InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: جيناقتىق، بولجامدىق سان ەسىمدەر
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: سان ەسىمنىڭ جيناقتىق، بولجامدىق ماعىنالىق ەرەكشەلىگىن تانىتۋ، جاسالۋ جولدارىن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورلارىن، ءوز بەتىمەن ىزدەنۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ويلارىن ناقتى ايتۋعا داعدىلاندىرۋ؛
تاربيەلىك: ۇقىپتىلىققا، شاپشاڭدىققا، ءوز ەلىن سۇيەتىن رۋحى بيىك تۇلعا بولۋعا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى
ساباقتىڭ ءادىسى: ستو، وقۋلىقپەن جۇمىس
ساباقتىڭ جابدىعى: ينتەربەلسەندى تاقتا
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، ادەبيەت، حالىق پەداگوگيكاسى

ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ 166 - جاتتىعۋ – وي شاقىرۋ
• سان ەسىم دەگەنىمىز نە؟
• قۇرامىنا قاراي نەشەگە بولىنەدى؟
• دارا سان ەسىم دەگەنىمىز نە؟
• كۇردەلى سان ەسىم دەگەنىمىز نە؟
• ماعىناسىنا قاراي نەشەگە بولىنەدى؟
• ەسەپتىك سان ەسىمنىڭ سۇراعى قانداي؟
• رەتتىك سان ەسىمنىڭ سۇراعى قانداي؟

3. جاڭا ساباق
جيناقتىق سان ەسىم
زاتتىڭ جيناقتالعان سانىن ءبىلدىرىپ، نەشەۋ؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى.
جيناقتىق سان ەسىم بىردەن جەتىگە دەيىنگى ەسەپتىك سان ەسىمدەرگە - اۋ، - ەۋ جۇرناعى جالعانۋ ارقىلى جاسالادى.
مىسالى: بىرەۋ، التاۋ، جەتەۋ؛
داۋىستى دىبىسقا بىتكەن ەكى، التى، جەتى دەگەن ەسەپتىك ەسىمدەرگە - اۋ، - ەۋ جۇرناعى جالعانعاندا، ءتۇبىردىڭ سوڭىنداعى - ى، - ءى ءتۇسىرىلىپ قولدانىلادى.
مىسالى: ەكى+ەۋ ═ ەكەۋ، التى+ اۋ═التاۋ،
جيناقتىق سان ەسىمدەر زاتتانىپ، زاتتىق ماعىنانى بەرىپ تۇرادى.
مىسالى: التاۋ الا بولسا اۋىزداعى كەتەدى.
بولجالدىق سان ەسىم
زاتتىڭ سانىن ءدال بىلدىرمەي، شامامەن بولجالداپ كورسەتەدى دە، قانشا؟ نەشە؟ قاي شامالى؟، قانشادان؟ سياقتى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
جاسالۋ جولى:
- لاعان، - لەگەن، - داعان، - دەگەن، - تاعان، - تەگەن، - لاپ، - لەپ، داپ، - دەپ، - تاپ، - تەپ، - داي، - دەي، - تاي، - تەي
مىسالى: جۇزدەگەن، مىڭداپ، ەلۋلەپ؛
ەسەپتىك سان ەسىمدەرگە اۋەلى كوپتىك جالعاۋى، ونىڭ ۇستىنە جاتىس، بارىس سەپتىك جالعاۋى جالعانادى.
مىسالى: ەلۋلەردە، وتىز بەستەرگە؛
ەسەپتىك سان ەسىمدەردىڭ قوسارلانۋى ارقىلى
مىسالى: جەتپىس - سەكسەن، ءجۇز - جۇزدەگەن؛
ەسەپتىك سان ەسىمدەرگە شامالى، شاقتى، قارالى، تامان، تارتا، جۋىق، جاقىن سياقتى سوزدەردىڭ تىركەسۋى ارقىلى.
مىسالى: مىڭعا تارتا، ءجۇز شامالى، وتىزعا جۋىق
وقۋلىقپەن جۇمىس
168 - جاتتىعۋ (جازباشا)
171 - جاتتىعۋ (اۋىزشا)

سەماتيكالىق كەستە
№----- مىسالدار ---- ەسەپتىك ------ رەتتىك ------ جيناقتىق ------- بولجالدىق
1 ------ ەكەۋ
2 ------ بىرەۋ
3 ------ ەكى - ءۇش
4 ------ بەسىنشى
5 ------ جەتەۋ
6 ------ مىڭداعان
7 ------ الپىستاي
8 ------ وتىز بەستەردە

6. تاڭبامەن جۇمىس
ءتۇ+1
ك+2+ل
ك+3+ىك
7+ك
3+كوز
9+قۇمالاق

س ءو ز ج ۇ م ب ا ق
بولجالدىق

10. سەرگىتۋ ءساتى
11. ۇيگە تاپسىرما
167 – جاتتىعۋ
170 – جاتتىعۋ
«وليمپيادا كەرەمەتتەرى» تاقىرىبىندا شىعارماشىلىق جۇمىس.
12. باعالاۋ