- 05 ناۋ. 2024 02:17
- 347
مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالارعا مۋزىكالىق تاربيە بەرۋدىڭ جالپى ماسەلەلەرى
استانا قالاسى
گۋمانيتارلىق كوللەدجىنىڭ
مۋزىكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
بازاروۆا اياگوز ۋمەرتايەۆنا
مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالارعا مۋزىكالىق تاربيە بەرۋدىڭ جالپى ماسەلەلەرى
وقىتۋ مەن تاربيە ەگىز - دەپ بەكەر ايتىلماعان. سوندىقتان ءبىز وسكەلەڭ ۇرپاقتى وتانسۇيگىشتىككە، ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەپ، حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق مۋزىكاسى ارقىلى ولاردىڭ بويىنا ءوز ەلىنىڭ جەتىستىكتەرى مەن تابىستارىنا، مۋزىكالىق مادەنيەتىنە دەگەن ۇلكەن ماقتانىش سۇيىسپەنشىلىك، قىزىعۋشىلىق سەزىمدەرىن قالىپتاستىرۋىمىز كەرەك. ونەر تۇرلەرىنىڭ ءارقايسىسى ادامعا اسەر ەتۋدىڭ سپەسيفيكالىق قۇرالدارىنا يە. مۋزىكا بولسا، بالا ءومىرىنىڭ ەڭ باسىندا اسەر ەتۋ مۇمكىندىگىنە يە. مۋزىكا ەڭ ءبىر باي ءارى اسەرلى ەستەتيكالىق تاربيە قۇرالى، ونىڭ اسا ۇلكەن ەموسيالىق اسەرى بار، ادامنىڭ سەزىمىن تاربيەلەيدى، تالعامىن قالىپتاستىرادى. ەلىمىز ەگەمەندىك الىپ، قازاقستان ءوز الدىنا دەربەس مەملەكەت بولىپ قالىپتاسقالى، جەتكىنشەكتەرىمىزگە جەتكىلىكتى كوڭىل بولىنۋدە. بۇلدىرشىندەرىمىزدى جان - جاقتى ەتىپ تاربيەلەۋگە، وتانسۇيگىشتىككە، مەيىرىمدىلىككە، اسەمدىكتى سۇيۋگە تاربيەلەۋدە مۋزىكانىڭ الار ورنى ەرەكشە. بالانىڭ مۋزىكالىق مادەنيەتىن، ەستەتيكالىق تالعامىن، ۇلتتىق سانا - سەزىمىن قالىپتاستىرۋدا سوزبەن جەتكىزە المايتىن اسەمدىكتى مۋزىكا تىلىمەن جەتكىزۋگە بولادى. بالالاردىڭ وي - ءورىسىن، تالعامپازدىعىن، ەستۋ قابىلەتىن ارتتىرۋدا اتقاراتىن ءرولى زور. مۋزىكالىق تاربيە بەرۋ ادىستەرى مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالاردى مۋزىكالىق جاعىنان جەتىلدىرىپ، تاربيەلەۋدەگى قىزمەتتىڭ بارلىق تۇرىندە سەنىم مەن جۇيەلى جاتتىقتىرۋدىڭ قاجەتتىگىن ايقىندايدى. مۋزىكالىق تاربيە بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن پەداگوگتار جۇمىسىنىڭ باستى جەتىستىگى – شىعارماشىلىق. قازىرگى زامانعى عىلىمي زەرتتەۋلەر، مۋزىكالىق قابىلەتتەرىنىڭ دامۋى، مۋزىكا مادەنيەتى نەگىزىنىڭ قالىپتاسۋى ەكەنىن ايتادى، ياعني، مۋزىكالىق تاربيەنى مەكتەپكە دەيىنگى جاستان باستاۋ كەرەك. بالالىق شاقتا مۋزىكالىق اسەردىڭ تازا بولۋىنان كەيىن ورنىن تولتىرۋ وتە قيىن. مۋزىكا تابيعي ىرعاقتى سوزبەن پارا - پار. سويلەۋ ءۇشىن سوزدىك ورتا قاجەتتىلىگى سياقتى، مۋزىكانى جاقسى كورۋى ءۇشىن بالادا ءتۇرلى داۋىرلەر مەن ستيلدەردەگى مۋزىكالىق شىعارمالاردى قابىلداي ءبىلۋ تاجىريبەسى بولۋى ءتيىس، ونىڭ ىرعاعىنا ۇيرەنۋى، ياعني كوڭىل - كۇيىن تاني ءبىلۋى ءتيىس.
