كوشەر كەزدە. بەردىبەك سوقپاقبايەۆ
ادەبيەتتىك وقۋ 3 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوشەر كەزدە ب. سوقپاقبايەۆ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا روماننان ءۇزىندىنى وقىپ، مازمۇنىن تالداۋعا، تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشۋعا مۇمكىندىك جاساۋ.
دامىتۋشىلىق: شىعارماشىلىق جۇمىستاردى ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، بىلىمدەرىن بەكىتۋگە جاعداي جاساۋ.
تاربيەلىك: اڭگىمەدەگى كەيىپكەر سەزىمدەرى ارقىلى تابيعاتتى، جاراتىلىستىڭ بارلىق يەلەرىن ايالاۋ، جاناشىرلىقپەن قاراۋ سياقتى مىنەز قۇلىقتارعا تاربيەلەنۋگە نەگىز دايىنداۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: اڭگىمە، سۇحبات، ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، سالاۋاتتانۋ، ەڭبەك.
كورنەكىلىكتەر: وقۋلىق، ب. سوقپاقبايەۆتىڭ سۋرەتى جانە شىعارمالارى، ءيتتىڭ تۇرلەرىنىڭ سۋرەتى، بولشەكتەردەن قۇراستىرما، بەينەتاسپا.
قولدانىلاتىن تەحنولوگيالار: سكت
ساباقتىڭ بارىسى:
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق:
ءمۇعالىم سويلەمدەر وقيدى، وقۋشىلار «شىندىق»، «وتىرىك» دەپ جاۋاپ بەرەدى.
− كۇن جەردى اينالادى (وتىرىك)
− كۇن كەشكە باتىستان شىعادى، تاڭەرتەڭ شىعىسقا باتادى (وتىرىك )
− ءبىر جىلدا ءتورت مەزگىل بار (شىندىق)
− مۇحيت وزەنگە قۇيادى (وتىرىك)
− بوزتورعاي ءۇي قۇسى (وتىرىك)
− بوزتورعاي قىستا ۇيا سالادى (وتىرىك)
− يت ادامنىڭ دوسى (شىندىق)
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
1) قۇستار تۋرالى ماقال - ماتەلدەر ايتۋ.
2) «بوزتورعاي - دالا ءسانى» ءماتىنىن ساتىلاي كەشەندى تالداۋ ادىسىنە سالىپ، سۇراۋ.
3. جاڭا ساباق: − بالالار سەندەردىڭ الدارىڭدا بولشەكتەر جاتىر. وسى بولشەكتەردەن ءۇي جانۋارىنىڭ بەينەسىن قۇراستىرىڭدارشى.
−قانداي ءۇي جانۋارىنىڭ بەينەسى شىقتى؟
−ءيتتىڭ.
−ەندەشە يت تۋرالى نە بىلەمىز؟
−تاقتاعا نەمەسە پلاكاتقا وقۋشىلاردىڭ سوزدەرى تىزبەكتەلىپ جازىلادى.
يت: دوس، كومەكشى، قۇتقارۋشى، ءيىسشىل، اقىلدى، يەسىن جاقسى كورەدى، ت. ب.
−يت، بالالار جەتى قازىنانىڭ ءبىرى. ەرتەدە جورىققا شىققاندا، اڭشىلىق كەزىندە ءيتتى بىرگە ەرتىپ جۇرگەن.
−ءيتتىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟ ( سۋرەتپەن جۇمىس)
- ءيتتىڭ بىرنەشە تۇرلەرى تاقتاعا ىلىنەدى، ولاردىڭ تۇقىمدارى تۋرالى قىسقاشا مالىمەت بەرىلەدى.
−يت ادامنىڭ دوسى دەگەنگە سەنەسىڭدەر مە؟
−ءيا.
−ءيتتىڭ قالادا جانە اۋىلدا اسىراۋىن سالىستىرىپ ايتايىقشى.
اۆتور جايىندا مالىمەت:
بۇگىن، ءبىز ب. سوقپاقبايەۆتىڭ «ولگەندەر قايتىپ كەلمەيدى» رومانىنان ءۇزىندى «كوشەر كەزدە» ءماتىنىن وقىپ، اڭگىمەلەيمىز.
