InfoHub Logo

اشىق تاربيە ساعاتى
تاقىرىبى: جول اپاتى ايتىپ كەلمەيدى
بىلىمدىلىك ماقساتى: وقۋشىلاردى جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىمەن تانىستىرۋ، باعدارشام سيگنالدارىن مەڭگەرتۋ، كوشەدە دۇرىس جۇرۋگە ۇيرەتۋ. تەمىرجولدا، اۋەدە، جەردە جولدا ءجۇرۋ ەرەجەلەرىمەن تانىستىرۋ، جول اپاتىنان ساقتاندىرۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ كوشەدەگى مىنەز - قۇلىعىن، ءوزىن - ءوزى ۇستاۋىن، جول ەرەجەسىنە بايلانىستى سانا - سەزىمىن دامىتۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلاردى سابىرلىلىققا، بايقاعىشتىققا، قيىن جاعدايدا قايىرىمدى بولۋعا، كومەك كورسەتە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: „كوشە جانە مەن”، „باعدارشام”، „وقۋشىلار شىعارماشىلىعى” „باسپا ءسوز ماتەريالدارى” تاقىرىبىنداعى فوتوستەندتەر، „ كولىكتەردىڭ تۇرلەرى” تاقىرىبىنداعى جيناقتاما. ت. ب.

تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى.
ۇيىمداستىرۋ:
پسيحولوگيالىق دايىندىق: ءبىز ادەپتى بالامىز،
ءبىز ەرەكشە بولامىز.
قوناقتاردى كورگەندە،
سالەمەتسىزدەر مە؟- دەپ
امانداسىپ الامىز.
سۇراق - جاۋاپ.
- بالالار، اتا - انامىز قايدا بارادى؟
- جۇمىسقا، بازارعا، كورشى اۋىلعا، باسقا قالاعا بارادى.
- ولار نەمەن جۇرەدى؟
- جەڭىل كولىك، گازەل، اۆتوبۋس، پوەزد، ۇشاقپەن جۇرەدى.
ءمۇعالىم:- كولىكتەر نە ءۇشىن قاجەت؟ (ءتىل دامىتۋ)
(بالالاردىڭ جاۋاپتارىن تىڭداۋ)
ستو تەحنولوگياسى بويىنشا
(ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ بايقامپازدىق قابىلەتىن دامىتۋ)
الىسقا جەتكىزەدى، قىستا توڭدىرمايدى، جازدا ىستىقتامايسىڭ، كيىمىڭ لاس بولمايدى، مۋزىكا تىڭدايسىڭ، ىشىندە وتىرىپ تاماق شەسىڭ
كوپ اقشاعا ساتىپ الاسىڭ، بولشەكتەرىن ساتىپ الۋعا، جانارماي الۋعا اقشا جۇمسايسىڭ، جول اپاتىنا ۇشىراتادى.

ولاي بولسا بالالار كولىكتەردىڭ بارلىعى بىزگە ۇنەمى پايدا اكەلمەيدى ەكەن.
مەن سەندەرگە جۇمباق ايتامىن(ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ)
قاتار جاتقان قوس بىلەك،
ۇستىنەن كەلەر كۇش ۇدەپ. (جاۋابى: تەمىرجول)
- كىم پوەزدعا ءمىنىپ كوردى؟ (وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن تىڭداۋ)
ءمۇعالىم: پويىزعا توقتاعاننان كەيىن ءمىنۋ كەرەك، تەرەزەدەن باسىڭدى شىعارۋعا بولمايدى، پوەزد توقتاعاننان كەيىندە ءتۇسۋ كەرەك، سەكىرىپ تۇسۋگە بولمايدى. تەمىرجولدا دا اپاتتار بولىپ تۇرادى. جىل سايىن كوپتەگەن ادامدار زارداپ شەگىپ جاراقات الادى. سوندىقتان تەمىرجول بويىنداعى اپاتتان دا ءارقاشان ساق بولۋىمىز كەرەك. (ءومىر قاۋىپسىزدىگى تاربيەسىن بەرۋ)

