ، دامىتۋ ءۇشىن جاڭا تاقىرىپتى وقۋعا 7 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى
2. ماتىندەگى تاقىرىپشالار بويىنشا جانە قوسىمشا تىرەك سوزدەردى وقۋشىلار پلاكاتقا جازۋ ارقىلى مازمۇندى دامىتادى.
تىرەك سوزدەر ۇلگىسى.
1. جەتىسۋ الاتاۋى.
2. جەر بەدەرى.
3. پايدالى قازبالار.
4. بولىكتەرى.
5. گەولوگيالىق قۇرىلىمى.
6. كليماتى.
7. كولدەرى.
8. وزەندەرى.
9. مۇزدىقتارى.
10. تابيعات زونالارى.
11. وسىمدىكتەرى.
12. جانۋارلار دۇنيەسى.
13. تابيعاتىن قورعاۋ شارالارى.
وقۋشىلار تىرەك سوزدەردى دامىتۋدا سلايدتار مەن كارتانى پايدالانادى، الدىن الا بەرىلگەن تاپسىرمالار بويىنشا اقىن – جازۋشىلاردىڭ وڭىرگە قاتىستى جىر جولدارىن وقىپ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن شىندايدى.
ءىۇ. العان ءبىلىمدى بەكىتۋ. بالالار ءوز بەتتەرىنشە جاڭا ساباق بويىنشا ءبىر - بىرىنە بەس سۇراق بەرۋ نەگىزىندە. بۇگىنگى العان بىلىمدەرىن ءوزارا تەكسەرەدى.
ءۇ. قورىتىندى ءبولىمى. وقۋشىلارعا جاڭا ساباقتان العان اسەرىن، ءبىلىمىن تۇيىندەۋ ءۇشىن داپتەرگە جەتى سويلەم كولەمىندە، ەسسە جازۋعا ءتورت مينۋتتاي ۋاقىت بەرىلەدى.
تاقىرىبى: جەتىسۋ الاتاۋى – جەر ءجانناتى
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما، باعالاۋ. وقۋ. «جەتىسۋ الاتاۋىنىڭ كاسىپتىك ماڭىزى» تاقىرىبىندا اڭگىمە جازۋ.
ساباقتا بەلسەندىلىك كورسەتكەن وقۋشىلارعا باعا قويىلىپ، ادەمى تابيعات كورىنىستەرى بار سۋرەتتەر تاراتىلادى.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ ماقساتىندا بەرىلگەن تاپسىرما
8«ب» كلاسس وقۋشىسى
نۇرلىبەكوۆا ايدانا
جەتىسۋ ءوڭىرى تاريحي ولكە. اسەم تابيعاتىنداعى شۇيگىن ءشوبى، تۇگىن تارتساق ماي شىعاتىن جەرى، سارقىراعىن وزەنى، شىرشالارى، قاراعايلى ورماندارى كورشى ەلدەردى قىزىقتىرعان، سوندىقتان بۇل ولكەدە ءجيى - ءجيى شاپقىنشىلىقتار، سوعىستار بولعان. ءبىراق، ءبىزدىڭ اتا - بابالارىمىز ونى امانات ەتىپ قالدىرعان.
8 «ءا» كلاسس وقۋشىسى
تولەبايەۆ ەركەبۇلان
بۇگىن ءبىز جەتىسۋ الاتاۋى تۋرالى جاڭا ءبىلىم الدىق. بارلىق بيىك تاۋلار سياقتى جوتالارىنىڭ اسقار بيىك تاۋلارى، مۇزدىقتاردان تۇراتىن كۋاسى بولدىق. ەرەكشە كوگىلدىر تاۋلاردىڭ اراسىندا سۋلى، نۋلى ادەمى وي جايلاۋ سياقتى قازانشۇڭقىر بارىن بىلدىك. اعىسى قاتتى، باسىن مۇزدىقتاردان العان لەپسى، ىرعايتى، اقسۋ سياقتى وزەندەردىڭ كوركىنە قاراۋ دا ۇلكەن عانيبەت. مەن ءوز ەلىمدە وسىنداي ۇجماق جەر بولعانىنا قۋانامىن.
جەتىسۋ اداتاۋىنىڭ تابيعاتىنا عاشىق بولىپ، كوپتەگەن اقىندار ولەڭدەر جازدى. مىسالى اتامىز ج. جابايەۆ بىلاي جىرلاعان:
تىزىلگەن تاۋلارى بار جەتىسۋدىڭ
ىشىندە ورمان، توعاي بىتكەن نۋدىڭ
دارياداي سول تاۋلاردان تۋلاپ تولىن،
كورەسىڭ تاماشاسىن اققان سۋدىڭ
ەسەپسىز تاۋ سۋرەتى كوز جەتپەيتىن،
جىرلاۋعا قازىناسى كوپ ءتىل جەتپەيتىن.
ورىك، الما، المۇرت، جيدەك - جەمىستەر كوپ
ءبىر تاتساڭ اۋزىڭنان ءدام كەتپەيتىن
You Might Also Like