اتى - ءجونى: بەردىبەك سوقپاقبايەۆ
تۋعان جەرى: 1924جىلى 15 قازاندا الماتى وبل، نارىنقول اۋىلىندا تۋعان.
دارىندىلىعى: «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە، «بالدىرعان» جۋرنالىندا، ش. ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىندا ىستەگەن.
شىعارماشىلىعى: 1950ج. «بۇلاق» اتتى جىر جيناعىن شىعارعان. كەيىن بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان 20 - دان استام اڭگىمە، پوۆەست، رومان كىتاپتارىن ۇسىندى. «مەنىڭ اتىم قوجا»، «بالالىق شاققا ساياحات»، «بوزتوبەدە ءبىر قىز بار»، «ولگەندەر قايتىپ كەلمەيدى» جانە «قايداسىڭ گاۋھار» سەكىلدى تۋىندىلار.
3. وقۋلىقپەن جۇمىس:
ا) ءمۇعالىمنىڭ مانەرلەپ وقۋى
ءا) وقۋشىلاردىڭ ءماتىندى داۋىستاپ، تىزبەكپەن وقۋى.
4. ماتىنمەن جۇمىس:
ءماتىن بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ قويعان سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ.
−بۇل ءماتىن نە جايىندا ايتىلعان؟
−ءيتتىڭ اتىن اتا؟
−مايلىاياقتى كىم الىپ كەتپەكشى بولدى؟
−يەسى مايلىاياقتى نەگە وزىمەن بىرگە الىپ كەتپەدى؟
5. ءماتىندى تالداۋ:
ا) ءماتىننىڭ ىشىنەن مايلىاياقتى سيپاتتاعان جەرىن تاۋىپ وقى.
ءا) مايلىاياقتىڭ ءوزىنىڭ يەسىن قيمايتىنىن جازۋشى قالاي سۋرەتتەگەنىن تاۋىپ وقى.
6. بەينەتاسپادان ءۇزىندى:
يت قايعىرا بىلە مە؟ وسى سۇراقتىڭ جاۋابىن جاپونيادا تۇسىرىلگەن، «حاتيكو» دەپ اتالاتىن اعىلشىن فيلمىنەن ءۇزىندى كورسەتكىم كەلەدى.
«حا»- جاپون تىلىندە 8 - سانىن بىلدىرەدى. قازاق حالقىندا 7 - سانى كيەلى بولسا، جاپونيادا 8 - سانى ەكەن.
«تيكو»- «ەركەلەتۋ» ءسوزىنىڭ ماعىناسى.
(وسى ءفيلمدى كورگەننەن كەيىن وقۋشىلاردان العان اسەرلەرىن، قانداي سەزىمدە بولعاندارىن سۇراۋ، ايتۋ).
7. داپتەرمەن جۇمىس:
ءيتتىڭ جاعىمدى جاقتارىن تىزبەكتەپ ايتقان بولاتىنبىز، ەندى جاعىمسىز جاقتارىن اتاپ شىعىپ ساقتانۋ ەرەجەلەرىن قۇرايىق:
− اۋرۋ يتتەن ساق بولۋ
- يت ۇستاعاننان كەيىن قولدى جۋۋ
- كوكتەمدە جانە كۇزدە يتتەر كوبىنەسە «قۇتىرۋ» اۋرۋىنا تاپ بولادى، قاسىنا جولاماۋ.
8. قورىتىندى:
− ەندى بۇگىن وتكەن جاڭا ساباعىمىزدى قورىتىندىلايىق. قالاي ويلايسىڭدار، مايلىاياقتىڭ تاعدىرى ارى قاراي قالاي بولار ەكەن؟ وزدەرىڭ
جالعاستىرىپ كورىڭدەرشى.
