جومارت كۇز!
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم، شىعارماشىلىق (داستۇردەن تىس ۇيىمداستىرىلعان كىرىككەن وقۋ ءىس - ارەكەتى)
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: قۇراستىرۋ، ءان - كۇي
تاقىرىبى: «جومارت كۇز!»
ماقساتى:
ا) بالالارعا قورشاعان ورتاداعى ءتۇرلى قۇبىلىستاردى جانە كۇز كەرەمەتىن ناقتى ايقىنداپ اشۋعا، تابيعاتتى سۇيۋگە ۇيرەتۋ. ساحنادا وزدەرىن ەركىن ۇستاۋعا، كوركەم ادەبي تىلمەن سويلەۋگە تاربيەلەۋ.
ءا) بالالاردىڭ ارتىستىك قابىلەتىن دامىتۋ، يناباتتى، ىسكەر، مادەنيەتتى، جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ.
ب) ۇقىپتىلىققا، شىمىر، شاپشاڭ وي جۇيرىكتىگىنە، تالعامپازدىققا، تازا ادەمى بولۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: ساحنادا كۇز كورىنىستەرى، شارلار، تاقتا.
قايىرلى كۇن! قايىرلى كۇن! قايىرلى كۇن! ەل بايلىعىن ارتتىرعان بەرەكەلى كۇز ايى دا كەلدى. كۇز ايى سىزدەرگە ب ا ق – بەرەكە اكەلسىن، دەندەرىڭىزگە ساۋلىق، ومىرلەرىڭىزگە ءسان – سالتانات اكەلسىن! ولاي بولسا، بۇگىنگى «جاس ۇلان» توبىنىڭ «جومارت كۇز» اتتى ۇلگىلى وقۋ ءىس - ارەكەتىن تاماشالاۋعا شاقىرامىن!
بالالار مۋزىكامەن كىرەدى
بالالار شاتقا تولسىن كوڭىلدەرىڭ،
تاۋسىلماسىن ءان مەن جىر ونەرلەرىڭ
«ىرعاق» ءبيىن بيلەيدى كۇلىم قاعىپ،
«جاس ۇلاننىڭ» سۇيكىمدى بوبەكتەرى
شاتتىق شەڭبەرى
باۋلىپ اپا، اعامىز،
قۇستاي قانات قاعامىز.
جاقسى بولىپ وسۋگە،
ءبىز تىرىسىپ باعامىز.
ەلگە سالەم بەرەمىز،
ونەگەلى ورەنبىز.
بىلەر قازاق بالاسى:
«سالەم - ءسوزدىڭ اناسى».
ارمىسىزدار، حالايىق،
بارمىسىزدار حالايىق!
كۇزگى تويدى جۇپ جازباي،
كەلىڭدەر قارسى الايىق!
- بالالار ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇز مەزگىلى.
- كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
ءۇش اي بار: قىركۇيەك، قازان، قاراشا
قاراڭدارشى! كۇز مەزگىلىندە جان - جاقتىڭ ءبارى التىن سارى التىنعا بويالادى. ال، بالالار، ولاي بولسا وسى كۇز مەزگىلىنە ارنالعان تاقپاقتارىمىزدى ايتايىق.
ارسلان، ىنكار، اياۋلىم
جاڭا تاقىرىپ:
بالالاردى ەكى توپكا ءبولىپ، وقۋ ءىس – ارەكەتىن سايىس تۇرىندە وتكىزەمىز.
الدىمەن بالالارعا كۇز مەزگىلىنىڭ سۋرەتىن قۇراستىرۋعا ارنالعان قيىندىلار بەرەمىز. ول قيىندىلاردى گەومەتريالىق پىشىندەردەن جاسايمىز (دەنەش تەحنولوگياسىنا سۇيەنەمىز. ءۇشبۇرىش، سوپاقشا، ءتورتبۇرىش). پىشىندەردەن اعاشتىڭ ءدىڭىن جاسايدى، سودان سوڭ جاپىراقتاردىڭ استىنا بوياۋ جاعىپ، ونى اعاشقا قويۋ ارقىلى اعاشتى جاپىراقتارمەن بەزەندىرەدى. اسپانداعى بۇلتتاردى ساۋساققا كوك ءتۇستى جاعۋ ارقىلى، ءىشىن بوياۋمەن تولتىرىپ شىعادى(ويىن تەحنولوگياسىنا سۇيەنەمىز). ساۋساق موتوريكاسىمەن جۇمىس جاساۋ داعدىسىن دامىتامىز. تاقتامەن جۇمىس جاسايمىز. اعاشتىڭ، بۇلتتاردىڭ، جاپىراقتاردىڭ، سۋرەتتەرىن قۇراستىرۋ ارقىلى كۇزدىڭ پەيزاجىن جاساپ شىعارادى.
