لاتىن ءالىپبيى - ءححى عاسىردىڭ عىلىمي جانە ءبىلىم بەرۋ ءتىلىنىڭ نەگىزى
تاقىرىبى: «لاتىن ءالىپبيى - ءححى عاسىردىڭ عىلىمي جانە ءبىلىم بەرۋ ءتىلىنىڭ نەگىزى»
ماقساتى: "رۋحاني جاڭعىرۋدى" سيپاتتاۋ، پاتريوتتىق سانانى قالىپتاستىرۋ. تاياۋ جىلداردا اتقارىلاتىن قىزمەتتەر جايلى مالىمەت بەرۋ. لاتىن ءالىپبيىن مەڭگەرۋگە شاقىرۋ. رۋحاني جاڭعىرۋ، لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – تابىستى ەل بولۋىمىزدىڭ كەپىلى ەكەنىن ۇعىندىرۋ. وقۋشىلاردىڭ بويىندا ۇلتتىق سانانى وياتۋ، جاس ۇرپاقتىڭ ساناسىنا، تۋعان حالقىنا دەگەن قۇرمەت، سۇيىسپەنشىلىك، ماقتانىش سەزىمىن ۇيالاتۋ، ۇلتتىق رۋحتى ءسىڭىرۋ.
وقىتۋ ناتيجەسى: لاتىن ءالىپبيىن ۇيرەنۋدىڭ ماڭىزىن تۇسىنەدى.
ءتۇيىندى يدەيا: «لاتىن ءالىپبيى - ءححى عاسىردىڭ عىلىمي جانە ءبىلىم بەرۋ ءتىلىنىڭ نەگىزى»
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار! بۇگىنگى اشىق تاربيە ساعاتىمىزدى اشىق دەپ جاريالايمىز. قوش كەلدىڭىزدەر!
مەكتەپ قوي ەلىمىزدىڭ قانى، جانى،
مەكتەپتەن باستالادى ءبارى - ءبارى.
بۇگىنگى سالتاناتتى جيىنىندا،
شىرقالسىن قازاقستان ءانۇرانى!
– ق ر - نىڭ مەملەكەتتىك ءانۇرانى ورىندالادى.
تانىستىرىلىم:
ەلىمىز جاڭا تاريحي كەزەڭگە اياق باستى. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز ايقىن، باعىتىمىز بەلگىلى، ول – الەمدەگى ەڭ دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ. ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ سانامىز ىسىمىزدەن وزىپ ءجۇرۋى، ياعني ودان بۇرىن جاڭعىرىپ وتىرۋى ءتيىس.
ءمۇعالىم: اسىعا سالەم جولداپ جۇرەكتەن ءبىز،
قۇشاق جايا سىزدەردى قارسى الامىز!
بۇگىنگى اشىق تاربيە ساعاتىندا،
بار ونەردى تارتۋ ەتىپ ۇسىنامىز!
– 2 «ب» سىنىپ وقۋشىلارىنان قۇرالعان «بولاشاق ۇلاندارىن» قارسى الىڭىزدار!
كورىنىس جەلىسى: اتاسى – نۇرسۇلتان، اجەسى – ايدانا داستارقان باسىندا شاي ءىشىپ وتىرادى.
اجەسى: شاي ءىشىڭىز، وتاعاسى (ساماۋرىنمەن كەسەگە شاي قۇيىپ بەرەدى)
اتاسى: وي، راقمە - ە - ەت، كەمپىر! ءسۇت قاتقان شايىڭ نەتكەن ءدامدى ەدى!
اجەسى: وتاعاسى، نەمەرەلەرىمىز كەشىكتى عوي، ءا؟!
سول ساتتە ەسىكتەن ەكى نەمەرەسى قۋانا كىرىپ كەلەدى:
نەمەرەلەرى: اتاۋ، اجە! ءبىز «بەس» الدىق!
