جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى دەنە تاربيەسىنىڭ مىندەتتەرى
جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى دەنە تاربيەسىنىڭ مىندەتتەرى
جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى قاتارىنا 9 - 11 سىنىپتاردا وقيتىن 16 - 18 جاستاعى وقۋشىلار جاتادى. وسى جاستاعى وقۋشىلاردىڭ دەنە تاربيەسى مىندەتتەرى تومەندەگىدەي:
- دەنەنى ماقساتتى تۇردە جان - جاقتى، ۇيلەسىمدى دامىتۋ؛ دەنە تاربيەسى جاتتىعۋلارىن، گيگيەنالىق جانە سىرتقى ورتا اسەرلەرىن دەنساۋلىقتى نىعايتۋعا قولدانۋ ىسكەرلىگىن، قوبالجۋعا (سترەسس) قارسىلىق مۇمكىنشىلىكتەرىن قالىپتاستىرۋ؛ جوعارى دەنساۋلىق دەڭگەيىنىڭ، جان - جاقتى دەنە دايىندىعىنىڭ قازىرگى قوعامعا دا، ءوزى ءۇشىن دە قاجەت ەكەنىن سانالارىندا قالىپتاستىرۋ؛
- نەگىزگى بازالىق سپورت تۇرلەرى (جەڭىل اتلەتيكا، گيمناستيكا، سپورتتىق ويىندار، شاڭعى سپورتى، سۋدا ءجۇزۋ) جاتتىعۋلارىن ارى قاراي ۇيرەنۋ، جەتىلدىرۋ، جوعارى قيمىل ەپتىلىگىنە دەيىن مەڭگەرۋ؛
- دەنە قاسيەتتەرىن، كۇشتى، كۇش - جىلدامدىعىن، توزىمدىلىكتى، يكەمدىلىكتى، قوزعالىس ارەكەتتەرىن تەز باسقارا، قۇرا الۋ ەپتىلىگىن، اعزانىڭ تەز قالپىنا كەلە الۋ قابىلەتتىلىگىن ت. ب. قاسيەت، قابىلەتتەردى ارى قاراي دامىتۋ؛
- قوزعالىس بەلسەندىلىگىنىڭ، سپورتتىق جاتتىعۋدىڭ زاڭدىلىقتارى تۋرالى، دەنە تاربيەسى جاتتىعۋلارىنىڭ كەلەشەك ومىرلەرىندەگى ەڭبەك ەتۋلەرىنە، اسكەر قاتارىندا بولاتىن كەزدەرىندەگى، اتا - انا قىزمەتتەرىن ورىندايتىن كەزدەرىندەگى ماڭىزى تۋرالى، ءبىلىم نەگىزدەرىن قالىپتاستىرۋ؛
- دەنە تاربيەسى جاتتىعۋلارىمەن، وزدەرىنىڭ اينالىسىپ جۇرگەن سپورت تۇرلەرىمەن تۇراقتى، جۇيەلى جاتتىعۋ ادەتتەرى مەن داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛ بەكىتۋ؛
- ونەگەلىك، كوپشىلدىك، ومىرگە دۇرىس كوزقاراس، ءوزىن - ءوزى باعالاي ءبىلۋ قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ، الدىعا قويعان ماقساتقا ۇمتىلۋشىلىق، وزىنە سەنىمدىلىك، شىدامدىلىق، ۇستامدىلىق، سابىرلىلىق قاسيەتتەرىن دامىتۋ؛
- تۇلعا رەتىندە پسيحيكالىق جانە وزىندىك قاسيەتتەرىن ارى قاراي دامىتۋعا كومەكتەسۋ، پسيحيكالىق ءوزىن - ءوزى رەتتەۋ نەگىزدەرىنە ۇيرەتۋ.
