جۇرت الدىندا سويلەۋ مادەنيەتى (كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى)
قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا جىلدىق كۇنتىزبەلىك جوسپار، 7 سىنىپ
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، قازاق ءتىلى 7 سىنىپ
تاقىرىپتار:
86. جۇرت الدىندا سويلەۋ مادەنيەتى
87. پورترەت
88. ديكتانت
89. قاتەمەن جۇمىس
90. ديالوگ
قازاق ءتىلى 7 – سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جۇرت الدىندا سويلەۋ مادەنيەتى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋىنە ىقپال ەتۋ. ويلاۋ شەبەرلىگىن سويلەۋ مادەنيەتىن ارتتىرۋ
ءا) وقۋشىلاردىڭ وقۋلىقپەن جۇمىس ىستەۋ داعدىلارىن جەتىلدىرە وتىرىپ، لوگيكالىق ويىن دامىتۋ جولداستىق كومەككە قاشاندا ءازىر بولۋ قاسيەتىنە، ۇلتتىق ءداستۇردى قاستەرلەۋگە ۇيرەتۋ.
ب) وقۋشىلاردى تىلدەرىن بۇرمالاماي اشىق، تازا سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتىل دامىتۋ ادىستەرى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پلاكات، كەسپە قاعازدار
حالىقتىق پەداگوگيكا
ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ: كوز جەتپەگەن جەرگە ءسوز جەتەدى
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ، سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرەمىن. وقۋشىلارعا بىرنەشە سۇراقتار قويامىن.
1. شىلاۋ دەگەنىمىز نە؟ 2. شىلاۋ نەشەگە بولىنەدى؟
3. سەپتەۋلىك شىلاۋ دەگەنىمىز نە؟ 4. جالعاۋلىق شىلاۋ دەگەنىمىز نە
5. ءتىل مادەنيەتى دەگەنىمىز نە؟ 6. ءتىل قانشا تۇردە قىزمەت ەتەدى؟
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
جۇرت الدىندا سويلەۋگە ادام بىرتە - بىرتە داعدىلانادى. سوندىقتان سويلەۋگە ۇيرەنۋدىڭ جولدارىن مەڭگەرۋ ءار ادامعا قاجەت نارسە. ول ءۇشىن، بىرىنشىدەن، ادام سويلەۋگە ءوزىن - ءوزى پسيحولوگيالىق جاعىنان دايىنداۋى ءتيىس. ءوز بويىنداعى قورقىنىشتى، سەنىمسىزدىكتى جويۋدىڭ بىردەن - ءبىر جولى – سول ءسوزدىڭ ايتىلۋ قاجەتتىگىنە دەگەن سەنىم، نە ايتاتىندى جانە نە ءۇشىن ايتاتىنىڭدى انىق ءتۇسىنۋ، ءوز ويىڭدى قالاي جەتكىزەتىنىڭدى جوسپارلاپ الۋ. ەكىنشىدەن، جۇرت الدىندا سويلەيتىن ءسوزدىڭ ماعىنالى، جۇيەلى شىعۋى ءۇشىن، ارينە، كۇندەلىكتى وقىپ، جينايتىن اقپاراتتاردىڭ ءمانى زور. اتاپ ايتقاندا، ءتۇرلى عىلىمي - كوپشىلىك ادەبيەتتەر، باسپا ءسوز ماتەريالدارى، كوركەم ادەبيەتتەر ساعان ۇلكەن كومەك بەرەدى. ولاردى جاي وقىپ قانا قويماي، ولاردان قاجەتىڭدى ىرىكتەپ جازىپ الىپ وتىرۋعا، دايەك سوزدەردى ارنايى قويىن كىتاپشاڭا ءتۇسىرىپ الۋعا داعدىلاناسىڭ، ول قاشان دا ساعان سۇيەنىش بولادى. ونىڭ ۇستىنە قالاممەن قاعازعا جازعانىڭ ويىڭا جازعانىڭ ەمەس پە؟! ءوزىڭنىڭ جەكە پاپكىڭدە گازەت - جۋرنال قيىندىلارىن، وزىڭە ەرەكشە اسەر ەتكەن سۇراقتاردى، ۇلكەن