كولىكتەر
«تانىم» ءبىلىم بەرۋ سالاسى
ءبولىمى: «قورشاعان ورتا»
تاقىرىبى: «كولىكتەر»
ماقساتى: بالالارعا كولىك تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. كولىك تۇرلەرىن ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي توپتاستىرىپ (جەردە، سۋدا، اۋەدە)، اتقاراتىن قىزمەت اياسىنا قاراي سالىستىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ. ولاردىڭ قىزمەتىنىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى ۇعىمدارىن كەڭەيتۋ.
ءادىس - ءتاسىلى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ساياحات، ويىن.
كورنەكىلىگى: تاقىرىپ مازمۇنىنا بايلانىستى سۋرەتتەر، تەلەديدار، DVD.
ءپان ارالىق بايلانىس: ءتىل دامىتۋ، ورىس ءتىلى، قۇراستىرۋ، ماتەماتيكا، مۋزىكا.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى.
«امانداسۋ ءراسىمى»
«ايگولەك» اتتى باقشانىڭ،
تاربيەلى بالاسى.
الدىمەنەن ۇلكەنمەن،
امانداسىپ الادى.
قايىرلى تاڭ اپايلار!
قايىرلى تاڭ دوستارىم!
وي قوزعاۋ: بالالار ەرتە زاماندا كولىك تۇرلەرى بولماعان كەزدە ادامدار الىس جەرلەرگە قالاي بارعان؟ اۋىر جۇكتەردى ءبىر جەردەن ەكىنشى جەرگە قالاي جەتكىزگەن؟
بالالارعا ەرتە زامانعى كولىكتەر تۋرالى قىسقاشا تۇسىنىك بەرۋ. سۋرەت بويىنشا اڭگىمەلەۋ.
بالالار ەرتە زاماندا كولىك تۇرلەرى بولماعان كەزدە ادامدار كولىك رەتىندە جانە جۇك تاسۋ ءۇشىن ءۇي جانۋارلارىن پايدالانعان. ات، تۇيەگە اربا جەگىپ ادام، جۇك تاسىمالداعان. الىس جەرلەرگە جەتۋ ءۇشىن ايلاپ، جىلداپ ءجۇرىپ بارعان.
ۇيىمداستىرۋشى – ىزدەنۋشىلىك.
بالالاردى وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تاقىرىبىمەن تانىستىرۋ.
بالالار قازىرگى عىلىم مەن تەحنيكا دامىعان زاماندا كولىك تۇرلەرى وتە كوپ.
كولىكتەر اۋە، سۋ جانە جەر كولىكتەرى بولىپ ۇشكە بولىنەدى.
اۋە كولىكتەرىنە ۇشاق، تىكۇشاق، زىمىران جاتادى.
سۋ كولىكتەرىنە كەمە، قايىق، جەلكەندى قايىق جاتادى.
جەر كولىكتەرىنە ماشينا، موتوسيكل، اۆتوبۋس، ۆەلوسيپەد، پوەزد ت. ب جاتادى.
توسىن ءسات: تەلەفون شىرىلدايدى.
تەلەفونمەن سويلەسىپ، بالالارعا قوياننىڭ قيىن جاعدايعا تاپ بولعانىن، وعان كومەك كەرەك ەكەنىن ايتۋ.
- بالالار قويانعا كومەكتەسەمىز بە؟
- ول ءۇشىن الدىمەن بارلىعىمىز سياتىن كولىكتى تاڭداپ الۋىمىز كەرەك.
بالالارعا تەلەديداردان اۆتوبۋس تۇرلەرىن كورسەتە وتىرىپ، تۇسىنىك بەرۋ.
جۇرگىزۋشى تاڭداپ الۋ.
حور: «كوڭىلدى دوستار».
- بالالار ءبىز ۇلكەن كولگە كەلدىك، كولدەن قالاي وتەمىز؟ بالالاردىڭ نازارىن تەلەديدارعا اۋدارىپ، سۋ كولىكتەرىنىڭ تۇرلەرىن كورسەتۋ، تۇسىنىك بەرۋ
- بالالار مىنا كونۆەرتتە بىزگە تاپسىرما بەرىلگەن.
تاپسىرما: گەومەتريالىق پىشىندەردەن سۋ كولىگىن قۇراستىرۋ.
قايىقتى ەسىپ وتىراتىن بالا تاڭداپ الۋ.
- بالالار مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرامىن، ونىڭ شەشۋى الدىمىزداعى ۇلكەن تاۋدان وتۋگە كومەكتەسەدى.
قۇستان اۋمايدى
كوكتە زاۋلايدى.(ۇشاق)
تەلەديداردان اۋە كولىكتەرىن كورسەتىپ، ولارعا تۇسىنىك بەرۋ. قىزمەتىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتىپ ءوتۋ.
- بالالار الدىمىزداعى ۇلكەن تاۋدان ۇشاق بولىپ ۇشىپ وتەيىكشى.
- كانە بالالار مىنا ورماننان قوياندى تاۋىپ الايىق.
