سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 اپتا بۇرىن)
ماماندىقتىڭ ءبارى جاقسى. زات ەسىم تۋدىرۋشى جۇرناقتار
ساباقتىڭ لەكسيكالىق تاقىرىبى: ماماندىقتىڭ ءبارى جاقسى
توپ دەڭگەيى: ۆ1 - ورتا دەڭگەي
ساباقتىڭ گرامماتيكالىق تاقىرىبى: زات ەسىم تۋدىرۋشى جۇرناقتار
ساباقتىڭ ماقساتى: بەرىلگەن تاقىرىپ بويىنشا ءتىل ۇيرەنۋشىلەردىڭ سوزدىك قورىن كەڭەيتىپ، ءسوز تىركەسىن، سويلەم قۇرۋعا داعدىلاندىرۋ. اتالمىش تاقىرىپ بويىنشا ويلارىن ورتاعا سالۋعا، پىكىر الماسۋعا ماشىقتاندىرۋ. ماماندىقتار جونىندە مالىمەتتەرمەن ءبولىسۋ، ەڭبەك نارىعىندا ەندى عانا پايدا بولعان ماماندىقتار جونىندە ماعلۇمات بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: پانورامالىق ساباق
ساباقتىڭ ادىستەرى: سۇراق – جاۋاپ ءادىسى، ويىن ءادىسى، پروبلەمالىق ءادىس، توپتىق جۇمىس ءادىسى، اۋدارما ءادىسى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار، بەينەروليك، تاراتپا پاراقشالار، جۇمىس داپتەرى

ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى
1. سالەمدەسۋ
2. ءوزىن - ءوزى تانىستىرۋ
3. تىڭداۋشىلاردى ورتاعا شاقىرىپ، «تۇيمەداق» ترەنينگىن وتكىزۋ
4. تىڭداۋشىلاردى توپقا ءبولۋ
5. ەكسپو - نىڭ ەمبلەماسى تۋرالى سويلەسۋ
وتكەن ماتەريالدى قايتالاۋ: ەمبلەمانىڭ جاپىراقشاسىنداعى تاپسىرمانى ورىنداۋ

منوگوناسيونالنىي – كوپۇلتتى
كراسيۆىي – ادەمى
سلوۆو – ءسوز
دەلو – ءىس
پولەزنىي – پايدالى
پريرودا – تابيعات
نادەجدا – ءۇمىت
سچاستە – باقىت
سلەد - ءىز
نەجنىي – نازىك
سپراۆەدليۆىي – ءادىل
سلوۆوسوچەتانيە – ءسوز تىركەسى
فۋندامەنت – ىرگەتاس
منەنيە – پىكىر
ءار توپ ءوزىنىڭ ءسوزىن وقيدى.
سوزدەردى اۋدارۋ ارقىلى «كاسىپ ءتۇبى - ءناسىپ» دەگەن ناقىل ءسوز شىقتى.
وسى ناقىل ءسوزدىڭ باستى تىرەك ءسوزى قانداي؟ ءيا، «كاسىپ»، وسى ءسوزدىڭ ءسينونيمى
«ماماندىق»، ەندەشە بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى:

«ماماندىقتىڭ ءبارى جاقسى»
جاڭا سوزدەرمەن تانىستىرۋ.

ەڭبەكقور – ترۋدوليۋبيۆىي
جالاقى – زارپلاتا
ەڭبەك ءوتىلى – ترۋداۆوي ستاج
كاسىپورىن – پرەدپرياتيە
جاۋاپكەرشىلىك – وتۆەتستۆەننوست
تاجىريبە الماسۋ – وبمەن وپىتوم

1. مەنىڭ اعام بۇگىن جۇمىستان... الدى.
2. ول... ادام.
3. ونىڭ...... 30 جىل.
4.... ورتالىقتا ورنالاسقان.
5. كەز - كەلگەن جۇمىستا باستى تالاپ....
6. جاس ماماندار...... ءۇشىن جينالدى.

وقىلىم.
ءماتىن ءۇش ازات جولدان تۇرادى. ءۇش توپقا بولەمىز.
(ۋاقىتتىڭ ازدىعىنا بايلانىستى ءماتىندى دە قىسقارتىپ الىپ وتىرمىن. تىزبەكتەپ وقىتۋ)
ءماتىن

