كوپ ماعىنالى سوزدەر
قازاق ءتىلى 4 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوپ ماعىنالى سوزدەر
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: سوزدەردىڭ ءارتۇرلى ماعىناسىمەن تانىستىرۋ؛ سوزدەردى ماعىناسىنا قاراي سويلەم ىشىندە ورىندى قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: سوزدىك قورىن، سويلەۋ مادەنيەتىن ارتتىرۋ؛
تاربيەلىك ءمانى: زەيىندىلىككە، ۇقىپتىلىققا، ساۋاتتىلىققا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءادىس تاسىلدەرى: سالىستىرۋ، سۇراق جاۋاپ
كورنەكىلىك: جۇمباقتار، قوسىمشا تاپسىرما
قولدانىلاتىن تەحنولوگيا: سكت
ساباقتىڭ ءتيپى: بەكىتۋ
ساباق بارىسى
قازاق ءتىلىم - ءوزتىلىم، انا ءتىلىم
اباي، مۇحتار سويلەگەن دانا ءتىلىم.
قاستەرلەيدى ۇل - قىزىڭ ماڭگى سەنى،
بولاشاعىم، باقىتىم، دانا ءتىلىم
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) پسيحولوگيالىق دايىندىق “جۇرەك جىلۋى”
ءار قايسىمىز جۇرەگىمىزدەن شىققان جىلى سوزدەر ايتايىق
قۋان، شاتتان، الاقاي!
قۋاناتىن كۇن بۇگىن!
قايىرلى تاڭ، قايىرلى كۇن،
كۇلىپ شىقتى بۇگىن كۇن!
II قىزىعۋشىىلىعىن وياتۋ
قوي، الما، بال، اشىق، قاز،...
وسى سوزدەردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىرىپ، مىسالدار كەلتىرەدى.
“قىزىقتى التىلىق” ويىنى، بىرنەشە سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ.
زاتتار مەن قۇبىلىستار ادامعا نە ارقىلى تانىلادى؟ قانداي سوزدەردى بىلەمىز؟ بىرنەشە قاراما – قارسى ماعىنالى سوزدەر ايت. قارسى ماندەس سوزدەرگە مىسال كەلتىر. الما سوزىنە ءتۇرلى ماعىنادا قولدانىپ سويلەم قۇرا. تەز: سوزىنە
ماندەس سوزدەر ايت.
ءسوز: ماندەس، قاراما - قارسى، كوپ ماعىنالى.
III ماعىنانى تانۋ
1 - جاتتىعۋداعى سويلەمدەردى وقىپ، اۋىزشا تالداۋ جاساتۋ.
• ارىق - سۋ اعىزۋ ءۇشىن ارنايى قازىلعان سۋ جولى
• مال قىستان - ارىق شىقپاس ءۇشىن، كۇتىم كەرەك
•
2 - جاتتىعۋداعى قارامەن جازىلعان سوزدەردىڭ باسقا ماعىنالارىن تاۋىپ، سويلەم قۇراستىرىپ جازادى.
سۋرەتپەن جۇمىس: بۇرىش.. الما. ءجۇز. قىرىق.
IV سەرگىتۋ ءساتى
وتىرايىق، جۇرەلەپ،
گۇلدى ءۇزىپ الايىق.
ورنىمىزدان تۇرەگەپ،
باسقا گۇلگە قونايىق.
3 - جاتتىعۋدا سۋرەتتە بەينەلەنگەن زات جانە سان اتاۋلارىمەن بىردەي دىبىستالاتىن سوزدەردىڭ باسقا ماعىنالارىن تاۋىپ جازادى.
بۇرىش، قىرىق، ءجۇز، ءۇي
ءسوزجۇمباق شەشۋ
1. ايۋدىڭ تاماعى
2. ەڭ مەيىرىمدى جان
3. جەردە تۋىپ، كوكتە ولەدى
4. ءوزى جاپ - جاس مۇرتى بار
5. دەگەندەي ەشكىم تيمەسىن، الىپتى قاداپ ينەسىن
4 - جاتتىعۋدا بەرىلگەن سوزدەردەن ەكى ءتۇرلى ماعىنادا قولداناتىن سوزدەردى تەرىپ الىپ، سول سوزدەردىڭ ءار ماعىنالارىنا سويلەم قۇراستىرىپ جازادى.
كۇي، كىر، ماقتا، تامىز، اۋىر سوزدەرىندەگى داۋىستى دىبىستارعا مىنەزدەمە بەرۋ
V وي تولعانىس
جۇمباق شەشۋ
بار ما، جوق پا بىلمەيمىن،
ول جوق جەردە جۇرمەيمىن.
(اۋا)
اپپاق دالا قارا ءدان
سەپكەن ءدانى تۇسىنۋگە جاراعان.
(ارىپتەر)
ءبىرى اششى، ءبىرى ءتاتتى،
ەكى ۇنتاق، ەكەۋى دە اق.
بىرەۋى مايعا ۇنايدى،
بىرەۋى شايعا ۇنايدى.
(تۇز بەن شەكەر)
ۇيگە تاپسىرما. 62 - بەت 5 - جاتتىعۋدى تاپسىرۋ.
