ەسسە جانە ولەڭ-جىر بايقاۋىنىڭ اپتالىق قورىتىندىلارى اياقتالىپ، سوڭعى جەڭىمپازدار انىقتالدى!
Bilim-all.kz جانە Bilimland.kz سايتتارى بىرلەسە ۇيىمداستىرىپ وتىرعان ەسسە جانە ولەڭ-جىر بايقاۋى اپتالىق قورىتىندىلارى اياقتالىپ، سوڭعى جەڭىمپازدار انىقتالدى!
2019 جىلدىڭ 30 تامىزىنان باستاپ، bilim-all.kz جانە bilimland.kz سايتتارى جاس قالامگەرلەر اراسىندا سايىس جاريالاعان بولاتىن. بايقاۋ شىعارماشىل جاستاردىڭ ونەرىنە قولداۋ كورسەتە وتىرىپ، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانىس اياسىن كەڭەيتۋ، ولەڭ-سوزدىڭ قۇدىرەتى ارقىلى قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلعان.
bilimland.kz اپتا سايىن ۇزدىك شىعارما اۆتورلارىن جاريالاپ، powerbank-پەن ماراپاتتادى. بايقاۋ باستالعالى بەرى اپتا سايىن وسى كۇنگە دەيىن 21 جەڭىمپاز انىقتالدى.
ولار:
1. ماحاببات سامرات
2. ارايلىم ەرۋباي
3. نازەركە ءالىقۇل
4. ماقپال جارىلقاپبەرگەن
5. جومارت قالمۇراتوۆ
6. نۇرسۇلتان قوجاعۇل
7. ابزال التىي
8. گۇلدانا بەكبولات
9. دينارا ادىلبەك
10. ايگەرىم قارشىعا
11. نۇريلا بوكەباي
12. باعداۋلەت جانتىلەۋ
13. نۇربەك بەك ۇلى
14. قۇرالاي جالتىقايەۆا
15. جۇلدىزاي جاقسىلىق
16. تاعىبەرگەن نۇرلىبەك
17. ارايلىم قوسكەيەۆا
18. dias7a
19. ايگۇل وتەمىس
20. ساعاتبەك ەرنۇر
21. داناگۇل امانگەلدى
سىيلىقتى الۋ ءۇشىن bilimland.kz سايتىمەن بايلانىسۋىڭىزدى سۇرايمىز!
نەگىزگى جۇلدە يەلەرى 26 اقپان كۇنى انىقتالاتىن بولادى!
2020 جىلدىڭ قاڭتار ايىنداعى وتكەن ەكى اپتانىڭ (بايقاۋدىڭ 20،21-اپتا) قورىتىندىسى بويىنشا نازارلارىڭىزعا ۇزدىك ەكى تۋىندىنى ۇسىنامىز!
20 اپتانىڭ قورىتىندىسى بويىنشا كەزەكتى جەڭىمپاز: ساعاتبەك ەرنۇر
ءۇي كەرەك
ءۇي – ادامنىڭ باستى باسپاناسى. ادامزات بالاسى جۇمىر جەر بەتىندەگى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ بيىگى – ادام بولىپ جارالىپ، تاسپەن تاستى ۇيكەپ وت جاققاننان، قايلا ۇستاپ قايراتىن جۇمساعاننان بەرى ءۇي جاساۋعا قۇمار. بۇل قۇمارلىق ىستىق پەن سۋىقتان، ءتۇرلى سىرتقى كۇشتەردەن قورعانۋعا دەگەن بيولوگيالىق، قالا بەرسە، قاراپايىم تۇرمىستىق قاجەتتىلىكتەن كەلىپ شىقتى. ەستە جوق ەسكى زاماندا باسپانا ۇڭگىردەن باستالىپ، كەيىن ۇرا، ودان بەرىرەكتە لاشىق، جاپپا، كيىز ءۇي بولىپ جالعاسىپ، كەلەسى ساتىدا ىرگەتاسى قالانىپ، كەرەگەسى كوتەرىلەتىن قازىرگى تۇراققا كەلىپ تابان تىرەدى.
قازاق تىلىندە «ءۇي» ءسوزى «شاڭىراق»، «وتباسى»، «ءتۇتىن»، «ءۇي ءىشى»، «وتاۋ» جانە «باسپانا»، «قونىس»، «تۇراق»، «جاي»، «تام»، «پانا» دەگەن سوزدەرگە سينونيم رەتىندە قولدانىلادى. العاشقى سينونيمدىك قاتارداعى ۇيىتقى ءسوزدىڭ «وتباسى» ەكەنىنە قاراپ قازاق اتامىز ماتەريالدىق قۇندىلىقتاردىڭ ءبارىن وتباسى قۇندىلىعىنىڭ الدىنا اكەپ باسىن ءيدىرىپ، سوعان قىزمەت كورسەتكىزىپ، قاجەتىنە جاراتقانىن اڭعارامىز.
