كۇشەيتكىش ۇستەۋ
بازاروۆا اقكەنجە مىرزا قىزى
استانا قالاسى، №53 مەكتەپ – ليسەيىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: كۇشەيتكىش ۇستەۋ تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق ءمانى: ۇستەۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن ەستە ساقتاۋ قابىلەتى ارقىلى دامىتۋ، وي-ورىستەرىن ارتتىرۋ.
ب) تاربيەلىك ءمانى: ءبىلىم مەن تاربيەنى ۇشتاستىرا وتىرىپ.
ساباقتىڭ تەحنولوگياسى: ساتىلاي كومپلەكستى تالداۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: تالداۋ - جيناقتاۋ، ءتۇسىندىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، ءان - ساز
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
سىنىپتى ءۇش توپقا بولەمىز.
1 توپ -«بىلىمدىلەر»
2 توپ -«العىرلار»
3 توپ -«قىراندار»
ءۇي جۇمىسىنا 284جاتتىعۋ بەرىلگەن. ءۇش توپتان جەكە-جەكە سۇراۋ. ۇستەۋدىڭ سىزباسى
_____________________ از
قۇرامىنا قاراي
تۇلعاسىنا قاراي - نەگىزگى ءتۇبىر
قۇرامى مەن قۇرىلىسىنا قاراي - دارا
لەكسيكالىق ماعىناسى
سوزدە ءبىر لەكسيكالىق، ءبىر گرامماتيكالىق ماعىناسى بار. مولشەردى بىلدىرەدى.
گرامماتيكالىق ماعىناسى ۇستەۋ.(قالاي؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەدى)
ماعىناسىنا قاراي. مولشەر ۇستەۋ
ءۇي جۇمىسىن سۇراق قويۋ ارقىلى قورىتىندىلاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق. كۇشەيتكىش ۇستەۋ.
جاڭا ساباقتى تۇسىندىرمەس بۇرىن تاقتاعا ءۇش قاتارعا ءۇش ءتۇرلى سوزدەر جازىلعان سىزبانۇسقالار ىلىنەدى.
ادەمى -------- بيىك ------------ تەرەڭ
قولايلى ---- جۇپىنى ------ ءمان بەرمەۋ
اقىرعى - ---- اۋىر------------- قىزىقتاۋ
ۇلكەن--------- ۇلكەن ---------- ۇلكەن
كولەمدى ---- سۇرىقسىز ------ قولايلى
وسى نەگىزگى سوزدەرگە كۇشەيتۋ ءمانىن بەرىپ تۇرعان كۇشەيتكىش ءماندى ۇستەۋلەردى تاۋىپ جازادى. (ەڭ، تىم، اسا)
ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. كۇشەيتكىش ۇستەۋلەر، قيمىلدىڭ ءوزىن، كولەمىن اسا كۇشەيتەدى.
نەمەسە اسا كۇشەيتەدى اسا سولعىنداتادى (تىم، ارەڭ، ءسال، مۇلدەم، وتە، وراسان، اسا
قۇرامى جاعىنان كۇشەيتكىش ۇستەۋلەر نەگىزگى تۇبىرلەر بولىپ كەلەدى. تاقتاعا ۇستەۋلەردىڭ جەتى ءتۇرى دە جازىلعان سىزبا نۇسقا ىلىنەدى. سونىڭ ىشىندە كۇشەيتكىش ۇستەۋى قىزىل بوياۋمەن ەرەكشەلەنگەن، ياعني بۇگىنگى تاقىرىپ - كۇشەيتكىش ۇستەۋ.
وقۋلىقپەن جۇمىس. تەوريا بەكىتۋ.
IV. جاڭا ساباقتى پىسىقتاۋ
وقۋشىلارعا بەرىلەتىن تاپسىرمالار.
ۇستەۋلەردى تاۋىپ، لەكسيكا - گرامماتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ جاساۋ.
«بىلىمدىلەر» توبى.
ءى تاپسىرما: ادام ناعىز ادامدار اراسىندا عانا ادام بولادى.(ي. بەحەر)
ءىى تاپسىرما: «العىرلار» توبى.
سودان بەرى قىسقى ءجۇنى جەتىلىپ، ءوڭى اجارلانىپ، قاتتى قۇلپىرىپ العان. وسى كەزدە سوزىلا شاپقىلاعان توسۋشىلاردىڭ بارلىعى دا مۇلدەم شارشاعان بولاتىن. (كۇشەيتكىش ۇستەۋلەردى تاۋىپ، كەشەندى تالداۋ جاساۋ)
ءىىى تاپسىرما. «قىراندار» توبى.
اباي مەن ونىڭ بارلىق ءۇي ىشتەرى، ىنى-شاكىرت، دوستارى ءۇشىن ەڭ ءقادىرلى ابىگەر. تاۋىق ەتىنەن جاسالعان بۇل كەسپە وتە ءدامدى پىسكەن ەكەن.(كۇشەيتكىش ۇستەۋلەردى تاۋىپ، كەشەندى تالداۋ جاساۋ).
V. ساباقتى قورىتىندىلاۋ: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاپ، ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
ۇيگە تاپسىرما: ءۇش توپ بىلىمدىلىك، ونەرپازدىق، تالعامپازدىققا بالانىستى سويلەم قۇراۋ، سويلەمدى كۇشەيتكىش ۇستەۋلەر ارقىلى جاساپ تالداۋ.
