InfoHub Logo

قازاق ءتىلى 6 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مەكەن ۇستەۋ
ماقساتى:
1. وقۋشىلاردىڭ ءىس - ارەكەتتىڭ مەزگىلىن، مەكەنىن، سىن - قيمىلىن بىلدىرەتىن ءسوز تابى ۇستەۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ، مەكەن ۇستەۋ تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، بىلىمدەرىن قالىپتاستىرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، ويلاۋ بەلسەندىلىگىن، سويلەۋ شەبەرلىگىن، ءتىل مادەنيەتىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، ساۋاتتىلىققا باۋلۋ، وي - پىكىرىن قالىپتاستىرۋ، لينگۆيستيكالىق دۇنيەتانىمدارىن كەڭەيتۋ.
سوزدەردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ءتىل بايلىعىن، سويلەۋ مادەنيەتىن ارتتىرۋ.
3. وقۋشىلاردى انا ءتىلىن قۇرمەتتەۋگە، ۇلتجاندىلىققا، ەلىن، جەرىن، وتانىن قادىرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە، ادالدىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كەستە، قيما قاعازدار
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، گەوگرافيا، ادەبيەت

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ءمۇعالىم: وقۋشى:
ءاربىر ادام دوسىم، سىنىپتاسىم
ءاربىر ءىسىڭ تىرلىك، تىرەك، ادامدىق
ءاربىر ءسوزىڭ شىندىق، بىرلىك، ادالدىق
ءاربىر ساباق ۇيرەنۋ، وقۋ، ىزدەنۋ

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ كەزەڭى:
1. ۇستەۋدىڭ ماعىنالىق تۇرلەرى. مەزگىل ۇستەۋى.
2. 295 - جاتتىعۋ.
بالالار، ەلىمىزدە قانداي قالالار بار؟
بۇگىن، ءبىز، قازاقستاننىڭ استاناسى بولعان قالالارعا ساياحات جاسايمىز. ول ءۇشىن ءبىز مىنا پويىزعا مىنەمىز. ساياحات جاساۋ بارىسىندا ءتۇرلى سۇراقتارعا، تاپسىرمالارعا جاۋاپ بەرىپ، جيتوندار (سمايليكتەر) جينايسىڭدار.

ءىىى. ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ كەزەڭى:
- قازاقستاننىڭ العاش استاناسى بولعان قالا؟
- قازاقستاننىڭ العاش استاناسى بولعان قالا – ورىنبور قالاسى (1920 - 1925ج. ج.)
«كىم تاپقىر» ويىنى
1..... ءبارى قاشادى، (كۇندىز)
.... اسپاندى باسادى (تۇندە)
جاۋابى: جۇلدىز
2..... تۇردىم، (ەرتە)
الىپ ۇردىم.
جاۋابى: ەسىك
3..... ءۇي سىپىرما،.... تىرناعىڭدى الما. (تۇندە)

ءىV. جاڭا ساباق:
- مىناۋ قاي قالا؟
- ارينە، ءبىزدىڭ ءوڭىرىمىز، قىزىلوردا (1925 - 1929ج. ج.)
- ءوز جەرىمىز، تۋعان ولكەمىز بولعاندىقتان مۇندا ءبىراز ايالداپ، دەمالىپ، ەرتەگى تىڭداپ، جاڭا ساباقپەن تانىسايىق.
ەرتە، ەرتە، ەرتەدە، ەشكى قۇيرىعى كەلتەدە، قازاق ءتىلى جەرىندە، مورفولوگيا ەلىندە “ءسوز تابى” دەگەن اسىل قاريا ءومىر ءسۇرىپتى. ونىڭ دۇنيەنى دۇركىرەتكەن توعىز ۇلى بولىپتى. كۇندەردىڭ كۇنىندە قازاق ءتىلى جەرىن، باسقىنشىلار جاۋلاپ الىپ، ولاردىڭ ءوسىپ وركەندەۋىنە كوپ كەدەرگى كەلتىرىپتى. ءبىراق قايسار ۇلدار عاسىرعا جۋىق ۋاقىتتان كەيىن قايتا ورلەپ، ءوز تاۋەلسىزدىگىن العان ەكەن. سول “ءسوز تابى” دەگەن اسىل قاريانىڭ جاڭا تۇلەگەن ۇرپاقتارى سىزدەردىڭ الدارىڭىزدا.
1. زات ەسىم 5. ەتىستىك 9. وداعاي
2. سىن ەسىم 6. ۇستەۋ
3. سان ەسىم 7. ەلىكتەۋ
4. ەسىمدىك 8. شىلاۋ
- بالالار، سونىمەن ءبىز “ءسوز تابى” دەگەن اسىل قاريانىڭ التىنشى ۇلى ۇستەۋگە كەلىپ تۇرمىز. بۇل ۇستەۋ دە وزىنشە ءوسىپ – ءونىپ كەلەدى.
ۇستەۋدىڭ جەتى بالاسى بار ەكەن. ولار: مەزگىل، مەكەن، سىن - قيمىل، مولشەر، كۇشەيتكىش، ماقسات، سەبەپ - سالدار.

V. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ كەزەڭى:
- 1929 - 1997 جىلدارى قازاقستاننىڭ استاناسى بولعان قالا؟
- ارينە، الماتى قالاسى.
- الماتى قالاسىندا جاڭا تاقىرىبىمىزعا وراي جاتتىعۋ جۇمىستارىن ورىندايىق...
296 - جاتتىعۋ.
مەكەن ۇستەۋدى تابىڭدار، جاسالۋ جولىن انىقتاڭدار.
زيارات ەتىپ قايتۋعا
جامبىل كەلدى الىستان.

ەكەۋى ەكى ايىرماق قامىن جەگەن،
ءبىر شەتكە كەتپەك بولىپ، جۇرت كورمەگەن.

اۋلاققا شىقپاي،
سىبىرلاپ بۇقپاي،
مەيىرلەنبەس ەش سوزگە.

297 - جاتتىعۋ.
مەكەن ۇستەۋلەردىڭ جاسالۋ جولىن اجىراتىڭدار.

جاقسىمەنەن دوس بولساڭ،
الدىڭنان شىعار وبەكتەپ.
جامانمەنەن دوس بولساڭ،
سىرتىڭنان جۇرەر وسەكتەپ. (ماحامبەت)
قۇم باسقان ءشول جاعا كۇن كوزىنە شاعىلىسىپ، الىستان اعارىپ كورىنەدى... مىڭداعان شاقىرىم قۇمدى جاعادان كەيىن ساياحاتشىلاردىڭ الدىنان
ءبىرىنشى رەت قۇرما اعاشى جايقالعان جاسىل جەلەك شىقتى. (ءا. بىرماعامبەتوۆ)

قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى: جايسانبايەۆا ءلايلا
مەكەن ۇستەۋ جۇكتەۋ