ءۇي ءاربىر ادامعا كەرەك. ءوڭ مەن ءتۇسى ءتۇرلى-تۇرلى، نيەتى مەن پەيىلى ءار قيلى ادامزات بالاسىنىڭ ءبىر بولىگى باسقا تۇسكەنگە باسپاقشىل دەپ نەمەسە تاعدىرىنا نالاسىن جاۋدىرىپ تۋلاقتاي بولسا دا تۇراق-جايعا جەتە الماي زار، ءبىر بولىگى بارىنا قاناعات ەتۋشىلەر، قالعانى باسپاناسى بار بولۋ دەگەن باقىتتى باياعىدا-اق ۇمىتىپ كەتكەندەر. ءتىپتى كەيدە جىلدار بويى جابىق تۇرعان ۇيلەرىنىڭ كىلتىن قايدا قويعانىن الدەقاشان ەسىنەن شىعارىپ العاندار «كىلتسىزدەردى» دە كەزدەستىرەمىز.
الەمدە جولدار كوپ، ال ەڭ تاماشا جول ءوز ۇيىڭە اپاراتىن جول. جاراتقاننىڭ راحىمىنان ۇمىتتەنىپ، «ارەكەتىنە بەرەكەت» تىلەپ تىربىنعان قۇمىرسقا ءتوزىمدى پەندە كۇندەردىڭ كۇنىندە جۇمىسىنان جادىراپ شىعىپ، تەمىر تۇلپارىن تەبىنىپ وسى ەڭ تاماشا جولمەن قۇتتى قونىسىنا قاراي قۇيعىتىپ وتىراتىنى داۋسىز.
بىردە كوپ جىل اۋىلدا ءۇي سالعان قارت قۇرىلىسشى ساقالىن سيپاپ تۇرىپ «ەەە، بۇل ءۇي دەگەننىڭ اتى ايتىپ تۇر عوي «ءۇي!» دەپ. ءاپ دەپ باستالىپ كەتسە بولدى، قۇرىلىس ماتەريالدارىنان باستاپ، جيھازبەن جالعاستىرىپ، سوسىن بار تاپقان-تايانعانىڭدى قوسىپ ۇيگە ۇيە بەرەدى ەكەنسىڭ. سولاي ۋاقىت، ءومىر وتە بەرەدى!» راس، ەستى ازاماتتىڭ عۇمىرى ءىرىلى-ۇساقتى يگىلىكتەردىڭ ءبارىن تۇزگە شاشپاي، قارا شاڭىراعىنىڭ قارا قازانىنا سالۋمەن وتەدى ەكەن.
«ۇيىندە باقىتتى ادام – ەڭ باقىتتى ادام». ال باقىت – بەرەكەلى ۇيدە. كەمەڭگەر حالقىمىز «بي بولماساڭ بولما، بي تۇسەتىن بەرەكەلى ءۇي بول» دەگەن ەجەلدەن. ات ۇستىندە تۋىپ، قاراعاي ساداق اسىنىپ، دۇشپانىن دۇمدەي باسىنىپ، دوسىنا دارداي شاشىلىپ وسكەن قازاقتىڭ كوشپەلى باسپاناسى ىرگەتاسى ورناتىلماعان، شەگە قاعىلىپ، شەمەن كىرپىش قالانباعان، كوشىپ-قونۋعا ىڭعايلى كيىز ءۇي عانا بولسا دا، ءۇيدىڭ ءسان سالتاناتىن كەمەلىنە كەلتىرىپ ۇستاعان. سالتانتتى ۇيدەگى بەرەكەنىڭ قازىعى ايەل ەكەنىن «جاقسى ايەل – مەيمانىڭنىڭ، يمانىڭنىڭ، جيعانىڭنىڭ تۇراعى» دەپ بەكىتە ايتسا، «ەر ادام – ءتۇزدىڭ ادامى»، «مال تابۋشى» دەپ باستى جاۋاپكەرشىلىكتى ەر ازاماتقا ارتقان.
سونىمەن ەكى اياقتىلار ەكىلەنىپ ەڭبەك ەتە ءجۇرىپ ءۇيدىڭ قازىرگى نۇسقاسىنا دا جەتتى. دەگەنمەن ءبىر كەزدە ساف التىنداي جارقىراعان ءۇي ءىشى قۇندىلىقتارى وركەنيەت وركەن جايىپ، مادەنيەتكە كەسىرىن تيگىزگەن سايىن مەشەلسىپ قالىپ بارادى. كوبىمىز تىراشتانىپ ءجۇرىپ كەڭ ۇيگە جەتەمىز، ءبىراق پانامىز كەڭەيگەن سايىن پەيىلىمىز تارىلادى.
