- 13 قاز. 2022 00:00
- 214
ءجۋرناليستىڭ قىزمەتى قانشالىقتى ەركىن؟
ءجۋرناليستىڭ قىزمەتى قانشالىقتى ەركىن دەگەن ساۋالعا جاۋاپ بەرمەس بۇرىن ءجۋرناليستىڭ كىم ەكەنىنە كوز جۇگىرتەيىك. جۋرناليست ەڭ الدىمەن،اقپاراتقا تولى مايداننىڭ جاۋىنگەرى دەپ اتاساق قاتەلەسپەيمىز. سەبەبى كۇندەلىكتى ومىردە بولىپ جاتقان ۇلكەندى-كىشىلى جاڭالىقتار مەن اقپاراتتاردىڭ لاۋلاعان قارا قازانىندا قايناپ جۇرەدى. تەك ءوز ەلىندەگى ەمەس عالامداعى بولىپ جاتقان وقيعالاردىڭ جارشىسى. ناقتىراق ايتقاندا جاقسىلىق پەن جاماندىقتى قاتار ەستىپ،قوعامعا اينا قاتەسىز جەتكىزەتىن تۇلعا.
ءجۋرناليستىڭ كىم ەكەنىن ۇعىنساق كەلەسى كەزەكتە ءجۋرناليستىڭ قىزمەتى قانشالىقتى ەركىن دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەلىك.
قازىرگى كوز ىلەسپەس جىلدامدىقپەن دامىپ جاتقان بۇل زاماندا جۋرناليستيكا ماماندىعىنىڭ قارقىندى الدىعا جىلجۋى حاق. ياعني جۋرناليستەر قازىرگى تاڭدا وزدەرى قالاعان جاڭالىقتى كوپشىلىككە ەش كەدەرگىسىز تاراتا الادى. ءبىراق وكىنىشكە وراي ءبىزدىڭ ەلدە ءسوز ەركىندىگىنە رۇقسات جوق. - كوپتەگەن اۆتوريتارلىق ەلدەردىڭ ۇكىمەتى "مەملەكەت قاۋىپسىزدىگىن ساقتاپ، ەكونوميكانى وركەندەتۋ ءۇشىن قوعامداعى پىكىر قايشىلىعىن بارىنشا ازايتۋ كەرەك" دەيدى. ياعني قوعامدى قيراتۋشى كۇشكە اينالماۋى ءۇشىن ءباسپاسوزدى باقىلاۋعا الىپ، ءسوز ەركىندىگىن شەكتەۋ كەرەك دەگەن قاعيدانى ۇستانادى. سول سەبەپتى كوپتەگەن جۋرناليستەر ءوز ويلارىن،ايتار پىكىرلەرىن،تاراتار حابارلارىن بەلگىلى ءبىر تۇلعالاردىڭ سۇزگىسىنەن وتكىزۋ ارقىلى عانا حالىققا جەتكىزەدى. جۋرناليستەردىڭ قىزمەتىندە حابار تاراتار،توتەنشە وقيعالار نەمەسە حالىقارالىق جينالىستار وتەتىن جەرلەرگە بارۋعا تولىقتاي ەركىندىك بەرىلگەن. ياعني،ءتىپتى قان مايدان سوعىس بولىپ جاتسادا جۋرناليستەر سول جەردەن تىكەلەي حابار تاراتۋعا قاۋقارلى. «جۋرناليست دەگەن حالىقتىڭ قامىن، مۇڭدىنىڭ مۇڭىن مۇڭدايتىن شىنايى شىندىق تۋى»دەمەكشى بەيتاراپتىلىقتى ۇستانا وتىرىپ بيلىك پەن قوعامنىڭ اراسىنداعى التىن كوپىر بولىپ وتىر. جۋرناليستيكا-قىزىعى مەن شىجىعى مول،قيىندىعى مەن قىزىعى زور،شىعارماشىلىق جانداردىڭ بيىك ورىسىنە جەتكىزەتىن ماماندىق. سول ۇشىندە بۇل ماماندىقتى ەشقانداي سوزگە سىنىپ قالمايتىن قايتپاس قايسار، دارىندى،ەڭبەكقور،جاڭاشىلدىقتان قورىقپايتىن جاندار عانا تاڭداي الادى. ال الداعى ۋاقىتتا ءبىزدىڭ ەلدەگى اكتۋالدى ماسەلە ءسوز ەركىندىگىنە رۇقسات بەرىپ،جۋرناليستەر ءوز قۇقىقتارىن الادى دەگەن سەنىمدەمىن. البەتتە،تارتىپكە باعىنعان قۇل بولمايدى دەمەكشى،ءدال قازىرگى تاڭدا ءتارتىپ قانداي بولسا سوعان باعىنىپ،ءبىراق كەلەشەكتە ول دۇنيەلەردىڭ بولماۋىنا ات سالىسۋىمىز قاجەت.
ەرجان ەركەماي