- 05 ناۋ. 2024 01:50
- 248
جىلدامدىق. ۋاقىت. قاشىقتىق
جىلدامدىق. ۋاقىت. قاشىقتىق
ماقساتى: 1) جىلدامدىق ولشەم بىرلىكتەرىمەن تانىستىرۋ، ۋاقىت، قاشىقتىق ولشەم بىرلىكتەرىن پىسىقتاۋ، ولاردى ەسەپ شىعارۋدا پايدالانۋعا ۇيرەتۋ. جىلدامدىق پەن ۋاقىت بەلگىلى بولعان جاعدايدا قاشىقتىقتى تابۋدى ۇيرەتۋ.
2) جىلدامدىقتىڭ، ۋاقىتتىڭ جانە قاشىقتىقتىڭ وزگەرىسىن، ولاردىڭ اراسىنداعى تاۋەلدىلىكتى جانە ءوزارا بايلانىستى قاراستىرۋ.
3) ۇيىمشىلدىققا، جىلدام ويلاۋعا، تولىق جاۋاپ بەرە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، جارىس.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
كورنەكى قۇرالدار: سۋرەتتەر، جىلدامدىق، ۋاقىت، قاشىقتىق ولشەم بىرلىكتەرى، كەستە (ەسەپتەر)
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- ساباق ماقساتىن حابارلاۋ، اپتا كۇنى مەن ايدى جازۋ. وقۋشىلاردى ءۇش توپقا ءبولۋ، ءوز توبىنىڭ الدا بولۋى ءۇشىن ەسەپتەردى دۇرىس، ءارى جىلدام شىعارۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىندىرۋ.
ءىى. وتكەندى قايتالاۋ.
- ۋاقىت ولشەم بىرلىكتەرى؟
- قاشىقتىق ولشەم بىرلىكتەرى؟
ءىىى. جاڭا ساباق.
سۋرەت بويىنشا قوزعالىس جايلى تۇسىنىك بەرۋ.
- سۋرەتتە قاي دەنە قوزعالىستا؟
- تراكتور قوزعالىستا ما؟
- بالا شە؟
كەلەسى سۋرەت بويىنشا نە ايتۋعا بولادى؟ تراكتوردىڭ، جاياۋ ادامنىڭ جانە ماشينانىڭ قوزعالىسى جايىندا نە ايتۋعا بولادى؟ ولاردىڭ ءبىر ساعاتتا بارا الاتىن قاشىقتىقتارى بىردەي بولا ما، الدە ءار ءتۇرلى بولا ما؟ نەلىكتەن؟ قايسىسى باسقالارىنان جىلدام قوزعالادى؟ ال قايسىسى باياۋ قوزعالادى؟
ءار دەنەنىڭ قوزعالىسىن كەسىندىمەن كورسەتەلىك.
- جاياۋ ادامنىڭ قوزعالىس جىلدامدىعى ساعاتىنا 5 كيلومەتر
- تراكتوردىڭ قوزعالىس جىلدامدىعى ساعاتىنا 10 كيلومەتر
- ماشينانىڭ قوزعالىس جىلدامدىعى ساعاتىنا 60 كيلومەتر
جىلدامدىقتىڭ قىسقاشا جازىلۋى مەن وقىلۋىن كورسەتۋ، تانىستىرۋ.
دەنەلەردىڭ قوزعالىسىنا بايلانىستى ەسەپتەردى شىعارىپ كورەيىك.
3 - ەسەپتى وقىپ، تالداۋ.
جىلدامدىق – 60 كم/ساع.
ۋاقىت – 3 ساع.
قاشىقتىق -؟
جىلدامدىقتى ۋاقىتقا كوبەيتۋ ارقىلى قاشىقتىقتى تابۋعا بولادى.
ش.: 60 كم/ساع.. 3 ساع. = 180 كم.
ج.: موتوسيكلشى 3 ساعاتتا 180 كيلومەتر ءجۇردى.
- سونىمەن دەنە نەعۇرلىم جىلدام قوزعالسا، سوعۇرلىم ۇزاققا باراتىنىن بىلدىك. ەندەشە، سەندەردىڭ ساباقتى قالاي تۇسىنگەندەرىڭدى بايقاپ، ەسەپتەر شىعارۋ ارقىلى سەندەردىڭ جىلدامدىقتارىڭدى بايقايىق.
- ەسەپتەردى توپ بويىنشا جارىسا ورىندايمىز. ءار توپتىڭ ەسەپتەردى دۇرىس جانە ورىنداۋ جىلدامدىعىنا قاراي سۋرەتتەر (زىمىران، ماشينا، تراكتور) تاپسىرامىن. ساباق سوڭىنان وسى سۋرەتتەر بويىنشا جىلدام، ءارى ءبىلىمدى توپتى انىقتايمىز.
4 – ەسەپ.