(1 - توپ) بۇل - قاراپايىم ءومىر ءسۇرۋ كوزى بولىپ تابىلاتىن جانە قانداي دا ءبىر دايىندىقتى، جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەتىن ەڭبەك قىزمەتىنىڭ ماڭىزدى بولىگى. ونىڭ الەمدە 40 مىڭعا جۋىق ءتۇرى بار. ونىڭ جامانى جوق، ءبارى دە قاجەت، ءبارى دە پايدالى.
(2 - توپ) بۇل – ءجاسوسپىرىم جاقتاعى ەڭ ماڭىزدى شەشىمدەردىڭ ءبىرى. ۇلكەن ومىرگە ەندى عانا اياق باسقان جاس ۇلاننىڭ الدىندا مىڭداعاننىڭ ىشىنەن وزىنە لايىقتى بىرەۋىن تابۋ مىندەتى تۇرادى. بۇل شەشىمنەن قاتەلەسۋگە بولمايدى. سەبەبى بولاشاعىڭ وسىعان بايلانىستى بولماق.
(3 - توپ) بۇل – جاقسى دايىندىقتىڭ، جىلدار بويعى ەڭبەكتىڭ، ەڭبەكقورلىقتىڭ جەمىسى. ول ۋاقىت وتە كەلە جيناقتالادى. ەڭبەك جولىندا ونىمەن ءبولىسۋ، الماسۋ وتە ماڭىزدى.

جاڭا سىزدەر ماتىندە ماماندىقتىڭ تۇرلەرى كوپ دەدىڭىزدەر، ال ەندى سول ماماندىقتاردىڭ اتاۋىنا بايلانىستى ويىن وينايىق.
« ىستىق ورىندىق» ويىنى
ويىن «ىستىق ورىندىق» دەپ اتالادى. ءار توپتان ءبىر ادام شىعادى، تاقتادا جازىلىپ تۇرعان ماماندىق اتاۋىن اتاماي ورىندىقتا وتىرعان ادامعا تۇسىندىرۋلەرىڭىز كەرەك. ورىندىق وتە ىستىق، جانىپ كەتۋى مۇمكىن سوندىقتان وتىرعان ادام ماماندىقتىڭ اتاۋىن تەز ءتۇسىنۋ ءۇشىن توپ مۇشەلەرى جاقسىلاپ ءتۇسىندىرۋ كەرەك. ويىن شارتى تۇسىنىكتى بولسا، ويىنىمىزدى باستايىق. ءبىرىنشى كوكتەر توبىنان ءبىر ادام ورتاعا شىقسىن. قانە ورىندىققا وتىرىڭىز. ال كوكتەر توبىنىڭ مۇشەلەرى ماماندىقتىڭ اتاۋىن ايتپاي تۇسىندىرىڭىزدەر.
( وتە جاقسى، وسىلاي قالعان توپتارمەن دە وينالادى)
سوزدەر: ساۋلەتشى، باعدارلاماشى، زاڭگەر، ۇشقىش، ءمۇسىنشى، قارجىگەر.
ءدارى+گەر، ەتىك+ءشى، اس+پاز، قۇرىلىس+شى
زات ەسىم تۋدىرۋشى جۇرناقتار
ەرەجەمەن تانىسايىق
زات ەسىم نەگىزگى جانە تۋىندى بولىپ بولىنەدى. تۋىندى زات ەسىمدەر جۇرناق ارقىلى جاسالادى.
مىسالى: مەنىڭ انام تىگىنشى.
جۇرناقتار مىسالى
- شى، - ءشى جۇمىسشى
زات ەسىم + - شىلىق،- شىلىك ەگىنشىلىك
– لىق،- لىك، - دىق، - دىك، - تىق،- تىك ماماندىق
- كەر، - گەر ساۋداگەر
- كەش، - ستان، - پاز، - قوي،- قور، - حانا اسپاز
گرامماتيكالىق تاقىرىپتى بەكىتۋ
گرامماتيكالىق تاقىرىپتى پىسىقتاۋ ماقساتىندا جاتتىعۋ جۇمىسىن جۇرگىزەيىك.
مەنىڭ قولىمدا ءۇش كونۆەرت تۇر، سول ۇشەۋىن ءقازىر ءۇش توپقا بەرەمىن. بۇل كونۆەرتتىڭ ىشىندە سوزدەر مەن جۇرناقتار ارالاسىپ جاتىر، سىزدەر ءسوز بەن جۇرناقتى قوسىپ تۋىندى ءسوز جاساۋلارىڭىز كەرەك. 30 سەكۋند ۋاقىت بەرىلەدى، قاي توپ كوپ ءسوز قۇرايدى سول توپ جەڭىمپاز بولعانى.