اجەسى: اينالىپ قانا كەتەيىن، قۇلىنشىقتارىمنان! قاي پاننەن؟ (تاڭعالىپ...)
كاۋسار: مەن اعىلشىن تىلىنەن!
بالىم: ال، مەن ورىس تىلىنەن «5» الدىم! (قۋانىشتى كوڭىل - كۇيمەن اتا - اجەسىن قۇشاقتايدى)
كاۋسار: Roses are red،
Violets، a blue.
Sugar is sweet،
And so are you!
بالىم: يا جيۆۋ ۆ كازاحستانە،
يا ليۋبليۋ سۆوي كراي رودنوي!
ون حوروش زيموي ي لەتوم،
نو وسوبەننو – ۆەسنوي!
اتاسى: ءبا - رە - كەل - ءدى - ءى! ءبىرىڭ ءاسانالى ءاشىموۆ سياقتى اكتەر، ساۋلە جانپەيىسوۆا سياقتى ءانشى، ءىليا جاقانوۆ سياقتى كومپوزيتور بولساڭدار، بىرەۋىڭ تولەۋ ءۇشقوڭىروۆ سياقتى جازۋشى، ءبىرىڭ باكەن سەرىكبايەۆ سياقتى ساياساتكەر بولىڭدار!
قانە، الاقاندارىڭدى جايىڭدار، باتا بەرەيىن:
ءبىسمىللا!
بالام، بالام، بالداي بول!
اسقارالى تاۋداي بول!
جايقالىپ وسكەن تالداي بول!
جەمىسى مول باۋداي بول!
ءاۋمين!!!
اجەسى: وتاعاسى، شوقاي داتقا كەسەنەسىنە بارماعالى ءبىراز بولدى - اۋ، ءا؟
اتاسى: دۇرىس ايتاسىڭ. شاحان اتا كەسەنەسىنە دە ءبىر بارۋ كەرەك ەدى...
نەمەرەلەرى: اۋليە بۇلاققا بارايىقشى!!!
اجەسى: نەمەرە – بالدان ءتاتتى! وسىلاردىڭ ايتقانى بولا قويسىنشى؟.. مىنا جەردى جينايىق تا، تۇرايىق.
اتاسى: جارايدى، كەتتىك وندا.
ءمۇعالىم: ءان ونەرىن ءانشى جانى ۇعادى،
تالاپتانعان تەك بيىككە شىعادى.
ءان ونەرى قانشا قيىن بولسا دا،
اۋەلەتىپ ءانشى ورتاعا شىعادى.
– جولدىباي دانياردىڭ ورىنداۋىندا «وتانىم» ءانىن قارسى الىڭىز!
ءمۇعالىم: لاتىن ءالىپبيى تۋرالى، وتان تۋرالى جاتتاۋلارعا كەزەك بەرەيىك.
بارلىعى حورمەن: لاتىنشا ۇيرەنەيىك بابا ءتىلىن،
عاسىرلاردان سىر شەرتكەن عاجاپ ءۇنى.
رۋحىم – ءور، ۇلتىم دا ۇلىق مەنىڭ،
ءوزىڭ باردا عاجاپ ءتىلىم – قازاق ءتىلىم!
پوستەر قۇراستىرۋ
- وقۋشىلار، قالاي ويلايسىڭدار، لاتىن ءالىپبيىن نە ءۇشىن مەڭگەرۋىمىز كەرەك؟
- كومپيۋتەردى، تەحنيكانى مەڭگەرۋ ءۇشىن
- وزگە ەلدەردەگى قانداستارىمىزبەن ءتۇسىنىسۋ ءۇشىن
- دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلۋ ءۇشىن
ءمۇعالىم: وتاندى ءسۇيۋ – پارىزىڭ،
ونى قورعاۋ بۇل – مىندەت!
«رۋحاني جاڭعىرۋ»
باعدار سىلتەپ، ءجۇر ۇندەپ!
ءبىلىم سالتاناتىن قۇرىپ، ەلىمىزدىڭ دامۋىنا ۇلەس قوساتىن – سەندەرسىڭدەر، بالالار! بولاشاقتا كىم بولاتىندارىڭدى بىلەيىكشى، قانەكەي.
ب - ءبىلىمىمدى ارنايتىن -------------------- ق - قازاققا قىزمەت ەتەتىن
و - وتانىمدى قورعايتىن ----------------- ا - ارمانىنا جەتەتىن
ل - لاڭكەستىكتى داتتايتىن ----------------- ز - زاڭدى جاقسى بىلەتىن
ا - ادالدىقتى جاقتايتىن ----------------- ا - العا قاراي جۇرەتىن
ش - شۋاعىمدى شاشاتىن ------------------ ق - قايىرىمدى ەلىمنى
ا - اسۋلاردان اساتىن ------------------------ س - سالتاناتتى جەرىمنىڭ
ع - عارىش سىرىن مەڭگەرگەن --------------- ت - تولىقتىرام سەنىمىن
ى - ىنتىماقتى تەڭ كورگەن ----------------- ا - ابىرويىن، جىگەرىن
م - مەنمەندىكتى جەك كورگەن --------------- ن - نامىسىن قولدان بەرمەيتىن
! مەن بولامىن ەڭبەكقور،
! بولاشاعى ەلىمنىڭ!
! بولاشاعى ەلىمنىڭ!
جۇرگىزۋشى: مىنە، بالالار، بۇگىن وزدەرىڭدى تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعى ەكەندەرىڭدى، ياعني، ناعىز ازامات ەكەندىكتەرىڭدى كورسەتە بىلدىڭدەر. «لاتىن ءالىپبيى - ءححى عاسىردىڭ عىلىمي جانە ءبىلىم بەرۋ ءتىلىنىڭ نەگىزى» ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، لاتىن ءالىپبيىن تەرەڭ مەڭگەرەيىك!
جامبىل وبلىسى،
سارىسۋ اۋدانى، جاڭاتاس قالاسى،
ابىلاي حان اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ 2 سىنىپ جەتەكشىسى
الداجاروۆا اكشولپان ابيلحايىروۆنا
ماقساتى: "رۋحاني جاڭعىرۋدى" سيپاتتاۋ، پاتريوتتىق سانانى قالىپتاستىرۋ. تاياۋ جىلداردا اتقارىلاتىن قىزمەتتەر جايلى مالىمەت بەرۋ. لاتىن ءالىپبيىن مەڭگەرۋگە شاقىرۋ. رۋحاني جاڭعىرۋ، لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – تابىستى ەل بولۋىمىزدىڭ كەپىلى ەكەنىن ۇعىندىرۋ. وقۋشىلاردىڭ بويىندا ۇلتتىق سانانى وياتۋ، جاس ۇرپاقتىڭ ساناسىنا، تۋعان حالقىنا دەگەن قۇرمەت، سۇيىسپەنشىلىك، ماقتانىش سەزىمىن ۇيالاتۋ، ۇلتتىق رۋحتى ءسىڭىرۋ.
وقىتۋ ناتيجەسى: لاتىن ءالىپبيىن ۇيرەنۋدىڭ ماڭىزىن تۇسىنەدى.
ءتۇيىندى يدەيا: «لاتىن ءالىپبيى - ءححى عاسىردىڭ عىلىمي جانە ءبىلىم بەرۋ ءتىلىنىڭ نەگىزى»
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار! بۇگىنگى اشىق تاربيە ساعاتىمىزدى اشىق دەپ جاريالايمىز. قوش كەلدىڭىزدەر!
مەكتەپ قوي ەلىمىزدىڭ قانى، جانى،
مەكتەپتەن باستالادى ءبارى - ءبارى.
بۇگىنگى سالتاناتتى جيىنىندا،
شىرقالسىن قازاقستان ءانۇرانى!
– ق ر - نىڭ مەملەكەتتىك ءانۇرانى ورىندالادى.
تانىستىرىلىم:
ەلىمىز جاڭا تاريحي كەزەڭگە اياق باستى. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز ايقىن، باعىتىمىز بەلگىلى، ول – الەمدەگى ەڭ دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ. ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ سانامىز ىسىمىزدەن وزىپ ءجۇرۋى، ياعني ودان بۇرىن جاڭعىرىپ وتىرۋى ءتيىس.
ءمۇعالىم: اسىعا سالەم جولداپ جۇرەكتەن ءبىز،
قۇشاق جايا سىزدەردى قارسى الامىز!
بۇگىنگى اشىق تاربيە ساعاتىندا،
بار ونەردى تارتۋ ەتىپ ۇسىنامىز!
– 2 «ب» سىنىپ وقۋشىلارىنان قۇرالعان «بولاشاق ۇلاندارىن» قارسى الىڭىزدار!
كورىنىس جەلىسى: اتاسى – نۇرسۇلتان، اجەسى – ايدانا داستارقان باسىندا شاي ءىشىپ وتىرادى.
اجەسى: شاي ءىشىڭىز، وتاعاسى (ساماۋرىنمەن كەسەگە شاي قۇيىپ بەرەدى)
اتاسى: وي، راقمە - ە - ەت، كەمپىر! ءسۇت قاتقان شايىڭ نەتكەن ءدامدى ەدى!
اجەسى: وتاعاسى، نەمەرەلەرىمىز كەشىكتى عوي، ءا؟!
سول ساتتە ەسىكتەن ەكى نەمەرەسى قۋانا كىرىپ كەلەدى:
نەمەرەلەرى: اتاۋ، اجە! ءبىز «بەس» الدىق!
اجەسى: اينالىپ قانا كەتەيىن، قۇلىنشىقتارىمنان! قاي پاننەن؟ (تاڭعالىپ...)
كاۋسار: مەن اعىلشىن تىلىنەن!
بالىم: ال، مەن ورىس تىلىنەن «5» الدىم! (قۋانىشتى كوڭىل - كۇيمەن اتا - اجەسىن قۇشاقتايدى)
كاۋسار: Roses are red،
Violets، a blue.
Sugar is sweet،
And so are you!
بالىم: يا جيۆۋ ۆ كازاحستانە،
يا ليۋبليۋ سۆوي كراي رودنوي!
ون حوروش زيموي ي لەتوم،
نو وسوبەننو – ۆەسنوي!
اتاسى: ءبا - رە - كەل - ءدى - ءى! ءبىرىڭ ءاسانالى ءاشىموۆ سياقتى اكتەر، ساۋلە جانپەيىسوۆا سياقتى ءانشى، ءىليا جاقانوۆ سياقتى كومپوزيتور بولساڭدار، بىرەۋىڭ تولەۋ ءۇشقوڭىروۆ سياقتى جازۋشى، ءبىرىڭ باكەن سەرىكبايەۆ سياقتى ساياساتكەر بولىڭدار!
قانە، الاقاندارىڭدى جايىڭدار، باتا بەرەيىن:
ءبىسمىللا!
بالام، بالام، بالداي بول!
اسقارالى تاۋداي بول!
جايقالىپ وسكەن تالداي بول!
جەمىسى مول باۋداي بول!
ءاۋمين!!!
اجەسى: وتاعاسى، شوقاي داتقا كەسەنەسىنە بارماعالى ءبىراز بولدى - اۋ، ءا؟
اتاسى: دۇرىس ايتاسىڭ. شاحان اتا كەسەنەسىنە دە ءبىر بارۋ كەرەك ەدى...
نەمەرەلەرى: اۋليە بۇلاققا بارايىقشى!!!
اجەسى: نەمەرە – بالدان ءتاتتى! وسىلاردىڭ ايتقانى بولا قويسىنشى؟.. مىنا جەردى جينايىق تا، تۇرايىق.
اتاسى: جارايدى، كەتتىك وندا.
ءمۇعالىم: ءان ونەرىن ءانشى جانى ۇعادى،
تالاپتانعان تەك بيىككە شىعادى.
ءان ونەرى قانشا قيىن بولسا دا،
اۋەلەتىپ ءانشى ورتاعا شىعادى.
– جولدىباي دانياردىڭ ورىنداۋىندا «وتانىم» ءانىن قارسى الىڭىز!
ءمۇعالىم: لاتىن ءالىپبيى تۋرالى، وتان تۋرالى جاتتاۋلارعا كەزەك بەرەيىك.
بارلىعى حورمەن: لاتىنشا ۇيرەنەيىك بابا ءتىلىن،
عاسىرلاردان سىر شەرتكەن عاجاپ ءۇنى.
رۋحىم – ءور، ۇلتىم دا ۇلىق مەنىڭ،
ءوزىڭ باردا عاجاپ ءتىلىم – قازاق ءتىلىم!
پوستەر قۇراستىرۋ
- وقۋشىلار، قالاي ويلايسىڭدار، لاتىن ءالىپبيىن نە ءۇشىن مەڭگەرۋىمىز كەرەك؟
- كومپيۋتەردى، تەحنيكانى مەڭگەرۋ ءۇشىن
- وزگە ەلدەردەگى قانداستارىمىزبەن ءتۇسىنىسۋ ءۇشىن
- دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلۋ ءۇشىن
ءمۇعالىم: وتاندى ءسۇيۋ – پارىزىڭ،
ونى قورعاۋ بۇل – مىندەت!
«رۋحاني جاڭعىرۋ»
باعدار سىلتەپ، ءجۇر ۇندەپ!
ءبىلىم سالتاناتىن قۇرىپ، ەلىمىزدىڭ دامۋىنا ۇلەس قوساتىن – سەندەرسىڭدەر، بالالار! بولاشاقتا كىم بولاتىندارىڭدى بىلەيىكشى، قانەكەي.
ب - ءبىلىمىمدى ارنايتىن -------------------- ق - قازاققا قىزمەت ەتەتىن
و - وتانىمدى قورعايتىن ----------------- ا - ارمانىنا جەتەتىن
ل - لاڭكەستىكتى داتتايتىن ----------------- ز - زاڭدى جاقسى بىلەتىن
ا - ادالدىقتى جاقتايتىن ----------------- ا - العا قاراي جۇرەتىن
ش - شۋاعىمدى شاشاتىن ------------------ ق - قايىرىمدى ەلىمنى
ا - اسۋلاردان اساتىن ------------------------ س - سالتاناتتى جەرىمنىڭ
ع - عارىش سىرىن مەڭگەرگەن --------------- ت - تولىقتىرام سەنىمىن
ى - ىنتىماقتى تەڭ كورگەن ----------------- ا - ابىرويىن، جىگەرىن
م - مەنمەندىكتى جەك كورگەن --------------- ن - نامىسىن قولدان بەرمەيتىن
! مەن بولامىن ەڭبەكقور،
! بولاشاعى ەلىمنىڭ!
! بولاشاعى ەلىمنىڭ!
جۇرگىزۋشى: مىنە، بالالار، بۇگىن وزدەرىڭدى تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعى ەكەندەرىڭدى، ياعني، ناعىز ازامات ەكەندىكتەرىڭدى كورسەتە بىلدىڭدەر. «لاتىن ءالىپبيى - ءححى عاسىردىڭ عىلىمي جانە ءبىلىم بەرۋ ءتىلىنىڭ نەگىزى» ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، لاتىن ءالىپبيىن تەرەڭ مەڭگەرەيىك!
جامبىل وبلىسى،
سارىسۋ اۋدانى، جاڭاتاس قالاسى،
ابىلاي حان اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ 2 سىنىپ جەتەكشىسى
الداجاروۆا اكشولپان ابيلحايىروۆنا
You Might Also Like