ەسەپتى تالداۋ، قىسقاشا شارتىن جازۋ. وسى ەسەپتەردە جىلدامدىق، ۋاقىت جانە قاشىقتىقتىڭ قايسىلارى بەلگىلى؟ قايسىسى بەلگىسىز؟ بەلگىسىزدى قالاي تاباسىڭ؟
ماقساتى: 1) جىلدامدىق ولشەم بىرلىكتەرىمەن تانىستىرۋ، ۋاقىت، قاشىقتىق ولشەم بىرلىكتەرىن پىسىقتاۋ، ولاردى ەسەپ شىعارۋدا پايدالانۋعا ۇيرەتۋ. جىلدامدىق پەن ۋاقىت بەلگىلى بولعان جاعدايدا قاشىقتىقتى تابۋدى ۇيرەتۋ.
2) جىلدامدىقتىڭ، ۋاقىتتىڭ جانە قاشىقتىقتىڭ وزگەرىسىن، ولاردىڭ اراسىنداعى تاۋەلدىلىكتى جانە ءوزارا بايلانىستى قاراستىرۋ.
3) ۇيىمشىلدىققا، جىلدام ويلاۋعا، تولىق جاۋاپ بەرە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، جارىس.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
كورنەكى قۇرالدار: سۋرەتتەر، جىلدامدىق، ۋاقىت، قاشىقتىق ولشەم بىرلىكتەرى، كەستە (ەسەپتەر)
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- ساباق ماقساتىن حابارلاۋ، اپتا كۇنى مەن ايدى جازۋ. وقۋشىلاردى ءۇش توپقا ءبولۋ، ءوز توبىنىڭ الدا بولۋى ءۇشىن ەسەپتەردى دۇرىس، ءارى جىلدام شىعارۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىندىرۋ.
ءىى. وتكەندى قايتالاۋ.
- ۋاقىت ولشەم بىرلىكتەرى؟
- قاشىقتىق ولشەم بىرلىكتەرى؟
ءىىى. جاڭا ساباق.
سۋرەت بويىنشا قوزعالىس جايلى تۇسىنىك بەرۋ.
- سۋرەتتە قاي دەنە قوزعالىستا؟
- تراكتور قوزعالىستا ما؟
- بالا شە؟
كەلەسى سۋرەت بويىنشا نە ايتۋعا بولادى؟ تراكتوردىڭ، جاياۋ ادامنىڭ جانە ماشينانىڭ قوزعالىسى جايىندا نە ايتۋعا بولادى؟ ولاردىڭ ءبىر ساعاتتا بارا الاتىن قاشىقتىقتارى بىردەي بولا ما، الدە ءار ءتۇرلى بولا ما؟ نەلىكتەن؟ قايسىسى باسقالارىنان جىلدام قوزعالادى؟ ال قايسىسى باياۋ قوزعالادى؟
ءار دەنەنىڭ قوزعالىسىن كەسىندىمەن كورسەتەلىك.
- جاياۋ ادامنىڭ قوزعالىس جىلدامدىعى ساعاتىنا 5 كيلومەتر
- تراكتوردىڭ قوزعالىس جىلدامدىعى ساعاتىنا 10 كيلومەتر
- ماشينانىڭ قوزعالىس جىلدامدىعى ساعاتىنا 60 كيلومەتر
جىلدامدىقتىڭ قىسقاشا جازىلۋى مەن وقىلۋىن كورسەتۋ، تانىستىرۋ.
دەنەلەردىڭ قوزعالىسىنا بايلانىستى ەسەپتەردى شىعارىپ كورەيىك.
3 - ەسەپتى وقىپ، تالداۋ.
جىلدامدىق – 60 كم/ساع.
ۋاقىت – 3 ساع.
قاشىقتىق -؟
جىلدامدىقتى ۋاقىتقا كوبەيتۋ ارقىلى قاشىقتىقتى تابۋعا بولادى.
ش.: 60 كم/ساع.. 3 ساع. = 180 كم.
ج.: موتوسيكلشى 3 ساعاتتا 180 كيلومەتر ءجۇردى.
- سونىمەن دەنە نەعۇرلىم جىلدام قوزعالسا، سوعۇرلىم ۇزاققا باراتىنىن بىلدىك. ەندەشە، سەندەردىڭ ساباقتى قالاي تۇسىنگەندەرىڭدى بايقاپ، ەسەپتەر شىعارۋ ارقىلى سەندەردىڭ جىلدامدىقتارىڭدى بايقايىق.
- ەسەپتەردى توپ بويىنشا جارىسا ورىندايمىز. ءار توپتىڭ ەسەپتەردى دۇرىس جانە ورىنداۋ جىلدامدىعىنا قاراي سۋرەتتەر (زىمىران، ماشينا، تراكتور) تاپسىرامىن. ساباق سوڭىنان وسى سۋرەتتەر بويىنشا جىلدام، ءارى ءبىلىمدى توپتى انىقتايمىز.
4 – ەسەپ.
ەسەپتى تالداۋ، قىسقاشا شارتىن جازۋ. وسى ەسەپتەردە جىلدامدىق، ۋاقىت جانە قاشىقتىقتىڭ قايسىلارى بەلگىلى؟ قايسىسى بەلگىسىز؟ بەلگىسىزدى قالاي تاباسىڭ؟
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.