- 06 ءشىل. 2021 00:00
- 266
مادەنيەتتى ۇيرەتەتىن - مادەنيەتتانۋ
ادەتتە ءانشى، ءبيشى، ءارتىس بولعىسى كەلمەيتىن ادامدار مادەنيەتتىڭ اينالاسىندا باسقا قانداي ماماندىق تاڭدايتىنىن بىلمەي جاتادى. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى www.kaznu.kz فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتىندەگى «5ۆ020400 – مادەنيەتتانۋ» ماماندىعى مادەنيەتتىڭ ءار سالاسىنداعى بىلىكتى مامان بولۋىڭىزعا مۇمكىندىك بەرەدى.
مادەنيەتتانۋ – مادەنيەت جانە ونىڭ ينستيتۋتتارىن تۇتاس فەنومەن رەتىندە زەرتتەيتىن عىلىم سالاسى. مادەنيەتتانۋ ماماندىعى وقۋ ۇردىسىڭە 1994 جىلان باستاپ ەنە وتىرىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە مىندەتتى ءپان رەتىندە كىردى.
ورتا ازيا ەلدەرىندە بۇل ماماندىق «مادەنيەتتانۋ» دەپ اتالعانىمەن، ەۋروپادا، امەريكادا «مادەني انتروپولوگيا» دەگەن اتپەن تانىمال. مادەني انتروپولوگيا الەۋمەتتىك انتروپولوگيامەن بىرگە قاتىسۋشىلاردىڭ باقىلاۋىن مادەنيەتتىڭ ادەتتەرىن، داستۇرلەرى مەن باسقا دا ادەت-عۇرىپتارىن زەرتتەۋدىڭ ەڭ جاقسى ءادىسى رەتىندە قولدانادى. وسىلايشا، انتروپولوگ ءوزىنىڭ زەرتتەۋ نىسانى بولىپ تابىلاتىن ەتنوس تۋرالى العاشقى اقپاراتتى الادى. زەرتتەۋشى ءوزى زەرتتەگىسى كەلەتىن مادەنيەت وكىلدەرىمەن تانىس بولادى سونىمەن قاتار، بۇل مۇشەلەر انتروپولوگتىڭ بولۋىن قابىلدايدى جانە ءتىپتى ونى جاڭا مۇشە رەتىندە قابىلداۋى مۇمكىن.
سونىمەن، مادەني انتروپولوگ سول مادەنيەتتىڭ مۇشەلەرىنىڭ ءوزىن قالاي ۇستايتىنىن ءبىرىنشى ادامنان كورۋدەن باسقا، بەرىلگەن تاجىريبەنىڭ قانداي قىزمەت اتقاراتىنىن جانە ونىڭ سول جەردە قانداي ماعىناعا يە بولاتىندىعىن تۇسىنە الادى. ياعني، بۇل سىزگە مۇمكىندىك بەرەدى ادەت-عۇرىپ جۇزەگە اسىرىلاتىن ءمانماتىندى نەمەسە ولاردىڭ بەلگىلى ءبىر ادەتكە نەگە يە بولعانىن ءتۇسىنۋ.
مالىمەتتەردى قاتاڭ جانە جان-جاقتى جيناۋعا قول جەتكىزۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى ءادىسى - زەرتتەلەتىن مادەنيەتتىڭ ءبارىن جاساۋ، ياعني «قايدا بارساڭ دا، كوزىڭمەن جاسا». سونداي-اق، انتروپولوگ تاڭعاجايىپ تاعامداردى قولدانىپ كورۋى كەرەك، ايماق ءتىلىن ۇيرەنۋى كەرەك، سول جەردىڭ راسىمدەرىن ورىنداۋعا كەلىسۋى كەرەك، ءداستۇرلى ويىنداردى جانە ۇزاق ۋاقىتتى قاداعالاپ، قاتىسىڭىز.
مادەنيەتتانۋ ماماندىعى بويىنشا تومەندەگىدەي مامان يەسى بولا الاسىز:
- جالپى جانە ورتا كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ وقۋ ورىندارىنىڭ مادەنيەتتانۋ وقىتۋشىسى (مەكتەپ، كوللەدج، ليسەي)؛
- ىشكى ىستەر جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگانىنىڭ ارنايى قۇرىلىم قىزمەتكەرى، رەفەرەنت، ساراپتاماشى؛
- ۇيىمنىڭ مادەني-اعارتۋشىلىق قىزمەتكەرى، ب ا ق جۇيەسىندە مادەني ۇردىستەردى شولۋشى؛
- مادەني قۇندىلىقتاردى باعالاۋ بويىنشا ساراپتاماشى؛ مادەني جۇمىستار ايماعىنىڭ كونسۋلتانتى؛
- يميدج جاساۋشى؛ قوعامدىق بايلانىستار مامانى، مادەني ساياسات جونىندەگى مامان؛
- PR اگەنتتىك، تۋريستىك اگەنتتىكتە مەنەدجەر؛
- تەاتر، ارت-گالەرەيا، مۋزەي سىندى مادەني كاسىبي مەكەمەلەردە مامان؛
- مادەنيەت ۇيىندە ۇيىمداستىرۋشى، كوركەمدىك جەتەكشى، ادىسكەر.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ، فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتىنىڭ، ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسىنىڭ 3-كۋرس ستۋدەنتى ەربوسىن ارۋجان.
وندىرىستىك تاجىريبە جەتەكشىسى: ەسبولوۆا م.ا