3. 2. جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى دەنە دامۋىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى
جوعارى سىنىپ جاسىنداعى وقۋشىلاردىڭ دەنەسىنىڭ ءوسۋى مەن دامۋ ءۇردىسى بىرتىندەپ ارى قاراي جالعاسا بەرەدى. وقۋشى اعزاسىنىڭ مۇشەلەرى مەن جۇيەلەرى ءبىرقالىپتى جاعدايدا داميدى. جىنىستىق جەتىلۋ وسى كەزەڭدە تولىق اياقتالادى. وسى جاس كەزەڭىندە بويدىڭ ءوسۋى اقىرىنداپ، كەۋدەنىڭ كەڭدىگى، دەنە سالماعى كوبىرەك وسە باستايدى. ءجاسوسپىرىم ۇل بالالار قىزداردى بوي جانە دەنە سالماعى جاعىنان قۋىپ جەتىپ اسىپ كەتەدى. ولاردىڭ بويلارى قىزداردان 10 - 12 سم بيىك، سالماقتارى 5 - 8 كگ ارتىق بولادى. ولاردىڭ جالپى دەنە كولەمىمەن سالىستىرعانداعى بۇلشىق ەت كولەمى قىزداردىكىنە قاراعاندا 13 % كوپ، ال تەرى استىنداعى ماي تكانى 10% از بولادى. ءجاسوسپىرىم ۇلداردىڭ قىزدارعا قاراعاندا كەۋدەلەرى قىسقا، ال اياق - قولدارى ۇزىن بولىپ كەلەدى.
جوعارعى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ نەگىزگى سۇيەكتەرى وزدەرىنىڭ ءوسىپ بولۋ، قاتايۋ كەزەڭدەرىنە جەتە باستايدى. اتاپ ايتقاندا، جاۋىرىن سۇيەكتەرى جىگىتتەردە 19 - 20 جاستا، قىزداردا 18 جاستا، توقپان جىلىك نەمەسە يىق سۇيەكتەرى 20 - 25 جاستا قاتايادى. كارى جىلىكتىڭ قاتايۋى 20 - 25 جاستا جىگىتتەردە، 17 - 20 جاستا قىزداردا اياقتالادى. شىنتاق سۇيەگىنىڭ ءوسۋى جىگىتتەردە 18 - 20 جاستا اياقتالادى، بويجەتكەندەردە ءسال ەرتە قاتايادى. بىلەزىك سۇيەكتەرىنىڭ قاتايۋى 14 - 16 جاستا، ساۋساق سۇيەكتەرى 16 - 18 جاستا قاتىپ، اياقتالادى. جامباس بەلدەۋىنىڭ سۇيەكتەرى: ورتان جىلىك 18 - 20 جاستا ءوسۋىن توقتاتادى، اسىقتى جىلىك پەن ونىڭ شىبىعىنىڭ سۇيەكتەرى قىزداردا 16 - 18، جىگىتتەردە 19 - 20 جاسقا دەيىن ءوسىپ، ودان ءارى قاراي ءوسۋىن توقتاتادى. تابان سۇيەكتەرىنىڭ: وكشە، باقايشاق جانە اياق ساۋساقتارىنىڭ ءوسۋى بويجەتكەندەردە 16 - 18، جىگىتتەردە 18 - 20 جاسقا دەيىن بايقالادى. تابان كۇمبەزى 13 - 17 جاسقا دەيىن قالىپتاسادى. سوندىقتان دا بويجەتكەندەرگە 17 - 18 جاسقا دەيىن بيىك وكشەلى اياق كيىمدى كيۋگە بولمايدى. سەبەبى ونداي اياق كيىمدەر تابان كۇمبەزىنىڭ دۇرىس قالىپتاسپاۋىنا بايلانىستى اياقتى تەز شارشاتادى. بالالار مەن جاستاردىڭ اياق كيىمدەرىنىڭ وكشەسى 1، 5 - 2 سم بولعاندا تابان كۇمبەزى جاقسى بولىپ، تابان ەتتەرى مەن سىڭىرلەرى جاقسى داميدى. وسى كەزەڭدە سۇيەكتەرى قاتايعان جاستار اعزاسى ۇلكەن جۇكتەمەلەردى ءتوزىمدى قابىلدايدى.
سۇيەك اپپاراتىنىڭ بەكۋى بۇلشىق ەت، ءسىڭىر دامۋىمەن قاتار جۇرەدى. بۇلشىق ەتتەر تەز، بىركەلكى داميدى. جاستاردىڭ بۇلشىق ەتتەرىنىڭ كولەمى، كۇشتەرى وسەدى. وسى كەزەڭ – جاستاردىڭ بۇلشىق ەتتەرىنىڭ كۇشى مەن توزىمدىلىگىن دامىتۋعا ءتيىمدى ۋاقىت.
