- 05 ناۋ. 2024 04:38
- 427
كلايپەرون – مەندەلەيەۆ تەڭدەۋى
ساباق جوسپارى
كۇنى___________ ءپانى: فيزيكا وقۋ توبى: 1 «ا»، «ب»، «ۆ» ساباق رەتى ______
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كلايپەرون – مەندەلەيەۆ تەڭدەۋى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: كلايپەرون - مەندەلەيەۆ تەڭدەۋىمەن تانىستىرۋ. فورمۋلانى تۇرلەندىرۋگە، ەسەپكە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ءتۇرلى ادىستەرمەن وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: وزدىگىنەن جۇمىس ىستەۋگە، تياناقتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، پروەكتور، سلايد
ءپانارالىق، پانىشىلىك بايلانىس:
ساباق بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى - 2 مين
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ - 10 مين
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ - 20 مين
IV. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ – 10 مين
V. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ - 1
VI. قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ - 2
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
ءا) ساباق ماقساتىن ايتۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
1. دەنەنىڭ تەمپەراتۋراسىن ولشەيتىن اسپاپتى قالاي اتايدى؟
2. جىلۋلىق تەپە - تەڭدىكتە بولاتىن كەز - كەلگەن ەكى فيزيكالىق دەنەنىڭ قانداي فيزيكالىق پارامەترلەرى بىردەي بولادى؟
3. تەمپەراتۋرا دەگەنىمىز نە؟
4. ابسوليۋت تەمپەراتۋرالار شكالاسىن تۇڭعىش جاساعان فيزيك كىم؟
5. ابسوليۋت تەمپەراتۋرا شكالاسىن قاي جىلى ەنگىزگەن؟
6. تەرموديناميكالىق پروسەسس دەگەنىمىز نە؟
جاڭا ساباق
تابيعات پەن تەحنيكادا گاز كۇيىن سيپاتتايتىن ونىڭ بارلىق ءۇش شاماسى دا بىردەن وزگەرەتىن پروسەستەر بولۋى مۇمكىن.
گازدىڭ بەرىلگەن تۇراقتى ماسساداعى كۇيىن سيپاتتايتىن بارلىق p، V، T ءۇش پارامەترىن بايلانىستىراتىن تەڭدەۋدى يدەال گاز كۇيىنىڭ تەڭدەۋى دەپ اتايدى. كەز كەلگەن گاز ءۇشىن ونىڭ ورنەگى مىناداي:
m= const، pV/ت =const
يدەال گاز كۇيىنىڭ تەڭدەۋىن 1834 جىلى فرانسۋز عالىمى كلايپەرون تاعايىنداعان، سونىڭ قۇرمەتىنە كلايپەرون تەڭدەۋى دەپ اتالادى.
گازدىڭ ءبىر ءمولى ءۇشىن قىسىمنىڭ كولەمگە كوبەيتىندىسىنىڭ ابسوليۋت تەمپەراتۋراعا قاتىناسى بارلىق گازدار ءۇشىن تۇراقتى شاما، ونى ۋنيۆەرسال گاز تۇراقتىسى دەپ اتايدى.
R=8، 31دج/مولك
ساباقتىڭ تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
كۇنى___________ ءپانى: فيزيكا وقۋ توبى: 1 «ا»، «ب»، «ۆ» ساباق رەتى ______
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كلايپەرون – مەندەلەيەۆ تەڭدەۋى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: كلايپەرون - مەندەلەيەۆ تەڭدەۋىمەن تانىستىرۋ. فورمۋلانى تۇرلەندىرۋگە، ەسەپكە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ءتۇرلى ادىستەرمەن وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: وزدىگىنەن جۇمىس ىستەۋگە، تياناقتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، پروەكتور، سلايد
ءپانارالىق، پانىشىلىك بايلانىس:
ساباق بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى - 2 مين
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ - 10 مين
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ - 20 مين
IV. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ – 10 مين
V. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ - 1
VI. قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ - 2
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
ءا) ساباق ماقساتىن ايتۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
1. دەنەنىڭ تەمپەراتۋراسىن ولشەيتىن اسپاپتى قالاي اتايدى؟
2. جىلۋلىق تەپە - تەڭدىكتە بولاتىن كەز - كەلگەن ەكى فيزيكالىق دەنەنىڭ قانداي فيزيكالىق پارامەترلەرى بىردەي بولادى؟
3. تەمپەراتۋرا دەگەنىمىز نە؟
4. ابسوليۋت تەمپەراتۋرالار شكالاسىن تۇڭعىش جاساعان فيزيك كىم؟
5. ابسوليۋت تەمپەراتۋرا شكالاسىن قاي جىلى ەنگىزگەن؟
6. تەرموديناميكالىق پروسەسس دەگەنىمىز نە؟
جاڭا ساباق
تابيعات پەن تەحنيكادا گاز كۇيىن سيپاتتايتىن ونىڭ بارلىق ءۇش شاماسى دا بىردەن وزگەرەتىن پروسەستەر بولۋى مۇمكىن.
گازدىڭ بەرىلگەن تۇراقتى ماسساداعى كۇيىن سيپاتتايتىن بارلىق p، V، T ءۇش پارامەترىن بايلانىستىراتىن تەڭدەۋدى يدەال گاز كۇيىنىڭ تەڭدەۋى دەپ اتايدى. كەز كەلگەن گاز ءۇشىن ونىڭ ورنەگى مىناداي:
m= const، pV/ت =const
يدەال گاز كۇيىنىڭ تەڭدەۋىن 1834 جىلى فرانسۋز عالىمى كلايپەرون تاعايىنداعان، سونىڭ قۇرمەتىنە كلايپەرون تەڭدەۋى دەپ اتالادى.
گازدىڭ ءبىر ءمولى ءۇشىن قىسىمنىڭ كولەمگە كوبەيتىندىسىنىڭ ابسوليۋت تەمپەراتۋراعا قاتىناسى بارلىق گازدار ءۇشىن تۇراقتى شاما، ونى ۋنيۆەرسال گاز تۇراقتىسى دەپ اتايدى.
R=8، 31دج/مولك
ساباقتىڭ تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