- 05 ناۋ. 2024 02:30
- 209
مەكتەپتەگى ولكەتانۋ جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ جولدارى مەن تاسىلدەرى
مەكتەپتەگى ولكەتانۋ جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ جولدارى مەن تاسىلدەرى
قوعام بارعان سايىن كۇردەلەنە تۇسۋدە. قوعامدىق قارىم - قاتىناستار جۇيەسىندەگى وزگەرىستەر ءبىلىم بەرۋ ىسىنە دە ىقپال ەتۋدە.
جىلدام وزگەرىپ وتىراتىن دۇنيە جاعدايىندا ءبىلىم نەگىزىن الۋعا، ءوزىن - ءوزى دامىتۋعا جانە ادامگەرشىلىك تۇرعىسىنان جاۋاپتى شەشىمدەر قابىلداۋعا قابىلەتتى، ەركىن باعدارلاي الاتىن جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ گۋمانيتارلىق سالادا قىزمەت جاسايتىن بارلىق ۇستازدارعا، اسىرەسە تاريحشىلارعا زور مىندەت دەپ سانايمىن.
بۇگىنگى تاڭدا وقۋ ءۇردىسىن ۇيىمداستىرۋ ءبىلىم بەرۋمەن عانا شەكتەلمەيدى، ول وقۋشىنىڭ جەكە دامۋىنا ارنالعان. ول ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، تانىمدىق ءىس - ارەكەتتىڭ ماڭىزدى جاقتارىنا كوڭىل اۋدارۋىمىز كەرەك. ويتكەنى سەزىمدىك تانىم (قىزىعۋ، قۇشتارلىق، ىنتا - ىقىلاس) نەگىزىندە قابىلدانعان ءبىلىم، ىسكەرلىك داعدى، ارەكەتتەر وقۋشىنىڭ دارالىق پسيحولوگيالىق قاسيەتتەرى مەن اقىل - ويىنىڭ دامۋىنا، تانىمدىق بەلسەندىلىگىنىڭ ارتۋىنا جەتەلەيدى.
ۋاقىت تالابىنا ساي ءبىلىم مەن تاجىريبە، ىسكەرلىكتى يگەرە وتىرىپ، مەكتەپتەگى وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى - ولكەتانۋ جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ جولدارىن ايقىنداپ، ءبىر جۇيەگە كەلتىرۋ دە تاريحشى ۇستازداردىڭ ۇلەسىنە ءتيىپ وتىر. ويتكەنى تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن عانا ۇلتتىق تاريحىمىزدى وقىتۋعا باسا نازار اۋدارىلدى. ءاربىر سانالى ازامات ءتول تاريحىن جەتە ءبىلىپ، ءقادىر - قاسيەتىن ۇققاندا، وتكەن جولىن، تار جول تايعاق كەشۋلەرىن كوز الدىنان وتكىزىپ، ەلدىڭ باسىن بىرىكتىرگەن تاريحي تۇلعالاردىڭ جات جۇرتتان جەرىن، سۋىن، دالاسىن قانىن توگىپ قايسارلىقپەن قورعاپ قالعان ەرلىكتەرىن قاستەرلەي بىلگەندە عانا وتانعا، حالقىنا دەگەن ماقتانىش سەزىمى ويانادى.
ماقساتتى، جۇيەلى ۇيىمداستىرا بىلسە ولكەتانۋ جۇمىسىنىڭ بىلىمدىك، تانىمدىق، دامىتۋشىلىق، تاربيەلىك ماڭىزى زور. مىسالى، ساباق ۇردىسىندەگى جەرگىلىكتى جەرگە بايلانىستى دەرەكتەردى ءتيىمدى پايدالانۋ وقۋشىلاردىڭ تاريحي قۇبىلىس زاڭدىلىقتارىن تولىق ءتۇسىنىپ، ادامزاتتىڭ ماتەريالدىق جانە رۋحاني بايلىقتى جاساۋشى رەتىندەگى ءرولىن عىلىمي جولمەن تۇسىنە بىلۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى. ولكە تاريحىن وقىتۋدىڭ كۇندەلىكتى وتىلەتىن ساباقتاردان وزگەشەلىگى بار. وزىنە جاقىن دا تانىس جەرلەر مەن ادامدار تۋرالى ايتىلاتىن وقيعالار مەن دەرەكتەر ءار نارسەگە قىزىققىش، ەموسيونالدى بولىپ كەلەتىن بالالاردىڭ جان - قۋاتتارىنىڭ ويانۋىنا تۇرتكى بولىپ، مۇنداي ساباقتارعا قىزىعۋشىلىقپەن، بەلسەندىلىكپەن قاتىسادى. ولكەتانۋ جۇمىستارىنا بالالاردىڭ ەرتە كەزدەن ارالاسۋى ولاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتادى، ەلىمىزدىڭ تىنىس - تىرشىلىگىمەن، شارۋاشىلىق ومىرىمەن تانىسا وتىرىپ، قوعامعا قاجەتتى بىلىمگە قۇشتارلىق، بايقاعىشتىق، تاپقىرلىق، ىزدەنىمپازدىق قاسيەتكە ءوز بەتىمەن شىعارماشىلىق ىسكە ۇمتىلۋىنا، بولاشاق ماماندىق تاڭداۋىنا دا يگى اسەر ەتەرى ءسوزسىز.
