InfoHub Logo

ساباق جوسپارى
كۇنى_________ ءپانى: فيزيكا وقۋ توبى: 1 «ا»، 1 «ب»، 1 «ۆ»، ساباق رەتى:
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بويل - ماريوتت زاڭىن تاجىريبەلىك تەكسەرۋ
ساباق ماقساتى:
بىلىمدىلىك ماقساتى: بويل – ماريوتت زاڭىن تاجىريبەلىك تەكسەرۋدى ۇيرەنۋ؛
دامىتۋشىلىق ماقساتى: تەوريالىق بىلىمدەرىن پراكتيكادا قولدانا ءبىلۋ ماشىقتارىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ؛
تاربيەلىك ماقساتى: ۇقىپتىلىققا، زەرەكتىلىككە، قاىپسىزدىك تەحنيكاسىن ساقتاۋعا، ءوز ىسىنە تياناقتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: زەرتحانالىق جۇمىس
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ساباققا كىرىسپە
2. تەوريالىق تۇسىنىك
3. پراكتيكالىق ءبولىم
4. قورىتىندى
5. باعالاۋ، ۇيگە تاپسىرما
ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ. ساباقتىڭ ءتۇرى، تاقىرىبى، ماقساتىمەن تانىستىرۋ، قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسىن ەسكە ءتۇسىرۋ. قاجەتتى قۇرالدارمەن تانىستىرۋ.
جۇمىستىڭ ماقساتى: بەلگىلى ءبىر گاز ماسساسىنىڭ كولەمى قىسىم وزگەرگەندە قالاي وزگەرەتىنىن زەرتتەۋ جانە ولاردىڭ ارسىنداعى قاتىستى تاعايىنداۋ.
جابدىقتار: بيىكتىگى 40سم سۋى بار شىنى سيليندر، ءبىر جاعى جابىق، ۇزىندىعى 40 - 50سم شىنى تۇتىكشە، ميلليمەترلىك بولىكتەرى بار ولشەۋىش سىزعىش؛ بر - 52 بارومەتر – انەرويد، امبەباپ شتاتيۆ.
قىسقاشا تەوريالىق ماعلۇمات.
سۋى بار سيليندرگە اشىق جاعىمەن شىنى تۇتىكشەنى باتىرعاندا، تۇتىكشەدەگى اۋاعا اتموسفەرالىق قىسىم مەن بيىكتىگى ھ سۋ باعانىنىڭ گيدروستاتيكالىق قىسىمىنىڭ قوسىندىسىنا تەڭ قىسىم تۇسەدى. ەسەپتەۋدى جەڭىلدەتۋ ءۇشىن بۇل قىسىمداردى ميلليمەترلىك سىناپ باعانىمەن ولشەۋ قولايلى. سۋ تىعىزدىعى سىناپ تىعىزدىعىنان 13، 6 ەسە از، سوندىقتان بيىكتىگىھ سۋ باعانى بيىكتىگى ھ/13، 6مم سىناپ باعانىنىڭ قىسىمىنا تەڭ قىسىم تۇسىرەدى. تۇتىكشەدەگى قىسىم p=H+h/13، 6، مۇنداعى ن - اتموسفەرالىق قىسىم؛ ھ - سيليندردەگى سۋ دەڭگەيى مەن تۇتىكشەدەگى سۋ دەڭگەيىنىڭ ايىرىمى. (1 - سۋرەتتە).
تۇتىكشەدەگى اۋا كولەمى V=Sℓ، مۇنداعى ℓ - اۋا باعانىنىڭ ۇزىندىعى. تۇتىكشەنىڭ كولدەنەڭ قيماسىنىڭ اۋدانى S تۇراقتى بولعاندىقتان، ۇزىندىقتىڭ ساندىق ءمانىن شارتتى تۇردە V - نىڭ ءمانى ءۇشىن الۋعا بولادى. تۇتىكشەنى باتىرۋ تەرەڭدىگىن وزگەرتكەندە، ونادعى اۋانىڭ قىسىم مەن كولەمى وزگەرەدى. وسى شامالاردىڭ اراسىنداعى تاۋەلدىلىكتى زەرتتەڭدەر.
جۇمىستىڭ ورىندالۋ رەتى
1. بارومەترمەن اتموسفەرالىق ن قىسىمدى ولشەڭدەر. تۇتىكشەدەگى اۋا سۋعا باتىرعانعا دەيىن وسىنداي قىسىمدا تۇرادى.
2. اشىق جاعىمەن تۇتىكشەنى سۋعا تەرەڭ باتىرىڭدار. تۇتىكشەدەگى اۋا باعانىنىڭ ۇزىندىعىن جانە تۇتىكشە مەن سيليندردەگى سۋ دەڭگەيلەرىنىڭ ايىرىمى ھ - تى ولشەڭدەر.
3. تۇتىكشەنىڭ ەڭ از تەرەڭدىككە باتۋىنىڭ ۇزىندىعىن جانە ھ بيىكتىگىنىڭ ولشەۋلەرىن قايتالاڭدار.
4. كوبەيتۋدى بارلىق تاجىريبەلەر ءۇشىن ەسەپتەڭدەر: (ن+ھ/13، 6) ℓ، ولاردى سالىستىرىڭدار، قورىتىندى جاساڭدار.
5. ولشەۋلەردىڭ ΔC ابسوليۋت جانە σ سالىستىرمالى قاتەلىگىن ەسەپتەڭدەر.
6. ولشەۋلەر مەن مەن ەسەپتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرىن كەستەگە تولتىرىڭدار.

№	ن	ھ	ℓ (V)	p=H+h/13، 6	(ن+ھ/13، 6) ℓ=C	ΔC	σ= ΔC/C
1
2
3

باقىلاۋ سۇراقتارى
1. تاجىريبە كەزىندە تۇتىكشەنى نەگە قولمەن ۇستاۋعا بولمايدى؟
2. بويل – ماريوتت زاڭىندا س تۇراقتىسى نەگە تاۋەلدى بولادى؟
1. قورىتىندى جاساڭدار.
2. باعالاۋ، ۇيگە تاپسىرما: يزوپروسەستەر. (ب. كرونگارت، ۆ. كەم، ن. قويشىبايەۆ فيزيكا 10).
3. قولدانىلعان ادەبيەتتەر: گ. ش. گوسيريدزە «پراكتيچەسكيە ي لابوراتورنىە رابوتى پو فيزيكە 7 - 11». موسكۆا. كلاسسيكس ستيل. 2002
ب. كرونگارت، ۆ. كەم، ن. قويشىبايەۆ فيزيكا 10.
ر. گەبەل، ك. حوبولد «فيزيكا سپراۆوچنيك شكولنيكا ي ستۋدەنتا» موسكۆا. «دروفا» 2002

​ساباقتىڭ تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ​​​