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى،
ايىرتاۋ اۋدانى، بىرلەستىك ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى سەيتوۆا ب. ج.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوپ ماعىنالى سوزدەر
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: سوزدەردىڭ ءارتۇرلى ماعىناسىمەن تانىستىرۋ؛ سوزدەردى ماعىناسىنا قاراي سويلەم ىشىندە ورىندى قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: سوزدىك قورىن، سويلەۋ مادەنيەتىن ارتتىرۋ؛
تاربيەلىك ءمانى: زەيىندىلىككە، ۇقىپتىلىققا، ساۋاتتىلىققا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءادىس تاسىلدەرى: سالىستىرۋ، سۇراق جاۋاپ
كورنەكىلىك: جۇمباقتار، قوسىمشا تاپسىرما
قولدانىلاتىن تەحنولوگيا: سكت
ساباقتىڭ ءتيپى: بەكىتۋ
ساباق بارىسى
قازاق ءتىلىم - ءوزتىلىم، انا ءتىلىم
اباي، مۇحتار سويلەگەن دانا ءتىلىم.
قاستەرلەيدى ۇل - قىزىڭ ماڭگى سەنى،
بولاشاعىم، باقىتىم، دانا ءتىلىم
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) پسيحولوگيالىق دايىندىق “جۇرەك جىلۋى”
ءار قايسىمىز جۇرەگىمىزدەن شىققان جىلى سوزدەر ايتايىق
قۋان، شاتتان، الاقاي!
قۋاناتىن كۇن بۇگىن!
قايىرلى تاڭ، قايىرلى كۇن،
كۇلىپ شىقتى بۇگىن كۇن!
II قىزىعۋشىىلىعىن وياتۋ
قوي، الما، بال، اشىق، قاز،...
وسى سوزدەردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىرىپ، مىسالدار كەلتىرەدى.
“قىزىقتى التىلىق” ويىنى، بىرنەشە سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ.
زاتتار مەن قۇبىلىستار ادامعا نە ارقىلى تانىلادى؟ قانداي سوزدەردى بىلەمىز؟ بىرنەشە قاراما – قارسى ماعىنالى سوزدەر ايت. قارسى ماندەس سوزدەرگە مىسال كەلتىر. الما سوزىنە ءتۇرلى ماعىنادا قولدانىپ سويلەم قۇرا. تەز: سوزىنە
ماندەس سوزدەر ايت.
ءسوز: ماندەس، قاراما - قارسى، كوپ ماعىنالى.
III ماعىنانى تانۋ
1 - جاتتىعۋداعى سويلەمدەردى وقىپ، اۋىزشا تالداۋ جاساتۋ.
• ارىق - سۋ اعىزۋ ءۇشىن ارنايى قازىلعان سۋ جولى
• مال قىستان - ارىق شىقپاس ءۇشىن، كۇتىم كەرەك
•
2 - جاتتىعۋداعى قارامەن جازىلعان سوزدەردىڭ باسقا ماعىنالارىن تاۋىپ، سويلەم قۇراستىرىپ جازادى.
سۋرەتپەن جۇمىس: بۇرىش.. الما. ءجۇز. قىرىق.
IV سەرگىتۋ ءساتى
وتىرايىق، جۇرەلەپ،
گۇلدى ءۇزىپ الايىق.
ورنىمىزدان تۇرەگەپ،
باسقا گۇلگە قونايىق.
3 - جاتتىعۋدا سۋرەتتە بەينەلەنگەن زات جانە سان اتاۋلارىمەن بىردەي دىبىستالاتىن سوزدەردىڭ باسقا ماعىنالارىن تاۋىپ جازادى.
بۇرىش، قىرىق، ءجۇز، ءۇي
ءسوزجۇمباق شەشۋ
1. ايۋدىڭ تاماعى
2. ەڭ مەيىرىمدى جان
3. جەردە تۋىپ، كوكتە ولەدى
4. ءوزى جاپ - جاس مۇرتى بار
5. دەگەندەي ەشكىم تيمەسىن، الىپتى قاداپ ينەسىن
4 - جاتتىعۋدا بەرىلگەن سوزدەردەن ەكى ءتۇرلى ماعىنادا قولداناتىن سوزدەردى تەرىپ الىپ، سول سوزدەردىڭ ءار ماعىنالارىنا سويلەم قۇراستىرىپ جازادى.
كۇي، كىر، ماقتا، تامىز، اۋىر سوزدەرىندەگى داۋىستى دىبىستارعا مىنەزدەمە بەرۋ
V وي تولعانىس
جۇمباق شەشۋ
بار ما، جوق پا بىلمەيمىن،
ول جوق جەردە جۇرمەيمىن.
(اۋا)
اپپاق دالا قارا ءدان
سەپكەن ءدانى تۇسىنۋگە جاراعان.
(ارىپتەر)
ءبىرى اششى، ءبىرى ءتاتتى،
ەكى ۇنتاق، ەكەۋى دە اق.
بىرەۋى مايعا ۇنايدى،
بىرەۋى شايعا ۇنايدى.
(تۇز بەن شەكەر)
ۇيگە تاپسىرما. 62 - بەت 5 - جاتتىعۋدى تاپسىرۋ.
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى،
ايىرتاۋ اۋدانى، بىرلەستىك ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى سەيتوۆا ب. ج.
You Might Also Like
-
كيiز باسىپ، ودان الۋان ءتۇرلi دۇنيە - بۇيىمدار جاساۋ قازاقتىڭ ەڭ ەجەلدەن كەلە جاتقان قولونەرi. كيiزبەن ءۇيدi جاپقان، جەرگە توسەگەن، كەرەگەگە كەرگەن. سول كيiزدەن كەبەجە، ساندىق قاپتايتىن ءابدiرەقاپتار،...