− بۇل ءماتىننىڭ قاي تۇرىنە جاتادى؟ ءتۇسىندىرۋ
9. باعالاۋ. بىلىمدەرىن باعالاۋ 10. ۇيگە تاپسىرما: مازمۇنداۋ. سكت
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوشەر كەزدە ب. سوقپاقبايەۆ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا روماننان ءۇزىندىنى وقىپ، مازمۇنىن تالداۋعا، تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشۋعا مۇمكىندىك جاساۋ.
دامىتۋشىلىق: شىعارماشىلىق جۇمىستاردى ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، بىلىمدەرىن بەكىتۋگە جاعداي جاساۋ.
تاربيەلىك: اڭگىمەدەگى كەيىپكەر سەزىمدەرى ارقىلى تابيعاتتى، جاراتىلىستىڭ بارلىق يەلەرىن ايالاۋ، جاناشىرلىقپەن قاراۋ سياقتى مىنەز قۇلىقتارعا تاربيەلەنۋگە نەگىز دايىنداۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: اڭگىمە، سۇحبات، ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، سالاۋاتتانۋ، ەڭبەك.
كورنەكىلىكتەر: وقۋلىق، ب. سوقپاقبايەۆتىڭ سۋرەتى جانە شىعارمالارى، ءيتتىڭ تۇرلەرىنىڭ سۋرەتى، بولشەكتەردەن قۇراستىرما، بەينەتاسپا.
قولدانىلاتىن تەحنولوگيالار: سكت
ساباقتىڭ بارىسى:
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق:
ءمۇعالىم سويلەمدەر وقيدى، وقۋشىلار «شىندىق»، «وتىرىك» دەپ جاۋاپ بەرەدى.
− كۇن جەردى اينالادى (وتىرىك)
− كۇن كەشكە باتىستان شىعادى، تاڭەرتەڭ شىعىسقا باتادى (وتىرىك )
− ءبىر جىلدا ءتورت مەزگىل بار (شىندىق)
− مۇحيت وزەنگە قۇيادى (وتىرىك)
− بوزتورعاي ءۇي قۇسى (وتىرىك)
− بوزتورعاي قىستا ۇيا سالادى (وتىرىك)
− يت ادامنىڭ دوسى (شىندىق)
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
1) قۇستار تۋرالى ماقال - ماتەلدەر ايتۋ.
2) «بوزتورعاي - دالا ءسانى» ءماتىنىن ساتىلاي كەشەندى تالداۋ ادىسىنە سالىپ، سۇراۋ.
3. جاڭا ساباق: − بالالار سەندەردىڭ الدارىڭدا بولشەكتەر جاتىر. وسى بولشەكتەردەن ءۇي جانۋارىنىڭ بەينەسىن قۇراستىرىڭدارشى.
−قانداي ءۇي جانۋارىنىڭ بەينەسى شىقتى؟
−ءيتتىڭ.
−ەندەشە يت تۋرالى نە بىلەمىز؟
−تاقتاعا نەمەسە پلاكاتقا وقۋشىلاردىڭ سوزدەرى تىزبەكتەلىپ جازىلادى.
يت: دوس، كومەكشى، قۇتقارۋشى، ءيىسشىل، اقىلدى، يەسىن جاقسى كورەدى، ت. ب.
−يت، بالالار جەتى قازىنانىڭ ءبىرى. ەرتەدە جورىققا شىققاندا، اڭشىلىق كەزىندە ءيتتى بىرگە ەرتىپ جۇرگەن.
−ءيتتىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟ ( سۋرەتپەن جۇمىس)
- ءيتتىڭ بىرنەشە تۇرلەرى تاقتاعا ىلىنەدى، ولاردىڭ تۇقىمدارى تۋرالى قىسقاشا مالىمەت بەرىلەدى.
−يت ادامنىڭ دوسى دەگەنگە سەنەسىڭدەر مە؟
−ءيا.
−ءيتتىڭ قالادا جانە اۋىلدا اسىراۋىن سالىستىرىپ ايتايىقشى.
اۆتور جايىندا مالىمەت:
بۇگىن، ءبىز ب. سوقپاقبايەۆتىڭ «ولگەندەر قايتىپ كەلمەيدى» رومانىنان ءۇزىندى «كوشەر كەزدە» ءماتىنىن وقىپ، اڭگىمەلەيمىز.