باتىس قازاقستان وبلىسى،
بوكەي ورداسى اۋدانى، حان ورداسى اۋىلى
جاڭگىر حان اتىنداعى جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەبىنىڭ
تاريح ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى المۋرزينا گۋلميرا جولديبايەۆنا
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
قوعام بارعان سايىن كۇردەلەنە تۇسۋدە. قوعامدىق قارىم - قاتىناستار جۇيەسىندەگى وزگەرىستەر ءبىلىم بەرۋ ىسىنە دە ىقپال ەتۋدە.
جىلدام وزگەرىپ وتىراتىن دۇنيە جاعدايىندا ءبىلىم نەگىزىن الۋعا، ءوزىن - ءوزى دامىتۋعا جانە ادامگەرشىلىك تۇرعىسىنان جاۋاپتى شەشىمدەر قابىلداۋعا قابىلەتتى، ەركىن باعدارلاي الاتىن جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ گۋمانيتارلىق سالادا قىزمەت جاسايتىن بارلىق ۇستازدارعا، اسىرەسە تاريحشىلارعا زور مىندەت دەپ سانايمىن.
بۇگىنگى تاڭدا وقۋ ءۇردىسىن ۇيىمداستىرۋ ءبىلىم بەرۋمەن عانا شەكتەلمەيدى، ول وقۋشىنىڭ جەكە دامۋىنا ارنالعان. ول ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، تانىمدىق ءىس - ارەكەتتىڭ ماڭىزدى جاقتارىنا كوڭىل اۋدارۋىمىز كەرەك. ويتكەنى سەزىمدىك تانىم (قىزىعۋ، قۇشتارلىق، ىنتا - ىقىلاس) نەگىزىندە قابىلدانعان ءبىلىم، ىسكەرلىك داعدى، ارەكەتتەر وقۋشىنىڭ دارالىق پسيحولوگيالىق قاسيەتتەرى مەن اقىل - ويىنىڭ دامۋىنا، تانىمدىق بەلسەندىلىگىنىڭ ارتۋىنا جەتەلەيدى.
ۋاقىت تالابىنا ساي ءبىلىم مەن تاجىريبە، ىسكەرلىكتى يگەرە وتىرىپ، مەكتەپتەگى وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى - ولكەتانۋ جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ جولدارىن ايقىنداپ، ءبىر جۇيەگە كەلتىرۋ دە تاريحشى ۇستازداردىڭ ۇلەسىنە ءتيىپ وتىر. ويتكەنى تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن عانا ۇلتتىق تاريحىمىزدى وقىتۋعا باسا نازار اۋدارىلدى. ءاربىر سانالى ازامات ءتول تاريحىن جەتە ءبىلىپ، ءقادىر - قاسيەتىن ۇققاندا، وتكەن جولىن، تار جول تايعاق كەشۋلەرىن كوز الدىنان وتكىزىپ، ەلدىڭ باسىن بىرىكتىرگەن تاريحي تۇلعالاردىڭ جات جۇرتتان جەرىن، سۋىن، دالاسىن قانىن توگىپ قايسارلىقپەن قورعاپ قالعان ەرلىكتەرىن قاستەرلەي بىلگەندە عانا وتانعا، حالقىنا دەگەن ماقتانىش سەزىمى ويانادى.
ماقساتتى، جۇيەلى ۇيىمداستىرا بىلسە ولكەتانۋ جۇمىسىنىڭ بىلىمدىك، تانىمدىق، دامىتۋشىلىق، تاربيەلىك ماڭىزى زور. مىسالى، ساباق ۇردىسىندەگى جەرگىلىكتى جەرگە بايلانىستى دەرەكتەردى ءتيىمدى پايدالانۋ وقۋشىلاردىڭ تاريحي قۇبىلىس زاڭدىلىقتارىن تولىق ءتۇسىنىپ، ادامزاتتىڭ ماتەريالدىق جانە رۋحاني بايلىقتى جاساۋشى رەتىندەگى ءرولىن عىلىمي جولمەن تۇسىنە بىلۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى. ولكە تاريحىن وقىتۋدىڭ كۇندەلىكتى وتىلەتىن ساباقتاردان وزگەشەلىگى بار. وزىنە جاقىن دا تانىس جەرلەر مەن ادامدار تۋرالى ايتىلاتىن وقيعالار مەن دەرەكتەر ءار نارسەگە قىزىققىش، ەموسيونالدى بولىپ كەلەتىن بالالاردىڭ جان - قۋاتتارىنىڭ ويانۋىنا تۇرتكى بولىپ، مۇنداي ساباقتارعا قىزىعۋشىلىقپەن، بەلسەندىلىكپەن قاتىسادى. ولكەتانۋ جۇمىستارىنا بالالاردىڭ ەرتە كەزدەن ارالاسۋى ولاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتادى، ەلىمىزدىڭ تىنىس - تىرشىلىگىمەن، شارۋاشىلىق ومىرىمەن تانىسا وتىرىپ، قوعامعا قاجەتتى بىلىمگە قۇشتارلىق، بايقاعىشتىق، تاپقىرلىق، ىزدەنىمپازدىق قاسيەتكە ءوز بەتىمەن شىعارماشىلىق ىسكە ۇمتىلۋىنا، بولاشاق ماماندىق تاڭداۋىنا دا يگى اسەر ەتەرى ءسوزسىز.
باتىس قازاقستان وبلىسى،
بوكەي ورداسى اۋدانى، حان ورداسى اۋىلى
جاڭگىر حان اتىنداعى جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەبىنىڭ
تاريح ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى المۋرزينا گۋلميرا جولديبايەۆنا
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