قويان: بالالار ماعان كومەكتەسۋ ءۇشىن الىس جول ءجۇرىپ كەلدىڭدەر، سەندەرگە العىسىمدى بىلدىرەمىن.
ويىن: «ۇشتى - ۇشتى».
شارتى: ۇشاتىن زاتتاردى ايتقاندا قولدارىن جوعارى كوتەرەدى.
قويان: بالالار وتە اقىلدى جانە قايرىمدى بالالار ەكەنسىڭدەر، ەندى مەنىڭ كەتۋىم كەرەك، كوجەكتەرىم كۇتىپ قالعان شىعار.
ساۋ بولىڭدار، سەندەرگە كوپ راحمەت.
بالالارعا تەمىرجولدى كورسەتىپ، قانداي كولىكتىڭ جولى ەكەنىن سۇراۋ.
بالالاردىڭ نازارىن تەلەديدارعا اۋدارىپ، پوەزد تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
پوەزدىڭ ادام جانە جۇك تاسىمالدايتىن ءتۇرى بولادى.
پوەزدىڭ كوپ ۆاگوندارى پاروۆوزعا تىركەلەدى.
پوەزدى ماشينيست جۇرگىزەدى.
كانە پوەزدى جۇرگىزەتىن ماشينيست تاڭداپ الايىق.
رەفلەكسيۆتى كوررەكسيالاۋشى.
ديداكتيكالىق ويىن: «نە قايدا جۇرەدى؟».
شارتى: كولەمدى بەينەلى سۋرەت ارقىلى كولىكتەردىڭ ءجۇرۋ جولدارىن تاۋىپ، كولىكتەردى ورنالاستىرۋ.
سۇراق - جاۋاپ ءادىسى ارقىلى بالالاردىڭ وقۋ ءىس - ارەكەتىندە العان بىلىمدەرىن قورىتۋ.
بالالاردى شەڭبەرگە تۇرعىزىپ، وقۋ ءىس - ارەكەتىنە بەلسەنە ارالاسقان بالالاردى ماقتاپ، ماداقتاۋ.
قول ۇستاسىپ تۇرايىق،
شەڭبەردى ءبىز قۇرايىق.
كورىسكەنشە كۇن جاقسى
ساۋ - سالامات بولايىق.
ساۋ بولىڭىزدار!
كۇتىلەتىن ناتيجە:
مەڭگەرەدى: كولىك تۇرلەرىن ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي توپتاستىرا ءبىلۋى.
يگەرەدى: تاپسىرمالاردى ورىندايدى.
قولدانادى.: كۇندەلىكتى ومىردە كولىك قىزمەتىن قولدانادى.
ءبولىمى: «قورشاعان ورتا»
تاقىرىبى: «كولىكتەر»
ماقساتى: بالالارعا كولىك تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. كولىك تۇرلەرىن ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي توپتاستىرىپ (جەردە، سۋدا، اۋەدە)، اتقاراتىن قىزمەت اياسىنا قاراي سالىستىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ. ولاردىڭ قىزمەتىنىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى ۇعىمدارىن كەڭەيتۋ.
ءادىس - ءتاسىلى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ساياحات، ويىن.
كورنەكىلىگى: تاقىرىپ مازمۇنىنا بايلانىستى سۋرەتتەر، تەلەديدار، DVD.
ءپان ارالىق بايلانىس: ءتىل دامىتۋ، ورىس ءتىلى، قۇراستىرۋ، ماتەماتيكا، مۋزىكا.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى.
«امانداسۋ ءراسىمى»
«ايگولەك» اتتى باقشانىڭ،
تاربيەلى بالاسى.
الدىمەنەن ۇلكەنمەن،
امانداسىپ الادى.
قايىرلى تاڭ اپايلار!
قايىرلى تاڭ دوستارىم!
وي قوزعاۋ: بالالار ەرتە زاماندا كولىك تۇرلەرى بولماعان كەزدە ادامدار الىس جەرلەرگە قالاي بارعان؟ اۋىر جۇكتەردى ءبىر جەردەن ەكىنشى جەرگە قالاي جەتكىزگەن؟
بالالارعا ەرتە زامانعى كولىكتەر تۋرالى قىسقاشا تۇسىنىك بەرۋ. سۋرەت بويىنشا اڭگىمەلەۋ.
بالالار ەرتە زاماندا كولىك تۇرلەرى بولماعان كەزدە ادامدار كولىك رەتىندە جانە جۇك تاسۋ ءۇشىن ءۇي جانۋارلارىن پايدالانعان. ات، تۇيەگە اربا جەگىپ ادام، جۇك تاسىمالداعان. الىس جەرلەرگە جەتۋ ءۇشىن ايلاپ، جىلداپ ءجۇرىپ بارعان.
ۇيىمداستىرۋشى – ىزدەنۋشىلىك.
بالالاردى وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تاقىرىبىمەن تانىستىرۋ.
بالالار قازىرگى عىلىم مەن تەحنيكا دامىعان زاماندا كولىك تۇرلەرى وتە كوپ.
كولىكتەر اۋە، سۋ جانە جەر كولىكتەرى بولىپ ۇشكە بولىنەدى.