سەرگىتۋ ءساتى.
بىزدەردە ويىن - ساۋىق باستالادى
تاماشا بي بيلەيدى ءان سالادى.
قوشەمەتتەپ، قول سوعىپ وتىرالىق
ۇمىتارسىز كۇنى بويعى شارشاعاندى
بالالار شاتقا تولسىن كوڭىلدەرىڭ،
تاۋسىلماسىن ءان مەن جىر ونەرلەرىڭ
«ىرعاق» ءبيىن بيلەيدى كۇلىم قاعىپ
«جاس ۇلان» توبىنىڭ بيشىلەرى
« ىرعاق» ءبيىن تاماشالايىق
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس – ارەكەتىن قورىتىندىلايمىز
التىن كۇز بارىمىزگە شۋاق شاشسىن،
كوڭىلدى سەرىپپەلى كۇيىن اشسىن.
ب ا ق پەنەن شاتتىق بىرگە قاتار قونىپ،
بەرەكە بىرلىكپەنەن ورتاقتاسسىن!
بالالاردىڭ جاساعان جۇمىستارىن باعالايمىز، ماداقتايمىز.
بالاباقشا ەلىمىزدىڭ قانى - جانى،
وسىدان باستالادى ءبارى - ءبارى.
بۇگىنگى «التىن كۇزدەي» مەرەكەدە
شىرقالسىن «التىن كۇزدىڭ» ءانى تاعى
«التىن كۇز!» ءانىن بارلىعىمىز ورىنداپ، ۇلگىلى وقۋ ءىس - ارەكەتىن اياقتايمىز!
وسىمەن بۇگىنگى «جاس ۇلان» توبىنىڭ ۇيىمداستىرىلعان ۇلگىلى وقۋ ءىس – ارەكەتى اياقتالدى. زەيىن قويىپ تىڭداعاندارىڭىزعا راحمەت!
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: قۇراستىرۋ، ءان - كۇي
تاقىرىبى: «جومارت كۇز!»
ماقساتى:
ا) بالالارعا قورشاعان ورتاداعى ءتۇرلى قۇبىلىستاردى جانە كۇز كەرەمەتىن ناقتى ايقىنداپ اشۋعا، تابيعاتتى سۇيۋگە ۇيرەتۋ. ساحنادا وزدەرىن ەركىن ۇستاۋعا، كوركەم ادەبي تىلمەن سويلەۋگە تاربيەلەۋ.
ءا) بالالاردىڭ ارتىستىك قابىلەتىن دامىتۋ، يناباتتى، ىسكەر، مادەنيەتتى، جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ.
ب) ۇقىپتىلىققا، شىمىر، شاپشاڭ وي جۇيرىكتىگىنە، تالعامپازدىققا، تازا ادەمى بولۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: ساحنادا كۇز كورىنىستەرى، شارلار، تاقتا.
قايىرلى كۇن! قايىرلى كۇن! قايىرلى كۇن! ەل بايلىعىن ارتتىرعان بەرەكەلى كۇز ايى دا كەلدى. كۇز ايى سىزدەرگە ب ا ق – بەرەكە اكەلسىن، دەندەرىڭىزگە ساۋلىق، ومىرلەرىڭىزگە ءسان – سالتانات اكەلسىن! ولاي بولسا، بۇگىنگى «جاس ۇلان» توبىنىڭ «جومارت كۇز» اتتى ۇلگىلى وقۋ ءىس - ارەكەتىن تاماشالاۋعا شاقىرامىن!
بالالار مۋزىكامەن كىرەدى
بالالار شاتقا تولسىن كوڭىلدەرىڭ،
تاۋسىلماسىن ءان مەن جىر ونەرلەرىڭ
«ىرعاق» ءبيىن بيلەيدى كۇلىم قاعىپ،
«جاس ۇلاننىڭ» سۇيكىمدى بوبەكتەرى
شاتتىق شەڭبەرى
باۋلىپ اپا، اعامىز،
قۇستاي قانات قاعامىز.
جاقسى بولىپ وسۋگە،
ءبىز تىرىسىپ باعامىز.