استانا قالاسى، №53 مەكتەپ – ليسەيىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: كۇشەيتكىش ۇستەۋ تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق ءمانى: ۇستەۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن ەستە ساقتاۋ قابىلەتى ارقىلى دامىتۋ، وي-ورىستەرىن ارتتىرۋ.
ب) تاربيەلىك ءمانى: ءبىلىم مەن تاربيەنى ۇشتاستىرا وتىرىپ.
ساباقتىڭ تەحنولوگياسى: ساتىلاي كومپلەكستى تالداۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: تالداۋ - جيناقتاۋ، ءتۇسىندىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، ءان - ساز
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
سىنىپتى ءۇش توپقا بولەمىز.
1 توپ -«بىلىمدىلەر»
2 توپ -«العىرلار»
3 توپ -«قىراندار»
ءۇي جۇمىسىنا 284جاتتىعۋ بەرىلگەن. ءۇش توپتان جەكە-جەكە سۇراۋ. ۇستەۋدىڭ سىزباسى
_____________________ از
قۇرامىنا قاراي
تۇلعاسىنا قاراي - نەگىزگى ءتۇبىر
قۇرامى مەن قۇرىلىسىنا قاراي - دارا
لەكسيكالىق ماعىناسى
سوزدە ءبىر لەكسيكالىق، ءبىر گرامماتيكالىق ماعىناسى بار. مولشەردى بىلدىرەدى.
گرامماتيكالىق ماعىناسى ۇستەۋ.(قالاي؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەدى)
ماعىناسىنا قاراي. مولشەر ۇستەۋ
ءۇي جۇمىسىن سۇراق قويۋ ارقىلى قورىتىندىلاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق. كۇشەيتكىش ۇستەۋ.
جاڭا ساباقتى تۇسىندىرمەس بۇرىن تاقتاعا ءۇش قاتارعا ءۇش ءتۇرلى سوزدەر جازىلعان سىزبانۇسقالار ىلىنەدى.
ادەمى -------- بيىك ------------ تەرەڭ
قولايلى ---- جۇپىنى ------ ءمان بەرمەۋ
اقىرعى - ---- اۋىر------------- قىزىقتاۋ
ۇلكەن--------- ۇلكەن ---------- ۇلكەن
كولەمدى ---- سۇرىقسىز ------ قولايلى
وسى نەگىزگى سوزدەرگە كۇشەيتۋ ءمانىن بەرىپ تۇرعان كۇشەيتكىش ءماندى ۇستەۋلەردى تاۋىپ جازادى. (ەڭ، تىم، اسا)
ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. كۇشەيتكىش ۇستەۋلەر، قيمىلدىڭ ءوزىن، كولەمىن اسا كۇشەيتەدى.
نەمەسە اسا كۇشەيتەدى اسا سولعىنداتادى (تىم، ارەڭ، ءسال، مۇلدەم، وتە، وراسان، اسا
قۇرامى جاعىنان كۇشەيتكىش ۇستەۋلەر نەگىزگى تۇبىرلەر بولىپ كەلەدى. تاقتاعا ۇستەۋلەردىڭ جەتى ءتۇرى دە جازىلعان سىزبا نۇسقا ىلىنەدى. سونىڭ ىشىندە كۇشەيتكىش ۇستەۋى قىزىل بوياۋمەن ەرەكشەلەنگەن، ياعني بۇگىنگى تاقىرىپ - كۇشەيتكىش ۇستەۋ.
وقۋلىقپەن جۇمىس. تەوريا بەكىتۋ.
IV. جاڭا ساباقتى پىسىقتاۋ
وقۋشىلارعا بەرىلەتىن تاپسىرمالار.
ۇستەۋلەردى تاۋىپ، لەكسيكا - گرامماتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ جاساۋ.
«بىلىمدىلەر» توبى.
ءى تاپسىرما: ادام ناعىز ادامدار اراسىندا عانا ادام بولادى.(ي. بەحەر)
ءىى تاپسىرما: «العىرلار» توبى.
سودان بەرى قىسقى ءجۇنى جەتىلىپ، ءوڭى اجارلانىپ، قاتتى قۇلپىرىپ العان. وسى كەزدە سوزىلا شاپقىلاعان توسۋشىلاردىڭ بارلىعى دا مۇلدەم شارشاعان بولاتىن. (كۇشەيتكىش ۇستەۋلەردى تاۋىپ، كەشەندى تالداۋ جاساۋ)
ءىىى تاپسىرما. «قىراندار» توبى.
اباي مەن ونىڭ بارلىق ءۇي ىشتەرى، ىنى-شاكىرت، دوستارى ءۇشىن ەڭ ءقادىرلى ابىگەر. تاۋىق ەتىنەن جاسالعان بۇل كەسپە وتە ءدامدى پىسكەن ەكەن.(كۇشەيتكىش ۇستەۋلەردى تاۋىپ، كەشەندى تالداۋ جاساۋ).
V. ساباقتى قورىتىندىلاۋ: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاپ، ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
ۇيگە تاپسىرما: ءۇش توپ بىلىمدىلىك، ونەرپازدىق، تالعامپازدىققا بالانىستى سويلەم قۇراۋ، سويلەمدى كۇشەيتكىش ۇستەۋلەر ارقىلى جاساپ تالداۋ.
You Might Also Like
