InfoHub Logo

ينفورماتيكا 5 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءماتىندى رەداكسيالاۋ جانە پىشىمدەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا بەرىلگەن ولشەمدەر بويىنشا ءماتىندى پىشىمدەۋدى ۇيرەتە وتىرىپ، ولاردىڭ ءبىلىم، بىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءشريفتى، ابزاستى پىشىمدەۋ پارامەترلەرىن، ستاندارتتى ولشەم جانە ءارىپ گارنيتۋراسىن قويۋدا العان بىلىمدەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، پاتريوتتىققا، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار: دەربەس كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، وقۋلىق، جۇمىس داپتەرى.

ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ا) اۋىزشا سۇراۋ
• ءماتىن قۇرعان كەزدە قۇجاتتا قانداي بەلگى پايدا بولادى؟ (ازاتجول بەلگىسى)
• ونى وشىرۋگە بولا ما؟
• جاڭا ازاتجولدى قالاي قوسامىز؟
• جاڭا جول قالاي قوسىلادى؟
• تىنىس بەلگىلەرى ءۇشىن قانداي پەرنەلەر پايدالانىلادى؟

ءا) تەست ارقىلى بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
1. Ctrl+C پەرنەلەرى تىركەسىمى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
*ا. ەرەكشەلەنگەن بولىكتى الماسۋ بۋفەرىنە كوشىرۋ
ۆ. بولىكتى الماسۋ بۋفەرىنە جىلجىتۋ
س. الماسۋ بۋفەرىنىڭ مازمۇنىن كىرىستىرۋ
د. قۇجاتتى ديسكىگە كوشىرۋ
2. «ۆىرەزات» باتىرماسىنىڭ قىزمەتى:
ا. ەرەكشەلەنگەن بولىكتى الماسۋ بۋفەرىنە كوشىرۋ
ۆ. قۇجاتتى الماسۋ بۋفەرىنە جىلجىتۋ
*س. ەرەكشەلەنگەن بولىكتى الماسۋ بۋفەرىنە جىلجىتۋ
د. نىساندى الماسۋ بۋفەرىنەن قۇجاتقا كىرىستىرۋ
3. سيمۆولدار.... انىقتالعان جەرگە ەنگىزىلەدى؟
ا. الدىڭعى سيمۆولدىڭ ورنىمەن
ۆ. كەز كەلگەن
س. ادرەسپەن
*د. كۋرسوردىڭ ورنىمەن
4. قانداي امال باسقا بارلىق تاڭدالعان كورسەتكىشتى بۇزادى؟
ا. ءماتىننىڭ بولىگىن جويۋ
ۆ. ءماتىننىڭ بولىگىن جىلجىتۋ
*س. ءماتىندى ساقتاۋ
د. ءماتىن بولىگىن كوشىرۋ
5. بەرىلگەن ۇلگى بويىنشا ماتىندە ءسوز ىزدەۋدەگى ەڭ ماڭىزدى ۇدەرىس
ا. اقپاراتتى ساقتاۋ
ۆ. اقپاراتتى جونەلتۋ
س. اقپاراتتى وڭدەۋ
*د. اقپاراتتى الۋ

ءىىى. ءبىلىمدى وزەكتەندىرۋ.
• قانداي ءماتىندى پىشىمدەۋ مۇمكىندىكتەرى بار؟
• ءماتىننىڭ ەڭ كىشكەنتاي ەلەمەنتى قانداي؟
• ماركەرلەنگەن ءتىزىمدى قالاي قۇرامىز؟

ءىV. ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرىن ايقىنداۋ.
وقۋشىلارعا تەرەڭ دە تياناقتى ءبىلىم بەرۋ
V. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
ءارىپتى پىشىمدەۋ قۇجاتتىڭ ءماتىنىن تارتىمدى ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ءارىپتى پىشىمدەۋدىڭ نەگىزگى پارامەترلەرى
– گارنيتۋرا (ءارىپتىڭ ءتۇرى)
– كەگل (مولشەرى)
– ءتۇس.
ىسكەرلىك حاتتار، رەفەراتتار ءۇشىن ءارىپتىڭ 14پت مولشەرى، Arial نەمەسە Times New Roman گارنيتۋرالارى ۇسىنىلادى. ەرەكشەلەنگەن ءماتىندى پىشىمدەگەندە پەرنەلەر تىركەسىمەن بىرگە پايدالانعان دا ىڭعايلى. مىسالى، ءارىپتىڭ كەسكىنىن جۋان ەتۋ ءۇشىن Ctrl+B (Bold سوزىنەن)، كۋرسيۆ ەتۋ ءۇشىن Ctrl+I (Italic سوزىنەن) پەرنەلەر تىركەسىمىن قولدانۋعا بولادى.
ەگەر ەلەكتروندىق قۇجاتتا تاسىمالداۋ ورناتىلماسا، وندا ابزاستا سول جاق شەت بويىنشا تۇزەۋ انىقتالادى. ابزاس ءۇشىن كەلەسى باپتاۋلار تۇزەلەدى:
– تۇزەۋ، (سول جاق، وڭ جاق، ورتاسى بويىنشا)
– جولارالىق ينتەرۆال،
– شەگىنۋلەر، شەگىنىستەردى سىزعىشتىڭ كومەگىمەن تاعايىندايدى.
ءماتىننىڭ فراگمەنتتەرىن ءدال كورسەتىلگەن جەرگە ورنالاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن قۇرالداردىڭ ءبىرى – تابۋلياسيا. تابۋلياسيانىڭ ءمانىن انىقتاۋ وتىرىپ، مىسالى، ماتىندە ەكى باعانعا بولۋگە بولادى. ابزاس – تىركەمە بەتتەر (ۆكلادكي) بۇيرىعى ورىندالادى. تابۋلياسيا پوزيسيالارىنىڭ ولشەمى 6 سم ەتىپ الىنعان. ءماتىن ەنگىزگەندە تاb پەرنەسىن باسۋ جەتكىلىكتى.
ەگەر وقۋشىلاردىڭ ءتىزىمىن باسىپ شىعارۋ كەرەك بولسا، نە ىستەيمىز؟ Word ماتىندىك پروسەسسورىندا ءماتىندى ءتىزىم تۇرىندە ۇيىمداستىرۋعا بولادى؟ تىزىمدە ءاربىر ابزاس بىردەي پىشىمدەلگەن جانە نومىردەن نەمەسە ارنايى تاڭباشادان – ماركەردەن باستالادى. ءتىزىمدى باستاۋ نەمەسە اياقتاۋ ءۇشىن ءتىزىمدى باستاۋ باتىرماسىن باسىڭدار.
ابزاستى تىزىمدەگى شەگىنىسپەن قۇرۋ ءۇشىن، Shift جانە Enter پەرنەلەرىن ءبىر مەزگىلدە باسىڭدار.

VI. ساباقتى بەكىتۋ.
تاجىريبەلىك تاپسىرما رەتىندە ءماتىن تەرۋدى ۇسىنۋ. تاڭدالعان دەڭگەي بويىنشا تاجىريبەلىك جۇمىستى كومپيۋتەردە ورىنداۋ.
سۇراقتار:
1. ءارىپتى پىشىمدەۋدىڭ نەگىزگى پارامەترلەرىن اتاڭدار؟
2. ءارىپتىڭ مولشەرىن قالاي وزگەرتەمىز؟
3. ءماتىندى قالاي قيسىق، استى سىزىلعان ەتەمىز؟
4. ابزاستى پىشىمدەۋدىڭ نەگىزگى پارامەترلەرىن اتا؟
5. سىزعىش نە ءۇشىن كەرەك؟
6. تابۋلياسيا نە ءۇشىن كەرەك؟
7. ماركەرلەنگەن ءتىزىمدى قالاي قۇرامىز؟

Vءىى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
ورىندالعان كومپيۋتەرلىك جۇمىستى باعالاۋ.
Vءىىى. ۇيگە تاپسىرما: 22، 23 تاقىرىپتارىن وقۋ.