كەل، بالالار، وقىلىق! زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كەل، بالالار، وقىلىق!
زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر.
ماقساتى: 1. وقۋشىلاردىڭ زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك جاساۋ
2. ولەڭدى مانەرلەپ، ءتۇسىنىپ وقۋعا داعدىلاندىرۋ، وقۋشىلاردىڭ سويلەۋ ءتىلىن، لوگيكالىق ويلاۋىن، سوزدىك قورىن، يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى قولدانا وتىرىپ، وقۋشىنىڭ تانىمدىق قابىلەتىن
دامىتۋ.
3. بىلىمسۇيگىشتىككە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: جەكە سيۋجەتتى سۋرەتتەر، تىرەك-سىزبا، ەرەجە.
ءادىس – ءتاسىلى: كورسەتۋ، اڭگىمەلەۋ، ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، جيناقتاۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. پسيحولوگيالىق كەزەڭ: ۇلكەنگە دە ءسىز،
كىشىگە دە ءسىز.
سالەم بەردىك سىزدەرگە،
قۇرمەتپەنەن ءبىز.
ۇرانىمىز: تاۋداي تالاپ تالابىم،
وقىپ ءبىلىم الامىن.
2. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
3. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
قايدان كەلدىڭ، باۋىرساق؟ ولەڭدى وقىتۋ.
ناننىڭ داستارقانعا قالاي كەلەتىنى تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
نەلىكتەن «نان ەڭبەكپەن تابىلار» دەيدى.
4. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
وزەكتىلىگى: وقۋشىنىڭ وتكەن تاقىرىپ پەن جاڭا ءبىلىمدى ۇشتاستىرۋى، ۇيرەنۋشىنىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردى اجىراتا بىلگىزۋ، وزدىگىنەن جۇمىس ىستەي الۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ
وقۋشىلار تاقتاداعى سۋرەتتەردىڭ نە ەكەنىن تاۋىپ، كىم؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردى ءبىر بولەك، نە؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردى ءبىر بولەك توپتاستىرىپ جازادى.
ەرەجە:
زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەرگە كىم؟ كىمدەر؟ نە؟ نەلەر؟ دەگەن سۇراقتار قويىلادى.
- بالالار، بىزگە سوناۋ ەرتەگى الەمىنەن الدار كوسەدەن حات كەلىپتى.
الدار كوسەنىڭ كىم ەكەنىن بىلەسىڭدەر عوي!
- قانە، حاتتى اشىپ وقيىق، مۇقيات بولىڭدار.
« سالەمەتسىڭدەر مە، 1 - سىنىپ وقۋشىلارى. ساباقتارىڭدى جاقسى وقىپ جۇرسىڭدەر مە؟ مەن ۇلكەن قيىنشىلىققا جولىقتىم. بار ءۇمىتىم سەندەردە. كومەكتەسۋلەرىڭدى وتىنەمىن، سەندەردى ەڭ جاقسى سىنىپ دەپ ەرتەگىلەر الەمىندە ماقتاپ ءجۇر عوي.
جاعدايىمدى باياندايىن. مەن شىعايباي دەگەن بايمەن باسەكەلەسكەن ەدىم. ول ماعان ءبىر پاراققا جازىلعان حاتتان جىلقىنىڭ، تازى ءيتتىڭ اتىن تاپسام، جىبەرگەن قاتەنى تاۋىپ، تۇزەتسەم، سول جىلقى مەن ءيتتى ماعان سىيلايتىندىعى جايىندا ايتقان ەدى. سول ءبىر قاتەنى تابا الماي باسىم قاتتى، بالالار، ماعان كومەكتەسىڭدەرشى!»
مەنىڭ ءاقتوس دەگەن ءيتىم جانە قۇلاگەر دەگەن اتىم بار. ولار وتە تاتۋ دوس. مەنىڭ ايتقانىمدى بۇلجىتپاي ورىندايدى.
ەرەجە: ءۇي حايۋاناتتارى مەن جانۋارلارىنىڭ اتتارى باس ارىپتەن باستالىپ
جازىلادى. ءاقتوس، قۇلاگەر.
5. سەرگىتۋ ءساتى: قۋان شاتتان!
قۋان شاتتان!
قۋاناتىن كۇن بۇگىن.
قايىرلى كۇن،
قايىرلى تاڭ،
كۇلىپ شىقتى كۇن بۇگىن.
6. جاڭا ساباق: 246 جاتتىعۋ. ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ.
ولەڭنىڭ مازمۇنى بويىنشا سۇراقتار:
- ولەڭ تۋرالى؟
- ولەڭنىڭ اۆتورى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
- وقۋ نە ءۇشىن قاجەت؟
ىبىراي التىنسارين – قوستاناي وبلىسىندا دۇنيەگە كەلگەن. قازاق حرەستوماتياسىن جازعان جازۋشى، اعارتۋشى، پەداگوگ.
7. سوزدىك جۇمىس:
ىقىلاس – ىنتا، كوڭىل.