جۇمباق: قۇستان اۋمايدى،
كوكتەن زاۋلايدى. (جاۋابى: ۇشاق)
كىم ۇشاققا ءمىنىپ كوردى؟ (ءتىل دامىتۋ)
مەن ءمىنىپ كوردىم. باسقا قالالارعا بارىپ كوردىم.
ءمۇعالىم: ۇشاقتا اتا - اناڭنىڭ قاسىندا بولۋ كەرەك. ۇشاقتا قوزعالماي وتىرۋ، بەلبەۋ تاعۋ كەرەك. ۇشاقتىڭ ىشىندە ءارلى - بەرلى جۇرۋگە، جۇگىرۋگە بولمايدى. جولاۋشىلار مىنگەن ۇشاقتار جول ەرەجەسىن بۇزعاندىقتان اپات بولىپ كوپتەگەن جولاۋشىلار باراتىن جەرىنە جەتە الماي قازا بولادى. سوندىقتان سەندەر ۇشاقتا ءتارتىپتى بولۋلارىڭ كەرەك. جول سەرىك تەرىنىڭ ايتقانىن تىڭداۋ قاجەت.
(ءومىر قاۋىپسىزدىگى تاربيەسىن بەرۋ)
- بالالار مەن سەندەرگە تاعى ءبىر جۇمباق جاسىرامىن. مۇقيات تىڭداڭدار.
جۇمباق:
بۇيىرماپتى باس تا، اۋىز دا، قۇلاق تا،
باقىرايعان ءۇش كوزى بار ءبىراق تا ول نە؟
(باعدارشام)
كورىنىس.
باعدارشام: سالەمەتسىڭدەر مە بالالار!
ءمۇعالىم: ءسىز كىم بولاسىز؟ نەگە كوڭىلسىزسىز؟
باعدارشام: مەنى تانىماي قالدىڭدار ما؟ مەن – باعدارشاممىن. اۋا - رايى قولايسىز بولعاندىقتان، قاتتى جەل تۇرىپ، شامدارىم سىنىپ قالدى. ەندى كوشە ءتارتىبى بۇزىلىپ كولىكتەر مەن جاياۋ جۇرگىنشىلەر جول ەرەجەسىن بۇزىپ جاتىر. بالالار ەكرانعا نازار اۋدارايىق. نە كورىپ تۇرسىڭدار: (سويلەۋ مادەنيەتىنە تاربيەلەۋ)
- كوشەدە ادامدار مەن كولىكتەر قالاي ءجۇرۋ كەرەكتىگىن بىلمەي ءبىر - بىرىنە كەدەرگى كەلتىرۋدە.
(ەكرانعا قاراپ وزدەرى قورىتىندى شىعارادى)

باعدارشام:
مەن سىزدەرگە ءبىر وقيعانى ايتىپ بەرەيىن.

كورىنىس.
ەكى بالداققا سۇيەنگەن ەسەك كەلە جاتادى. الدىنان ارىستان شىعادى.
(ەكەۋى قول الىسىپ امانداسادى)
ارىستان: ەسەك، قايدا باراسىڭ؟
ەسەك: بازارعا بارا جاتىرمىن.
ارىستان: اياعىڭا نە بولدى؟
ەسەك: جول اپاتىنا ۇشىرادىم.
ارىستان: باعدارشامعا قارامادىڭ با؟
ەسەك: دوسىممەن سويلەسىپ كەلە جاتىپ بايقاماي قالدىم.
ارىستان: ەسەك، سەن بولاشاقتا ماي قىزمەتكەرىنىڭ كەڭەسىن ەسىڭنەن شىعارما.
سونى بارلىق اڭدارعا جەتكىز. (ارىستان ماي قىزمەتكەرىن شاقىرادى)