جىگىتتەرمەن سالىستىرعاندا قىزداردىڭ يىق بەلدەۋى بۇلشىق ەتتەرى ازداپ، جامباس بۇلشىق ەتتەرى جىلدام قارقىندا دامي باستايدى. كەۋدە كلەتكاسى، جۇرەك، وكپە، وكپەنىڭ اۋا سىيىمدىلىعى، تىنىس الۋ بۇلشىق ەتتەرىنىڭ كۇشى، اۋانى قابىلداۋ كولەمى دە قىزداردا جىگىتتەرگە قاراعاندا از بولىپ كەلەدى. سوندىقتان دا قىزداردىڭ قان اينالۋ جانە تىنىس الۋ ورگاندارىنىڭ فۋنكسيونالدىق مۇمكىنشىلىكتەرى تومەن بولادى.
جىگىتتەردىڭ جۇرەكتەرىنىڭ كولەمى قىزدارعا قاراعاندا 10 - 15 %- عا ۇلكەن، جۇرەك سوعۋ جيىلىگى 6 - 8 سوعۋ/ مينۋت از، جۇرەكتىڭ جيىرىلۋ كۇشى كۇشتى بولىپ كەلەدى دە، قان تامىرلارىنا كوپ قان مولشەرىن جىبەرەدى. سوندىقتان دا جىگىتتەردىڭ قان قىسىمدارى قىزدارعا قاراعاندا جوعارى بولادى. قىزدار جىگىتتەرگە قاراعاندا تەرەڭ دەم المايدى، ءجيى دەم الادى. ولاردىڭ وكپەلەرىنىڭ اۋا سىيىمدىلىعى جىگىتتەرگە قاراعاندا 100سم از بولىپ كەلەدى.
15 - 17 جاس كەزدەرىندە وقۋشىلاردىڭ سىرتقى ورتانى تانۋلارى تولىق قالىپتاسادى. ويلاۋ قىزمەتتەرى جوعارى دەڭگەيگە كوتەرىلەدى. ولاردىڭ قوزعالىس قۇرىلىمىن ءتۇسىنۋ قابىلەتتىلىگى جوعارىلايدى. كەڭىستىكتىڭ، ۋاقىتتىق قيمىل - ارەكەتتەردى جەكەلەي ۇعىنۋ، ءدال قايتالاۋ، بۇكىل قوزعالىستى تۇتاس ورىنداۋ مۇمكىنشىلىگى قالىپتاسادى.
جوعارى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ العا قويعان ماقساتتارعا جەتۋگە ۇمتىلۋشىلىعى، قاجىرلىلىعى، شارشاعان، بولدىرعان كەزدەردە شىداۋ قابىلەتتىلىكتەرى سەكىلدى ەرىك - جىگەر قاسيەتتەرى پايدا بولا باستايدى. ءبىراق ولاردىڭ باسقا مەكتەپ جاسىنداعى وقۋشىلارعا قاراعاندا دەنە قاسيەتتەرىنىڭ دامۋ پايىزدارى ازىراق بولادى. (5 - كەستە).
