ماتەماتيكا، فيزيكا جانە ليريكا
«ماتەماتيكا، فيزيكا جانە ليريكا»
قورىتىندى كەش
ماقساتى: شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتا وتىرىپ، ماتەماتيكا، فيزيكا پاندەرىنە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، بەرىك ءبىلىم نەگىزىن قالاۋ.
- ۋا، حالايىق، حالايىق.
بارىڭە جار سالايىق
بۇگىنگى كەش تورىندە
دارىندىلار ەلىندە
تاپقىشتاردىڭ تىلىندە
ەسەپ شەشىپ، جارىسىپ،
جۇمباق شەشىپ اڭدىسىپ،
ەسەپپەن ءان سالىسىپ،
كوڭىلدى كەش جاسايىق،
جۇمباق شەرۋىن شاشايىق،
مۇندا قىزىق تاعى بار
جاڭىلتپاش، جۇمباق تاعى بار،
ات سالىسىپ، ايانباي
بار ونەرگە باسايىق.
- ماتەماتيكا – بۇرالاڭسىز، ناقتى ءىلىم،
ۇيرەتەتىن باقىت ءتىلىن، ب ا ق ءتىلىن،
ايدىنىندا سۇڭگىپ – سۇڭگىپ جۇزسەڭ ءبىر،
تارقالمايدى قۋانىش پەن شاتتىعىڭ،
شىعامىن دەسەڭ بيىك شىڭنىڭ باسىنا،
ادال دوسىڭ – ءبىلىمىڭدى ال قاسىڭا،
زۋلا، توپ جار! بايگەگە ءتۇس بەكەم بول،
تۋلا، تولقى، تەبىرەن ءبىراق تاسىما.
- ماتەماتيكا – عىلىم نەگىزى،
ماتەماتيكا - ءبىلىم كوزى.
ماتەماتيكانى بىلگەندەرگە،
عاجايىپتىڭ ءبىر ءوزى،
كەشكە قاتىس تۇرىپ قالماي،
قيىندىققا مويىماي،
بۇل ءىلىمدى بىلسەڭ ەگەر،
بيىكتەيسىڭ، سەن سامعاي.
- سانداردىڭ ءبىز سىرىنا ۇڭىلەمىز.
ۇيرەنبەگەن دوستاردان تۇڭىلەمىز،- دەي كەلە «ماتەماتيكا انىنە» كەزەك بەرەمىز.
«انانىڭ ءتىلى» ءانىنىڭ اۋەنىمەن
مەكتەپكە كەلدىم، ۇستازدى كوردىم،
جازۋ، سىزۋ مەن ساناۋ ۇيرەندىم،
سان مەن ورنەك، تەڭدەۋ مەن بولشەك،
سىرىنا انىق ءۇڭىلىپ كورسەك،
قايىرماسى:
ماتەماتيكا – بار ءىلىمنىڭ باسى،
ماتەماتيكا – عىلىم پاتشاسى،
ماتەماتيكا – ءومىر تىرەگى
ماتەماتيكا – شاكىرت جۇرەگى
سەنسىز دۇنيەگە بارا المايمىز،
سەنسىز ۇيلەردى سالا المايمىز،
سەنسىز ۋاقىتتى بىلە المايمىز،
سەنسىز تاريحتى جازا المايمىز.
قايىرماسى:
- ورتا عاسىردا ءومىر سۇرگەن ۇلى عۇلاما ءال - فارابي ءوزىنىڭ «مۋزىكانىڭ ۇلى كىتابى» دەگەن ەڭبەگىندە مۋزىكا ول – فيزيكا، ماتەماتيكا جانە مەديسينا دەپ اتاپ كورسەتكەن. فيزيكاداعى تەربەلىستەر ماتەماتيكاداعى شەكتىڭ وزگەرىسى، مەديسينادا جۇرەكتىڭ، وكپەنىڭ تەربەلىستەرى بىردەي ەكەن.
- شىعىستىڭ ۇلى عۇلاماسى ەنسيكلوپەديست عالىم ءابۋ ناسىر ءال – فارابي مۋزىكانىڭ دىبىس پەريودتى تەربەلىس ارقىلى پايدا بولاتىندىقتان، ونى ماتەماتيكالىق تەڭدەۋ ارقىلى انىقتاۋعا بولادى. مىسالى شەكتىڭ ۇزىندىعى مەن امپليتۋداسىنىڭ اراسىنداعى ماتەماتيكالىق بايلانىستى ءبىرىنشى رەت ەيلەر اشقان.
