- 05 ناۋ. 2024 04:39
- 321
كەل، كەل، جاڭا جىل
ءى سابيلەر «بالاپان» توبى «كەل، كەل، جاڭا جىل» اتتى ەرتەڭگىلىكتىڭ سەنارييى
زال مەرەكەگە ساي بەزەندىرىلگەن. ورتادا اسەم شىرشا. مۋزىكامەن بالالار زالعا كىرەدى.
جۇرگىزۋشى:
جاڭا جىلدىڭ تاڭى نەتكەن ارايلى،
اق مامىققا بولەپ الدى ماڭايدى.
جاڭا جىلمەن قۇتتىقتايمىن دەگەن ءۇن
قاناتتانا كەڭ القاپقا تارايدى.
جاسىل جەلەك جامىلعان،
اسىل مونشاق تاعىنعان.
مىنە سۇلۋ شىرشامىز،
كوپتەن كۇتىپ ساعىنعان.
كەل، بالالار، كەلىڭدەر،
تاماشانى كورىڭدەر.
بالالار، قاراڭدارشى، زال قانداي اسەم بەزەندىرىلگەن! ورتادا شىرشامىز تۇر. ايتىڭدارشى، بالالار، شىرشا قانداي؟ ۇلكەن بە، كىشكەنتاي ما؟
بالالار: ۇلكەن.
جۇرگىزۋشى: شىرشامىز ۇلكەن دە ادەمى ەكەن. ال شىرشادا نەلەر ءىلۋلى تۇر؟
بالالار: ويىنشىقتار.
جۇرگىزۋشى: وتە دۇرىس ايتاسىڭدار. بالالار، تىڭداڭدارشى! ءبىر دىبىس ەستىلەدى. (مۋزىكامەن اقشاقار كىرەدى).
اقشاقار: ارمىسىڭ اتا - انالار،
بارمىسىڭدار بالالار.
ادال نيەت، اق تىلەك،
اپپاق قاردان تارالار.
سەزدى مەنىڭ جۇرەگىم،
كۇتتىڭدەر ءبىزدى بىلەمىن.
الىپ كەلگەن الىس جەردەن
اياز اتا – تىرەگىم.
باقىت كەلسىن ءار ۇيگە،
ءانىڭدى سال، بي بيلە.
كوڭىلدەردى كەرەمەت،
بولەڭدەرشى ءبىر كۇيگە.
سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! وي، شىرشالارىڭ قانداي كەرەمەت! ءبىراق شىرشاعا بىردەڭە جەتىسپەي تۇرعانى؟! اااا شىرشانىڭ شامى جاعىلماعان ەكەن عوي، كانە وندا شىرشانىڭ شامىن جاعايىق. ول ءۇشىن ءبىز ءبارىمىز بىردەي
«شىرشا، شىرشا، تاڭىرقات
شامدارىڭدى جارقىرات»،- دەپ ايتايىق.(سيقىرلى تاياقپەن شىرشانىڭ شامىن جاعادى).
اقشاقار:
دالادا قار بورايدى
اق مامىققا ورايدى.
مۇز بولادى، قاتادى،
جىپ - جىلتىر بوپ جاتادى.
ارالايدى باقشانى،
ۇزىلمەيدى جاقسى ءانى.
جاۋسا جاۋسىن، اقشا قار،
گۇلدەنە بەر باقشالار. (قار جاۋعىزۋ).
جۇرگىزۋشى: اقشاقار، ءبىزدىڭ قىزدارىمىزدىڭ سىزگە ارناعان ءبيىن تاماشالاپ كورەيىك.
بي: «اقشاقارلار ءبيى».
وسى كەزدە شال كىرەدى.
شال: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار، اسا قادىرمەندى قوناقتار! مەن ءبىر ادەمى جەرگە كەلگەندەيمىن؟! شىرشالارىڭ قانداي تاماشا! ءبىراق مەنىڭ قارنىم قاتتى اشىپ تۇر. مەنىڭ كەمپىرىمدى كورگەن جان بار ما؟ كەمپىرىم، كەمپىرىم، ماعان تەزدەتىپ باۋىرساق ءپىسىرىپ بەرشى، شىداي الار ەمەسپىن!
كەمپىر: ۇيدە ۇن جوق، دالا بولسا سۋىق، ەندى ساعان نە بەرسەم ەكەن؟
شال: قامبانى قارا،
قالعان ۇندى جينا،
ونى قايماققا شىلا دا، ماعان بالداي ءتاتتى باۋىرساق ءپىسىرىپ بەرشى!
كەمپىر: جارايدى، قويمادىڭ عوي.
شال: كەمپىرىم – اۋ باۋىرساعىڭ نە بولدى؟
كەمپىر: كوپ باۋىرساق ءپىسىرىپ، تەرەزەنىڭ الدىنا سۋىتىپ قويدىم.
شال: جارايسىڭ كەمپىرىم! قارنىمىز ءبىر توياتىن بولدى عوي، مىنا كۇننىڭ ايازىندا.
(سول كەزدە بالالار شىرشانى اينالىپ تۇرا قالادى. شال مەن كەمپىر باۋىرساقتاردى ىزدەپ، تاپپاي قالادى).
ايۋ: ووو ۋۋۋ مىندا نە دەگەن ساپ - سارى باۋىرساقتار! ايازدا قارنىم اشىپ كەلە جاتقاندا جاقسى بولدى عوي. ءتاپ - ءتاتتى باۋىرساقتار، باۋىرساقتار، مەن سەندەردى جەيمىن.
جۇرگىزۋشى: ايۋ اتاي، ءسال سابىر ەتىپ، مەنىڭ باۋىرساقتارىمدى جەمەس بۇرىن، الدىمەن ونەرلەرىن تاماشالاپ كورىڭىز.
ايۋ: ونداي ونەرلەرىڭ بولسا تاماشالايىق.
ءان: «شىرشا ءانى»
الماتى قالاسى، المالى اۋدانى،
№12 بالاباقشا تاربيەشىسى: سارىبايەۆا س. ش.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
زال مەرەكەگە ساي بەزەندىرىلگەن. ورتادا اسەم شىرشا. مۋزىكامەن بالالار زالعا كىرەدى.
جۇرگىزۋشى:
جاڭا جىلدىڭ تاڭى نەتكەن ارايلى،
اق مامىققا بولەپ الدى ماڭايدى.
جاڭا جىلمەن قۇتتىقتايمىن دەگەن ءۇن
قاناتتانا كەڭ القاپقا تارايدى.
جاسىل جەلەك جامىلعان،
اسىل مونشاق تاعىنعان.
مىنە سۇلۋ شىرشامىز،
كوپتەن كۇتىپ ساعىنعان.
كەل، بالالار، كەلىڭدەر،
تاماشانى كورىڭدەر.
بالالار، قاراڭدارشى، زال قانداي اسەم بەزەندىرىلگەن! ورتادا شىرشامىز تۇر. ايتىڭدارشى، بالالار، شىرشا قانداي؟ ۇلكەن بە، كىشكەنتاي ما؟
بالالار: ۇلكەن.
جۇرگىزۋشى: شىرشامىز ۇلكەن دە ادەمى ەكەن. ال شىرشادا نەلەر ءىلۋلى تۇر؟
بالالار: ويىنشىقتار.
جۇرگىزۋشى: وتە دۇرىس ايتاسىڭدار. بالالار، تىڭداڭدارشى! ءبىر دىبىس ەستىلەدى. (مۋزىكامەن اقشاقار كىرەدى).
اقشاقار: ارمىسىڭ اتا - انالار،
بارمىسىڭدار بالالار.
ادال نيەت، اق تىلەك،
اپپاق قاردان تارالار.
سەزدى مەنىڭ جۇرەگىم،
كۇتتىڭدەر ءبىزدى بىلەمىن.
الىپ كەلگەن الىس جەردەن
اياز اتا – تىرەگىم.
باقىت كەلسىن ءار ۇيگە،
ءانىڭدى سال، بي بيلە.
كوڭىلدەردى كەرەمەت،
بولەڭدەرشى ءبىر كۇيگە.
سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! وي، شىرشالارىڭ قانداي كەرەمەت! ءبىراق شىرشاعا بىردەڭە جەتىسپەي تۇرعانى؟! اااا شىرشانىڭ شامى جاعىلماعان ەكەن عوي، كانە وندا شىرشانىڭ شامىن جاعايىق. ول ءۇشىن ءبىز ءبارىمىز بىردەي
«شىرشا، شىرشا، تاڭىرقات
شامدارىڭدى جارقىرات»،- دەپ ايتايىق.(سيقىرلى تاياقپەن شىرشانىڭ شامىن جاعادى).
اقشاقار:
دالادا قار بورايدى
اق مامىققا ورايدى.
مۇز بولادى، قاتادى،
جىپ - جىلتىر بوپ جاتادى.
ارالايدى باقشانى،
ۇزىلمەيدى جاقسى ءانى.
جاۋسا جاۋسىن، اقشا قار،
گۇلدەنە بەر باقشالار. (قار جاۋعىزۋ).
جۇرگىزۋشى: اقشاقار، ءبىزدىڭ قىزدارىمىزدىڭ سىزگە ارناعان ءبيىن تاماشالاپ كورەيىك.
بي: «اقشاقارلار ءبيى».
وسى كەزدە شال كىرەدى.
شال: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار، اسا قادىرمەندى قوناقتار! مەن ءبىر ادەمى جەرگە كەلگەندەيمىن؟! شىرشالارىڭ قانداي تاماشا! ءبىراق مەنىڭ قارنىم قاتتى اشىپ تۇر. مەنىڭ كەمپىرىمدى كورگەن جان بار ما؟ كەمپىرىم، كەمپىرىم، ماعان تەزدەتىپ باۋىرساق ءپىسىرىپ بەرشى، شىداي الار ەمەسپىن!
كەمپىر: ۇيدە ۇن جوق، دالا بولسا سۋىق، ەندى ساعان نە بەرسەم ەكەن؟
شال: قامبانى قارا،
قالعان ۇندى جينا،
ونى قايماققا شىلا دا، ماعان بالداي ءتاتتى باۋىرساق ءپىسىرىپ بەرشى!
كەمپىر: جارايدى، قويمادىڭ عوي.
شال: كەمپىرىم – اۋ باۋىرساعىڭ نە بولدى؟
كەمپىر: كوپ باۋىرساق ءپىسىرىپ، تەرەزەنىڭ الدىنا سۋىتىپ قويدىم.
شال: جارايسىڭ كەمپىرىم! قارنىمىز ءبىر توياتىن بولدى عوي، مىنا كۇننىڭ ايازىندا.
(سول كەزدە بالالار شىرشانى اينالىپ تۇرا قالادى. شال مەن كەمپىر باۋىرساقتاردى ىزدەپ، تاپپاي قالادى).
ايۋ: ووو ۋۋۋ مىندا نە دەگەن ساپ - سارى باۋىرساقتار! ايازدا قارنىم اشىپ كەلە جاتقاندا جاقسى بولدى عوي. ءتاپ - ءتاتتى باۋىرساقتار، باۋىرساقتار، مەن سەندەردى جەيمىن.
جۇرگىزۋشى: ايۋ اتاي، ءسال سابىر ەتىپ، مەنىڭ باۋىرساقتارىمدى جەمەس بۇرىن، الدىمەن ونەرلەرىن تاماشالاپ كورىڭىز.
ايۋ: ونداي ونەرلەرىڭ بولسا تاماشالايىق.
ءان: «شىرشا ءانى»
الماتى قالاسى، المالى اۋدانى،
№12 بالاباقشا تاربيەشىسى: سارىبايەۆا س. ش.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