كوپولشەمدى ماسسيۆتەر
ينفورماتيكا 9 كلاسس
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوپولشەمدى ماسسيۆتەر.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا كوپولشەمدى جيىمدار تۋرالى تولىق ماعلۇمات بەرۋ.
بىرولشەمدى جانە كوپولشەمدى جيىم اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى ءتۇسىندىرۋ، پروگرامما
قۇرۋ بارىسىندا كوپولشەمدى جيىمداردى قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىعى: كوپولشەمدى جيىمدار تۋرالى تولىق ماعۇلمات بەرە وتىرىپ، وقۋشىلاردى پروگرامما قۇرۋعا داعدىلاندىرۋ، وي - ورىستەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى تياناقتىلىققا، ۇقىپتىلىققا، جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: دامىتۋشىلىق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، Turbo Pascal 7. 1 پروگرامماسى، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار، ەسەپتەر جيناعى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1) سىنىپ وقۋشىلارىمەن امانداسۋ.
2) وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن تۇگەندەۋ.
3) سىنىپتىڭ تازالىعىنا ءمان بەرۋ.
ءىى. ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ.
1. جيىم دەگەنىمىز نە؟
2. قاراپايىم جانە كۇردەلى تيپتەردى قالاي اجىراتامىز؟
3. جيىم ەلەمەنتتەرىنىڭ ورنى قالاي انىقتالادى؟
4. يندەكس دەگەنىمىز نە، ولارعا قانداي تالاپ قويىلادى؟
5. جيىم ەلەمەنتتەرىمەن يندەكستەرىنىڭ تيپتەرى قانداي بولۋى مۇمكىن؟
6. جيىمدى قالاي سيپاتتايمىز؟
ءىىى. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
كوپولشەمدى ماسسيۆتەر.
پاسكالدا جيىم ولشەمىنە شەك قويىلماعان، ءىس جۇزىندە ءبىر جانە ەكى ولشەمدى جيىمدار ءجيى قولدانىلادى. جالپى بىرولشەمدى جيىم ماتەماتيكادا ۆەكتور، ال ەكىولشەمدى جيىم ماتريسا ۇعىمدارىمەن سايكەس كەلەدى. ەگەر جيىم اتاۋىندا ءبىر عانا يندەكس بولسا، وندا ول جيىم دا بىرولشەمدى، ال ەكى يندەكس بولسا، ەكىولشەمدى n يندەكسى بولسا، n ولشەمدى جيىم دەيدى. مىسالى:
A[i]- ءبىر، D، j]- ەكى، C[l، j، k]- كوپولشەمدى جيىم بولىپ تابىلادى.
ينفورماتيكادا ءجيى قولدانىلاتىن ەكىولشەمدى جيىمدار ماتريسا دەپ تە اتالادى. ەكىولشەمدى جيىم جول جانە باعاننان تۇرادى. جولدى ءى يندەكسىمەن، باعاننان j يندەكسىمەن بەلگىلەسەك، وندا ەكىولشەمدى جيىم A[i، j] دەپ جازىلادى.
مىسالى 10 7 15
2 10 25
2 جول، 3 باعاننان تۇراتىن ەكىولشەمدى جيىم، A[2. 3] دەپ بەلگىلەنەدى.
بۇل مىسالداعى ەكى ولشەمنىڭ پروگراممادا جازىلۋى:
A[1.. 2، 1.. 3] integer
كومپيۋتەرمەن جۇمىس
№1. ەكىولشەمدى ا (3، 3) جيىم ەلەمەنتتەرىن ەنگىزۋ جانە شىعارۋ پروگرامماسىن قۇرۋ كەرەك
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوپولشەمدى ماسسيۆتەر.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا كوپولشەمدى جيىمدار تۋرالى تولىق ماعلۇمات بەرۋ.
بىرولشەمدى جانە كوپولشەمدى جيىم اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى ءتۇسىندىرۋ، پروگرامما
قۇرۋ بارىسىندا كوپولشەمدى جيىمداردى قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىعى: كوپولشەمدى جيىمدار تۋرالى تولىق ماعۇلمات بەرە وتىرىپ، وقۋشىلاردى پروگرامما قۇرۋعا داعدىلاندىرۋ، وي - ورىستەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى تياناقتىلىققا، ۇقىپتىلىققا، جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: دامىتۋشىلىق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، Turbo Pascal 7. 1 پروگرامماسى، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار، ەسەپتەر جيناعى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1) سىنىپ وقۋشىلارىمەن امانداسۋ.
2) وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن تۇگەندەۋ.
3) سىنىپتىڭ تازالىعىنا ءمان بەرۋ.
ءىى. ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ.
1. جيىم دەگەنىمىز نە؟
2. قاراپايىم جانە كۇردەلى تيپتەردى قالاي اجىراتامىز؟
3. جيىم ەلەمەنتتەرىنىڭ ورنى قالاي انىقتالادى؟
4. يندەكس دەگەنىمىز نە، ولارعا قانداي تالاپ قويىلادى؟
5. جيىم ەلەمەنتتەرىمەن يندەكستەرىنىڭ تيپتەرى قانداي بولۋى مۇمكىن؟
6. جيىمدى قالاي سيپاتتايمىز؟
ءىىى. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
كوپولشەمدى ماسسيۆتەر.
پاسكالدا جيىم ولشەمىنە شەك قويىلماعان، ءىس جۇزىندە ءبىر جانە ەكى ولشەمدى جيىمدار ءجيى قولدانىلادى. جالپى بىرولشەمدى جيىم ماتەماتيكادا ۆەكتور، ال ەكىولشەمدى جيىم ماتريسا ۇعىمدارىمەن سايكەس كەلەدى. ەگەر جيىم اتاۋىندا ءبىر عانا يندەكس بولسا، وندا ول جيىم دا بىرولشەمدى، ال ەكى يندەكس بولسا، ەكىولشەمدى n يندەكسى بولسا، n ولشەمدى جيىم دەيدى. مىسالى:
A[i]- ءبىر، D، j]- ەكى، C[l، j، k]- كوپولشەمدى جيىم بولىپ تابىلادى.
ينفورماتيكادا ءجيى قولدانىلاتىن ەكىولشەمدى جيىمدار ماتريسا دەپ تە اتالادى. ەكىولشەمدى جيىم جول جانە باعاننان تۇرادى. جولدى ءى يندەكسىمەن، باعاننان j يندەكسىمەن بەلگىلەسەك، وندا ەكىولشەمدى جيىم A[i، j] دەپ جازىلادى.
مىسالى 10 7 15
2 10 25
2 جول، 3 باعاننان تۇراتىن ەكىولشەمدى جيىم، A[2. 3] دەپ بەلگىلەنەدى.
بۇل مىسالداعى ەكى ولشەمنىڭ پروگراممادا جازىلۋى:
A[1.. 2، 1.. 3] integer
كومپيۋتەرمەن جۇمىس
№1. ەكىولشەمدى ا (3، 3) جيىم ەلەمەنتتەرىن ەنگىزۋ جانە شىعارۋ پروگرامماسىن قۇرۋ كەرەك
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
اشىق ساباقتىڭ تاقىرىبى: زات ەسىمنىڭ جەكەشە جانە كوپشە تۇرلەرى.