وقىمىستىلاردان ەستىگەن سوزدەرىڭدى جيناقتاۋدىڭ دا كومەگى ۇلكەن. ۇشىنشىدەن، سويلەۋ تەحنيكاسىنا توسەلۋىڭ قاجەت. وڭاشادا ايناعا قاراپ، ءوزىڭنىڭ بەت قۇبىلىسىڭدى بايقاپ، دەنە، قول قيمىلدارىڭدى باسقارۋعا ۇيرەنۋگە تىرىس. داۋىسىڭدى ايتاتىن سوزىڭە قاراي قۇبىلتۋ – تىڭداۋشىنى ەلىكتىرۋدىڭ ءبىر ءتاسىلى. ءسوزىڭ قانشا ءماندى بولسا دا، ونى سوعان لايىق اۋەنمەن، اۋەزبەن ايتا بىلمەسەڭ، ەڭبەگىڭ ەش بولاتىنىن جادىڭدا ۇستا! تورتىنشىدەن، اۋىزشا سويلەيتىن ءسوزىڭدى ەڭ اۋەلى جازباشا قۇرىپ ال. سوندا ءسوزىڭ ءارى جۇيەلى، ءارى كوركەم بولىپ شىعادى. ءبىراق، مۇمكىندىگىنشە، قاعازعا قاراماي سويلەۋگە داعدىلان. قاعازدان وقىپ سويلەۋ ءسوزدىڭ اسەرلىلىگىن تومەندەتەدى. بەسىنشىدەن، شەشەندەردىڭ سوزىنە ۇنەمى قۇلاق ءتۇرىپ ءجۇر. ءوزىڭ ۇلگى تۇتاتىن دوستارىڭنىڭ، مۇعالىمدەرىڭنىڭ، اتا - انالارىڭنىڭ ءسوزىن مۇقيات باقىلاپ، جاقسىسىن ۇيرەنۋدەن، جاماننان جيرەنۋدەن جالىقپا! ەگەر وسى كەڭەسكە قۇلاق اسىپ، ۇنەمى ەستە ۇستاساڭ، سەن دە وزىڭنەن كەيىنگىلەر ۇلگى الاتىن شەشەن بولارىڭ انىق. ساعان تابىس تىلەيمىز، وقۋشىم!
ءبىلىمدى بەكىتۋ: وقۋشىلاردىڭ تۇسىنبەگەن سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەمىن.
ءبىلىمدى باعالاۋ: وقۋشىلاردىڭ ىنتاسىنا قاراي، سۇراققا جاۋاپ بەرگەنىنە قاراي بىلىمدەرى باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما: وزدەرىڭ ۇناتاتىن ونەر ءتۇرى تۋرالى شاعىن شىعارما جازىڭدار. ماتىندەگى سوزدەردىڭ ماعىنالى، جۇيەلى، اسەرلى بولۋىنا كوڭىل بولىڭدەر. بيىلعى وتكەن گرامماتيكالىق تاقىرىپتاردىڭ پايداسى ءتيدى مە، وزىڭە ەسەپ بەر.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، قازاق ءتىلى 7 سىنىپ
تاقىرىپتار:
86. جۇرت الدىندا سويلەۋ مادەنيەتى
87. پورترەت
88. ديكتانت
89. قاتەمەن جۇمىس
90. ديالوگ
قازاق ءتىلى 7 – سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جۇرت الدىندا سويلەۋ مادەنيەتى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋىنە ىقپال ەتۋ. ويلاۋ شەبەرلىگىن سويلەۋ مادەنيەتىن ارتتىرۋ
ءا) وقۋشىلاردىڭ وقۋلىقپەن جۇمىس ىستەۋ داعدىلارىن جەتىلدىرە وتىرىپ، لوگيكالىق ويىن دامىتۋ جولداستىق كومەككە قاشاندا ءازىر بولۋ قاسيەتىنە، ۇلتتىق ءداستۇردى قاستەرلەۋگە ۇيرەتۋ.
ب) وقۋشىلاردى تىلدەرىن بۇرمالاماي اشىق، تازا سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتىل دامىتۋ ادىستەرى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پلاكات، كەسپە قاعازدار
حالىقتىق پەداگوگيكا
ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ: كوز جەتپەگەن جەرگە ءسوز جەتەدى
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ، سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرەمىن. وقۋشىلارعا بىرنەشە سۇراقتار قويامىن.