وسى اتالعان ماماندىقتاردى تاڭداپ الۋ ءار ادامنىڭ ومىرىندە كەزدەسەتىن نارسە. قازىرگى تاڭدا ماماندىقتىڭ ءتۇرى كوپ. تاڭداۋ جاساۋ وڭاي ەمەس. ءقازىر «ماماندىق تاڭداۋ» بەينەروليگىن كورەمىز.
تىڭدالىم
بۇل تىڭدالىم بولىپ تابىلادى جانە وسى تىڭدالىم بويىنشا تەست سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەمىز
بەينەروليك «ماماندىق تاڭداۋ»
بەينەروليكتى كوردىڭىزدەر، جاقسىلاپ تىڭدادىڭىزدار، ەندى تەست سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەيىك
تەست تاپسىرمالارى
1. نەگىزگى اقپاراتتى كورسەتىڭىز.
ا) ماماندىق تاڭداۋ ۆ) دوستار تاڭداۋ
س) سىيلىق تاڭداۋ د) ارىپتەستەر تاڭداۋ
2. دۇرىس جاۋاپتى تابىڭىز.
ەڭ كوپ مەملەكەتتىك گرانت قانداي ماماندىقتارعا بەرىلەدى؟

ا) پەداگوگيكالىق
ۆ) مەديسينالىق
س) تەحنيكالىق
د) اۋىل شارۋاشىلىق

3. ماتىندە قانداي جاڭا ماماندىق ايتىلدى؟

ا) ديزاينەر
ۆ) نانوتەحنولوگ
س) باعدارلاماشى
د) مەنەدجەر

سويلەسىم.
كورگەن بەينەروليكتەرىڭىزگە بايلانىستى پىكىرتالاس (ءار توپقا ءبىر سۇراقتان بەرىلەدى)
1. قانداي ماماندىقتار سۇرانىسقا يە؟
2. قانداي مامان يەلەرى جاقسى تابىس تابادى دەپ ويلايسىزدار؟
3. ماماندىقتى بالانىڭ ءوزى تاڭداعانى دۇرىس پا، الدە اتا - انا تاڭداعانى دۇرىس پا؟
جازىلىم.
ماماندىقتارعا بايلانىستى جۇمباق شەشەمىز. جۇمباقتار ءارتۇرلى، قيىنى دا بار، وڭايى دا بار، سوندىقتان ءادىل بولسىن دەپ مىنانداي زىرىلداۋىقتىڭ كومەگىمەن جۇمباقتاردى الامىز. الىپ وقيسىزدار، شەشۋىن ايتاسىزدار جانە وسى سوزبەن سويلەم قۇرىپ داپتەرلەرىڭىزگە جازاسىزدار.
قانە ءبىرىنشى جاسىلدار توبىنىڭ ءبىر مۇشەسى شىعادى.(ارى قاراي وسىلاي جالعاسا بەرەدى)
جۇمباق. قاي ماماندىق يەسى؟

قۇرىپ قويىپ ورمەگىن،
ۇرشىقتارىن ويناتىپ.
ءساندى ماتا ورنەگىن،
جاسايتىن كىم جايناتىپ؟ (توقىماشى)
شاكىرتتەردىڭ تىرەگى،
مەكتەپتەردىڭ جۇرەگى. (ءمۇعالىم)
وسكەن شاشتى جاراتپايتىن،
قايشىسى بار جالاقتايتىن (شاشتاراز)
بال تاتىعان ءمازىر،
ول بار جەردە ءازىر. (اسپاز)
ونىڭ تىككەن بۇيىمى،
اياعىڭدى قاپتايدى،
شىعا قالسا جۇلىمى،
ادەمىلەپ باپتايدى. (ەتىكشى)
ورنەكتەپ، ساندەپ،
تىگىستەرىن بۇگەتىن.
سولپىسىن جوندەپ،
كىم كويلەك تىگەتىن؟ (تىگىنشى)

ءار توپتىڭ ءبىر مۇشەسى 1 - 2 سويلەممەن بۇگىنگى ساباقتىڭ قورىتىندىسىن شىعارسىن. جاڭا سويلەمدەردى قولدانۋلارىڭىزعا بولادى، وقىلىمدا، تىڭدالىمدا ايتىلعان تىرەك سوزدەردى قوسىپ ساباقتى قورىتىندىلايىق.
ءۇي تاپسىرماسى: ءوز ماماندىقتارىڭىزدى قىسقاشا سيپاتتاپ جازىپ كەلىڭىزدەر.

ساباقتى قورىتىندىلاۋ
مەن بۇگىنگى ساباقتى جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ سوزىمەن اياقتاعىم كەلىپ وتىر. اتاقتى جازۋشى: «ماماندىقتىڭ جامانى جوق، ءبىراق ونىڭ كەز كەلگەنىنە يكەمدىلىك قاجەت، بۇل جاي كۇنەلتۋ، تاماق اسىراۋدىڭ عانا جولى ەمەس، ۇلكەن ونەردى، زور شەبەرلىكتى قاجەت ەتەتىن نارسە»- دەگەن ەكەن. سونىمەن تاڭداعان ماماندىقتارىڭنىڭ جەمىسىن كورىڭىزدەر.

اقمولا وبلىسى، بۋراباي اۋدانى،
تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ ادىسكەرى ج. ق. ماحمەتوۆا

سلايدىن جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما