- 24 قاڭ. 2020 00:00
- 321
كىتاپ – مەنىڭ اقىلشى دوسىم
مەنىڭ بالا كوڭىلىمدەگى ويلار تىزبەگى الدىمەن «مەنىڭ اتىم قوجاداعىداي» كوز الدىمنان وتەتىندەي. سەبەبى، بالا كەزىمىزدەن قوجا تۋرالى كينو كورىپ وستىك. كەيىننەن كىتابىن قىزىعىپ وقىدىق. اۋىلدا قوجا مەن جانارعا، جانتاسقا ۇقسايتىن بالالارمەن دوس بولدىق. كىتابىنداعى ءار كەيىپكەر جانىمىزعا جاقىن بولدى. مەكتەپ ديرەكتورى مەن مايقانوۆا اپاي شە؟ شىر-شىر ەتىپ، بالالارعا ءبىلىم بەرەدى، جاقسى، تاربيەلى بولۋعا شاقىرادى. مىنە، وسى كىتاپ ارقىلى ءبىز ءوزىمىزدىڭ جاقسى-جامان جاقتارىمىزدى ءبىلىپ، وي قورىتامىز.
ءيا، كىتاپ – مەنىڭ اقىلشى دوسىم. كىتاپ – ءارى، بار ءبىلىم-عىلىمنىڭ قاينار كوزى. قازىرگى كەزدە جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ دامۋىنا قاراماستان، كىتاپتىڭ الاتىن ورنى مەن ءۇشىن وزگەرمەيدى. ول ادامدى تەرەڭ ويلاۋعا جەتەلەيدى. كىتاپتىڭ بەتىن اشقان سايىن ونىڭ الەمىنىڭ تىلسىم تابيعاتىن، جاڭا قۇندىلىقتارىن ۇيرەنەسىڭ.
«نادانمەن دوس بولعانشا، كىتاپپەن دوس بول» دەپ تەككە ايتىلماعان شىعار. كىتاپ وقىعان ادامنىڭ شەتتە قالماسى انىق. ومىرگە كەلگەن جاس بالا، نەگىزىنەن تاربيەنى ءۇش ورتادان كورىپ، ءبىلىپ الادى. ول – وتباسى، جۇرگەن ورتاسى جانە ءبىلىمى. مەن ءوزىم وسى ءۇش ورتادان ءتالىم الىپ، اقىل تۇيەمىن. ەگەر بالا ۇنەمى كىتاپ وقىسا نەنىڭ دۇرىس، نەنىڭ بۇرىس ەكەنىن ۇعادى، نەدەن ۇيرەنىپ، نەدەن جيرەنۋ قاجەتتىگىن تۇسىنەدى دەپ ويلايمىن.
حالقىمىزدا «كىتاپ – رۋحاني ازىق»، - دەگەن ءسوز بار. كىتاپ ءبىزدىڭ بالاڭ سانامىزعا زور ءبىلىم قۇيا وتىرىپ، ءبىزدىڭ اقىل-ويىمىزدى تاربيەلەيدى. مەن ءۇشىن، كىتاپ - ادامگەرشىلىكتىڭ قاينار كوزى. سەبەبى، جاقسى-جامان، اق-قارا، قۋانىش-مۇڭ دەگەن دۇنيەلەردى تەرەڭ سەزىنە وتىرىپ، كىتاپتاعى كەيىپكەرلەردەن كوپ نارسە ۇيرەنەمىن. ولارمەن بىرگە قۋانامىن، جىلايمىن، ولاردىڭ جاقسى ىس-ارەكەتىنە ءسۇيسىنىپ وتىرامىن.
انام دا ۇنەمى ماعان «كىتاپ – سەنىڭ دوسىڭ، ومىرلىك ۇلكەن تاربيەشىڭ، ۇيرەتۋشى ۇستازىڭ» دەپ ايتىپ وتىرادى. سوندىقتان ءبىزدىڭ كىتاپتان ۇيرەنەرىمىز وتە كوپ، كىتاپتى وقۋ ارقىلى الەمنىڭ ءار تۇكپىرىنە ساياحات جاساپ، ءومىردى تانىپ، قانشاما كەيىپكەرلەر ارقىلى ادامنىڭ بويىنداعى جاقسى-جامان قاسيەتتەردى اجىراتا الاسىڭ.
ءبىزدىڭ ۇيىمىزدە ۇلكەن كىتاپحانا بار. وندا قاسيەتتى «قۇران» كىتابىنان باستاپ، قازاقتىڭ باس اقىنى ابايدىڭ كىتابى، قاراسوزدەرى بار. ودان بولەك ءوزىم تۋعان مەكەن تۋرالى «جەتىسۋ»، «جەرۇيىق مەكەن – جەتىسۋ» ەنسيكلوپەدياسى، تاريحي «كوشپەندىلەر» تريلوگياسى، بالالارعا ارنالعان ءتۇرلى ارتەگىلەر، تانىمدىق ەنسيكلوپەديالار، ۇلى اقىندار ساكەن سەيفۋللين، ءىلياس جانسۇگىروۆ، ماعجان جۇمابايەۆ، مۇقاعالي ماقاتايەۆتاردىڭ پوەزيالىق شىعارمالارى بار. مەن بىلتىر جازۋشى ورالحان بوكەيدىڭ اڭگىمەلەرى مەن ءمۇقاعاليدىڭ ولەڭدەرىن وقىپ شىقتىم. كوپ نارسەنى ويىما ءتۇيدىم. «جەتىم بوتاداعى» بوتاعا جۇرەگىم اۋىردى.
كىتاپ – مەنىڭ التىن قازىنام. كىتاپتىڭ ءوزى ەسكىرگەنمەن، ءسوزى ەسكىرمەيدى. سوندىقتان كىتاپتى قاستەرلەۋ كەرەك دەپ بىلەمىن.