ەلگە سالەم بەرەمىز،
ونەگەلى ورەنبىز.
بىلەر قازاق بالاسى:
«سالەم - ءسوزدىڭ اناسى».
ارمىسىزدار، حالايىق،
بارمىسىزدار حالايىق!
كۇزگى تويدى جۇپ جازباي،
كەلىڭدەر قارسى الايىق!
- بالالار ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇز مەزگىلى.
- كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
ءۇش اي بار: قىركۇيەك، قازان، قاراشا
قاراڭدارشى! كۇز مەزگىلىندە جان - جاقتىڭ ءبارى التىن سارى التىنعا بويالادى. ال، بالالار، ولاي بولسا وسى كۇز مەزگىلىنە ارنالعان تاقپاقتارىمىزدى ايتايىق.
ارسلان، ىنكار، اياۋلىم
جاڭا تاقىرىپ:
بالالاردى ەكى توپكا ءبولىپ، وقۋ ءىس – ارەكەتىن سايىس تۇرىندە وتكىزەمىز.
الدىمەن بالالارعا كۇز مەزگىلىنىڭ سۋرەتىن قۇراستىرۋعا ارنالعان قيىندىلار بەرەمىز. ول قيىندىلاردى گەومەتريالىق پىشىندەردەن جاسايمىز (دەنەش تەحنولوگياسىنا سۇيەنەمىز. ءۇشبۇرىش، سوپاقشا، ءتورتبۇرىش). پىشىندەردەن اعاشتىڭ ءدىڭىن جاسايدى، سودان سوڭ جاپىراقتاردىڭ استىنا بوياۋ جاعىپ، ونى اعاشقا قويۋ ارقىلى اعاشتى جاپىراقتارمەن بەزەندىرەدى. اسپانداعى بۇلتتاردى ساۋساققا كوك ءتۇستى جاعۋ ارقىلى، ءىشىن بوياۋمەن تولتىرىپ شىعادى(ويىن تەحنولوگياسىنا سۇيەنەمىز). ساۋساق موتوريكاسىمەن جۇمىس جاساۋ داعدىسىن دامىتامىز. تاقتامەن جۇمىس جاسايمىز. اعاشتىڭ، بۇلتتاردىڭ، جاپىراقتاردىڭ، سۋرەتتەرىن قۇراستىرۋ ارقىلى كۇزدىڭ پەيزاجىن جاساپ شىعارادى.
سەرگىتۋ ءساتى.
بىزدەردە ويىن - ساۋىق باستالادى
تاماشا بي بيلەيدى ءان سالادى.
قوشەمەتتەپ، قول سوعىپ وتىرالىق
ۇمىتارسىز كۇنى بويعى شارشاعاندى
بالالار شاتقا تولسىن كوڭىلدەرىڭ،
تاۋسىلماسىن ءان مەن جىر ونەرلەرىڭ
«ىرعاق» ءبيىن بيلەيدى كۇلىم قاعىپ
«جاس ۇلان» توبىنىڭ بيشىلەرى
« ىرعاق» ءبيىن تاماشالايىق
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس – ارەكەتىن قورىتىندىلايمىز
التىن كۇز بارىمىزگە شۋاق شاشسىن،
كوڭىلدى سەرىپپەلى كۇيىن اشسىن.
ب ا ق پەنەن شاتتىق بىرگە قاتار قونىپ،
بەرەكە بىرلىكپەنەن ورتاقتاسسىن!
بالالاردىڭ جاساعان جۇمىستارىن باعالايمىز، ماداقتايمىز.
بالاباقشا ەلىمىزدىڭ قانى - جانى،
وسىدان باستالادى ءبارى - ءبارى.
بۇگىنگى «التىن كۇزدەي» مەرەكەدە
شىرقالسىن «التىن كۇزدىڭ» ءانى تاعى
«التىن كۇز!» ءانىن بارلىعىمىز ورىنداپ، ۇلگىلى وقۋ ءىس - ارەكەتىن اياقتايمىز!
وسىمەن بۇگىنگى «جاس ۇلان» توبىنىڭ ۇيىمداستىرىلعان ۇلگىلى وقۋ ءىس – ارەكەتى اياقتالدى. زەيىن قويىپ تىڭداعاندارىڭىزعا راحمەت!
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «زاتتىڭ كۇيلەرى جانە ولاردى مولەكۋلالى – كينەتيكالىق كوزقاراس نەگىزىندە ءتۇسىندىرۋ».