گۋمانيتارلىق كوللەدجىنىڭ
مۋزىكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
بازاروۆا اياگوز ۋمەرتايەۆنا
مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالارعا مۋزىكالىق تاربيە بەرۋدىڭ جالپى ماسەلەلەرى
وقىتۋ مەن تاربيە ەگىز - دەپ بەكەر ايتىلماعان. سوندىقتان ءبىز وسكەلەڭ ۇرپاقتى وتانسۇيگىشتىككە، ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەپ، حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق مۋزىكاسى ارقىلى ولاردىڭ بويىنا ءوز ەلىنىڭ جەتىستىكتەرى مەن تابىستارىنا، مۋزىكالىق مادەنيەتىنە دەگەن ۇلكەن ماقتانىش سۇيىسپەنشىلىك، قىزىعۋشىلىق سەزىمدەرىن قالىپتاستىرۋىمىز كەرەك. ونەر تۇرلەرىنىڭ ءارقايسىسى ادامعا اسەر ەتۋدىڭ سپەسيفيكالىق قۇرالدارىنا يە. مۋزىكا بولسا، بالا ءومىرىنىڭ ەڭ باسىندا اسەر ەتۋ مۇمكىندىگىنە يە. مۋزىكا ەڭ ءبىر باي ءارى اسەرلى ەستەتيكالىق تاربيە قۇرالى، ونىڭ اسا ۇلكەن ەموسيالىق اسەرى بار، ادامنىڭ سەزىمىن تاربيەلەيدى، تالعامىن قالىپتاستىرادى. ەلىمىز ەگەمەندىك الىپ، قازاقستان ءوز الدىنا دەربەس مەملەكەت بولىپ قالىپتاسقالى، جەتكىنشەكتەرىمىزگە جەتكىلىكتى كوڭىل بولىنۋدە. بۇلدىرشىندەرىمىزدى جان - جاقتى ەتىپ تاربيەلەۋگە، وتانسۇيگىشتىككە، مەيىرىمدىلىككە، اسەمدىكتى سۇيۋگە تاربيەلەۋدە مۋزىكانىڭ الار ورنى ەرەكشە. بالانىڭ مۋزىكالىق مادەنيەتىن، ەستەتيكالىق تالعامىن، ۇلتتىق سانا - سەزىمىن قالىپتاستىرۋدا سوزبەن جەتكىزە المايتىن اسەمدىكتى مۋزىكا تىلىمەن جەتكىزۋگە بولادى. بالالاردىڭ وي - ءورىسىن، تالعامپازدىعىن، ەستۋ قابىلەتىن ارتتىرۋدا اتقاراتىن ءرولى زور. مۋزىكالىق تاربيە بەرۋ ادىستەرى مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالاردى مۋزىكالىق جاعىنان جەتىلدىرىپ، تاربيەلەۋدەگى قىزمەتتىڭ بارلىق تۇرىندە سەنىم مەن جۇيەلى جاتتىقتىرۋدىڭ قاجەتتىگىن ايقىندايدى. مۋزىكالىق تاربيە بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن پەداگوگتار جۇمىسىنىڭ باستى جەتىستىگى – شىعارماشىلىق. قازىرگى زامانعى عىلىمي زەرتتەۋلەر، مۋزىكالىق قابىلەتتەرىنىڭ دامۋى، مۋزىكا مادەنيەتى نەگىزىنىڭ قالىپتاسۋى ەكەنىن ايتادى، ياعني، مۋزىكالىق تاربيەنى مەكتەپكە دەيىنگى جاستان باستاۋ كەرەك. بالالىق شاقتا مۋزىكالىق اسەردىڭ تازا بولۋىنان كەيىن ورنىن تولتىرۋ وتە قيىن. مۋزىكا تابيعي ىرعاقتى سوزبەن پارا - پار. سويلەۋ ءۇشىن سوزدىك ورتا قاجەتتىلىگى سياقتى، مۋزىكانى جاقسى كورۋى ءۇشىن بالادا ءتۇرلى داۋىرلەر مەن ستيلدەردەگى مۋزىكالىق شىعارمالاردى قابىلداي ءبىلۋ تاجىريبەسى بولۋى ءتيىس، ونىڭ ىرعاعىنا ۇيرەنۋى، ياعني كوڭىل - كۇيىن تاني ءبىلۋى ءتيىس.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.