5 - كەستە – جوعارى مەكتەپ جاسىنداعى وقۋشىلاردىڭ دەنە قاسيەتتەرىنىڭ ءوسۋ قارقىنى (%)
دەنە قۋاتى
قاسيەتتەرى ------------------------جىلدىق ------------------ورتاشا دامۋى
جالپى دامۋى
------------------------------ جىگىتتەر ---- قىزدار ------ جىگىتتەر ----قىزدار
جىلدامدىق -------------------1، 5 ---------0، 2 ----------3، 1--------- 0، 5
كۇش ------------------------------ 14،0----------9، 0 ---------28، 0 ----- 18، 0
جالپى توزىمدىلىك ------------2، 1 ---------0، 7 ----------6، 4 -------- 2، 1
جىلدامدىق توزىمدىلىگى -----2، 1 ------ - 0، 6 ----------6، 3 ------ - 1، 8
كۇش توزىمدىلىگى ---------------- 8، 5 ------ - 2، 0 ----------26، 7------ - 6، 0
جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى قاتارىنا 9 - 11 سىنىپتاردا وقيتىن 16 - 18 جاستاعى وقۋشىلار جاتادى. وسى جاستاعى وقۋشىلاردىڭ دەنە تاربيەسى مىندەتتەرى تومەندەگىدەي:
- دەنەنى ماقساتتى تۇردە جان - جاقتى، ۇيلەسىمدى دامىتۋ؛ دەنە تاربيەسى جاتتىعۋلارىن، گيگيەنالىق جانە سىرتقى ورتا اسەرلەرىن دەنساۋلىقتى نىعايتۋعا قولدانۋ ىسكەرلىگىن، قوبالجۋعا (سترەسس) قارسىلىق مۇمكىنشىلىكتەرىن قالىپتاستىرۋ؛ جوعارى دەنساۋلىق دەڭگەيىنىڭ، جان - جاقتى دەنە دايىندىعىنىڭ قازىرگى قوعامعا دا، ءوزى ءۇشىن دە قاجەت ەكەنىن سانالارىندا قالىپتاستىرۋ؛
- نەگىزگى بازالىق سپورت تۇرلەرى (جەڭىل اتلەتيكا، گيمناستيكا، سپورتتىق ويىندار، شاڭعى سپورتى، سۋدا ءجۇزۋ) جاتتىعۋلارىن ارى قاراي ۇيرەنۋ، جەتىلدىرۋ، جوعارى قيمىل ەپتىلىگىنە دەيىن مەڭگەرۋ؛
- دەنە قاسيەتتەرىن، كۇشتى، كۇش - جىلدامدىعىن، توزىمدىلىكتى، يكەمدىلىكتى، قوزعالىس ارەكەتتەرىن تەز باسقارا، قۇرا الۋ ەپتىلىگىن، اعزانىڭ تەز قالپىنا كەلە الۋ قابىلەتتىلىگىن ت. ب. قاسيەت، قابىلەتتەردى ارى قاراي دامىتۋ؛
- قوزعالىس بەلسەندىلىگىنىڭ، سپورتتىق جاتتىعۋدىڭ زاڭدىلىقتارى تۋرالى، دەنە تاربيەسى جاتتىعۋلارىنىڭ كەلەشەك ومىرلەرىندەگى ەڭبەك ەتۋلەرىنە، اسكەر قاتارىندا بولاتىن كەزدەرىندەگى، اتا - انا قىزمەتتەرىن ورىندايتىن كەزدەرىندەگى ماڭىزى تۋرالى، ءبىلىم نەگىزدەرىن قالىپتاستىرۋ؛
- دەنە تاربيەسى جاتتىعۋلارىمەن، وزدەرىنىڭ اينالىسىپ جۇرگەن سپورت تۇرلەرىمەن تۇراقتى، جۇيەلى جاتتىعۋ ادەتتەرى مەن داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛ بەكىتۋ؛
- ونەگەلىك، كوپشىلدىك، ومىرگە دۇرىس كوزقاراس، ءوزىن - ءوزى باعالاي ءبىلۋ قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ، الدىعا قويعان ماقساتقا ۇمتىلۋشىلىق، وزىنە سەنىمدىلىك، شىدامدىلىق، ۇستامدىلىق، سابىرلىلىق قاسيەتتەرىن دامىتۋ؛
- تۇلعا رەتىندە پسيحيكالىق جانە وزىندىك قاسيەتتەرىن ارى قاراي دامىتۋعا كومەكتەسۋ، پسيحيكالىق ءوزىن - ءوزى رەتتەۋ نەگىزدەرىنە ۇيرەتۋ.