قورىتىندى كەش
ماقساتى: شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتا وتىرىپ، ماتەماتيكا، فيزيكا پاندەرىنە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، بەرىك ءبىلىم نەگىزىن قالاۋ.
- ۋا، حالايىق، حالايىق.
بارىڭە جار سالايىق
بۇگىنگى كەش تورىندە
دارىندىلار ەلىندە
تاپقىشتاردىڭ تىلىندە
ەسەپ شەشىپ، جارىسىپ،
جۇمباق شەشىپ اڭدىسىپ،
ەسەپپەن ءان سالىسىپ،
كوڭىلدى كەش جاسايىق،
جۇمباق شەرۋىن شاشايىق،
مۇندا قىزىق تاعى بار
جاڭىلتپاش، جۇمباق تاعى بار،
ات سالىسىپ، ايانباي
بار ونەرگە باسايىق.
- ماتەماتيكا – بۇرالاڭسىز، ناقتى ءىلىم،
ۇيرەتەتىن باقىت ءتىلىن، ب ا ق ءتىلىن،
ايدىنىندا سۇڭگىپ – سۇڭگىپ جۇزسەڭ ءبىر،
تارقالمايدى قۋانىش پەن شاتتىعىڭ،
شىعامىن دەسەڭ بيىك شىڭنىڭ باسىنا،
ادال دوسىڭ – ءبىلىمىڭدى ال قاسىڭا،
زۋلا، توپ جار! بايگەگە ءتۇس بەكەم بول،
تۋلا، تولقى، تەبىرەن ءبىراق تاسىما.
- ماتەماتيكا – عىلىم نەگىزى،
ماتەماتيكا - ءبىلىم كوزى.
ماتەماتيكانى بىلگەندەرگە،
عاجايىپتىڭ ءبىر ءوزى،
كەشكە قاتىس تۇرىپ قالماي،
قيىندىققا مويىماي،
بۇل ءىلىمدى بىلسەڭ ەگەر،
بيىكتەيسىڭ، سەن سامعاي.
- سانداردىڭ ءبىز سىرىنا ۇڭىلەمىز.
ۇيرەنبەگەن دوستاردان تۇڭىلەمىز،- دەي كەلە «ماتەماتيكا انىنە» كەزەك بەرەمىز.
«انانىڭ ءتىلى» ءانىنىڭ اۋەنىمەن
مەكتەپكە كەلدىم، ۇستازدى كوردىم،
جازۋ، سىزۋ مەن ساناۋ ۇيرەندىم،
سان مەن ورنەك، تەڭدەۋ مەن بولشەك،
سىرىنا انىق ءۇڭىلىپ كورسەك،
قايىرماسى:
ماتەماتيكا – بار ءىلىمنىڭ باسى،
ماتەماتيكا – عىلىم پاتشاسى،
ماتەماتيكا – ءومىر تىرەگى
ماتەماتيكا – شاكىرت جۇرەگى
سەنسىز دۇنيەگە بارا المايمىز،
سەنسىز ۇيلەردى سالا المايمىز،
سەنسىز ۋاقىتتى بىلە المايمىز،
سەنسىز تاريحتى جازا المايمىز.
قايىرماسى:
- ورتا عاسىردا ءومىر سۇرگەن ۇلى عۇلاما ءال - فارابي ءوزىنىڭ «مۋزىكانىڭ ۇلى كىتابى» دەگەن ەڭبەگىندە مۋزىكا ول – فيزيكا، ماتەماتيكا جانە مەديسينا دەپ اتاپ كورسەتكەن. فيزيكاداعى تەربەلىستەر ماتەماتيكاداعى شەكتىڭ وزگەرىسى، مەديسينادا جۇرەكتىڭ، وكپەنىڭ تەربەلىستەرى بىردەي ەكەن.
- شىعىستىڭ ۇلى عۇلاماسى ەنسيكلوپەديست عالىم ءابۋ ناسىر ءال – فارابي مۋزىكانىڭ دىبىس پەريودتى تەربەلىس ارقىلى پايدا بولاتىندىقتان، ونى ماتەماتيكالىق تەڭدەۋ ارقىلى انىقتاۋعا بولادى. مىسالى شەكتىڭ ۇزىندىعى مەن امپليتۋداسىنىڭ اراسىنداعى ماتەماتيكالىق بايلانىستى ءبىرىنشى رەت ەيلەر اشقان.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