اۋە كولىكتەرىنە ۇشاق، تىكۇشاق، زىمىران جاتادى.
سۋ كولىكتەرىنە كەمە، قايىق، جەلكەندى قايىق جاتادى.
جەر كولىكتەرىنە ماشينا، موتوسيكل، اۆتوبۋس، ۆەلوسيپەد، پوەزد ت. ب جاتادى.
توسىن ءسات: تەلەفون شىرىلدايدى.
تەلەفونمەن سويلەسىپ، بالالارعا قوياننىڭ قيىن جاعدايعا تاپ بولعانىن، وعان كومەك كەرەك ەكەنىن ايتۋ.
- بالالار قويانعا كومەكتەسەمىز بە؟
- ول ءۇشىن الدىمەن بارلىعىمىز سياتىن كولىكتى تاڭداپ الۋىمىز كەرەك.
بالالارعا تەلەديداردان اۆتوبۋس تۇرلەرىن كورسەتە وتىرىپ، تۇسىنىك بەرۋ.
جۇرگىزۋشى تاڭداپ الۋ.
حور: «كوڭىلدى دوستار».
- بالالار ءبىز ۇلكەن كولگە كەلدىك، كولدەن قالاي وتەمىز؟ بالالاردىڭ نازارىن تەلەديدارعا اۋدارىپ، سۋ كولىكتەرىنىڭ تۇرلەرىن كورسەتۋ، تۇسىنىك بەرۋ
- بالالار مىنا كونۆەرتتە بىزگە تاپسىرما بەرىلگەن.
تاپسىرما: گەومەتريالىق پىشىندەردەن سۋ كولىگىن قۇراستىرۋ.
قايىقتى ەسىپ وتىراتىن بالا تاڭداپ الۋ.
- بالالار مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرامىن، ونىڭ شەشۋى الدىمىزداعى ۇلكەن تاۋدان وتۋگە كومەكتەسەدى.
قۇستان اۋمايدى
كوكتە زاۋلايدى.(ۇشاق)
تەلەديداردان اۋە كولىكتەرىن كورسەتىپ، ولارعا تۇسىنىك بەرۋ. قىزمەتىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتىپ ءوتۋ.
- بالالار الدىمىزداعى ۇلكەن تاۋدان ۇشاق بولىپ ۇشىپ وتەيىكشى.
- كانە بالالار مىنا ورماننان قوياندى تاۋىپ الايىق.
قويان: بالالار ماعان كومەكتەسۋ ءۇشىن الىس جول ءجۇرىپ كەلدىڭدەر، سەندەرگە العىسىمدى بىلدىرەمىن.
ويىن: «ۇشتى - ۇشتى».
شارتى: ۇشاتىن زاتتاردى ايتقاندا قولدارىن جوعارى كوتەرەدى.
قويان: بالالار وتە اقىلدى جانە قايرىمدى بالالار ەكەنسىڭدەر، ەندى مەنىڭ كەتۋىم كەرەك، كوجەكتەرىم كۇتىپ قالعان شىعار.
ساۋ بولىڭدار، سەندەرگە كوپ راحمەت.
بالالارعا تەمىرجولدى كورسەتىپ، قانداي كولىكتىڭ جولى ەكەنىن سۇراۋ.
بالالاردىڭ نازارىن تەلەديدارعا اۋدارىپ، پوەزد تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
پوەزدىڭ ادام جانە جۇك تاسىمالدايتىن ءتۇرى بولادى.
پوەزدىڭ كوپ ۆاگوندارى پاروۆوزعا تىركەلەدى.
پوەزدى ماشينيست جۇرگىزەدى.
كانە پوەزدى جۇرگىزەتىن ماشينيست تاڭداپ الايىق.
رەفلەكسيۆتى كوررەكسيالاۋشى.
ديداكتيكالىق ويىن: «نە قايدا جۇرەدى؟».
شارتى: كولەمدى بەينەلى سۋرەت ارقىلى كولىكتەردىڭ ءجۇرۋ جولدارىن تاۋىپ، كولىكتەردى ورنالاستىرۋ.
سۇراق - جاۋاپ ءادىسى ارقىلى بالالاردىڭ وقۋ ءىس - ارەكەتىندە العان بىلىمدەرىن قورىتۋ.
بالالاردى شەڭبەرگە تۇرعىزىپ، وقۋ ءىس - ارەكەتىنە بەلسەنە ارالاسقان بالالاردى ماقتاپ، ماداقتاۋ.
قول ۇستاسىپ تۇرايىق،
شەڭبەردى ءبىز قۇرايىق.
كورىسكەنشە كۇن جاقسى
ساۋ - سالامات بولايىق.
ساۋ بولىڭىزدار!
كۇتىلەتىن ناتيجە:
مەڭگەرەدى: كولىك تۇرلەرىن ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي توپتاستىرا ءبىلۋى.
يگەرەدى: تاپسىرمالاردى ورىندايدى.
قولدانادى.: كۇندەلىكتى ومىردە كولىك قىزمەتىن قولدانادى.