اتى - ءجونى: بەردىبەك سوقپاقبايەۆ
تۋعان جەرى: 1924جىلى 15 قازاندا الماتى وبل، نارىنقول اۋىلىندا تۋعان.
دارىندىلىعى: «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە، «بالدىرعان» جۋرنالىندا، ش. ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىندا ىستەگەن.
شىعارماشىلىعى: 1950ج. «بۇلاق» اتتى جىر جيناعىن شىعارعان. كەيىن بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان 20 - دان استام اڭگىمە، پوۆەست، رومان كىتاپتارىن ۇسىندى. «مەنىڭ اتىم قوجا»، «بالالىق شاققا ساياحات»، «بوزتوبەدە ءبىر قىز بار»، «ولگەندەر قايتىپ كەلمەيدى» جانە «قايداسىڭ گاۋھار» سەكىلدى تۋىندىلار.
3. وقۋلىقپەن جۇمىس:
ا) ءمۇعالىمنىڭ مانەرلەپ وقۋى
ءا) وقۋشىلاردىڭ ءماتىندى داۋىستاپ، تىزبەكپەن وقۋى.
4. ماتىنمەن جۇمىس:
ءماتىن بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ قويعان سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ.
−بۇل ءماتىن نە جايىندا ايتىلعان؟
−ءيتتىڭ اتىن اتا؟
−مايلىاياقتى كىم الىپ كەتپەكشى بولدى؟
−يەسى مايلىاياقتى نەگە وزىمەن بىرگە الىپ كەتپەدى؟
5. ءماتىندى تالداۋ:
ا) ءماتىننىڭ ىشىنەن مايلىاياقتى سيپاتتاعان جەرىن تاۋىپ وقى.
ءا) مايلىاياقتىڭ ءوزىنىڭ يەسىن قيمايتىنىن جازۋشى قالاي سۋرەتتەگەنىن تاۋىپ وقى.
6. بەينەتاسپادان ءۇزىندى:
يت قايعىرا بىلە مە؟ وسى سۇراقتىڭ جاۋابىن جاپونيادا تۇسىرىلگەن، «حاتيكو» دەپ اتالاتىن اعىلشىن فيلمىنەن ءۇزىندى كورسەتكىم كەلەدى.
«حا»- جاپون تىلىندە 8 - سانىن بىلدىرەدى. قازاق حالقىندا 7 - سانى كيەلى بولسا، جاپونيادا 8 - سانى ەكەن.
«تيكو»- «ەركەلەتۋ» ءسوزىنىڭ ماعىناسى.
(وسى ءفيلمدى كورگەننەن كەيىن وقۋشىلاردان العان اسەرلەرىن، قانداي سەزىمدە بولعاندارىن سۇراۋ، ايتۋ).
7. داپتەرمەن جۇمىس:
ءيتتىڭ جاعىمدى جاقتارىن تىزبەكتەپ ايتقان بولاتىنبىز، ەندى جاعىمسىز جاقتارىن اتاپ شىعىپ ساقتانۋ ەرەجەلەرىن قۇرايىق:
− اۋرۋ يتتەن ساق بولۋ
- يت ۇستاعاننان كەيىن قولدى جۋۋ
- كوكتەمدە جانە كۇزدە يتتەر كوبىنەسە «قۇتىرۋ» اۋرۋىنا تاپ بولادى، قاسىنا جولاماۋ.
8. قورىتىندى:
− ەندى بۇگىن وتكەن جاڭا ساباعىمىزدى قورىتىندىلايىق. قالاي ويلايسىڭدار، مايلىاياقتىڭ تاعدىرى ارى قاراي قالاي بولار ەكەن؟ وزدەرىڭ
جالعاستىرىپ كورىڭدەرشى.
− بۇل ءماتىننىڭ قاي تۇرىنە جاتادى؟ ءتۇسىندىرۋ
9. باعالاۋ. بىلىمدەرىن باعالاۋ 10. ۇيگە تاپسىرما: مازمۇنداۋ. سكت
You Might Also Like