سيسا – ماتا ءتۇرى.
ىقىلاسپەن توقۋ – كوڭىلگە ءتۇيۋ.
8. داپتەرمەن جۇمىس:
247 جاتتىعۋ. ماقالدى جاتقا جاز. وزىندىك جۇمىس.
جول جولعا جالعاسادى،
ەل ەلگە جالعاسادى.
قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردىڭ استىن سىز.
ەرتەدە «بالالار الەمى» دەگەن ۇلكەن شاحار بولىپتى. ول شاحاردا ۇلكەندى - كىشىلى بالالار ءومىر ءسۇرىپتى. ولار ءاربىر جىل مەزگىلىندە گۇل وتىرعىزدى، كوبەلەك ۇستادى، سارى جاپىراق جينادى، اققالا سوقتى. وسىنداي جايماشۋاق كۇندە ايۋ قونجىعىن ەرتىپ، وسى ۇلكەن بالالار الەمىنە كەلەدى. كەلسە بالالار ويىننىڭ قىزىعىنا بەرىلگەن ەكەن. ايۋ دا قونجىعىمەن بىرگە وينادى، سەكىردى، ءماز - مەيرام بولدى. كەش باتىپ، بارلىعى تارادى.
- بالالار وسى ەرتەگىدەن زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەردى تابايىق.
ءقازىر زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر تۋرالى ويىمىزدى جيناقتاپ، سىزباعا تۇسىرەيىك.
9. وقۋلىقتان تىس تاپسىرما: شىعارماشىلىق
وقۋشىلارعا سيۋجەتتى سۋرەت بەرىلەدى. سيۋجەتتى سۋرەتتەر بويىنشا سۇراقتار قويىلادى، سول سۇراقتاردىڭ جاۋابىنان اڭگىمە تۇزىلەدى.
سۇراقتار:
مارات نە ىستەپ جاتىر؟
ايگۇل نە ىستەپ تۇر؟
ايگۇل مەن مارات قانداي بالالار؟
ناتيجەسىندە:
«مارات تالدىڭ ءتۇبىن اۋدارىپ جاتىر، ايگۇل اعاشتى ۇستاپ تۇر. ايگۇل مەن مارات – ەڭبەكقور بالالار.» دەگەن ءماتىن تۇزىلەدى.
10. ساباقتى قورىتۋ: سايكەستەندىرۋ تەستى.
11. ۇيگە تاپسىرما: كەل، بالالار، وقىلىق! ولەڭىن جاتتاۋ.
12. باعالاۋ:
زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر.
ماقساتى: 1. وقۋشىلاردىڭ زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك جاساۋ
2. ولەڭدى مانەرلەپ، ءتۇسىنىپ وقۋعا داعدىلاندىرۋ، وقۋشىلاردىڭ سويلەۋ ءتىلىن، لوگيكالىق ويلاۋىن، سوزدىك قورىن، يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى قولدانا وتىرىپ، وقۋشىنىڭ تانىمدىق قابىلەتىن
دامىتۋ.
3. بىلىمسۇيگىشتىككە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: جەكە سيۋجەتتى سۋرەتتەر، تىرەك-سىزبا، ەرەجە.
ءادىس – ءتاسىلى: كورسەتۋ، اڭگىمەلەۋ، ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، جيناقتاۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. پسيحولوگيالىق كەزەڭ: ۇلكەنگە دە ءسىز،
كىشىگە دە ءسىز.
سالەم بەردىك سىزدەرگە،
قۇرمەتپەنەن ءبىز.
ۇرانىمىز: تاۋداي تالاپ تالابىم،
وقىپ ءبىلىم الامىن.
2. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
3. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
قايدان كەلدىڭ، باۋىرساق؟ ولەڭدى وقىتۋ.
ناننىڭ داستارقانعا قالاي كەلەتىنى تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
نەلىكتەن «نان ەڭبەكپەن تابىلار» دەيدى.
4. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
وزەكتىلىگى: وقۋشىنىڭ وتكەن تاقىرىپ پەن جاڭا ءبىلىمدى ۇشتاستىرۋى، ۇيرەنۋشىنىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردى اجىراتا بىلگىزۋ، وزدىگىنەن جۇمىس ىستەي الۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ
وقۋشىلار تاقتاداعى سۋرەتتەردىڭ نە ەكەنىن تاۋىپ، كىم؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردى ءبىر بولەك، نە؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردى ءبىر بولەك توپتاستىرىپ جازادى.
ەرەجە:
زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەرگە كىم؟ كىمدەر؟ نە؟ نەلەر؟ دەگەن سۇراقتار قويىلادى.
- بالالار، بىزگە سوناۋ ەرتەگى الەمىنەن الدار كوسەدەن حات كەلىپتى.
الدار كوسەنىڭ كىم ەكەنىن بىلەسىڭدەر عوي!
- قانە، حاتتى اشىپ وقيىق، مۇقيات بولىڭدار.
« سالەمەتسىڭدەر مە، 1 - سىنىپ وقۋشىلارى. ساباقتارىڭدى جاقسى وقىپ جۇرسىڭدەر مە؟ مەن ۇلكەن قيىنشىلىققا جولىقتىم. بار ءۇمىتىم سەندەردە. كومەكتەسۋلەرىڭدى وتىنەمىن، سەندەردى ەڭ جاقسى سىنىپ دەپ ەرتەگىلەر الەمىندە ماقتاپ ءجۇر عوي.
جاعدايىمدى باياندايىن. مەن شىعايباي دەگەن بايمەن باسەكەلەسكەن ەدىم. ول ماعان ءبىر پاراققا جازىلعان حاتتان جىلقىنىڭ، تازى ءيتتىڭ اتىن تاپسام، جىبەرگەن قاتەنى تاۋىپ، تۇزەتسەم، سول جىلقى مەن ءيتتى ماعان سىيلايتىندىعى جايىندا ايتقان ەدى. سول ءبىر قاتەنى تابا الماي باسىم قاتتى، بالالار، ماعان كومەكتەسىڭدەرشى!»
مەنىڭ ءاقتوس دەگەن ءيتىم جانە قۇلاگەر دەگەن اتىم بار. ولار وتە تاتۋ دوس. مەنىڭ ايتقانىمدى بۇلجىتپاي ورىندايدى.
ەرەجە: ءۇي حايۋاناتتارى مەن جانۋارلارىنىڭ اتتارى باس ارىپتەن باستالىپ
جازىلادى. ءاقتوس، قۇلاگەر.
5. سەرگىتۋ ءساتى: قۋان شاتتان!
قۋان شاتتان!
قۋاناتىن كۇن بۇگىن.
قايىرلى كۇن،
قايىرلى تاڭ،
كۇلىپ شىقتى كۇن بۇگىن.
6. جاڭا ساباق: 246 جاتتىعۋ. ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ.
ولەڭنىڭ مازمۇنى بويىنشا سۇراقتار:
- ولەڭ تۋرالى؟
- ولەڭنىڭ اۆتورى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
- وقۋ نە ءۇشىن قاجەت؟
ىبىراي التىنسارين – قوستاناي وبلىسىندا دۇنيەگە كەلگەن. قازاق حرەستوماتياسىن جازعان جازۋشى، اعارتۋشى، پەداگوگ.
7. سوزدىك جۇمىس:
ىقىلاس – ىنتا، كوڭىل.
سيسا – ماتا ءتۇرى.
ىقىلاسپەن توقۋ – كوڭىلگە ءتۇيۋ.
8. داپتەرمەن جۇمىس:
247 جاتتىعۋ. ماقالدى جاتقا جاز. وزىندىك جۇمىس.
جول جولعا جالعاسادى،
ەل ەلگە جالعاسادى.
قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردىڭ استىن سىز.
ەرتەدە «بالالار الەمى» دەگەن ۇلكەن شاحار بولىپتى. ول شاحاردا ۇلكەندى - كىشىلى بالالار ءومىر ءسۇرىپتى. ولار ءاربىر جىل مەزگىلىندە گۇل وتىرعىزدى، كوبەلەك ۇستادى، سارى جاپىراق جينادى، اققالا سوقتى. وسىنداي جايماشۋاق كۇندە ايۋ قونجىعىن ەرتىپ، وسى ۇلكەن بالالار الەمىنە كەلەدى. كەلسە بالالار ويىننىڭ قىزىعىنا بەرىلگەن ەكەن. ايۋ دا قونجىعىمەن بىرگە وينادى، سەكىردى، ءماز - مەيرام بولدى. كەش باتىپ، بارلىعى تارادى.
- بالالار وسى ەرتەگىدەن زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەردى تابايىق.
ءقازىر زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر تۋرالى ويىمىزدى جيناقتاپ، سىزباعا تۇسىرەيىك.
9. وقۋلىقتان تىس تاپسىرما: شىعارماشىلىق
وقۋشىلارعا سيۋجەتتى سۋرەت بەرىلەدى. سيۋجەتتى سۋرەتتەر بويىنشا سۇراقتار قويىلادى، سول سۇراقتاردىڭ جاۋابىنان اڭگىمە تۇزىلەدى.
سۇراقتار:
مارات نە ىستەپ جاتىر؟
ايگۇل نە ىستەپ تۇر؟
ايگۇل مەن مارات قانداي بالالار؟
ناتيجەسىندە:
«مارات تالدىڭ ءتۇبىن اۋدارىپ جاتىر، ايگۇل اعاشتى ۇستاپ تۇر. ايگۇل مەن مارات – ەڭبەكقور بالالار.» دەگەن ءماتىن تۇزىلەدى.
10. ساباقتى قورىتۋ: سايكەستەندىرۋ تەستى.
11. ۇيگە تاپسىرما: كەل، بالالار، وقىلىق! ولەڭىن جاتتاۋ.
12. باعالاۋ: