ماماندىقتىڭ ءبارى جاقسى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: قاتىناس
ءبولىمى: ءتىل دامىتۋ
تاقىرىبى: ماماندىقتىڭ ءبارى جاقسى
ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: ماماندىق تۇرلەرى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ. ماماندىق يەلەرى جانە ولاردىڭ قۇرالدارىمەن تانىستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتا وتىرىپ، بولاشاق ماماندىققا بايلانىستى ۇعىمىن تەرەڭدەتىپ، قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ. سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، تىلدەرىن جاتتىقتىرۋ.
3. تاربيەلىك: ءوز ويلارىن تولىق جەتكىزە بىلۋگە، ەڭبەككە قۇشتارلىقتارىن وياتىپ، ۇلكەندەردىڭ ەڭبەگىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: اسپازشى، دارىگەر، قۇرىلىسشى، دۇكەنشى، شاشتاراز، ولاردىڭ قۇرالدارى، سۋرەتتەر، اۋديو دىبىس.
وقۋ ءىس - ارەكەتتىڭ ءتۇرى: ساياحات
ءادىس - تاسىلدەرى: كورسەتۋ، اڭگىمەلەسۋ، ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ويىن.
سوزدىك جۇمىس: ستەتاسكوپ، داكە، دۇكەن، اۋرۋحانا، شاشتاراز، اسپازشى، قۇرىلىسشى.
ءپانارالىق بايلانىس: الەۋمەت، تانىم، شىعارماشىلىق.
وقۋ ءىس - ارەكەتتىڭ بارىسى:
ءى. كىرىسپە ءبولىم
شاتتىق شەڭبەرى:
اتام مەنىڭ كۇيشى
اپام مەنىڭ ءبيشى.
اسقان شەبەر جانۇيامدا
انام بار تىگىنشى.
اكەم بولسا ۇستا
ءۇي سالادى قىستا.
ۇيدە ءوزىم جالعىز قالام
ءبارى دە جۇمىستا.
- بالالار، ءوز وتباسىلارىن تۋرالى بىلەسىڭدەر مە؟ وتباسى مۇشەلەرىنە كىمدەر جاتادى؟
- اتا، اجە، انا، اكە، اعا، ءىنى، قارىنداس.
- بالالار مەن سەندەرگە ۇيدەن انالارىن، اكەلەرىن قايدا جۇمىس ىستەيتىنىن ءبىلىپ كەلۋدى تاپسىرعان ەدىم. كىم ايتىپ بەرەدى؟
- مەنىڭ انام - مەكتەپتە ءمۇعالىم
- مەنىڭ اكەم - جۇرگىزۋشى
- مەنىڭ انام - بازاردا ساتۋشى
- مەنىڭ اكەم - پوليسەي بولىپ جۇمىس ىستەيدى.
- ەندەشە بالالار ءبىز بۇگىن انامىزدىڭ، اكەمىزدىڭ ماماندىعىمەن تولىعىراق تانىسۋ ءۇشىن ماماندىقتار الەمىنە ساياحاتتاپ بارامىز.
- بالالار ماماندىقتار الەمى الىستا ەكەن سوندىقتان بىزگە ساياحاتقا بارۋ ءۇشىن نە كەرەك؟
- كولىك.
- ەندەشە مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرايىن، قانداي كولىكپەن باراتىنىمىزدى تاۋىپ كورەيىك.
كوشە بويلاپ اياندايدى.
ادام تاسىپ ايالدايدى. (اۆتوبۋس)
بالالار شەشۋىن تابادى.
- ءيا، بالالار، ال اۆتوبۋستى جۇرگىزەتىن ادامدى كىم دەيمىز؟
- جۇرگىزۋشى.
- قانە، كىم اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىسى بولعىسى كەلەدى؟
- ەرسۇلتان: جولدا وتكىزەر كوپ ءتۇندى
جۇرگىزۋشى بولعىم كەلەدى.
- تاماشا بالالار، وندا ءبىزدىڭ جۇرگىزۋشى ەرسۇلتان بولسىن. قانە بالالار
اۆتوبۋسقا وتىرايىق.
ءان ايتىلادى.
وسى كەزدە باعدارشامنىڭ قىزىل كوزى جانىپ، اۆتوبۋس توقتايدى.
- بالالار ءبىز نەگە توقتادىق؟
- باعدارشامنىڭ قىزىل كوزى جانعاندا توقتاۋ كەرەك.
- دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار، بىزگە جول نۇسقاپ تۇرعان كىم؟
- جول ساقشىسى.
ماعجان: الا تاياق ۇستاعان
جول ءتارتىبىن نۇسقاعان
ءومىرىندى كۇزەتكەن
جول ساقشىسى مەن بولام.
جول ساقشىسى جۇرە بەر دەگەن بەلگى بەرەدى.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم.
بالالالار ماماندىقتار الەمىنە كەلەدى.
- بالالار مىنە ماماندىقتار الەمىنە دە كەلىپ جەتتىك. مىنە مىناۋ اۋرۋحانا. بۇل كىسى دارىگەر.
ازيزا: مەن دارىگەر بولامىن
ۇلكەننىڭ دە بالانىڭ
قينالعاندا قاسىنا
ءبىرىنشى بولىپ بارامىن
دارىگەر اۋرۋحاندا جۇمىس ىستەيدى. دارىگەر بالالاردىڭ اۋىرىپ قالماۋىن قاداعالايدى.
- مىناۋ نە بالالار؟ - ينە
- ءيا بۇل ينە، ال مىناۋ ستەتاسكوپ بۇل قۇرالمەن ءبىزدىڭ كەۋدەمىزدى تىڭداپ، قاي جەرىمىز اۋىرىپ تۇرعانىن انىقتايدى. ال مىناۋ داكە، ماقتا. قانە ايتايىقشى ستەتاسكوپ، داكە، ماقتا.
- بالالار، مىناۋ اسحانا. اسحانادا كىمدەر جۇمىس ىستەيدى؟ اسپاز.
- مىناۋ نە بالالار؟ ەلەكتر پەشى
- اسحانادا قانداي قۇرالدار بار؟
- شىنى، پيالا، تارەلكە، قازان كاسترول.
- ال ەندى بالالار ءبىز قايدا كەلدىك؟
- دۇكەنگە
- دۇكەندە كىم بار؟
- دۇكەنشى
دۇكەنشى: ويىنشىق الامىز، ويىنشىق الامىز.
- بالالار دۇكەننىڭ بىرنەشە ءتۇرى بولادى. ولار: ازىق - تۇلىك دۇكەنى، كيىم دۇكەنى، ويىنشىقتار دۇكەن.
- ءبىز قانداي دۇكەنگە كەلدىك؟ ويىنشىق دۇكەنىنە
- دۇرىس، دۇكەندە ويىنشىقتار ساتىلادى ەكەن.
- قانداي ويىنشىقتار كورىپ تۇرسىڭدار؟
- ال ەندى كەلەسى ماماندىققا بارايىق. بۇل قانداي ماماندىق ءتۇرى ەكەن؟
- شاشتاراز ماماندىعى.
- بالالار، ءبىزدىڭ شاشىمىز ءوسىپ كەتكەندە كىمگە كەلەمىز؟ شاشاتارازعا.
- بۇل كىسى شاشتاراز.
قولىمدا قايشى تاراعىم
تارتىپكە شاشتى سالاتىن
مەن شاشتاراز بولامىن.
- مىناۋ مەنىڭ قولىمداعى نە؟ تاراق، اينا، قايشى.
- ال مىناۋ شاش كەپتىرگىش، بۇل قۇرال شاشتى كەپتىرۋگە ارنالعان، ەلەكترمەن ىستەيدى. قانە ايتايىقشى شاش كەپتىرگىش.
- بالالار مىناۋ قۇرىلىس الاڭى. بۇندا قۇرىلىسشى جۇمىس ىستەيدى. مىنە مىنا كىسى قۇرىلىسشى. قۇرىلىسشى نە سالادى؟ ءۇي سالادى.
- ال مىناۋ قانداي قۇرال؟
- قالاق.
نۇرالي: قولدا تەمىر قالاعىم.
سازدان ساراي سالامىن
استانادان اۋمايتىن
اسەم قالا سالامىن.
ديداكتيكالىق ويىن: «سويلەپ تۇرعان كىم؟»
بالالار ءبىز ءقازىر مىنا سوزدەردى ەستىپ قانداي ماماندىق يەسى سويلەپ تۇرعانىن انىقتايىقشى:
1) بالمۇزداق ساتامىن! بالمۇزداق!
2) ءجۇرىڭىز قاي جاققا اپارىپ تاستايىن؟
3) قاي جەرىڭىز اۋىرىپ تۇر؟ ءقازىر ىستىعىڭىزدى ولشەيىن.
4) شاشىڭىزدى قانداي ۇلگىدە قيىپ بەرەيىن؟
5) بۇگىنگى ساباقتا ءبىز بالالار كۇزگى تابيعات تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز.
6) مەن مانتى جاساپ جاتىرمىن، ءقازىر دايىن بولىپ قالادى.
ءىى قورىتىندى ءبولىم: بالالار ءبىزدىڭ توبىمىزعا قايتاتىن ۋاقىتتا بولىپتى.
- ءبىز بۇگىن قايدا ساياحاتتاپ كەلدىك؟
- ماماندىقتار الەمىندە قانداي ماماندىق يەلەرىمەن تانىستىق؟
- ال ەندى بالالار كىم ماماندىق يەلەرى تۋرالى تاقپاقتار بىلەدى؟
بالالار تاقپاقتارىن ايتادى.
- جارايسىڭدار بالالار، ماماندىق يەلەرىنە ارنالعان سۋرەتتەردى بويايىق.
ۇيگە تاپسىرما: ماماندىق يەلەرىنە ارنالعان سۋرەتتەردى اياقتاپ بوياپ كەلۋ.
- بالالار سەندەر بۇگىن سۇراقتارعا جاقسى جاۋاپ بەردىڭدەر جانە تاقپاقتاردى جاقسى ايتتىڭدار. سول ءۇشىن سەندەرگە جۇلدىزشا بەرەمىن.
ءبىلۋى كەرەك: ماماندىق يەلەرى تۋرالى، ماماندىقتىڭ ەڭبەك ەكەندىگىن، ەڭبەك ەتۋ ارقىلى حالىققا پايدا كەلەتىنىن ءبىلۋى كەرەك.
بولۋى كەرەك: ماماندىقتى تاڭداي ءبىلۋى، وعان دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى بولۋى كەرەك.
ىستەي ءبىلۋ كەرەك: ماماندىق يەلەرى تۋرالى قويىلعان سۇراقتارعا تولىقتاي جاۋاپ بەرە بىلەدى.
ءبولىمى: ءتىل دامىتۋ
تاقىرىبى: ماماندىقتىڭ ءبارى جاقسى
ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: ماماندىق تۇرلەرى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ. ماماندىق يەلەرى جانە ولاردىڭ قۇرالدارىمەن تانىستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتا وتىرىپ، بولاشاق ماماندىققا بايلانىستى ۇعىمىن تەرەڭدەتىپ، قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ. سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، تىلدەرىن جاتتىقتىرۋ.
3. تاربيەلىك: ءوز ويلارىن تولىق جەتكىزە بىلۋگە، ەڭبەككە قۇشتارلىقتارىن وياتىپ، ۇلكەندەردىڭ ەڭبەگىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: اسپازشى، دارىگەر، قۇرىلىسشى، دۇكەنشى، شاشتاراز، ولاردىڭ قۇرالدارى، سۋرەتتەر، اۋديو دىبىس.
وقۋ ءىس - ارەكەتتىڭ ءتۇرى: ساياحات
ءادىس - تاسىلدەرى: كورسەتۋ، اڭگىمەلەسۋ، ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ويىن.
سوزدىك جۇمىس: ستەتاسكوپ، داكە، دۇكەن، اۋرۋحانا، شاشتاراز، اسپازشى، قۇرىلىسشى.
ءپانارالىق بايلانىس: الەۋمەت، تانىم، شىعارماشىلىق.
وقۋ ءىس - ارەكەتتىڭ بارىسى:
ءى. كىرىسپە ءبولىم
شاتتىق شەڭبەرى:
اتام مەنىڭ كۇيشى
اپام مەنىڭ ءبيشى.
اسقان شەبەر جانۇيامدا
انام بار تىگىنشى.
اكەم بولسا ۇستا
ءۇي سالادى قىستا.
ۇيدە ءوزىم جالعىز قالام
ءبارى دە جۇمىستا.
- بالالار، ءوز وتباسىلارىن تۋرالى بىلەسىڭدەر مە؟ وتباسى مۇشەلەرىنە كىمدەر جاتادى؟
- اتا، اجە، انا، اكە، اعا، ءىنى، قارىنداس.
- بالالار مەن سەندەرگە ۇيدەن انالارىن، اكەلەرىن قايدا جۇمىس ىستەيتىنىن ءبىلىپ كەلۋدى تاپسىرعان ەدىم. كىم ايتىپ بەرەدى؟
- مەنىڭ انام - مەكتەپتە ءمۇعالىم
- مەنىڭ اكەم - جۇرگىزۋشى
- مەنىڭ انام - بازاردا ساتۋشى
- مەنىڭ اكەم - پوليسەي بولىپ جۇمىس ىستەيدى.
- ەندەشە بالالار ءبىز بۇگىن انامىزدىڭ، اكەمىزدىڭ ماماندىعىمەن تولىعىراق تانىسۋ ءۇشىن ماماندىقتار الەمىنە ساياحاتتاپ بارامىز.
- بالالار ماماندىقتار الەمى الىستا ەكەن سوندىقتان بىزگە ساياحاتقا بارۋ ءۇشىن نە كەرەك؟
- كولىك.
- ەندەشە مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرايىن، قانداي كولىكپەن باراتىنىمىزدى تاۋىپ كورەيىك.
كوشە بويلاپ اياندايدى.
ادام تاسىپ ايالدايدى. (اۆتوبۋس)
بالالار شەشۋىن تابادى.
- ءيا، بالالار، ال اۆتوبۋستى جۇرگىزەتىن ادامدى كىم دەيمىز؟
- جۇرگىزۋشى.
- قانە، كىم اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىسى بولعىسى كەلەدى؟
- ەرسۇلتان: جولدا وتكىزەر كوپ ءتۇندى
جۇرگىزۋشى بولعىم كەلەدى.
- تاماشا بالالار، وندا ءبىزدىڭ جۇرگىزۋشى ەرسۇلتان بولسىن. قانە بالالار
اۆتوبۋسقا وتىرايىق.
ءان ايتىلادى.
وسى كەزدە باعدارشامنىڭ قىزىل كوزى جانىپ، اۆتوبۋس توقتايدى.
- بالالار ءبىز نەگە توقتادىق؟
- باعدارشامنىڭ قىزىل كوزى جانعاندا توقتاۋ كەرەك.
- دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار، بىزگە جول نۇسقاپ تۇرعان كىم؟
- جول ساقشىسى.
ماعجان: الا تاياق ۇستاعان
جول ءتارتىبىن نۇسقاعان
ءومىرىندى كۇزەتكەن
جول ساقشىسى مەن بولام.
جول ساقشىسى جۇرە بەر دەگەن بەلگى بەرەدى.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم.
بالالالار ماماندىقتار الەمىنە كەلەدى.
- بالالار مىنە ماماندىقتار الەمىنە دە كەلىپ جەتتىك. مىنە مىناۋ اۋرۋحانا. بۇل كىسى دارىگەر.
ازيزا: مەن دارىگەر بولامىن
ۇلكەننىڭ دە بالانىڭ
قينالعاندا قاسىنا
ءبىرىنشى بولىپ بارامىن
دارىگەر اۋرۋحاندا جۇمىس ىستەيدى. دارىگەر بالالاردىڭ اۋىرىپ قالماۋىن قاداعالايدى.
- مىناۋ نە بالالار؟ - ينە
- ءيا بۇل ينە، ال مىناۋ ستەتاسكوپ بۇل قۇرالمەن ءبىزدىڭ كەۋدەمىزدى تىڭداپ، قاي جەرىمىز اۋىرىپ تۇرعانىن انىقتايدى. ال مىناۋ داكە، ماقتا. قانە ايتايىقشى ستەتاسكوپ، داكە، ماقتا.
- بالالار، مىناۋ اسحانا. اسحانادا كىمدەر جۇمىس ىستەيدى؟ اسپاز.
- مىناۋ نە بالالار؟ ەلەكتر پەشى
- اسحانادا قانداي قۇرالدار بار؟
- شىنى، پيالا، تارەلكە، قازان كاسترول.
- ال ەندى بالالار ءبىز قايدا كەلدىك؟
- دۇكەنگە
- دۇكەندە كىم بار؟
- دۇكەنشى
دۇكەنشى: ويىنشىق الامىز، ويىنشىق الامىز.
- بالالار دۇكەننىڭ بىرنەشە ءتۇرى بولادى. ولار: ازىق - تۇلىك دۇكەنى، كيىم دۇكەنى، ويىنشىقتار دۇكەن.
- ءبىز قانداي دۇكەنگە كەلدىك؟ ويىنشىق دۇكەنىنە
- دۇرىس، دۇكەندە ويىنشىقتار ساتىلادى ەكەن.
- قانداي ويىنشىقتار كورىپ تۇرسىڭدار؟
- ال ەندى كەلەسى ماماندىققا بارايىق. بۇل قانداي ماماندىق ءتۇرى ەكەن؟
- شاشتاراز ماماندىعى.
- بالالار، ءبىزدىڭ شاشىمىز ءوسىپ كەتكەندە كىمگە كەلەمىز؟ شاشاتارازعا.
- بۇل كىسى شاشتاراز.
قولىمدا قايشى تاراعىم
تارتىپكە شاشتى سالاتىن
مەن شاشتاراز بولامىن.
- مىناۋ مەنىڭ قولىمداعى نە؟ تاراق، اينا، قايشى.
- ال مىناۋ شاش كەپتىرگىش، بۇل قۇرال شاشتى كەپتىرۋگە ارنالعان، ەلەكترمەن ىستەيدى. قانە ايتايىقشى شاش كەپتىرگىش.
- بالالار مىناۋ قۇرىلىس الاڭى. بۇندا قۇرىلىسشى جۇمىس ىستەيدى. مىنە مىنا كىسى قۇرىلىسشى. قۇرىلىسشى نە سالادى؟ ءۇي سالادى.
- ال مىناۋ قانداي قۇرال؟
- قالاق.
نۇرالي: قولدا تەمىر قالاعىم.
سازدان ساراي سالامىن
استانادان اۋمايتىن
اسەم قالا سالامىن.
ديداكتيكالىق ويىن: «سويلەپ تۇرعان كىم؟»
بالالار ءبىز ءقازىر مىنا سوزدەردى ەستىپ قانداي ماماندىق يەسى سويلەپ تۇرعانىن انىقتايىقشى:
1) بالمۇزداق ساتامىن! بالمۇزداق!
2) ءجۇرىڭىز قاي جاققا اپارىپ تاستايىن؟
3) قاي جەرىڭىز اۋىرىپ تۇر؟ ءقازىر ىستىعىڭىزدى ولشەيىن.
4) شاشىڭىزدى قانداي ۇلگىدە قيىپ بەرەيىن؟
5) بۇگىنگى ساباقتا ءبىز بالالار كۇزگى تابيعات تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز.
6) مەن مانتى جاساپ جاتىرمىن، ءقازىر دايىن بولىپ قالادى.
ءىى قورىتىندى ءبولىم: بالالار ءبىزدىڭ توبىمىزعا قايتاتىن ۋاقىتتا بولىپتى.
- ءبىز بۇگىن قايدا ساياحاتتاپ كەلدىك؟
- ماماندىقتار الەمىندە قانداي ماماندىق يەلەرىمەن تانىستىق؟
- ال ەندى بالالار كىم ماماندىق يەلەرى تۋرالى تاقپاقتار بىلەدى؟
بالالار تاقپاقتارىن ايتادى.
- جارايسىڭدار بالالار، ماماندىق يەلەرىنە ارنالعان سۋرەتتەردى بويايىق.
ۇيگە تاپسىرما: ماماندىق يەلەرىنە ارنالعان سۋرەتتەردى اياقتاپ بوياپ كەلۋ.
- بالالار سەندەر بۇگىن سۇراقتارعا جاقسى جاۋاپ بەردىڭدەر جانە تاقپاقتاردى جاقسى ايتتىڭدار. سول ءۇشىن سەندەرگە جۇلدىزشا بەرەمىن.
ءبىلۋى كەرەك: ماماندىق يەلەرى تۋرالى، ماماندىقتىڭ ەڭبەك ەكەندىگىن، ەڭبەك ەتۋ ارقىلى حالىققا پايدا كەلەتىنىن ءبىلۋى كەرەك.
بولۋى كەرەك: ماماندىقتى تاڭداي ءبىلۋى، وعان دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى بولۋى كەرەك.
ىستەي ءبىلۋ كەرەك: ماماندىق يەلەرى تۋرالى قويىلعان سۇراقتارعا تولىقتاي جاۋاپ بەرە بىلەدى.