ماي قىزمەتكەرى: (ەسەككە قاراپ، بالالارعا قاراپ)
1. جولدا جۇرگەندە باعدارشامعا مۇقيات قاراڭدار.
2. اتا-انالارىڭسىز جولعا شىقپاڭدار.
3. جولدا دوپ ويناماڭدار. جول اپاتى ايتىپ كەلمەيدى.
ءمۇعالىم: بالالار جول اپاتىنىڭ قانداي سەبەپتەرى بار دەپ ويلايسىڭدار؟

- جۇرگىزۋشى ماس كۇيىندە كولىك جۇرگىزسە؛
- قاتتى شارشاپ، ۇيىقتاپ كەتسە؛
- كولىك بۇزىق بولسا؛
- جول ەرەجەسىن بۇزسا؛
- باعدارشامعا قاراماسا؛؛
ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى: ولاي بولسا بالالار اراق ىشكەن ادام كولىك جۇرگىزبەۋ كەرەك، قاتتى شارشاسا ۇيىقتاپ الۋ كەرەك، قالا ىشىندە جوعارى جىلدامدىقپەن جۇرۋگە بولمايدى، كولىك بۇزىق بولسا جوندەتۋ كەرەك.
جول اپاتى كەزىندە ادامدارعا العاشقى كومەك كورسەتىڭدەر. ول ءۇشىن كولىكتەگى قوبديشا سەندەرگە قىزمەت ەتەدى. (جەدەل جاردەم كەلگەنگە دەيىن كومەك كورسەتۋدى ۇيرەتۋ)
سۇراق: بالالار باعدارشام تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
(شاردى پايدالانىپ قيمىلدى ويىن ۇيىمداستىرۋ.) وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ
گۇلناز: قىزىل كوزىن اشقاندا
سىنىق سۇيەم باسپا العا.
مەرەكە: سارى كوزىن اشقاندا.
قاراپ قالما اسپانعا.
ۆەنەرا: جاسىل كوزىن اشقاندا،
وتە بەرگىن جاسقانبا.
ءمۇعالىم: قۇرمەتتى باعدارشام، ءبىزدىڭ بالالار ساعان كوشەلەرگە قوياتىن كوپتەگەن باعدارشامدار دايىنداپ بەرەدى. (بالالار شارشىدان دوڭگەلەك قيىپ الىپ باعدارشام دايىندايدى) قول ەڭبەگى ساباعىمەن بايلانىستىرۋ.

باعدارشام: سەندەردىڭ جاساعان باعدارشامدارىڭدى الىپ كوشە قيىلىستارىنا قويامىن. سەندەردى جول اپاتىنان وسى باعدارشامدار قۇتقارادى.

باعدارشام: كەل، بالالار ويناڭدار
باعدارشامعا قاراڭدار.
جانعان كەزدە كوزدەرىم،
ەرەجەنى بۇزباڭدار.

بالالار: ۇلكەن ءبىزدىڭ قالامىز
ەستە ساقتاپ الامىز.
قىزىل، جاسىل، سارى شام
كوشەدە تۇر باعدارشام.
(بالالار ەكرانعا قارايدى، ءوز ورنىندا تۇرعان باعدارشامدى كورەدى)
ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى: باعدارشام - ءبىزدىڭ دوسىمىز. ول ءبىزدى جول اپاتىنان قۇتقارادى. بىزگە ءجيى - ءجيى كەلىپ تۇر.
مۋزىكا وينالادى „بالالىق شاق” ءانى حورمەن ايتىلادى.
باعدارشام: سەندەرگە ريزامىن. ساۋ بولىڭدار.
ءمۇعالىم جول بەلگىلەرىنىڭ تۇرلەرىمەن، كولىكتىڭ تۇرلەرىمەن، وقۋشىلار شىعارماشىلىعىمەن، باسپا ءسوز ماتەريالدارىمەن تانىستىرىپ قورىتىندى جاسايدى.