3. 2. جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى دەنە دامۋىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى
جوعارى سىنىپ جاسىنداعى وقۋشىلاردىڭ دەنەسىنىڭ ءوسۋى مەن دامۋ ءۇردىسى بىرتىندەپ ارى قاراي جالعاسا بەرەدى. وقۋشى اعزاسىنىڭ مۇشەلەرى مەن جۇيەلەرى ءبىرقالىپتى جاعدايدا داميدى. جىنىستىق جەتىلۋ وسى كەزەڭدە تولىق اياقتالادى. وسى جاس كەزەڭىندە بويدىڭ ءوسۋى اقىرىنداپ، كەۋدەنىڭ كەڭدىگى، دەنە سالماعى كوبىرەك وسە باستايدى. ءجاسوسپىرىم ۇل بالالار قىزداردى بوي جانە دەنە سالماعى جاعىنان قۋىپ جەتىپ اسىپ كەتەدى. ولاردىڭ بويلارى قىزداردان 10 - 12 سم بيىك، سالماقتارى 5 - 8 كگ ارتىق بولادى. ولاردىڭ جالپى دەنە كولەمىمەن سالىستىرعانداعى بۇلشىق ەت كولەمى قىزداردىكىنە قاراعاندا 13 % كوپ، ال تەرى استىنداعى ماي تكانى 10% از بولادى. ءجاسوسپىرىم ۇلداردىڭ قىزدارعا قاراعاندا كەۋدەلەرى قىسقا، ال اياق - قولدارى ۇزىن بولىپ كەلەدى.
جوعارعى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ نەگىزگى سۇيەكتەرى وزدەرىنىڭ ءوسىپ بولۋ، قاتايۋ كەزەڭدەرىنە جەتە باستايدى. اتاپ ايتقاندا، جاۋىرىن سۇيەكتەرى جىگىتتەردە 19 - 20 جاستا، قىزداردا 18 جاستا، توقپان جىلىك نەمەسە يىق سۇيەكتەرى 20 - 25 جاستا قاتايادى. كارى جىلىكتىڭ قاتايۋى 20 - 25 جاستا جىگىتتەردە، 17 - 20 جاستا قىزداردا اياقتالادى. شىنتاق سۇيەگىنىڭ ءوسۋى جىگىتتەردە 18 - 20 جاستا اياقتالادى، بويجەتكەندەردە ءسال ەرتە قاتايادى. بىلەزىك سۇيەكتەرىنىڭ قاتايۋى 14 - 16 جاستا، ساۋساق سۇيەكتەرى 16 - 18 جاستا قاتىپ، اياقتالادى. جامباس بەلدەۋىنىڭ سۇيەكتەرى: ورتان جىلىك 18 - 20 جاستا ءوسۋىن توقتاتادى، اسىقتى جىلىك پەن ونىڭ شىبىعىنىڭ سۇيەكتەرى قىزداردا 16 - 18، جىگىتتەردە 19 - 20 جاسقا دەيىن ءوسىپ، ودان ءارى قاراي ءوسۋىن توقتاتادى. تابان سۇيەكتەرىنىڭ: وكشە، باقايشاق جانە اياق ساۋساقتارىنىڭ ءوسۋى بويجەتكەندەردە 16 - 18، جىگىتتەردە 18 - 20 جاسقا دەيىن بايقالادى. تابان كۇمبەزى 13 - 17 جاسقا دەيىن قالىپتاسادى. سوندىقتان دا بويجەتكەندەرگە 17 - 18 جاسقا دەيىن بيىك وكشەلى اياق كيىمدى كيۋگە بولمايدى. سەبەبى ونداي اياق كيىمدەر تابان كۇمبەزىنىڭ دۇرىس قالىپتاسپاۋىنا بايلانىستى اياقتى تەز شارشاتادى. بالالار مەن جاستاردىڭ اياق كيىمدەرىنىڭ وكشەسى 1، 5 - 2 سم بولعاندا تابان كۇمبەزى جاقسى بولىپ، تابان ەتتەرى مەن سىڭىرلەرى جاقسى داميدى. وسى كەزەڭدە سۇيەكتەرى قاتايعان جاستار اعزاسى ۇلكەن جۇكتەمەلەردى ءتوزىمدى قابىلدايدى.
سۇيەك اپپاراتىنىڭ بەكۋى بۇلشىق ەت، ءسىڭىر دامۋىمەن قاتار جۇرەدى. بۇلشىق ەتتەر تەز، بىركەلكى داميدى. جاستاردىڭ بۇلشىق ەتتەرىنىڭ كولەمى، كۇشتەرى وسەدى. وسى كەزەڭ – جاستاردىڭ بۇلشىق ەتتەرىنىڭ كۇشى مەن توزىمدىلىگىن دامىتۋعا ءتيىمدى ۋاقىت.