1. شىلاۋ دەگەنىمىز نە؟ 2. شىلاۋ نەشەگە بولىنەدى؟
3. سەپتەۋلىك شىلاۋ دەگەنىمىز نە؟ 4. جالعاۋلىق شىلاۋ دەگەنىمىز نە
5. ءتىل مادەنيەتى دەگەنىمىز نە؟ 6. ءتىل قانشا تۇردە قىزمەت ەتەدى؟
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
جۇرت الدىندا سويلەۋگە ادام بىرتە - بىرتە داعدىلانادى. سوندىقتان سويلەۋگە ۇيرەنۋدىڭ جولدارىن مەڭگەرۋ ءار ادامعا قاجەت نارسە. ول ءۇشىن، بىرىنشىدەن، ادام سويلەۋگە ءوزىن - ءوزى پسيحولوگيالىق جاعىنان دايىنداۋى ءتيىس. ءوز بويىنداعى قورقىنىشتى، سەنىمسىزدىكتى جويۋدىڭ بىردەن - ءبىر جولى – سول ءسوزدىڭ ايتىلۋ قاجەتتىگىنە دەگەن سەنىم، نە ايتاتىندى جانە نە ءۇشىن ايتاتىنىڭدى انىق ءتۇسىنۋ، ءوز ويىڭدى قالاي جەتكىزەتىنىڭدى جوسپارلاپ الۋ. ەكىنشىدەن، جۇرت الدىندا سويلەيتىن ءسوزدىڭ ماعىنالى، جۇيەلى شىعۋى ءۇشىن، ارينە، كۇندەلىكتى وقىپ، جينايتىن اقپاراتتاردىڭ ءمانى زور. اتاپ ايتقاندا، ءتۇرلى عىلىمي - كوپشىلىك ادەبيەتتەر، باسپا ءسوز ماتەريالدارى، كوركەم ادەبيەتتەر ساعان ۇلكەن كومەك بەرەدى. ولاردى جاي وقىپ قانا قويماي، ولاردان قاجەتىڭدى ىرىكتەپ جازىپ الىپ وتىرۋعا، دايەك سوزدەردى ارنايى قويىن كىتاپشاڭا ءتۇسىرىپ الۋعا داعدىلاناسىڭ، ول قاشان دا ساعان سۇيەنىش بولادى. ونىڭ ۇستىنە قالاممەن قاعازعا جازعانىڭ ويىڭا جازعانىڭ ەمەس پە؟! ءوزىڭنىڭ جەكە پاپكىڭدە گازەت - جۋرنال قيىندىلارىن، وزىڭە ەرەكشە اسەر ەتكەن سۇراقتاردى، ۇلكەن وقىمىستىلاردان ەستىگەن سوزدەرىڭدى جيناقتاۋدىڭ دا كومەگى ۇلكەن. ۇشىنشىدەن، سويلەۋ تەحنيكاسىنا توسەلۋىڭ قاجەت. وڭاشادا ايناعا قاراپ، ءوزىڭنىڭ بەت قۇبىلىسىڭدى بايقاپ، دەنە، قول قيمىلدارىڭدى باسقارۋعا ۇيرەنۋگە تىرىس. داۋىسىڭدى ايتاتىن سوزىڭە قاراي قۇبىلتۋ – تىڭداۋشىنى ەلىكتىرۋدىڭ ءبىر ءتاسىلى. ءسوزىڭ قانشا ءماندى بولسا دا، ونى سوعان لايىق اۋەنمەن، اۋەزبەن ايتا بىلمەسەڭ، ەڭبەگىڭ ەش بولاتىنىن جادىڭدا ۇستا! تورتىنشىدەن، اۋىزشا سويلەيتىن ءسوزىڭدى ەڭ اۋەلى جازباشا قۇرىپ ال. سوندا ءسوزىڭ ءارى جۇيەلى، ءارى كوركەم بولىپ شىعادى. ءبىراق، مۇمكىندىگىنشە، قاعازعا قاراماي سويلەۋگە داعدىلان. قاعازدان وقىپ سويلەۋ ءسوزدىڭ اسەرلىلىگىن تومەندەتەدى. بەسىنشىدەن، شەشەندەردىڭ سوزىنە ۇنەمى قۇلاق ءتۇرىپ ءجۇر. ءوزىڭ ۇلگى تۇتاتىن دوستارىڭنىڭ، مۇعالىمدەرىڭنىڭ، اتا - انالارىڭنىڭ ءسوزىن مۇقيات باقىلاپ، جاقسىسىن ۇيرەنۋدەن، جاماننان جيرەنۋدەن جالىقپا! ەگەر وسى كەڭەسكە قۇلاق اسىپ، ۇنەمى ەستە ۇستاساڭ، سەن دە وزىڭنەن كەيىنگىلەر ۇلگى الاتىن شەشەن بولارىڭ انىق. ساعان تابىس تىلەيمىز، وقۋشىم!
ءبىلىمدى بەكىتۋ: وقۋشىلاردىڭ تۇسىنبەگەن سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەمىن.
ءبىلىمدى باعالاۋ: وقۋشىلاردىڭ ىنتاسىنا قاراي، سۇراققا جاۋاپ بەرگەنىنە قاراي بىلىمدەرى باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما: وزدەرىڭ ۇناتاتىن ونەر ءتۇرى تۋرالى شاعىن شىعارما جازىڭدار. ماتىندەگى سوزدەردىڭ ماعىنالى، جۇيەلى، اسەرلى بولۋىنا كوڭىل بولىڭدەر. بيىلعى وتكەن گرامماتيكالىق تاقىرىپتاردىڭ پايداسى ءتيدى مە، وزىڭە ەسەپ بەر.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