ءۇي – ءبىزدىڭ سىرتتان جىلۋ ىزدەپ تىعىلاتىن ۇيامىز عوي. ءاربىر ازاماتقا بايتەرەككە سالعان ۇياداي ەڭسەلى تۇراقتا قۋىرداعى قايناپ، شۋىلداعى ويناپ، اق جاۋلىق ءيىلىپ، اق جۇرەك ءسۇيىنىپ تۇراتىن وتاۋ كەرەك.
(اۆتوردىڭ ورفوگرافياسى مەن پۋنكتۋاسياسى ساقتالعان)
كەزەكتى جەڭىمپازدى قۇتتىقتايمىز!
21 اپتانىڭ قورىتىندىسى بويىنشا كەزەكتى جەڭىمپاز: داناگۇل امانگەلدى
ۇستازعا ارناۋ
ۇستاز ءۇشىن ءبىلىم بەرۋ اقىل ويدىڭ نەگىزى
ءتوزىم-بۇلاق، ءبىلىم-دانا، كىتاپ ونىڭ ەگىزى.
مىڭدى جىعىپ، ءوز ءبىلىمىن شاكىرتىنە ۇقتىرار،
ۇستاز دەگەن شاكىرتتەردىڭ ۇلانعايىر تەڭىزى.
ۇستاز ويى كەڭ اۋقىمدى تەز ۇعاتىن ءىلىمدى،
قايسارلىقپەن اتقارار ءىلىمىڭ مەن ءبىلىمدى.
ۇستاز- شاكىرت ەت جۇرەگى، دانالاردىڭ داناسى،
ياكي ۇستاز بەرگەن ءبىلىم شاكىرتتەرگە ءسىڭىمدى.
ۇستاز دەگەن ءار سالانىڭ مامانىنىڭ كوسەمى،
ۇستاز دەگەن داناگوي شەشەندەردىڭ شەشەنى.
ۇستاز باردا ەل-جۇرتتىڭ ساناسىندا ءبىلىم بار،
ۇستاز باردا بيىك تۇرار بەيبىتشىلىك كەشەنى.
ۇستاز باردا ءار پەندەنىڭ پاراساتتى ۇل-قىزى
تەڭ كەلمەيدى ۇستازبەنەن جاقۇتى مەن قۇندىزى.
ۇلى تاريح تۇعىرىندا اتى قالار نار تۇلعا،
ۇستازداردىڭ رۋحى وشپەس، كوك اسپاننىڭ جۇلدىزى.
كەمەل ۇستاز ەتكەن ءىس، سان-سالالى ءارى ىزگى،
ۇستازداردان ءنار العان شاكىرتتەردىڭ ءبارى ىزگى.
ءوز ىسىنە شىداممەنەن، جان-تانىمەن بەرىلگەن،
ۇستاز دەگەن ماڭگى نۇردىڭ كومەكشىسى ءتارىزدى.
(اۆتوردىڭ ورفوگرافياسى مەن پۋنكتۋاسياسى ساقتالعان)
كەزەكتى جەڭىمپازدى قۇتتىقتايمىز!
سىيلىقتى الۋ ءۇشىن bilimland.kz سايتىمەن بايلانىسۋىڭىزدى سۇرايمىز!
ەسكەرتۋ! قۇرمەتتى قاتىسۋشىلار، ولەڭ ەنگىزۋ بارىسىندا، ىلمەكتەر ورىسىنە bilim2019 ىلمەگىن (قاتەسىز، تىرناقشاسىز، پروبەلسىز) مىندەتتى تۇردە قوسىڭىزدار (كەرى جاعدايدا سايىسقا قاتىسپادى دەپ ەسەپتەلەدى.)! ىلمەك ءۇتىر ارقىلى قويىلادى. مىسالى: bilim2019، تۋعان جەر، ەل، ... دەپ. ودان بولەك، اۆتورى دەگەن ۇياشىقتى بوس قالدىرىپ، اۆتورى ءوزىم دەگەندى دە (جازۋدىڭ ۇستىنە باسۋ كەرەك) باسىڭىزدار.
ەسسە ەنگىزۋ بارىسىندا سايىس2019 دەگەن ءبولىمدى تاڭداۋدى ۇمىتىپ كەتپەڭىزدەر.(كەرى جاعدايدا سايىسقا قاتىسپادى دەپ ەسەپتەلەدى.) اۆتورى دەگەن ۇياشىقتى بوس قالدىرىڭىزدار.
بارلىق تالاپتارمەن قالامگەرلەر سايىسى سىلتەمەسى ارقىلى ءوتىپ، تولىعىراق تانىسۋعا كەڭەس بەرەمىز.