جىگىتتەرمەن سالىستىرعاندا قىزداردىڭ يىق بەلدەۋى بۇلشىق ەتتەرى ازداپ، جامباس بۇلشىق ەتتەرى جىلدام قارقىندا دامي باستايدى. كەۋدە كلەتكاسى، جۇرەك، وكپە، وكپەنىڭ اۋا سىيىمدىلىعى، تىنىس الۋ بۇلشىق ەتتەرىنىڭ كۇشى، اۋانى قابىلداۋ كولەمى دە قىزداردا جىگىتتەرگە قاراعاندا از بولىپ كەلەدى. سوندىقتان دا قىزداردىڭ قان اينالۋ جانە تىنىس الۋ ورگاندارىنىڭ فۋنكسيونالدىق مۇمكىنشىلىكتەرى تومەن بولادى.
جىگىتتەردىڭ جۇرەكتەرىنىڭ كولەمى قىزدارعا قاراعاندا 10 - 15 %- عا ۇلكەن، جۇرەك سوعۋ جيىلىگى 6 - 8 سوعۋ/ مينۋت از، جۇرەكتىڭ جيىرىلۋ كۇشى كۇشتى بولىپ كەلەدى دە، قان تامىرلارىنا كوپ قان مولشەرىن جىبەرەدى. سوندىقتان دا جىگىتتەردىڭ قان قىسىمدارى قىزدارعا قاراعاندا جوعارى بولادى. قىزدار جىگىتتەرگە قاراعاندا تەرەڭ دەم المايدى، ءجيى دەم الادى. ولاردىڭ وكپەلەرىنىڭ اۋا سىيىمدىلىعى جىگىتتەرگە قاراعاندا 100سم از بولىپ كەلەدى.
15 - 17 جاس كەزدەرىندە وقۋشىلاردىڭ سىرتقى ورتانى تانۋلارى تولىق قالىپتاسادى. ويلاۋ قىزمەتتەرى جوعارى دەڭگەيگە كوتەرىلەدى. ولاردىڭ قوزعالىس قۇرىلىمىن ءتۇسىنۋ قابىلەتتىلىگى جوعارىلايدى. كەڭىستىكتىڭ، ۋاقىتتىق قيمىل - ارەكەتتەردى جەكەلەي ۇعىنۋ، ءدال قايتالاۋ، بۇكىل قوزعالىستى تۇتاس ورىنداۋ مۇمكىنشىلىگى قالىپتاسادى.
جوعارى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ العا قويعان ماقساتتارعا جەتۋگە ۇمتىلۋشىلىعى، قاجىرلىلىعى، شارشاعان، بولدىرعان كەزدەردە شىداۋ قابىلەتتىلىكتەرى سەكىلدى ەرىك - جىگەر قاسيەتتەرى پايدا بولا باستايدى. ءبىراق ولاردىڭ باسقا مەكتەپ جاسىنداعى وقۋشىلارعا قاراعاندا دەنە قاسيەتتەرىنىڭ دامۋ پايىزدارى ازىراق بولادى. (5 - كەستە).
5 - كەستە – جوعارى مەكتەپ جاسىنداعى وقۋشىلاردىڭ دەنە قاسيەتتەرىنىڭ ءوسۋ قارقىنى (%)
دەنە قۋاتى
قاسيەتتەرى ------------------------جىلدىق ------------------ورتاشا دامۋى
جالپى دامۋى
------------------------------ جىگىتتەر ---- قىزدار ------ جىگىتتەر ----قىزدار
جىلدامدىق -------------------1، 5 ---------0، 2 ----------3، 1--------- 0، 5
كۇش ------------------------------ 14،0----------9، 0 ---------28، 0 ----- 18، 0
جالپى توزىمدىلىك ------------2، 1 ---------0، 7 ----------6، 4 -------- 2، 1
جىلدامدىق توزىمدىلىگى -----2، 1 ------ - 0، 6 ----------6، 3 ------ - 1، 8
كۇش توزىمدىلىگى ---------------- 8، 5 ------ - 2، 0 ----------26، 7------ - 6، 0
You Might Also Like
